تەندروستی Archives - تۆڕی میدیایی خەڵک

سەردێر

خەڵك – بەشی هەواڵ دوای ڕاگرتنی پڕۆسەی دەرھێنانی كارتی زانیاری و لەزگەی ئۆتۆمبێلی تاكسی، لە ئێستادا پڕۆسەكە دەستی پێكردووەتەوە و وەزیری گواستنەوە و گەیاندنیش دەڵێت، ھەر ئەمساڵ پڕۆژەی (ستی پاس) ڕادەیەگەنین. ئانۆ جەوھەر وەزیری گواستنەوە و گەیاندنی حكومەتی هەرێمی كوردستان، بە ماڵپەڕی فەڕمی پارتی ڕاگەیاند: "پڕۆسەی پێدانی كارتی زانیاری و لێدانی لەزگە بۆ ئۆتۆمبێلەكانی تاكسی جێبەجێ دەكرێت، ئەوەش دوای وەستانی بەھۆی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆناوە، بەڵام لە ئێستادا پڕۆسەكە دەستی پێكردووەتەوە و ھەموو ئۆتۆمبێلێكی تەكسی پێویستە پابەند بێت بە دەرھێنانی كارتی زانیاریی ئۆتۆمبێلەكەی، لەگەڵ بەكارھێنانی لەزگەی تایبەت بە تاكسی". وەزیری گواستنەوە باسی لەوەشكردووە: "دوای كۆبوونەوەی وەزارەتی ناوخۆ و گواستنەوە و گەیاندن، ماوەیەك دیاری دەكرێت بۆ جێبەجێكردنی پڕۆسەی پێدانی كارتی زانیاری و لەزگەی تاكسی، ھەر شۆفێرێكیش لەو ماوەیەدا پابەند نەبێت، ئەوا سزای بەدواوەیە، لەبەر ئەوەش داوا لە ھاووڵاتیان دەكەین ئەوانەی ئۆتۆمبێلی تاكسی بەكار دێنن، پابەندی بڕیاری حكوومەت بن". ئانۆ جەوھەر ڕوونیشی كردەوە: "پڕۆژەی (ستی پاس) لە پێداچوونەوەی كۆتاییدایە و ئەمساڵ ڕایدەگەیەنین، تا كۆمپانیاكانی وەبەرھێنان بێن بۆ ئەوەی كاری تێدا بكەن".
خەڵك – بەشی هەواڵ وەزیری نەوتی ئێران هیواخوازە ئیدارەی جۆ بایدن سزاكانی سەر ئێران لاببات بۆ ئەوەی وڵاتەكەی دووبارە بگەڕێتەوە نێو بازاڕی نەوت. بیژەن نامدار زەنگەنە وەزیری نەوتی ئێران، ئەمڕۆ هەینی 22/1/2021 لە كاتی بەشداریكردنی لە 25هەمین پێشانگەی نێودەوڵەتیی نەوت و گاز و بەرهەمە پێترۆكیمیاییەكان لە تاران ڕایگەیاند، وڵاتەكەی ئیدارەی ترەمپی بێهیوا كرد لەوەی بتوانێت هەناردەی نەوتی ئێران بۆ سفر دابەزێنێت. وەزیری نەوتی ئێران وتیشی: "دوژمنەكەمان و ترەمپ دەیانویست ئێمە لەنێو ببەن، ئێمە بمرین و هەناردەكەمان بە سفر بگات. نە هەناردەكەمان بە سفر گەیشت و نە هەناردەی بەرهەمە نەوتیەكانمان. ئێمە لە هەناردەكردنی بەرهەمە نەوتییەكاندا لە ماوەی سزاكاندا ئاستێكی پێوانەییمان لە مێژووی خۆماندا تۆماركرد. داخی ئەوەی كە ئاستی هەناردەكانی ئێران بە سفر بگەیەنن، لە جگەریانماندا هێشتەوە". بیژەن نامدار زەنگەنە هەروەها باسی لەوەش كرد، وێڕای سزاكان، ئاستی هەناردەكردنی نەوتی ئێران گەیشتووەتە ئاستێكی پێوانەیی. وەزیری نەوتی ئێران وتیشی: "ترەمپ و پۆمپیۆ و هزرە تاوانكارییەكەیان مردن و چوونە نێو زبڵدانی مێژووەوە، بەڵام ئێمە هێشتا زیندووین و هەر ماوین". جێی ئاماژەیە، دوای ئەوەی كە لە ساڵی 2018 ترەمپ لە ڕێككەوتنی ئەتۆمی كشایەوە و سزای بەسەر ئێراندا سەپاند، داهاتی نەوتی ئەو وڵاتە دابەزینێكی زۆری بە خۆیەوە بینی.
