یەكێتی زانایان داوای چارەسەری مووچەی فەرمانبەران دەكات
خەڵك- بەشی هەواڵ یەكێتی زانایانی ئایینی سەبارەت بە مووچەی…
زیاترسەردێر
-
خەڵك- وەزارەتی تەندروستی هەرێم ئاشكرای دەكات، كە لە 24 كاتژمێری ڕابردوودا 256 حاڵەتی تووشبوون بە كۆرۆنا تۆماركراوە و 3 كەسیش گیانیان لەدەستداوە. وەزارەتی تەندروستی حكومەتی هەرێم لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، 6323 پشكنین ئەنجام دراوە و دەركەوتووە لە هەولیر 153 كەس و سلێمانی 57 كەس و لە گەرمیان 6 كەس و دهۆك 19 و هەڵەبجە 2 كەس و لە ڕاپەڕین 19 كەس تووشی كۆرۆنا بوون. ئاشكراشی كردووە، كە 135 كەس چاكبوونەوە و 3 كەسیش گیانیان لەدەستداوە، كە هەرسێكیان لە سلێمانی بوون.
-
خەڵک - وەرزش ئەستێرەی بەرازیلی و هێرشبەری یانەی پاریس سانت جێرمان، هەوڵەکانی خستووەتەگەڕ تا بۆ ڕوبەڕوبوونەوەی یانەی بەرشلۆنە ئامادەبێت و بەشداریی یاریی یانەکەی بکات. چوارشەممەی داهاتوو لە یاریگای پارک دی فرانس یانەی پاریسییەکە، لە یاری گەڕانەوەی قۆناغی 16ی خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەوروپا، میوانداری بەرشلۆنە دەکات، بۆ ئەم مەبەستەش نێیمار داسیلڤای بەرازیلی سەرقاڵی ئامادەکارییە بۆ ئەوەی هەرچۆنێک بووە، بەشداری ئەو ڕووبەڕووبوونەوە یەکلایی کەرەوەیە بکات، کە ماوەی سێ هەفتەیە بەهۆی پێکانەوە لە یاریکردن دابڕاوە . بەپێی ڕۆژنامەی ئاسی ئیسپانی، نێیمار لە ماڵەکەیدا لەژێر ئامێری “ئۆکسجین” دەستی بە ڕاهێنان کردووە و ڕۆژانە کاتژمێرێک بۆ دووان بەم ئامێرەوە ڕاهێنان دەکات. ئامێرەکە، هۆکارە بۆ ئەوەی گەوهەرە بەرازیلییەکە ئۆکسجینی زیاتر وەرفگرێت و یاریدەدەربێت بۆ زوو گەڕاندنەوەی تواناکانی و ئامادە بوونی بۆ یارییەکەی بەرشەلۆنە. یانەکەی نێیمار، یاری چوونی بە ئەنجامی (4-1) لەبەرشەلۆنە بردووەتەوە بۆ ئەم یارییەش دەیەنەوێت بە ئەنجامی گەورەتر ئانە کەتەلۆنییەکە بەزەویدا بدەن.
