سەیرترین و نامۆترین دابونەریتە ناوازە و نائاساییەکانی مانگی ڕەمەزان سەرسامت دەکات کە موسڵمانان لە وڵاتە جیاوازەکاندا لە مانگی ڕەمەزانی پیرۆزدا ئەنجامی دەدەن.
ئەندەنوسیا..سەیرترین دابونەریتی ڕەمەزان
ئەندەنوسیا بە یەکێک لە گەورەترین وڵاتەکانی جیهان دادەنرێت لەڕووی ژمارەی دانیشتوانی موسڵمانەوە، ژمارەی دانیشتوانەکەی زیاتر لە 260 ملیۆن کەسە، وڵاتێکە بە هەمەجۆریی ڕێوڕەسم و نەریتەکانی جیا دەکرێتەوە، بەتایبەتی لە مانگی پیرۆزی ڕەمەزاندا.
بەگوێرەی ماڵپەڕی HINDUSTANTIMES، هەموو ساڵێک هاوکات لەگەڵ مانگی پیرۆزی ڕەمەزان، خوێندکارانی جاکارتای پایتەختی ئەندەنوسیا، لە هەفتەی یەکەمی ئەم مانگەدا پشوویان پێدەدرێت، بۆئەوەی خووبگرن بە ڕۆژووگرتنەوە، شارەکە شاهیدی ڕێوڕەسمی جیاوازی دیکە دەبێت، وەک لێدانی تەپڵی تەقلیدی کە بە “بادوق” ناسراوە.
سەردانیکردنی گۆڕستانەکان لە مانگی ڕەمەزاندا
لە دورگەی جاوا، لە یەکەم شەوی مانگی ڕەمەزاندا سەردانیکردنی گۆڕستانەکان دەستپێدەکات، ئەم سەردانەش پێی دەوترێت “نیادەران”، لەو شوێنانەی خێزان و هاوڕێیان سەردانی گۆڕی ئەندامانی خێزانەکەیان دەکەن کە کۆچی دواییان کردووە، ئەو منداڵانەی کە لەدایک بوونیان هاوکاتە لەگەڵ مانگی پیرۆزدا، بۆ کوڕان پێیان دەوترێت “ڕەمەزان” و بۆ کچان “مەرەح”.
لە ناوچەکانی وەک کۆولۆن پراگۆ و جۆگ جاکارتا، ئاهەنگی “نیادەران” فۆرمێکی جیاواز وەردەگرێت، چونکە خەڵک بەکۆمەڵ بەرەو گۆڕستانەکان دەڕۆن، بە ئامانجی پاککردنەوەی ڕۆحی.
پاککردنەوەی ڕۆحەکان بە ئاو و لیمۆ
لەکاتێکدا لە پارێزگای پادانگ موسڵمانان بە ئاو و لیمۆ خۆیان دەشۆن، پێش دەستپێکردنی ئەم مانگە، پێیان وایە ئەمە یارمەتیدەرە بۆ پاککردنەوەی جەستەیان و پاککردنەوەی ڕۆحیان، و وایان لێدەکات باشتر خۆیان بۆ ڕۆژوو ئامادە بکەن.
لە ڕۆژئاوای دورگەی سوماترا، هەزاران کەس ڕوو لە ڕووبارەکانی شارەکانی مالیزیا دەکەن بۆ ئاهەنگ گێڕان بەبۆنەی هاتنی ڕەمەزان و ئاهەنگەکە تێکەڵ بە لایەنی ئایینی و کولتووری دەکرێت.
“جەنگی هێلکە” لە پاکستان
ماڵپەڕی easternherald باسی ئەو ئاهەنگە گەورەیە دەکات کە گەلی پاکستان لە مانگی پیرۆزی ڕەمەزاندا بەڕێوەی دەبەن کە بە پێشبڕکێی “جەنگی هێلکە” ناسراوە.
لەوێ هەموو ئەو منداڵانەی بۆ یەکەمجار بەڕۆژوو دەبن کۆدەبنەوە بۆ ئەوەی هانیان بدەن بۆ بەڕۆژووبوون، سەریان بە زێڕ دادەپۆشن، بۆ ئەوەی لەوانی تر جیابکرێنەوە.