خەڵك – بەشی هەواڵ ڕێبەری باڵای شۆڕشی ئیسلامی ئێران هەڕەشەی تۆڵەكردنەوەی كوژرانی قاسم سولەیمانی لە دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی پێشوی ئەمریكا دەكات. ئایەتوڵا عەلی خامنەیی ڕێبەری باڵای شۆڕشی ئیسلامی ئێران لە جریوەیەكدا لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر هەڕەشەی تۆڵەكردنەوە لە دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی پێشووی ئەمریكای كردووە لەپای تیرۆركردنی قاسم سولەیمانی فەرماندەی پێشووی فەیلەقی قودسی سوپای پاسدارانی ئێران و ڕایگەیاندووە (هەر تۆڵە دەكرێتەوە). خامنەیی ڕاشیگەیاندووە، ئەوان هەڵەیەكیان كردووە و دەبێت تۆڵەیان لێبكرێتەوە. جێی ئاماژەیە، دوای جریوەكەی ڕێبەری باڵای شۆڕشی ئیسلامی ئێران كۆمپانیای تویتەر هەژماری تایبەتی خامنەیی ڕاگرت.
خەڵك- بەشی هەواڵ بەهۆی ناسەقامیگری بازاڕی جیهانی بەهۆی ڤایرۆسی كۆرۆنا و بڕیارەكانی جۆ بایدن، سەرۆكی نوێی ئەمریكا نرخی ئاڵتون لە بازاڕی جیهانی ڕووی لە دابەزین كرد. دانا وەرتی، خاوەنی زێڕنگەری ئازورا لە هەولێر ڕایگەیاند، دوێنێ‌ بەهای یەك ئۆنسە زێڕ گەیشتە 1870 دۆلار، بەڵام ئەمڕۆ دابەزی بۆ 1854 دۆلار. ڕاشیگەیاند، ئەگەر ئۆنسەی زێڕ بچێتە سەروو 1877 دۆلار و جێگير بێت ئیتر ئەگەری دابەزین نامینێت و بەڵکو بۆ 1900 دۆلار دەڕوات، بەڵام لە حاڵەتی گەڕانەوەی بۆ خوار 1857 دۆلار ئەگەری دابەزین هەر دەمینێت و کراوەیە. وتیشی، "یەك مسقاڵ زێڕی عەیار 21 دابەزیوە بۆ 379 هەزار و عەیاری 18 بووە بە 325 هەزار دینار، وتە هەر مسقاڵێك نزیكەی 6 هەزار دینار دابەزیوە".
خەڵك- بەشی هەواڵ وەزارەتی تەندروستی عێراق نرخی كڕینی ڤاكسینی كۆرۆنا لە كۆمپانیای وەبەرهێنەر (ڤایزەر) ئاشكرادەكات و دەڵێت: "بە كەمتر لە 20 دۆلار كڕدراوە"، بەڵام بە خۆڕایی دەدرێت بە هاووڵاتیان. ڕیاز حەلەفی، بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی لە وەزارەتی تەندروستی عێراق بۆ ئاژانسی فەرمی (العراقیە) ڕایگەیاندووە، وەزارەتەكەیان ماوەی هەفتەیەكە لەگەڵ ئەو كۆمپانیایانە لە گفتوگۆدایە، كە ڤاكسینی كۆرۆنا بەرهەم دەهێنن و لە جیهاندا خواستێكی زۆر لەسەر ئەو ڤاكسینانە هەیە، چونكە كۆمپانیاكان چاوەڕێی عێراق بوون تاوەكو ڤاكسینەكە پەسەند بكات. ڕاشیگەیاندووە، لەئێستادا لەڕێگەی ڕێكخراوی تەندروستی جیهانییەوە سەرقاڵی بەدەستخستنی ڤاكسینەكەین و چاوەڕێ دەكرێت لە چارەیەكی یەكەمی ئەمساڵدا بگاتە دەستمان. سەبارەت بە نرخەكەی ئاشكرای كرد، نرخی ڤاكسینی فایزر لە بازاڕە جیهانییەكاندا زانراوە و ڕێكخراوی یۆنیسێف هەر دانەیەكی بە 20 دۆلار دیاری كردووە، عێراقیش لەگەڵ كۆمپانیای وەبەرهێنەر گرێبەستی كردووە و بە كەمتر لە 20 دۆلار كڕیویەتی. پێشتر وەزارەتی تەندروستی عیراق ڕایگەیاندبوو، كە لەو ڤاكسینەی دەكڕدرێت بەشی هەموو پارێزگاكان بە هەرێمی كوردستانیشەوە دیاری دەكرێت و بێ‌ بەرامبەر هاووڵاتیان دەكوترێن، بەڵام سەرەتا ئەوانەی نەخۆشی درێژخایەنیان هەیە و بەتەمەنن هەروەها كارمەندانی تەندروستی و هێزە ئەمنییەكان ئەو ڤاكسینەیان دەدرێتێ‌.