-
خەڵك- ئەندامێكی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی ڕایدەگەیەنێت، بەداخەوە لە كوردستان ململانێی هێزە سیاسییەكان بووە بەهۆی هاووڵاتیان زیانمەند بن و هێزە سیاسییەكانیش سوودمەندبوون. كاسترۆ مەعروف ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، ئەوەی جێگای داخە لەكۆی خەڵكی كوردستان بپرسی ناڕازییە، چونكە بەداخەوە خەڵك ڕاپەڕینی كرد چاوەڕێی شتی باشتری كرد و چاوەڕێی یەكڕیزی نیشتمانی دەكرد و بڕوای بەوە بوو كە بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی كورد لەچوارچیوەی یەك حكومەتدا خۆی ببینێتەوە، بەڵام بەداخەوە ئەوە نەهاتەدی، ئەوەش بووەهۆی نەوەی نوێ گومانی هەبێت لە هەموو شتێك و بێتاقەت بێت. وتیشی"بەداخەوە لە كوردستان ململانێی هێزە سیاسییەكان بووەبەهۆی هاووڵاتیان زیانمەند بن و هێزە سیاسیەكانیش سوودمەندبوون، چونكە هەریەكەیان دەبینی خاوەنی كەناڵن و بەرپرسەكانیان خاوەنی ماڵ و سەیارەی جوانن، بۆیە پێویستە هێزە سیاسییەكان ئەمە ببینین و ناڕەزایەتییەكانی خەڵك لە جێگای خۆیدایە و دەبیـَت كار لەسەر شكاندنی یەكتر نەكەن، چونكە كوردستان لە هەموكات زیاتر پێویستی بە یەكڕیزی نیشتمانی هەیە". ڕوونیشیكردەوە، لە یادی ڕاپەرین، ئینتیمانی نیشتمانی و نەتەوەیی ئێمە بووەبەهۆی گەنجێك ڕاپەرین بەهی خۆی نەزانێت، ئەمەش كارێكی باش نییە و پێویستە كۆی هێزە سیاسییەكان ئەوە بەهەند وەربگرن و هاووڵاتیانی خۆمان بە هەلی كار و خزمەتگوزاری دڵخۆش بكەین. ئەمڕۆ 7-3 30 ساڵ بەسەر ڕاپەڕینی جەماوەری شاری سلێمانی دژی ڕژێمی پێشووی بەعس تێپەڕدەبێت و سەرجەم بنكەو بارەگاكانی ئەو حزبە لە ناوچەكە گیران.
-
سلێمانی – نزار جەزا لێپرسراوی نووسینگەی سلێمانی ڕێكخراوی تەندروستی جیهانی ڕایدەگەیەنێت،لەپاش هەفتەیەکی دیکەوە ڕێژەی تووشبوون بەکۆرۆنا لەسلێمانی زیاددەکات، بۆیە پێویستە ڕێکارەکانی خۆپارێزی زیاتر بکرێن. نەجمەدین حەسەن، لێپرسراوی نووسینگەی سلێمانی ڕێكخراوی تەندروستی جیهانی بە(خەڵك)ی ڕاگەیاند،لەهەموو عیراق ڕێژەی تووشبوون بەکۆرۆنا ڕووی لەهەڵکشان کردووە، لەهەرێمی کوردستانیش دوای چەند هەفتەیەک ڕووی لەزیادبوون کرد، بۆیە پێشبینی دەکرێت، لەدوای ١٥ی ئەم مانگەوە لەسلێمانیش ڕێژەکە ڕوو لەزیادبوون بکات. باسی لەئەوەشکرد، ئەو ڤاکسینەی لەسلێمانی بەکارهات لەسەدا ٧٠ بۆ ٧٤ بەرگری جەستە زیاد دەکات بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا، بەڵام ئەمە لەئێستادا بۆ کارمەندانی تەندروستییە کە لەڕیزی پێشەوە ڕووبەڕووبوونەوەی کۆرۆنان، بۆیە پێویستە هاوڵاتییان پابەندی زیاتری ڕێنماییەکانبن. ئاماژەی بەئەوەشدا، تاکو ئێستا نازانرێت تاکو کەی ئەم ڤاکسینە کاریگەری دەبێت، بەڵام ئەو کەسەی ڤاکسین بەکاردەهێنێت، بەدوو جار پێی دەدرێت. ئەوەشی خستەڕوو، داوا لەهاوڵاتییان دەکەن دووربکەونەوە لەقەرەباڵغی و دەمامک بەکاربهێنن و ڕێکارەکانی خۆپارێزی ئەنجامبدەن بەگشتی. ئەمە لەکاتێکدایە ئەمڕۆ یەک شەممە ڤاکسینی کۆرۆنا گەیەنرایە پارێزگای سلێمانی و یەکەمجار لەلایەن بەڕێوەبەری تەندروستی سلێمانی و بەڕێوەبەری خۆپاراستنی تەندروستی سلێمانییەوە بەکارهات.
