سەرۆكی پارتی سۆسیال دیموكراتی كوردستان، محەمەد حاجی مەحمود لەبارەی ناكۆكییەكانی نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان رایگەیاند “لە ئەگەری بەردەوامی ناكۆكییەكانی نێوان پارتی و یەكێتی و یەكنەگرتنی هێزی پێشمەرگە، هەڵوێستی هاوپەیمانان كە مەشق بە هێزەكان دەكەن و بوودجەیان بۆ تەرخان دەكەن، رەنگە گۆڕانكاری بەسەردا بێت”.
محەمەد حاجی مەحمود كە سەركردەیەكی دیاری نێو حزبە كوردییەكانە و بەقەدپاڵی شاخێكەوە لە گوندی گوڵەخانە لە سنووری پارێزگای هەڵەبجە، سەرقاڵی كاری حزبایەتی و ژیانی تایبەتیی خۆیەتی، ناوبەناو هەركاتێك تەنگەژە لەنێو سەركردە و لایەنە كوردییەكاندا دروست دەبێت، ئەم دەكەوێتە خۆی و هەوڵی یەكخستنەوەیان دەدات، ناوبەناویش سەردانی هاوڕێ كۆنەكانی دەكات و كەسێكی زۆر نزیكە لە سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان، مەسعود بارزانی.
سەرۆكی پارتی سۆسیال دیموكراتی كوردستان، محەمەد حاجی مەحمود لە میانی هەڤپەیڤینێكدا لەگەڵ ئاژانسی ئانادۆڵو، وەڵامی پرسیارەكانی دایەوە و باسی لە پرسە سیاسییە ناوخۆییەكانی هەرێمی كوردستان و پەیوەندییەكان لەگەڵ بەغدا، هەروەها ململانێ جیهانییەكان كرد.
محەمەد حاجی مەحمود یەكێكە لەو كەسانەی كە یاداشتەكانی زۆرترین دەنگدانەوە بەدوای خۆیدا دەهێنێت و لەبارەی ئەو كتێبانەی نووسیونی وتی: “من ئەوەی واقیعە ئەوە دەڵێم، بەڵگەنامەم لایە، ناوی هەر كەسێكم هێنابێت لەناو كتێبەكەمدا، دوو سێ نامەی ئەو كەسە خۆیشی تێدایە. هەمووان پێیان حەقە راستییەكان بگوترێت، ئینجا پێویستە راستییەكان كاتێك بگوترێت ئەو كەسە خۆی مابێت، تاكو ئەگەر وانەبێت بڵێت وانییە. من یەكەم جار كە كتێبم نووسی یەكەم جار بوو ناوی كەسانێك بهێنم و بڵێم فڵان وای كرد و فڵان وایگوت یان فڵان حزب وای كرد. كەس لەوەوپێش ئەوەی نەدەگوت و نەدەكرد. ئەو بەڵگەنامەی لای منن هەندێكیان دوای ١٥ ساڵ و هەندێكیشیان دوای ٢٥ ساڵ بڵاویان دەكەمەوە، ئەو كەسە خۆی لێی بەرپرسە نەك من”.
سەرۆكی پارتی سۆسیال دیموكراتی كوردستان، محەمەد حاجی مەحمود لەبارەی پەیوەندییەكانی لەگەڵ جەلال تاڵەبانی و مەسعود بارزانی وتی: “نێوانم لەگەڵ مام جەلال باش بوو، من نێوانم لەگەڵ هەموویان باش بووە، بەڵام ئەوان چەندێك باشن لەگەڵ من ئەوەیان نازانم. نێوانم لەگەڵ كاك مەسعوودیش باشە و كەم كەم سەردانی دەكەم”.
