(زیرەکی دەستكرد) بەبێ عەقڵی زیرەك نابێ!



د. سەعید عەلی محمد

ئامێرە زیرەكەكان زۆر جێی گرنگی و بایەخن ، چونكە ئەوان لە ساڵی 1956 وە  دەركەوتوون و داهێنراون، لەوكاتەوە تا ئێستە فراوانتر بوون و زیاتر  بەكاردەهێنرێن لە كۆمەڵێك بواری جۆراوجۆردا ، بەهۆی زیادبوونی قەبارەی داتاکان و ئەو گەشەسەندن و بەرەو پێشچوونە بەردەوامانەی لەبواری كۆمپیوتەرو خەزن كردندا ڕوویانداوە.

(زیرەكیی دەستكرد) دەەستەواژەیەكە بە هەر ئامێرێك دەوترێت كە هەڵسێت بە ئەنجامدانی ئەركەكانی عەقڵی مرۆڤ ، (زیرەكیی دەستكرد) هەوڵێكە بۆ ئەوەی ئامێرە زیرەكەكان لاسایی زیرەكی و توانا زیهنییەكانی مرۆڤ بكەنەوە ، هەروەها فێربكرێن شێوازو جۆری كاركردنی دەماغ و عەقڵی مرۆڤ پەیڕەو بكەن تەنها لەپێناو ئاسانكاری كردن لە ژیانی مرۆڤەكاندا ! بێگومان لەبەر گرنگی و بایەخ پێدانی بێ سنووری جیهانی ئەمڕۆ بەم لایەنە ، خەرجییە جیهانیەكان بۆ ئامێرەكانی (زیرەكیی دەستكرد) زۆر زیادیان كردووە و، لە ساڵی 2020 وە بۆ  ساڵی 2024 لە ڕێژەی 51 بلیۆن دۆلارەوە بۆ 110 بلیۆن دۆلار بەرز بوونەتەوە و، حاڵی حازر (زیرەكیی دەستكرد) بە بەردی بناغەی شۆڕشی چوارەمی پیشەسازیی لە قەڵەم دەدرێ!

(زیرەكیی دەستكرد) جێگرەوەی عەقڵی مرۆڤەكانە؟!

ئەو پرسیارەی كە ئێمە ئێستە گرنگە بیكەین و وەڵامەکەی بزانین ئەوەیە : ئایا (زیرەكیی دەستكرد) جێگرەوەی عەقڵی مرۆڤەكانە ؟

لەڕاستیدا دەبێ لەوە دڵنیابین كە (زیرەكیی دەستكرد) جێگرەوەی عەقڵی مرۆڤەكان نیە، بۆیە دەبێ بەشێوەیەكی ڕاست و دروست و ڕێكوپێك سوودی لێ وەربگیرێ و، بە ووردی و بەپێی بنەما ئەخلاقییەكان مامەڵەی لەگەڵدا بكرێ ، پێویستە (زیرەكیی دەستكرد) و عەقڵی مرۆڤ هەردووكیان پێكەوە وەبەرهێنانیان لەسەر بكرێ!

لەپێناو ئەو ئامانجانەی لەداهاتوودا دەمانەوێ بێنەدی ، پێویستە ئێمە هەوڵبدەین ڕۆشنبیریی و بیرۆكەی هاوكاری و هاریكاریی نێوان (زیرەکیی دەستكرد) و عەقڵی مرۆڤ زیاتر ڕەواج پێبدەین و بڵاوی بكەینەوە و بیچەسپێنین! چونكە لەڕاستیدا وەك زۆرێك لە پسپۆڕان و شارەزایانی ئەم بوارە دەڵێن : سەرەڕای ئەو بۆچوون و تێڕوانینەی كە دەڵێ داهاتوو خاڵی دەبێ لە مرۆڤ و، زیرەكیی دەستكرد ئاڕاستەو سەركردایەتی جیهان دەكات و دەیبات بەڕێوە ، بەڵام هەر ئەستەمە عەقڵ و پسپۆڕیی و سەلیقەی وردی مرۆڤ لەگەڵ (زیرەكیی دەستكرد) لەیەك جیابكرێنەوە ، واتە : ئەنجام هەر ئەوەیە هەردووكیان پێكەوە تەواوكەری یەكتر دەبن!

گومانی تێدانیە پەیوەست بوون و پێویست بوونی (زیرەكیی دەستكرد) بە عەقڵی زیرەكەوە ، وەك ماتۆڕێك وایە كە پێویستی بە پارچە لاشەیەك هەیە بۆ ئەوەی بەشێوەیەكی ڕێك و دروست ئاڕاستەی ڕۆشتنی بكات.

دەبێ لەوە دڵنیابین كەدوای چەندین ئەزموون و تاقیكردنەوەی دوورودرێژ ئەو ڕاستیە ئاشكرا بووە كە دەستكەوت و بەدەستهێنانی سەركەوتن پەیوەست نیە و نەبەستراوەتەوە تەنها بەبوونی باشترین پسپۆڕو باشترین پرۆگرامەوە ، بەڵكو زامن كردنی دەستكەوت و سەركەوتنەكان پێش هەموو شتێك پێویستی بە (پڕۆسەیەكی وورد و باش) هەیە ، كە ئەمەش تەنها لەڕێی تێكەڵكردنی ڕاست و دروستی نێوان عەقڵی لێزان و زیرەكی وردی مرۆڤەكان دەبێت لەگەڵ (زیرەكی دەستكرد)دا!

لە كۆتاییدا دەڵێم : ئەو سەركردە و دەست ڕۆشتوانەی كە لە دام ودەزگاو دامەزراوە و كۆمپانیا جۆراوجۆرەكاندا زۆر ئارەزووی ئەوە دەكەن ئامێرەكانی (زیرەكیی دەستكرد) بخەنە نێو كارو پڕۆژە و دامەزراوەكانیانەوە ، دەبێ ئەوە بزانن كە ئەركی ئەوانە زیاتر وەبەرهێنان لە یەكخستنی جیاوازییەكانی نێوان ئەم دوو جۆرە توانایەدا بكەن و، زۆر زیرەكانە ئەم پڕۆسەی (تێكەڵكردن و یەكخستنە) لە كارو پڕۆژە و خزمەتگوزاریەكانیاندا بەڕێوە ببەن.

دادگای فیدڕاڵی بڕیار لەسەر بودجە و مووچە دەدات
پێت دادگای فیدڕاڵی بڕیار لەسەر بودجە و مووچە دەدات
شکانی دۆلار تا کوێ دەڕوات و لە کوێدا خۆی دەگرێتەوە؟
دوات شکانی دۆلار تا کوێ دەڕوات و لە کوێدا خۆی دەگرێتەوە؟
پەیوەنیدر