-
خەڵك- شەڕێكی قورس لە یەمەن لە نێوان حوسییەكان و هێزە حكومییەكاندا بەڕێوەدەچێت لە شاری مەئرەب لە باكوری یەمەن و لە ماوەی 24 سەعاتی رابردوودا 90 كەس كوژراون بەلای كەمەوە لە شەڕێكدا لەسەر شاری مەئرەبی ستراتیژی دەوڵەمەند بە نەوت كە نزیكەی 2 مانگە بەردەوامە. لە ماوەی 24 سەعاتی رابردوودا شەڕی قورس لەنێوان حوسییەكان و هێزە حكومییەكاندا رووی داوە لە شاری مەئرەب لە باكوری یەمەن، لەوێ 90 كەس لە هەردوولایەن كوژراون‌و بەپێی سەرچاوە سەربازییەكانی حكومەت و هێرشی حوسییەكان بۆ گرتنی شارەكە بەردەوامە. لەسەرەتای مانگی شوباتدا حوسییەكانی نزیك لە ئێران هێرشیان بۆ سەر مەئرەب دواین ناوچەی بن دەستی حكومەت لە باكوری یەمەن دەستپێكرد. سەرچاوە سەربازییەكان بۆ ئاژانسی دەنگوباسی فەڕەنسایی رایانگەیاند شەڕ لە شەش بەرەوە بەردەوامە، هێزە حكومییەكان توانیویانە هێرشەكان رابگرن، بەڵام لە بەرەی باكوری خۆرئاوای شارەكە پێشڕەوی حوسییەكان هەیە.
-
خەڵك- وەزیری دەرەوەی چین ڕایدەگەیەنێت، بەرپرسانی چینی ڤاكسینی دژە كۆرۆنا دەدەن بە پارێزەرانی ئاشتی لە ڕێكخراوەی نەتەوە یەكگرتووەكان. تۆڕی سپوتنیك بڵاویكردەوە، بەرپرسانی چین ڤاكسینی دژە كۆرۆنا دەدەنە 69 وڵات بەشێوەیەكی خۆڕایی و هاوكات ڤاكسینەكەشیان بە 43 وڵات فرۆشتووە. ئەمڕۆ یەك شەممە، وانگ ئیی، وەزیری دەرەوەی چین ڕایگەیاند، بڕیارمان داوە 10 ملیۆن ڤاكسین ببەخشینە وڵاتانی تازە پێگەیشتوو كە ژمارەیان 69 وڵاتە و هاوكات ڤاكسینەكەش بە 43 وڵاتی دیكە بفرۆشین. وتیشی"ئێمە پاڵپشتی داواكاری نەتەوە یەكگرتووەكان دەكەین و ڤاكسین بە هێزەكانی پارێزگاری ئاشتی لە ڕێكخراوەكە دەبەخشین، هاوكات ئامادەشین هاوكاری وەرزشكاران بكەین بە پێدانی ڤاكسین".
-
خەڵك-بەشی هەواڵ وتەبێژی وەزارەتی تەندروستی ئێران ڕایدەگەیەنێت، لە 24 كاتژمێری ڕابردوودا 8010 كەس تووشی كۆرۆنا بوون. سیما سادات لاری وتەبێژی وەزارەتی تەندروستی ئێران لە كۆنفڕانسێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، لە 24 كاتژمێری ڕابردوودا 8010 كەس لە ئێران تووشی ڤایرۆسی كۆرۆنا بوون و 93 كەسیش گیانیان لە دەستداوە. وتیشی"لە سەرەتای دەركەوتنی ڤایرۆسەكە تاكو ئەمڕۆ ملیۆنێك و 689 هەزار و 692 كەس لە ئێران تووشی كۆرۆنا بوون". ئاماژەی بۆ ئەوەش كرد، هەر بەهۆی ڤایرۆسەكەوە تا ئێستا 60 هەزار و 687 كەس لە ئێران گیانیان لە دەستداوە.