سەرۆكی پارتی سۆسیال دیموكراتی كوردستان، محەمەد حاجی مەحمود سەبارەت بە تەبایی حزبەكانی هەرێمی كوردستان، وتی: “لە راستیدا لە باسی تەبایی حزبە كوردییەكاندا، پێویستە تەركیز بخرێتە سەر دوو حزبی دەسەڵاتدار لە هەرێمی كوردستان. دوو حزب كە هەموو جومگەكانیان لە دەستدایە. لە رووی سیاسییەوە لە پەرلەمان و حكوومەت سەدا ٥٠ زیاتریان بەدەستەوەیە. لە رووی سەربازییەوە لەسەدا ٩٥یان لەدەستدایە. لە رووی ئاساییش، دەسەڵات، دارایی و ئابوورییەوە لەسەدا ١٠٠یان لە دەستدایە. لە رووی سیاسییەوە لەسەدا ٧٠یان لە دەستدایەوە و رەنگە حزبەكانی دیكە لەم رووەوە لەسەدا ٣٠ بن. ئەگەر ئەوان بیانەوێت رێك بكەون یان تەبا بن ئەوا ئەو لەسەدا ٣٠یە هاوكاریان دەبێت، بەڵام ئەگەر نەیانەوێت ئەوا ئەو لەسەدا ٣٠یە ناتوانێت هاوكار بێت. من زۆر لام سەیرە زۆربەی خەڵك و راگەیاندنەكانی كوردستان دەڵێن ‘حزبەكانی كوردستان بەیەكەوە رێك ناكەون’. حزبەكانی كوردستان كێن؟ دوو حزبن. ئەگەر ئەو دوو حزبە رێك بكەون، ئەوا حزبەكانی دیكە كە لەسەدا ٣٠ پێكدەهێنن، هاوكار دەبن و ئەوكات حزبەكانی كوردستان رێكدەكەون”.
محەمەد حاجی مەحمود سەبارەت بە هۆكاری ناكۆكییەكانی نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان ئەوەی خستە ڕوو كە “مێژووی ناكۆكییەكانیان دەگەڕێتەوە بۆ پێش ساڵی ١٩٦٤، لەو كاتەیشەوە ناكۆكییەكان بەردەوامن. ناكۆكییەكانی ئەوسا رەنگە لەسەر بابەتێكی فیكریی بووبێت یان لەسەر گومركێك بووبێت، بەڵام ناكۆكییەكانی ئێستا لەسەر ناوچە، دەسەڵات و داهاتی وڵاتە. لە لایەكی دیكەیشەوە، هەردوو حزب دوو دید و بۆچوون هەیە، هەر یەكەیان بەشێوەیەك بیر دەكەنەوە”.
سەرۆكی پارتی سۆسیال دیموكراتی كوردستان، محەمەد حاجی مەحمود لەبارەی قەبارەی كێشەكانی نێوان یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان و ئەگەری گەیشتن بە ڕێككەوتن یان لێكتێگەیشتن وتی: “دوای ئەوەی كێشەكان هەندێك زەق بوونەوە، كۆبوونەوەی دوكان كرا، هەموو حزبەكان بێجگە لە پارتی بەشدار بوون. كۆبوونەوەكەی دوكان یەكلایەنە لای یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانەوە پێشنیاز كرابوو، بۆ ئەوەی ئەنجوومەنێكی سیاسیی دروست بكرێت، ئەو حزبانەی تێدا كۆببێتەوە و پێكەوە بڕیارێكی سیاسییان هەبێت. لەو ماوەیەدا ناكۆكییەكان زۆر توند بوونەوە. لەم چەند رۆژەدا، چەند كۆبوونەوەیەكیان كردووە و دەگەنە ئەنجام، چونكە ئەو دوو حزبە هیچ چارەیەكیان نییە جگە لە پێكەوەكاركردن. ئەگەر پێكەوە كارنەكەن، هێزەكانی هاوپەیمانان كە مەشق بە پێشمەرگە دەكەن، یان ئەمریكا كە پارە دەدات بە هێزی پێشمەرگە و دەزگا ئەمنییەكانی كوردستان و دژەتیرۆر، رەنگە هەڵوێستێكی دیكەی هەبێت ئەگەر ئەو دوو حزبە ناكۆك بن، چونكە ئەوان داوای یەكگرتنەوەی هێزی پێشمەرگە دەكەن. ئەگەر ئەمان دژ بن ئەوانیش هەڵوێستێكی تریان دەبێت”.