خەڵك- بەشی هەواڵ بەهۆی ئەو شەپۆلە سەرما و ڕەشەبایەی ناوچەكانی هەرێم و بەتایبەتی سلێمانی گرتۆتەوە، ئەمڕۆ نوێژخوێنان لە مزگەوتەكان نوێژی هەینی و عەسریان پێكەوە ئەنجامدا و ئەوەش وەك جێبەجێ‌ كردنی سوننەتێكی پێغەمبەر (د.خ) بۆ دوورخستنەوەی ناڕەحەتی و نەخۆشی لەسەر موسڵمانان دادەنێن. هەینی ئەمڕۆ لە سلێمانی جیاوازبوو ئەمڕۆ هەینی 22-1-2021 لە شاری سلێمانی و لە بەشێكی مزگەوتەكاندا مامۆستایانی ئایینی هەستان بە زیندووكردنەوە و ئەنجامدانی سوننەتێكی پێغەمبەری خودا (د.خ)، كە ئەویش نوێژی كۆكردنەوەی (جەمع)ی نوێژی هەینی و عەسر بوو. لەو بارەیەوە چەند نوێژخوێنێك بۆ پەیامنێری (خەڵك) وتیان، "سوننەتی نوێژی جەمع بۆ لابردنی ناڕەحەتییە لەسەر موسڵمانان و لە هەندێك كاتی وەك سەرماوسۆڵە و لافاو و سەفەری دووروودرێژ و چەند حاڵەتێكی دیكەدا دەكرێت و ئەمڕۆش ئەو نوێژەمان ئەنجامدا چونكە ڕەشەبا و سەرمایەكی بەهێز لە سلێمانی هەیە و ئەوەش وادەكات موسڵمانان لە تووشبوون بە نەخۆشی بپارێزرێن". نوێژی قەصر و جەمع چییە و چۆن دەكرێت؟ (جەمع) واتە: كۆكردنەوەی نوێژ، بەوەی نوێژی نیوەڕۆ لە گەڵ نوێژی عەسر كۆبكەیتەوە جا لە كاتی نیوەڕۆدا بێت واتە لە پاش نوێژی نیوەڕۆ ڕاستەخۆ نوێژی عەسریش بكەیت، یان لە كاتی عەسردا بێت واتە لە پێش نوێژی عەسردا نوێژی نیوەڕۆ بكەیت ئەنجا ڕاستەخۆ نوێژی عەسریش بكەیت. بە هەمان شێوە نوێژی مەغریب و عیشا-ش. (قەصر) واتە: كورت كردنەوەی نوێژە چوار ڕكاتییەكان بۆ دوو ڕكات: كورت كردنەوەی نوێژە چوار ركاتییەكان بۆ دوو ڕكات تەنها لە كاتی سەفەردا دەبێت، ئەمەش بە مەرجێك دەبێت كە موسڵمان لە سنوری شار یان شارۆچكە یان گوندی نیشتەجێبوونی دەربچێتە دەرەوە، بە بێ دیاریكردنی ماوە یان ئەندازەی دوور كەوتنەوەی لەو جێگایە، چونكە ئەمە لە سوننەتی پێغەمبەردا (د.خ) نەهاتووە. خوای گەورە فەرموویەتی: [ۆإِژَا چَرَبْتُمْ فِی اڵاَرْچِ فَڵیْسَ عَڵیْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُواْ مِنَ الصَّڵاەِ] [سورە النسا‌و: (101)] . واتە: ئەگەر دەرچوون بە سەر زەویدا بۆ سەفەر ئەوا هیچتان لە سەر نییە كەوا هەندێك لە نوێژەكان ـ واتە: نێوەڕۆ و عەسر و عیشا ـ كورت بكەنەوە. مەرجەكانی ئەنجامدانی نوێژ بە (قەصر و جەمع): ١ – دروستە نوێژ قەصر و جەمع بكرێت ئەگەر كەسێك سەفەری كرد بۆ شوێنێك، كە چوون بۆ ئەو شوێنە لەناو عورفی خەڵكدا پێی بوترێت سەفەر؛ جا ئەگەر مەودای دووری ئەو شوێنە لە 83 كیلۆمەتر كەمتریش بێت دروستە؛ گرینگ ئەوەیە لەناو