“جەنگی هێلکە” لە ئێواران دەست پێدەکات و لە پارشێودا کۆتایی دێت، یاساکانیش بەندە بە یەکێک لە پێشبڕکێکارە گەنجەکان کە هێلکەیەکی کوڵاوی بەدەستەوە بێت و هێلکەکەی تری لە دەستی بەرامبەرەکەی بدات و بیشکێنێت.
نەیجیریا.. ڕۆژانە نانی بەیانی بۆ هەژاران لەسەر سفرەی دەوڵەمەندەکان
یەکێک لە سەیرترین دابونەریتەکانی ڕەمەزان لە نەیجیریا کۆکردنەوەی ئەو خواردنانەیە کە خێزانەکان لە گەڕەکەکاندا ئامادەی دەکەن، مێزەکان لە بەردەم نزیکترین خانوودا دابەش دەکرێن بۆ دوو بەش، یەکێکیان بۆ پیاوان و ئەوی دیکەیان بۆ ئافرەتان.
لەم وڵاتەدا هەموو خێزانێکی دەوڵەمەند حەز دەکەن هەموو ڕۆژێک بۆ نانخواردن میوانداری یەکێک لە هەژارەکان بکەن، ئەمەش وەک جۆرێک لە هاودەنگی کۆمەڵایەتی لەم مانگە پڕ لە بەرەکەتەدا، چونکە ناکرێ مرۆڤ بەتەنها لەم وڵاتە ڕۆژووەکەی بشکێنێت، چونکە ئەمە بەتەواوی بە قبوڵنەکراو دادەنرێت.
ئۆزباکستان… بەرخ بۆ نانی بەیانی
لە ئۆزباکستان ئاهەنگی گروپی بەربانگ ئامادە دەکرێت، کە تیایدا خێزان و هاوڕێ و دراوسێکان بانگهێشت دەکرێن، دەبێت بەرخێک بۆ بەربانگ سەرببڕدرێت و لەگەڵ سفرەیەکی گەورە پێشکەش بکرێت، بەزۆری لە ماڵەوە لەگەڵ ڕۆن و شیردا دەکوڵێنرێت، ئەمە جگە لەوەی مێزێک ئامادە دەکرێت کە هەموو جۆرە چایەکی ڕەش لەخۆدەگرێت.
مۆریتانیا….سەرتاشینی پیاوان
ڕەنگە خەڵکی مۆریتانیا یەکێک لە سەیرترین و نائاساییترین دابونەریتی ڕەمەزانیان هەبێت لە جیهاندا، بەو پێیەی پیاوانی مۆریتانیا چەند ڕۆژێک پێش مانگی ڕەمەزان سەریان دەتاشن، بە ئامانجی نوێبوونەوە، کە هاوکاتە لەگەڵ کۆتایی مانگی پیرۆز، ئەم دابونەریتە بە تێکەڵەیەک لە کولتوری عەرەبی و ئەفریقی دادەنرێت، سەرتاشین لە کولتوری ئەفریقادا بەزۆری واتاکانی پەیوەست بە زیادکردنی بژێوی ژیان و نەهێشتنی نیگەرانییەکان دێت.
جگە لەوەش خەڵک لە ماوەی ئەم مانگەدا لە مۆریتانیا ئاهەنگی هاوسەرگیری دەگێڕن، ئەمەش بەهۆی گەشبینیی و خێر و بەرەکەت لەم مانگەدا و ئەمەش پێچەوانەی دابونەریتی ئاهەنگگێڕانە لە زۆربەی وڵاتانی دیکەی ئیسلامیدا.
لەنێو ئەو دابونەریتە جیاوازانەی کە خەڵکی مۆریتانیا پەیڕەوی لێدەکەن ئەوەیە کە هەوڵدەدەن لە یەک شەودا تەواوی قورئانی پیرۆز بخوێننەوە.