سەرۆكی پارتی سۆسیال دیموكراتی كوردستان، محەمەد حاجی مەحمود لەبارەی یەكگرتنەوەی هێزی پێشمەرگەی كوردستان لەژێر كاریگەری بارودۆخی ئێستای ناوچەكەدا وتی: “من پێموانییە هێزی پێشمەرگە بەو شێوەیەی خەڵك دەیەوێت یەكبگرێتەوە، هەرگیز یەكناگرێتەوە، بەڵام ئێمە تاكو ئێستا دوو ئەزموونمان هەیە، ئەزموونی یەكەم لە دوای یەكەم هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان لە ساڵی ١٩٩٢، هێزی پێشمەرگە بوو بە یەك هێز. هەڵبەتە پەنجا بە پەنجا بوو ئەگەرچی ئێمەیش بەشداربووین تیایدا، بەڵام كاتێك شەڕی ناوخۆ دەستی پێ كرد هەموو هێزەكانی پێشمەرگە لە ماوەی یەك كاتژمێردا دابەشبوونەوە‌و شەڕیشیان كرد. ئەزموونی دووەمیشمان لە كاتی شەڕی داعش بوو كە زیاتر لە ١٤ لیوای هێزەكانی پێشمەرگە یەكیان گرتبووەوە. هێزەكانی ٧٠ و ٨٠یش لە بەرەكانی شەڕ بوون و بەرگرییان دەكرد، بەڵام كاتێك ١٦ی ئۆكتۆبەر و هێرشی عێراق بۆسەر كەركووك، خانەقین، شنگال و ئەو ناوچانە روویدا و دەستی پێ كرد لە ماوەی كاتژمێرێكدا لیواكانیش دابەشبوونەوە. ئەمەی ئێستایش هەمان شێوەیە. رەنگە لەژێر فشاری ئەمریكا یان لەبەرئەوەی ئەمریكا پارەی پێشمەرگە نەبڕێت، یان لەبەر ئەوەی وڵاتانی هاوپەیمان مەشق بە پێشمەرگە دەكەن. یەكگرتن ئەوەیە ئەوەی ئێستا هێزی پێشمەرگە هەیەتی، هەمووی خانەنشین بكرێت. داوای تەمەن بكرێت ئەوانەی شموول دەكەن. داوا بكرێت تەجنید دابنرێت، داوا بكرێت كێ دێت و لە وەزارەتی پێشمەرگە دادەمەزێت. كۆمەڵێك گۆڕانكاری بكات، ئەو كەسەی دەبێتە پێشمەرگە بۆ داهاتووی خۆی پابەند دەبێت و چارەنووسی خۆی دەبەستێتەوە بەو وەزارەتەوە. وەك كارمەندانی وەزارەتی دیكە. پێویستە خەڵك خۆی بێت بۆ وەزارەتی پێشمەرگە نەك بە تەزكییەی حزبی بكرێت. ئەو كاتە ئەو هێزە دەتوانێت ببێتە هێزی یەكگرتووی كوردستان، ئێستا بەم شێوەیە نابێت”.
