كەسایەتی سیاسی و بەرپرسی پێشووی یەكێتی ڕایدەگەیەنێت، پێویستە كورد لە ڕۆژئاوا یەكگرتوو بێت و چارەسەرێكی واقعی سیاسی لە چوارچێوەی سووریادا بۆخۆی بدۆزێتەوە، دەشڵێت: لە سەر لایەنە سیاسیەكانی هەرێمی كوردستان پێویستە لایەنەكانی ڕۆژئاوا هانبدەن بۆ ئەوەی ڕێكبكەون، بەڵام لە ئێستادا “پڕۆژەیەكی سیاسی هاوبەش لە هەرێم نییە بۆ پشتگیری لە ڕۆژئاوا.
مەلابەختیار، كەسایەتی سیاسی و ئەندامی پێشووی ئەنجوومەنی بەرژەوەندیە باڵاكانی یەكێتی بە (دەنگی ئەمریكا)ی ڕاگەیاند، ” لە ڕۆژئاوا یان ڕێككەوتن و یەك پڕۆژەی سیاسی بۆ چارەسەركردنی مەسەلە دیموكراتیەكانی سووریا و ئەو مافانەی داوی دەكەن یان تووشی كێشەی زۆر گەورە دەبن”.
وتیشی، ” لە ڕۆژئاوا ئەگەری شەڕی عەسكەری ناوخۆ دوورە، بەڵام جاری وا هەیە زەرەری كێشە سیاسیەكان كە ڕێناكەون لە شەڕی عەسكەری زیاترە”.
ڕۆژی 23ی مانگی 12 بە نێوەندگیری هاوپەیمانی نێودەوڵەتی كۆبوونەوەی نێوان لایەنە ناكۆكەكانی ڕۆژئاوا ئەنجامدرا، دوای كۆبوونەوەكەش هەریەك لە (هەسەدە و ئەنەكەسە) كە هەریەكێكیان نوێنەرایەتی چەند حزبێك دەكەن لە ڕۆژئاوا كۆبوونەوەكەیان بە ئەرێنی ناوبرد و جەختیا لە گرنگی بەردەوامی كۆبوونەوەی هاوبەش كردەوە بە مەبەستی گەشتن بە ڕێككەوتن.
بە پێی زانیاریەكانی (دەنگی ئەمریكا) هەوڵێك هەیە لەلایەن چەند كەسایەتی سیاسی و سەربەخۆوە داوا لە سەرۆكی پارتی بكەن (ئەنەكەسە) ناچار بكات بە ڕێككەوتن لەگەڵ (هەسەدە)، بەو پێیە ئەنەكەسە بە لایەنی نزیك لە پارتی دیموكراتی كوردستان هەژمار دەكرێت، چونكە پێیان وایە ئەم قۆناغە پێویستی بە هەڵویستی سیاسی هاوبەش هەیە تا بە یەكگرتووی بچنە دیمەشق و كورد بە یەك پاكێج مامەڵە لەگەڵ دەسەڵاتی نوێی سیاسی سووریا بكات لە دیمەشق بە سەرۆكایەتی ئەحمەد شەرع.
مەلا بەختیار دەڵێت: ” كێشەكە تەنها ئەوەنیە لە ڕۆژئاوا لە نێوان ئەنەكەسە و پەیەدە ڕێككەوتن نییە، كێشەكە ئەوەیە لە باشووری كوردستانیش پڕۆژەیەكی سیاسی هاوبەش نییە بۆ پشتیوانیكردنی ڕۆژئاوای كوردستان، لە قۆناغی ڕابردوو هەڵە هەبووە لە ڕۆژئاوا و باشوور، ئەوە با ببێت بە قوربانی قۆناغەكە، بەڵام نابیت ئەو هەڵانە دووبارە بكرێنەوە، ئێستا دەبێت ئەوەی دەتوانن ڕێككەون لەسەر خاڵە هاوبەشەكان و خاڵە ناكۆكەكان بخەنە دوای 1ی ئازار كە پڕۆسەی دیموكراسی و حوكمڕانی و نووسینی دەستوورە”.
وتیشی، ” كورد دەبێت لە ناوخۆیدا ڕێككەوتووبێت، نابێ ئەم هەلە لە دەستبدات بۆ پێداگری لەسەر مافەكانی لە چوارچێوەی سووریایەكی دیموكراتدا، بۆ هەرێم واجبە چاوەڕێ بن بزانن ڕۆژئاوا دەڵین چی، هانیان بدەین بۆ ڕێككەوتن لە نێوان لایەنەكاندا، تەنانەت لەگەڵ توركیاش هانیان بدەین تووشی شەڕ نەبن، چونكە كورد زورەرمەند دەبێت”.
هەرجەندە دەسەڵاتی نوێی سووریا بە سەرۆكایەتی شەرع هەڵویستی ئەرێنیە بەرامبەر كورد لە ڕۆژئاوا و لە پەیامێكیشێدا ئەحمەد شەرع ڕایگەیاند، كە “كورد بەشێكن لە سووریا و لەگەڵ هەسەدە گفتووگۆ دەكەن و بەشێوەیەكی ئاشتیانە كێشەكان چەرەسەر دەكەن”، بەڵام دیار نییە لە داهاتوودا كورد دەبێتە بەشێك لە یەكپارچەیی سووریا و لە ئایندەدا ڕووبەڕووی مەترسی دەبێتەوە یاخود نا.
بەڕای مەلا بەختیار، كورد لەم قۆناغەدا ئایندەی كورد نادیارە لە سووریا و دەڵێت: ” دڵخۆشم بەوەی كورد پشتیوانی هەیە لە ڕۆژئاوا، بەڵام لە بیرمان نەچێت دوای ڕێككەوتنی سیڤەر لە ژێر فشاری كەمالیزمدا سیڤەر گۆڕا بە لۆزان و وڵاتانی زلهێز پاشەكشەیان لە مافی كورد كرد”.
وتیشی، ” قۆناغی یەكەم دەبێت كورد نەرم بێت بۆ گفتوگۆی سیاسی لەناو گفتوگۆكەدا پڕۆژەكەی سیاسی یەكگرتوو ببەنە پێشەوە، قۆناغی دووەم دوای 1ی ئازار دەست پێدەكات ئەویش قۆناغی فەلسەفەی سیاسی و حوكمڕانی ڕاستەقینە و ڕێككەوتنی سیاسیە بۆ نووسینی دەستوور ئەمە وردەكاری زۆرە و ناكرێ دوو قۆناغەكە تێكەڵبكرێت”.
