تورکیا؛ میوانێکە ناڕواتەوە



توانا ئەمین

لە مێژوودا تورک چووبێتە هەر خاکێکەوە بە شەڕ نەبووبێ لێی نەکشاوەتەوە، کە بەناوی عوسمانییەکانەوە چووە خاکی وڵاتانی یۆنان و بولگاریا و ڕۆمانیا و هەنگاریا و کرواتیا ئەلبانیا و مەکدۆنیا و کۆسۆڤۆ و سڕبیا و مۆنتینیگرۆ و بۆسنە، تا سەدەی نۆزدەهەم و سەرەتای سەدەی بیستەم، تێیدامایەوە و دواتر بە زنجیرەیەک شەڕ و ڕاپەڕین لێی کشایەوە و جێی هێشت.

کە عێراق و سوریا و لوبنان و ئوردن و فەلەستینی  ئێستای داگیرکرد، دوای جەنگی یەکەمی جیهانی، بەریتانیا و فەرەنسا لە چنگیان دەرهێنا و کۆنترۆڵیان کرد. کە میسر و لیبیا و تونس و جەزائیر و سودانی ئێستای داگیرکرد، دوایی بە شەڕ و بەهۆی فراوانبوونی کۆلۆنیالیزمی ئەوروپییەوە لەدەستیچوون. کە سعودیە و یەمەن و عومان و خاکی ئیماراتی عەرەبی و قەتەر و بەحرەین و کوەیتی ئێستای داگیرکرد، بە شەڕ لێی کشایەوە.

ئەم تورکیا نوێیەی ئێستاش کە لە ساڵی 1974وە هێرشی کردە سەر قوبرس و بەشی باکوری دورگەکەی داگیرکرد، تا ئێستا لێی نەکشاوەتەوە… کە لە 2016وە بە ئۆپراسیۆنی سەربازی، لەشکرکێشی کردە سەر وڵاتی سوریا و بەشێک لە ڕۆژئاوای کوردستانی داگیرکرد تا ئێستا لێی نەکشاوەتەوە.

کە لە 1983وە بە حەوت هەزار سەربازەوە پێنج کیلۆمەتر هاتە ناو خاکی عێراق_باشووری کوردستانەوە و لە 1996وە و دوای 31ی ئاب، یەکەم بارەگای سەربازی ئاشکرای خۆی لە شارەدێی بامەڕنی، لە پارێزگای دهۆک لە هەرێمی کوردستان دروست کرد. نەک تا ئێستا نەکشاوەتەوە، بەڵکو ڕۆژ بە ڕۆژ بارەگای سەربازی زیاتر دروست دەکات، ڕێگای نێوان سەربازگەکان چێ دەکات، گوندنشینەکان ئاوارە دەکات.

ئێستا لە دهۆک، لە ناوچەکانی بابیرێ و کانی بەلاڤێی بامەڕنێ بازگەی داناوە و داوای ناسنامەی لە هاوڵاتیانی مەدەنی دەکات! بە 300 ئۆتومبێلی سەربازییەوە شەوان بە ئاشکرا بەناوچەکانی کێستە و چەلکێدا دەخولێتەوە، بۆسە دادەنێ، کانی کوێر دەکاتەوە، داردەبرێتەوە، ژینگە ئەشێوێنێ… هەر تۆپخانە و درۆن و فڕۆکەکانی لە ئاسمانەوە هێرش ناکەن، ئەم هەفتەیە لە زەویشەوە سەربازەکانی ماڵ بە ماڵ گوندەکان دەپشکنن. دوێنێ شەو لە گوندی میسکای بەرواری باڵا لە پارێزگای دهۆک، ئاگریان لە ماڵی گوندنشینەکان بەرداوە و خانووەکانیان سووتاندوون.

بەکورتی تورکیا میوانێکی ڕەزا قورسە و  نیازی ڕۆشتنەوەی نییە، لە مێژوودا بە میوانی چووبێ بۆ هەر ماڵێک لێی نەڕۆشتۆتەوە… کەچی لە ئاستی ئەم (میوان!)ـەدا، نە دەسەڵاتی زاڵی ئەو زۆنە کە پارتییە و هەمیشە کوردایەتی بە خەڵکی داماوی خۆمان دەفرۆشێتەوە، مێش میوانێتی! نە عێراقیش دەرپێی (سەروەری!)یەکەی خۆی کە وا لە ئەژنۆیدایە، بۆی هەڵدەکێشرێتەوە.

دوو حاڵەتی تای خوێنبەربوون تۆمار کرا
پێت دوو حاڵەتی تای خوێنبەربوون تۆمار کرا
پشووی هاوین، دەرفەتی زێڕین
دوات پشووی هاوین، دەرفەتی زێڕین
پەیوەندیدار