محەمەد حاجی مەحمود لەبارەی دۆخی عێراق، وتی: “عێراق لەئێستادا عێراقێكی شپرزەیە. هیچ بڕیارێكی سیاسیی لە عێراقدا نادرێت. بڕیارەكان لە دەرەوە دەدرێن. وڵاتانی هەریمی و جیهان كاریگەرییان هەیە لەسەری. لە عێراقدا كە هەڵبژاردن كرا یەك ساڵ و چەند رۆژێكی پێچوو و نەتوانرا حكوومەت پێكبهێنرێت. لەكاتێكدا لە بەریتانیا لە پاشنیوەڕۆوە تاكو ئێوارە حكوومەتەكەیان پێكهێنا. لە عێراقدا پێكنەهێنانی حكوومەت هەموو پێوەرەكانی تێپەڕاندووە. بۆ یەكەمین جارە كورد لەگەڵ بەغدا و سەرۆكوەزیرانی عێراق بە نووسین كار بكات. لە پێشتردا شتەكان زارەكی و بە قسە بوون، بەڵام ئەمجارە خاڵەكانی رێككەوتن بە نووسین كراوە. ئەمە ئیلتیزامێكە لەگەڵ عێراقدا. رێگرییەكانی بەردەم سوودانی لە ئەگەری جێبەجێنەكردنی ئەم خاڵانەدا؟ دەبێت بتوانێت لە ماوەی شەش مانگدا گۆڕانكاری لە عێراقدا بكات لە رووی ئابووری و خزمەتگوزاری و ئیمتیازاتەكانی تایبەت بە خەڵكی عێراق، هەروەها ئەو پارە زۆرەی ئێستا لە عێراق كەڵەكە بووە دەبێت دابەشی بكات بەسەر پارێزگاكان و لەنێویشیاندا هەرێمی كوردستان”.
سەرۆكی پارتی سۆسیال دیموكراتی كوردستان، محەمەد حاجی مەحمود لەبارەی خاڵەكانی رێككەوتنی نێوان كورد و حكوومەتی عێراق ئاشكرای كرد “خاڵەكانی رێككەوتنی پارتی دیموكراتی كوردستان لەگەڵ سوودانی پەیوەندی بە بەشەبوودجەی كوردستان، هێزی پێشمەرگە و ماددەی ١٤٠ەوە هەیە. سوودانی بەر لەوەی رێككەوتنەكە بكات رای وابووە كە بابەتی پارە و بوودجەی هەرێمی كوردستان چارەسەر دەكات، چونكە دەڵێت ئەو نەوتەی دەفرۆشرێت پارەكەی دێتەوە بۆ هەرێمی كوردستان و ناڕواتە دەرەوە، كەواتە بۆتان چارەسەر دەكەین. بەرلە رێككەوتنە نووسراوەكەشیان بەڵێنی ئەوەی داوە، بەڵام پێویستە ئێستا كورد پێ لەسەر ئەو خاڵانە دابگرێت، پێویستە شاندی كوردی لە بەغدا بێت و لەوێ نەیەتەوە و نوێنەرایەتی دابنێت تاكو لە ماوەی شەش مانگ بۆ كەمتر لە ساڵێك خاڵەكان جێبەجێ بكات”.
محەمەد حاجی مەحمود سەبارەت كۆسپ و تەگەرەكانی بەردەم سەرۆكوەزیرانی عێراق، گوتی: “سوودانی ئێستایش ترسی لە سەدر هەیە. ئەگەر لە ماوەی نزیكەی شەش مانگدا نەتوانێت ٧٥ تاكو ١٠٠ هەزار كەس لە دەرچووی پەیمانگا و زانكۆكان دابمەزرێنێت، یان لە هەموو پارێزگاكان كاری خزمەتگوزاری دەست پێ نەكات و ئەو پارەیەی هەیە دابەشی نەكات بەسەر پارێزگاكاندا و دابەشی سەر حزبەكانی بكات، ئەوكات سەدر دێتەوە سەر شەقام، بەڵام ئەگەر هەموو ئەم كارانەی كرد، ئەوكات سەدر خەڵكە رەشوڕووتەكەی بەدەستەوە نامێنێت و خەڵك نایەتە سەر جادە. لە ئەگەری ئەوەی سەدر رێگری لە حكوومەتەكەی بكات، سوودانی ناتوانێت بەردەوام بێت لەكاتێكدا ملیۆنێك كەس لەسەر جادە بن”.
عێراق
