نەتەوە یەكگرتووەكان ڕایگەیاند هەشت ساڵی ڕابردوو بە گەرمترین ساڵ تۆماركراون.
پرۆفیسۆر پێتێری تالاس سكرتێری گشتی ڕێكخراوی دەبلیو ئێم ئۆ دەڵێت: لە ساڵی ٢٠٢٢دا ڕووبەڕووی چەندین كارەسات بووینەوە بۆ كەشوهەوا كە زۆر كەسی كوشت و بژێوی ژیان و تەندروستی و خۆراك و وزە و ئاسایشی ئاو و ژێرخانی تێكدا.
ناوچە بەرفراوانەكانی پاكستان لافاویان لێ كەوتەوە و زیانێكی گەورەی ئابووری و مرۆیی لێكەوتەوە.
شەپۆلی گەرمای پێوانەیی لە چین، ئەوروپا، ئەمریكای باكوور و باشوور زاڵ بوو.
وشكەساڵی درێژخایەن هەڕەشەی كارەساتێكی مرۆیی ئەفریقا دەكات.
پێشبینی دەكرێت گەرمبوونی جیهان و ڕەوتە درێژخایەنەكانی دیكەی گۆڕانی كەشوهەوا بەردەوام بن بەهۆی ئاستی پێوانەیی گازە گەرمخانەییەكان لە بەرگەهەوادا.
بەگوێرەی ڕاپۆرتی كاتی سەبارەت بە “دۆخی كەشوهەوای جیهانی لە ساڵی 2022″ كە لەلایەن ڕێكخراوی كەشناسی جیهانی (WMO) دەرچووە، شەپۆلی گەرمای زۆر و وشكەساڵی و لافاوێكی وێرانكەر كاریگەری لەسەر ملیۆنان كەس هەبووە و لەو ساڵەدا ملیارەها دۆلاری تێچووە.
لە كۆتایی مانگی كانوونی دووەمدا زریانی توند ناوچەیەكی فراوانی ئەمریكای باكووری گرتەوە. بای بەهێز و بەفرێكی زۆر و نزمی پلەكانی گەرما بووە هۆی نائارامییەكی بەرفراوان لە ڕۆژهەڵاتی وڵات، هاوكات ناوچەكانی ڕۆژئاوا شایەتی بارانبارینی بەخوڕ و بەفربارینی شاخ و لافاو بوون.
پرۆفیسۆر تالاس دەڵێت: پێویستە ئامادەكاری بۆ ئەم جۆرە ڕووداوە توندانە بەهێز بكرێت و دڵنیابین لەوەی كە ئامانجی نەتەوە یەكگرتووەكان كە ئاگاداركردنەوەی پێشوەختە بۆ هەمووان لە پێنج ساڵی داهاتوودا بەدی دێت.
ئاماژەی بەوەشكردووە، “ئەمڕۆ تەنها نیوەی 193 ئەندام دەستیان بە خزمەتگوزاریی گونجاوی ئاگاداركردنەوەی پێشوەختە گەیشتووە، ئەمەش زیانە ئابووری و مرۆییەكان زیاتر دەكات، هەروەها بۆشایی بەرچاو لە چاودێریكردنی كەشوهەوای بنەڕەتی لە چەند شوێنێك هەیە، ئەمەش كاریگەری نەرێنی بەرچاوی لەسەر كوالیتی پێشبینییەكانی كەشوهەوا هەیە”.
ڕێكخراوی كەشناسی جیهانی ئاماژەی بەوەدابوو كە ژمارەیەك وڵاتی ئەوروپایی شایەتی بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرمایان بەشێوەیەكی بێ وێنە بینیوە، بەبەراورد لەگەڵ بارودۆخی كەشوهەوا لە هەمان ماوەی ڕابردوودا، هەروەها ڕایگەیاندبوو كە چەند هۆكارێك بوونەتە هۆی گەرمایەكی پێوانەیی لە زۆرێك لە وڵاتانی ئەوروپا لە شەوی سەری ساڵ و ڕۆژی سەری ساڵدا.
ماڵپەڕی نەتەوە یەكگرتووەكان بڵاویكردەوە كە ئەم بەرزییە نائاساییەی پلەی گەرما، ژمارەیەكی پێوانەیی و زۆرجار دڵی ئارەزومەندانی یارییەكانی بەفری لە ژمارەیەك وڵاتی كیشوەری ئەوروپادا شكاندووە.
لە كاتێكدا كە زلهێزە ئابوورییەكان لە كۆڕبەندی ئابووری جیهانیدا كۆدەبنەوە، دیمەنی كەمبوونەوەی بەفری داڤۆس وایكردووە ئەوانەی كۆدەبنەوە چی دیكە چاوپۆشی لە گەرمبوونی جیهان نەكەن.
بلومبێرگ لە ڕاپۆرتێكدا دەڵێت، لە ماوەی هەفتەی پێش كۆبوونەوە ئاساییەكانی زستانی داڤۆس وەك میوانداری كۆڕبەندی ئابووری جیهانی، پرسیاری گەورە ئەوە نییە كە دەتوانرێت لە نێوان سەركردە بازرگانی و سیاسییەكاندا باسی چی بكرێت، بەڵكو پرسیارەكە ئەوەیە كە ئایا بەفرێكی پێویست بۆ مەشقكردنی خلیسكێنەی سەر بەفر دەبێت یان نا.
وێنەكانی مانگی دەستكرد دەریدەخەن كە لە ماوەی ٤٠ ساڵی ڕابردوودا بەفربارین بە ڕێژەی لەسەدا ١٠ لە داڤۆس كەمیكردووە. بە بەراورد لەگەڵ ساڵی ١٩٧١ كە یەكەمین كۆبوونەوەی ساڵانەی كۆڕبەندی ئابووری جیهانی بەڕێوەچوو، بە پێی ئاژانسەكە بە تێكڕا زیاتر لە ٤٠%ی بارستەی بەفر بچووك بووەتەوە.
