دانیشتووانی گەڕەکێکی شاری هەڵەبجە، وەک نەریتێکی ساڵانە و لە مانگی ڕەمەزانی پیرۆزدا لەسەر یەک سفرە و خوان کۆدەبنەوە و بەیەکەوە بەربانگ دەکەنەوە.
لە شاری هەڵەبجە جگە لە موسڵمان کۆمەڵەی کاکەییش دەژین کە بیروباوەڕیان جیایە، بەڵام ئەمە نەبووەتە ڕێگر لەبەردەم پێکەوە ژیان و تێکەڵاوی لەنێوانیاندا، بە پێچەوانەوە وەک خۆیان باسی دەکەن لە خۆشی و ناخۆشیدا هەردەم بەیەکەوەن و بەشداری گشت چالاکی و ڕێوڕەسمەکانی یەکتر دەکەن.
گەڕەکی گۆران ستی کە بەشێکی دانیشتووانەکەی کاکەیین و دراوسێ لەگەڵ موسڵمانەکاندا بەیەکەوە بە تەبایی دەژین، ساڵانە لە کۆتایی ڕۆژەکانی مانگی ڕەمەزاندا هەموو بەیەکەوە خوانێکی بەربانگ ئامادە دەکەن و لە کۆڵانەکە لەسەر یەک سفرە بەیەکەوە نان دەخۆن.
ئەم نەریتە ماوەی حەوت ساڵە لەلایەن دانیشتووانی ئەو گەڕەکەوە زیندوو کراوەتەوە، ئەندامانی خێزانەکان بە گەورە و بچووکەوە هەموو بەشداری تیادا دەکەن، وەک خۆیان باسی دەکەن پێشتریش لە سەردەمانی کۆندا هەر هەبووە و هەموو لە دەوری یەک سفرە و خوان کۆبوونەتەوە.
هاوسەر ئەمین حەمە سەعید، وەک سەرپەرشتیاری چالاکییەکە، باسی لەوە کرد کە ساڵانە لە گەڕەکی گۆران ستی شاری هەڵەبجە وەک نەریتێک هەموو دراوسێکان لە دەوری یەک سفر و خوان کۆدەبنەوە و ئێوارەخوان و بەربانگێک سازدەکەن و، وتی: ”هەموومان بەیەکەوە دەستەجەمعی یەک جۆر خواردن دروست دەکەین، لە یەک ماڵ خواردنەکە ئامادە دەکەین، خانمان خواردنەکە دروست دەکەن و پیاوەکانیش هەموو هاوکار دەبین”.
هەروەها هاوسەر ئاماژەی بەوە کرد کە ماوەی حەفت ساڵە ئەم نەریتە بەردەوامە و ساڵانە لە مانگی ڕەمەزانی پیرۆز و لە کۆتایی ڕۆژەکانی ئەم مانگەدا دووبارەی دەکەنەوە و دەڵێت: ”مەبەستمان لەمە زیاتر پێکەوە ژیان و تەبایی و خۆشەویستی و ڕێزە لە نێوان دراوسێکاندا. دەمانەوێت لە نێوان کۆمەڵگەی کوردەوارییدا پەرە پێ بدەین، چونکە ئەمە داب و نەریتێکی کۆنی کوردەوارییە کە لە دێر زەمانەوە هەبووە و ئێمەش ماوەی حەفت ساڵە زیندوومان کردووەتەوە کە لەسەر یەک سفرە وەک یەک ماڵ و یەک خێزان کۆدەبینەوە. ئەم چەند ساڵەی لەم جۆرە چالاکییەدا کۆبووینەتەوە تەنیا موسڵمانەکان نەبووین، بەڵکو برایان و دراوسێیانی کاکەییشمان لەگەڵدا بووە، وەک دەزانن کاکەییەکان لە هەڵەبجە کەسانی باش و بەڕێز و خۆنەویست و دراوسێی باشن، ئێمەش ئەم دراوسێیەتیەمان قۆستووەتەوە بۆ ئەم جۆرە چالاکیانە، کاکەییەکانیش هاوشانی ئێمە ساڵانە هاوکار دەبن بۆ ڕازاندنەوەی سفرە و خوانی بەربانگ، ئەمەیش بۆخۆی ئەوپەڕی تەبایی و پێکەوە ژیانە”.
هاووڵاتییەکی کاکەیی بە ناوی زەوار حەمە عەزیز ساڵح (٤٢ ساڵ) کە بەشداری لە ئامادەکردنی خوانی بەربانگەکەدا کردووە ڕایگەیاند: ”من وەک کاکەییەک ساڵانە لەگەڵ دراوسێ موسڵمانەکانمدا بەشدار دەبم لە ئێوارە خوانێک یان بەربانگێکدا و لە پێداویستییەکان و ئامادەکارییەکاندا بەشداری دەکەین. ئەمە نیشاندانی نەریتێکی پێکەوە ژیانە کە هەر لە کۆنەوە کاکەییەکان لەگەڵ موسڵمانەکان بەیەکەوە ژیاون و هیچ جیاوازی نەبووە لە نێوانیاندا و بەشدار بوون لە ڕێوڕەسم و بۆنەکانی یەکتریدا. لە خۆشی و ناخۆشیدا بەیەکەوەین”.
هاووڵاتییەکی دیکەی دانیشتووی گەڕەکەکە بە ناوی تابان حوسێن تەمەن ٤٣ ساڵ، باسی لە چالاکییەکەیان کرد و ڕایگەیاند: ”لە مانگی ڕەمەزانی پیرۆزدا ئێوارەیەک لێرە بەیەکەوە وەک یەک خێزان هەموو کۆڵانەکە بەشدار دەبین لە دروستکردنی خوانی بەربانگ لەسەر یەک سفرە کۆدەبینەوە. ئەوانەی بەشدارین لە ئامادەکردنی ئەم سفرە و خوانە هەر یەکە و شتێک لە ئەستۆ دەگرێت و ئامادەی دەکات”.