لە تایلەند… پیاوان لە خواردنی ئامادەکراوی ژنەکانیان ناخۆن
لە یەکەم ڕۆژی ئەم مانگەدا هەموو خێزانێکی موسڵمانی تایلەندی دەبێت سەرێک ئاژەڵ بکەنە قوربانی، بۆ ئاهەنگ گێڕان بە بۆنەی مانگی پیرۆز، خێزانە هەژارەکان باڵندە دەکەنە قوربانی وەک دەربڕینی دڵخۆشی خۆیان بە هاتنی مانگی پیرۆز، لە یەکێک لە نائاساییترین دابونەریتە ڕەمەزانەکان لە سەرانسەری جیهاندا، هەروەها نەریتێکی کۆنی تایلەندییە کە چەندین سەدە پەیڕەوی لێدەکەن.
دووەم داب و نەریتی نائاسایی ڕەمەزان لە تایلەند ئەوەیە کە ژنان پێش ڕۆژوو شکاندن بە کۆمەڵ دەچنە دەرەوە، لەبەردەم ماڵەکانیان دادەنیشن و پێکەوە بەربانگ دەکەنەوە، لە کاتێکدا پیاوەکان ئەو خواردنە ناخۆن کە ژنەکانیان لێی دەنێن، بەڵکو زیاتر ئەو خواردنە دەخۆن کە ژنەکانی دیکە دروستیان کردووە.
هیندستان.. تەنانەت غەیرە موسڵمانانیش دەبێت بۆ پارشێو لە خەو هەڵبستن
زۆربەی هاووڵاتیانی هیندستان “هیندۆسن”، بەڵام هاووڵاتیانی هیندی موسڵمان نەریتێکی ناوازەیان هەیە، یەکێکە لە دابونەریتە نائاساییەکانی ڕەمەزان لە سەرانسەری جیهاندا، کە موسڵمانان، لە کاتی پارشێودا، لە دەرگای هاووڵاتییانی دیکە دەدەن، بەئاگاهێنانەوەی هەر موسڵمانێکی خەوتوو لەم کاتەدا، نەریتێکە کە لە کولتوری موغەکانی شارەکەوە ماوەتەوە، بەڵام ئێستا کەسانی کەمتر پەیڕەوی لێدەکەن، جگە لەو کەسانەی لە دەهلی کۆن دەژین.
پیاوەکان پێش نانخواردنی بەیانیان لە سەری ژنەکانیان دەدەن
لە ئۆگاندا دابونەریتێکی کۆن هەیە کە ڕەنگە هەندێک بۆ ئەم مانگە بە نەگونجاوی بزانن، بەڵام خەڵکی ئۆگاندا بەتایبەت پیاوانی هۆزەکانی لانگۆ تا ئەمڕۆش پارێزگاریی لێدەکەن.
ئەم دابونەریتە کە بە یەکێک لە نامۆترین دابونەریتە ڕەمەزانەکان دادەنرێت، بریتییە لەوەی پیاوەکان لە سەری ژنەکانیان دەدەن پێش نانخواردنی بەیانی، دواتر ژنان بە ڕەزامەندی خۆیان نانی بەیانی ئامادە دەکەن.
چین.. پێش نوێژی تەراویح شوتی دەخۆن
لە وڵاتی چین موسڵمانان حەز دەکەن ڕێز لە نەریتی ڕۆژوو شکاندن بگرن و بە یەکێک لە دابونەریتی ئاسایی خۆیان دادەنرێت کە خورمایەک لەگەڵ کوپێک چای شیرینکراو بە شەکرێکی زۆر دەخۆنەوە.
موسڵمانانی چینی حەز دەکەن کێک و شیرینی ناوخۆیی بخەنە ناو چێشتە ئیسلامییەکانیانەوە، لەکاتێکدا هەندێک کەس دابونەریتی تاڕادەیەک نامۆ پەیڕەو دەکەن، بەو پێیەی شوتی سوور پێش چوونە مزگەوت بۆ ئەنجامدانی نوێژ بە پێویست دادەنرێت و بەشێکە لە نەریتی خەڵکەکەی.