خەڵكدا چوون بۆ ئەو شوێنە بەسەفەر حیساب بێت. ٢ – ماوەی كورت كردنەوە و كۆكردنەوەی نوێژ لەسەفەردا چەند ڕایەكی جیاوازی زانایانی لەسەر هاتووە ؛ هەندێك لەزانایان فەرمویانە موسافیر چەند لەسەفەر بێت بۆی دروستە نوێژەكانی قەصر و جەمع بكات هەتا ئەو كاتەكەی دەگەڕێتەوە شارەكەی. ئەنەس فەرمویەتی: "خرجنا مع رسول الله صلی الله علیه وسلم من المدینە إلی مكە فكان یصلی ركعتین ركعتین حتی رجع إلی المدینە". متفق علیه. واتە : لەگەڵ پێغەمبەری خوا (د.خ) لەشاری مەدینەوە چووین بۆ مەككە پێغەمبەر (د.خ) نوێژەكانی دوو ركات دوو ركات دەكرد هەتا گەڕایەوە مەدینە. ٣– ئەو نوێژانەی كورت دەكرێنەوە بریتین لەنوێژە چوار ركاتیەكان – نوێژی نیوەڕۆ و عەسر و عیشا؛ بەڵام نوێژی بەیانی و مەغریب هەر وەكو خۆیان دەبن و كورت ناكرێنەوە. ٤ – لەكاتی جەمع كردندا، نویژی نیوەرۆ لەگەڵ نوێژی عەسر جەمع دەكرێت و نوێژی مەغریب لەگەل نوێژ عیشا جەمع دەكرێت؛ هەرگیز نوێژی عەسر لەگەل مەغریب جەمع ناكرێت؛ نوێژی بەیانی لەكاتی خۆیدا دەكرێت و هیچ لە نوێژەكان لە گەڵیدا جەمع ناكرێت. ٥ – دوو جۆر جەمع…
خەڵك- فیول پەمپی ئۆتۆمبێل بەزۆری لە وەرزی هاوین و گەرمادا لەكاردەكەوێت، بەڵام زۆر كات لە وەرزی زستانیش ئەوە ڕوودەدات و زۆربەی هۆكارەكەشی بۆ خراپی بەنزین و نزمی كوالێتی جۆرەكانی فیول پەمپ دەگەڕێتەوە. گرنگترین نیشانەكانی لاوازی ‌و لەكاركەوتنی فیول پەمپی ئۆتۆمبێل: ١. لەناكاو وەستانی بزوێنەر لەكاركەوتن: كاتێ فیولپەمپی ئۆتۆمبیلەكە لەكاردەكەوێت، ئەوا بزوێنەری ئۆتۆمبیلەكە لەكاردەكەوێت یان كاتێ كاردەكات، فیول پەمپەكە باش كاری خۆی ناكات، كەگەیاندنی سوتەمەنییە بۆ مەكینەكە. ٢. تێبینی لەرزینی ئۆتۆمبیل لەكاتی سلۆلیدا. ٣. لاوازی گوڕی بزوێنەر ‌و لاوازی فیول پەمپ دەبێتە هۆی لاوازی بزوێنەر‌و لاوازی گەیاندنی سوتەمەنی بۆ بزوێنەر. ٤. بەگران كاركردنی بزوێنەری ئۆتۆمبێلەكە. ٥. بڕینی ئۆتۆمبیلەكە لەكاتی ڕۆشتنیدا.
خەڵك- بەشی هەواڵ بەڕێوەبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی ئامارێكی نوێی تایبەت بە ڤایرۆسی كۆرۆنا بڵاودەكاتەوە. بەپێی ئامارێكی بەڕێوەبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی، كە وێنەی ددراوە بە (خەڵك) ئەمڕۆ هەینی 22-1-2021 هیچ حاڵەتێكی مردن بە كۆرۆنا تۆمارنەكراوە و تەنها 2 كەسیش لە نەخۆشخانە داخڵ كراون و لە بەرامبەردا 5 كەس دەرچوون لە نەخۆشخانە. ئەمە لەكاتێكدایە، كە دوێنێ-ش هیچ حاڵەتێكی داخڵبوون لە نەخۆشخانە و مردن بە كۆرۆنا تۆمارنەكرابوو.
خێزان خانمە هونەرمەند سەنا بەرزنجی لە چەند وێنەیەکی نوێیدا بۆیەکەمجار لەگەڵ باوکیدا دەردەکەوێت. سەنا وێنەکانی لە یادی لەدایكبونی باوكی بڵاوکردۆتەوە و نوسیویەتی"رۆژبونت پیرۆزبێت بابە گیان، خۆشمدەوێیت" ئەمەش یەکەمجارە سەنا بەرزنجی وێنەی باوکی بڵاوبکاتەوە. سەنا لەدایکبوی ساڵی 2001ی رۆژهەڵاتی کوردستانە، یەکەمین ئەلبومی بەناوی "راز" بڵاوکردەوە، لەئێستادا سەرقاڵی بەرهەمی هونەری نوێیە.