-
خانمە گۆرانیبێژی کورد لانە شەمس نوێترین کاری هونەریی خۆی بەناوی The Bad one بڵاوکردەوە. لانە شەمس لە بارەی کارە نوێکەیەوە دەڵێت “نوێترین بەرهەمم بە ناوی The Bad one بڵاو کردەوە کە گۆرانییەکە ناوەڕۆکەکەی لە فیلمی بەناوبانگی هۆلیۆد ’مۆلان ’ و زنجیرەکی سایکۆلۆژیی بەناوبانگ ’The black swan’ وەرگیراوە کە تێیدا باسی ئەو ئازار و ناڕەحەتی و ڕێگرییانە دەکات کە هەریەکەمان بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانمان دێتە ڕێگەمان.” لانە شەمس لە بارەی بەرهەمەکەوە وتیشی: “تێکستی گۆرانییەکە لە لایه‌ن خۆم و ڕەنج شەمس و هەریەکە لە Filip Wieselgren, John Sempill ەوە نوسراوە، کاری بەرهەمهێنانیش لە لایەن ڕەنج شەمس ئەنجام دراوە.” لانە شەمس (٢٨ ساڵ) کچێکی کوردە و لە وڵاتی سوید دەژی و دایکوباوکی لە ساڵی ١٩٨٢ کوردستانیان بەجێ هێشتووە، بە زمانی ئینگلیزی کاری هونەری دەکات. https://www.youtube.com/watch?v=-yraFVOVP0Q
-
خەڵك- ئەمریكا بە نیازە چەند جۆری چەكی نوێ زیاد بكات، ئەمەش لە چوارچێوەی كێبڕكێكانی لەگەڵ روسیادا. سوپای ئەمریكا كار دەكات لەسەر خۆ ئامادەكردن بۆ ئەگەری ململانێ لەگەڵ چین و روسیا لە ڕووی تەكنیكیییەوە، بەڵام چەكەكانی دیكەش پشتگوێ ناخات. چەكە نوێیەكان بریتین لە تانكی جەنگی، لەهەشتاكانەوە سوپای ئەمریكا پشتی بەستووە بە تانك، لەوانە تانكی ئەبرامز و برادلی، بەڵام ئەمانە كۆنن، پێویستی بە چەكی نوێ هەیە. لەگەڵ وردبوونەوەی ئەمریكا لە ئەگەری روودانی شەڕ لەگەڵ روسیا و چین بۆی دەركەوت پێویستی بە كەرەستەی سەربازی نوێ هەیە، لەوانە نەوەی نوێی تانكی جەنگی و ئۆتۆمبێل. ئەم كەرەستانە سیستمی پێشكەوتوویان لەسەر دادەنرێت لەگەڵ سیستمی دژە مووشەك و فڕۆكەی بێفڕۆكەوان. سیستمی بەرگری مووشەكی كورت مەودا، سوپای ئەمریكا سیستمێكی دیكە زیاد دەكات بۆ پێشگرتن بە مووشەك و فڕۆكەی بێفڕۆكەوان، سوپای ئەمریكا پێویسی بە ئەم چەكە هەیە، ئێستا سوپا پشت دەبەستێت بە سیستمی ئەفنگر كە لەسەر زرێپۆشی بچوك دادەنرێت بۆ روبەڕوبوونەوەی مەترسی فڕۆكەی بێفڕۆكەوان. تانكی زیرەك كە جاران لە فیلمە زانستی و خەیاڵییەكاندا هەبوو، ئێستا دەبێتە راستی، سوپا ئێستا ئۆتۆمبێلی رۆبۆتی هەیە، پرۆژەی تانكی رۆبۆتیش هەیە بە كردار تانك بەرهەمهاتووە لە جۆری ئێم 113. تۆپی دوورمەودا كە سوپای ئەمریكا پێشتر زیاتر پشتی دەبەست بە پشتیوانی ئاسمانی بۆ بەرەكانی جەنگ تۆپی پشتگوێخستبوو.