خەڵك- بەشی هەواڵ لە ماوەی كەمتر لە دوو هەفتەدا ٢٠ ژنی كورد لە شارە جۆراوجۆرەكانی كوردستان دەستبەسەركراون یان بانگهێشتی ناوەندە ئەمنییەكان كراون و لێپرسینەوەیان لەگەڵ ئەنجام دراوە. ڕێكخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو لە ڕاپۆرتێكدا بڵاویكردەوە، لەگەڵ دەستپێكی شەپۆلی نوێی دەستبەسەر كردنی هاووڵاتیانی كورد، كە ٢٠ی بەفرانبار (٩ی كانوونی دووەم) دەستی پێكردووە، لانیكەم ٩ ژنی كورد لە شارەكانی كرماشان، بانه، نەغەدە، بۆكان و مەهاباد لەلایەن ناوەندە ئەمنییەكانی كۆماری ئیسلامی ئێرانەوە دەستبەسەر كراون. بە پێی ئەو ڕاپۆرتە، "سێ كەس لەو ژنانە بە ناوەكانی (نازەنین ئەتابەكی و نەسرین یەزدانی پوور خەڵكی كرماشان و تەرانە محەمەدی خەڵكی بانە) هەمان ڕۆژی دەستبەسەر كران ئازاد كراون و پێنج ژنی دیكە هێشتا دەستبەسەرن". ئاشكراشی كردووە، (دەریان تاڵبانی و ئەسرین محەمەدی خەڵكی مەهاباد و عەزیمە ناسری خەڵكی بۆكان ڕۆژی شەممە ٢٠ی بەفرانبار (٩ی كانوونی دووەم) لە شارەكانی مەهاباد، تاران و بۆكان دەستبەسەر كراون و ئێستا لە دەستبەسەرگەی ئیتلاعاتی سپای ئورمیە ڕاگیراون و پەیوەندی كورتیان لەگەڵ بنەماڵەكانیان كردووە". ڕێكخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو ئاماژەی بەوەشكردووە، "چارەنووسی گەلاوێژ عەبدوڵڵاهی خەڵكی نەغەدە، فەریبا ئەحمەدی و ڕۆژین محەمەدپوور خەڵكی بۆكان، كە ٢٤ی بەفرانبار و ٣٠ بەفرانبار دەستبەسەر كراون نادیاره". هەنگاو زانیویەتی، كە لە ماوەی دوو هەفتەی ڕابردوودا لانیكەم ١١ چالاكی ژن لە شارەكانی كرماشان، مەریوان، بۆكان و مەهاباد لەلایەن ناوەندە ئەمنییەكانی كۆماری ئیسلامی ئێرانەوە بانگ كراون و لێپرسینەوەیان لەگەڵ كراوە. ناوی ئەو كەسانەی، كە دەستنبەسەر كراون: ١_ دەریا تاڵبانی خەڵكی مەهاباد ڕێكەوتی ٢٠ی بەفرانبار لە مەهاباد دەستبەسەر كرا. ٢_ ئەسری محەمەدی خەڵكی مەهاباد ڕێكەوتی ٢٠ی بەفرانبار لە مەهاباد دەستبەسەر كرا. ٣_ عەزیمە ناسری خەڵكی بۆكان ڕێكەوتی ٢٠ی بەفرانبار لە بۆكان دەستبەسەر كرا. ٤_ تەرانە محەمەدی خەڵكی بانه ڕێكەوتی ٢٢ی بەفرانبار لە بانه دەستبەسەر كرا. ٥_ گەلاوێژ عەبدوڵلاهی خەڵكی نەغەدە ڕێكەوتی ٢٤ی بەفرانبار لە نەغەدە دەستبەسەر كرا. ٦_ نازەنین ئەتابەكی خەڵكی كرماشان ڕێكەوتی ٢٧ی بەفرانبار لە كرماشان دەستبەسەر كرا. ٧_ نەسرین یەزدانی پوور خەڵكی كرماشان ڕێكەوتی ٢٧ی بەفرانبار لە كرماشان دەستبەسەر كرا. ٨_ فەریبا ئەحمەدی خەڵكی بۆكان ڕێكەوتی ٣٠ی بەفرانبار لە بۆكان دەستبەسەر كرا. ٩_ فەریبا ئەحمەدی خەڵكی بۆكان ڕێكەوتی ٣٠ی بەفرانبار لە بۆكان دەستبەسەر كرا.