-
سلێمانی – نزار جەزا ئەمڕۆ یەک شەممە بۆیەکەمجار ڤاکسینی کۆرۆنا لەشاری سلێمانی بەکارهات، کە سەرەتا بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی سلێمانی بەکاریهێنا. سەباح هەورامی بەڕێوەبەری تەندروستی سلێمانی پاش بەکارهێنانی ڤاکسینی کۆرۆنا لەکۆنفڕانسێکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، ئەمڕۆ ڤاکسینی دژە کۆرۆنا گەیشتە پارێزگای سلێمانی و لەناو دامودەزگاکانی تەندروستی بەکارهێنرا. ئاماژەى بەئەوەشدا، هیوادارین ڤاکسینەکانی دیکەش کە حکومەتى عیراق کڕیونی بیگەیەنێتە بەڕێوەبەرایەتییەکانی تەندروستی لەشارەکان. باسی لەئەوەشکرد، ئەو کەسەی ڤاکسین بەکاردەهێنێت، پێویستە بۆ ماوەیەک پشوو وەربگرێت، بۆماوەیەک چاودێری خۆی بکات، بۆئەوەی ئەگەر هەر نیشانەیەکی لێ دەرکەوت لایەنە بەرپرسەکان ئاگاداربکاتەوە، ئەمەش بەمەبەستی توێژینەوەیە. ئەوەشی خستەڕوو، ئەم ڤاکسینە بۆ کەسانێک بەکاردەهێنرێت، کە تەمەنیان لەنێوان ١٨ بۆ ٦٠ ساڵدایە. وتیشی: ڤاکسینەکە وەک هاوکاری لەلایەن وڵاتی چینەوە پێماندراوە، و پشکی پارێزگای سلێمانی هەزار و ٧٢٠ بەشە ڤاکسینە، کە هەر کەسیک دووجار وەریدەگرێت، واتە ئەم بڕە ڤاکسینە بەشی ٨٦٠ کەس دەکات. دەشڵێت: ئەگەر خۆمان گومانمان لەم ڤاکسینە هەبێت، نابێت بۆ خەڵکی دیکەی بەکاربهێنین، ئەمڕۆش کە من بەکارمهێناوە وەک خەڵکی دیکە خێزان و کەسوکارم هەیە و یەکترمان خۆشدەوێت، بۆیە چەندێک خەمی خۆمە هێندەش خەمی خەڵکی دیکەمە، لەبەرئەوە ئەگەر گومانم لێی هەبووایە خۆم یەکەمجار بەکارمنەدەهێنا. ئەوەشی باسکرد، لەم قوناغەدا ڤاکسینەکە تەنها بۆ ئەو کەسانە بەکاردەهێنرێت، کە لەنەخۆشخانەکانی تایبەت بەکۆرۆنا کاردەکەن، دواتر ئەگەر بڕی زیاتریان بۆ هات بۆ کارمەندانی دیکەی تەندروستی و ئەو کەسانەى نەخۆشی درێژخایەنیان هەیە بەکاردەهێنرێت. باسی لەئەوەشکرد، داوا لەهاوڵاتییان و حکومەتی هەرێم دەکات ڕێکارەکانی خۆپارێزی زیاتربکەن، چونکە لەدوای ١٥ی ئەم مانگەوە ڕێژەى تووشبوون بەکۆرۆنا زیاددەکاتەوە. ئەمە لەکاتێکدایە ئەمڕۆ بڕێک ڤاکسین گەیەنرایە پارێزگای سلێمانی و یەکەمجار بەڕێوەبەری تەندروستی سلێمانی بەکاریهێنا، دواتر لەلایەن بەڕێوەبەری خۆپاراستنی تەندروستی سلێمانی و کارمەندانی دیکەوە بەکارهات.