“لە شوێنە گەشتیارییەكان ئاهەنگ قەدەغەكرا بەڵام لە شەقامەكان نا”

“لە شوێنە گەشتیارییەكان ئاهەنگ قەدەغەكرا بەڵام لە شەقامەكان نا”

ئەحمەد سیوەیلی

كانونی دووه‌م 4, 2021

خەڵك-ئارام سەردار وتەبێژی دەستەی گەشتوگوزاری هەرێم ڕایدەگەیەنێت،…

ڕەنگە دەستکردەکان بونەتە شێرپەنجەیەکی لەسەرخۆ بۆ هاوڵاتییانی هەرێمی کوردستان

تەندروستی

ڕەنگە دەستکردەکان بونەتە شێرپەنجەیەکی لەسەرخۆ بۆ هاوڵاتییانی هەرێمی کوردستان

نزار جەزا

كانونی دووه‌م 4, 2021

خەڵک – نزار جەزا ڕەنگە دەستکردەکان لەهەرێمی کوردستان بەشێوەیەکی…

کاریگەرییە دەروونییەکانی کۆرۆنا، لەخودی کۆرۆنا مەترسیدارترە

کاریگەرییە دەروونییەکانی کۆرۆنا، لەخودی کۆرۆنا مەترسیدارترە

نزار جەزا

كانونی دووه‌م 4, 2021

خەڵک – نزار جەزا گەنجێک کە هەموو نیشانەکانی کۆرۆنای…