ماوەی 19 ساڵ لەمەوبەر و لە ڕۆژێکی وەک ئەمڕۆدا لە 13/12/2003 سەدام حسێن لە حەشارگەکەیدا لە ناوچەی دۆر لە پارێزگای سەلاحەدین لە كێڵگەیەكدا لە دووری چەند مەترێكی كەم لە ڕووباری دیجلە، لە ناوچەی مەعبەر دەستگیرکرا.
لە13-12-2003 دا لەدوای خۆ حەشاردان بۆ ماوەی نزیكەی هەشت مانگ، (سەدام حسێن) سەرۆكی رژێمی پێشووی عیراق لەلایەن هێزێكی تایبەتی ئەمریكاوە لەگوندێكی ناوچەی تكریت دەستگیركرا.
شەوی شەممە، 13ی دیسەمبەری ساڵی 2003، ژمارەیەك لە سەربازانی لیوای یەكەمی فیرقەی پیادەی چواری هێزە تایبەتەكانی ئەمریكا، لە پڕۆسەیەكدا بە ناوی “بەرەبەیانی سوور”، سەدام حسێن -ی دیكتاتۆری سەرۆكی ڕژێمی ڕووخاوی بەعسیان دەستگیر كرد. ئەمڕۆش 19 ساڵ بەسەر ئەو ڕووداوەدا تێدەپەڕێت.
وەرگێڕێكی عێراقی، كە شایەدحاڵی دەستگیركردنی سەدام حسێن، سەرۆكی لەسێدارەدراوی عێراق بووە، لە لێدوانێكدا ئاشكرای دەكات، كە سەدام لەو چاڵەدا دەستگیر نەگیراوە، كە وێنەیان لێ بڵاوكردەوە و ئەمریكییەكان بانگەشەیان بۆ كرد.
وەك ئەو وەرگێڕە بۆ بەشێكی میدیا جیهانییەكان ئاماژەی پێدابوو، یەكەیەكی هێزی تایبەتی ئەمریكا ڕەوانەی شوێنەكە كرا، بەڵام ڕێگە بەئەو نەدراوە نزیك ببێتەوە، چونكە ڕووپۆشی دژ بە گازی پێوە نەبوو بەهۆی ئەوەی “گازی خەوێنەر” لە ناوچەی جێبەجێكردنی پڕۆسەكەدا ڕژێندراوە.
وتوشیەتی، “دوای گواستنەوەی سەدام حسێن لەڕێی هەلیكۆپتەرێكەوە، توانی چاوی بەو ژوورە بكەوێت كە تیای دەژیا، ژوورێك بوو بە پانی 3.5 مەتر و درێژیی نزیكەی 4 مەتر. دوو جێگای نوستنی تیابوو، لەوێ پێڵاو و جلوبەرگی گرانبەها و بۆن و شمەكە كەسییەكانی هەبوون- كاتژمێرە دەستییەكەی و دەمانچەكەی، لەگەڵ ژمارەیەك لە وێنەی خێزانەكەی، ئامێرێكی تۆماركردنی دەنگ بە كاسێتێكی بەتاڵ و چەند تۆمارێكی دەنگیی خۆی”.
سەدام حسێن، سەرۆك كۆماری عێراق بوو لەدوای ڕووخاندنی دەسەڵاتی پاشایەتی لە عێراق، لە ساڵی 1979 دا دەسەڵاتی گرتە دەست و تا ساڵی 2003 مایەوە و قۆناغی دەسەڵاتەكەشی بە خوێناویترین قۆناغی عێراق دادەنرێت و لە٣٠ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٦ و لە تەمەنی ٦٩ ساڵیدا لەسەر دۆسیەی دوجەیل لەسێدارە درا، كە چەندین دۆسیەی دیكەشی لەسەر بوو لە دادگای باڵای تاوانەكانی عێراق وەك (ئەنفالی گەرمیان و ئەنفالی بارزانییەكان و كیمیاباران كردنی هەڵەبجە و سێوسێنان و چەندین ناوچەی دیكە).
ناوی تەواوی سەدام، سەدام حسێن عەبدولمەجید ئەلتكریتی بوو، لە 28 ی نیسانی ساڵی 1937 لە گوندی عۆجەی سەر بە تكریت لەخێزانێكی شوان و ئاژەڵدار لەدایكبووە، باوكی سەدام 6 مانگ پێش لەدایكبونی سەدام كۆچی دوایی كردوە، پاش ماوەیەكیش برا گەورەكەی سەدام لە تەمەنی 18 ساڵیدا بە نەخۆشی شێرپەنجە كۆچی دوایی كرد.
دایكی سەدام، كە ناوی سوبحە توڵفاح بوو ناوی سەدام بۆ كوڕەكەی دیاری دەكات واتە “ئەو كەسەی توانای بەرەنگاربوونەوەی” هەیە.
لە 7 ی تشرینی یەكەمی ساڵی 1959 بەشداری پیلانی تیرۆر كردنی عەبدولكەریم قاسم دەكات، بەڵام پیلانەكە شكست دەهێنێت و سەدامیش بە سوكی بریندار دەبێت و بەرەو سوریا هەڵدێت، پاش سێ مانگ ڕوو دەكاتە میسر و لە قاهیرە خوێندنی ئامادەیی تەواو دەكات و دەچێتە كۆلێژی یاسا.
ساڵی 1963 ساجیدەی كچی خاڵی مارە دەكات (ساجدە خیروڵا تولفاح) و خاوەنی 5 منداڵ بوو، كە دوو كوڕەكەی (عودەی و قوسەی) لە شەڕی ڕووبەڕووبوونەوەی ئەمریكییەكان لە موسڵ كوژران و سێ كچەكەی (ڕەغد و ڕەنا و حەلا) هێشتا لە ژیاندان.
ساڵی 1963 بەعسیەكان كودەتا بەسەر دەسەڵاتی عەبدولكەریم قاسمدا دەكەن و دەسەڵات دەگرنە دەست و ئەحمەد حەسەن بەكر، كە فەرماندەیەكی سوپا و عەرەبێكی خەڵكی تكریت بوو دەكرێتـە سەرۆك وەزیر و عەبدولسەلام عارف دەبێتە یەكەم سەرۆك كۆمار، بەلام لە پاش 10 مانگ كودەتا بەسەر بەعسیەكاندا دەكرێت و لە دەسەڵات دوور دەخرێنەوە.
لە 17 ی تەمموزی ساڵی 1968 دا جارێكی تر بەعسیەكان بە كودەتا عەبدولڕەحمان عارف لەسەر كار لادەبەن و سەدامیش یەكێك دەبێـت لە بەشداربووانی ئەو كودەتایە، ئەحمەد حەسەن بەكر دەبێتـە سەرۆك كۆمار و سەدامیش دەبێـتە بەرپرسی ئاسایشی نەتەوەیی و ساڵی 1969 دەكرێتە جێگری سەرۆك كۆمار .
لە ساڵی 1975 بە مەبەستی لاواز كردنی شۆڕشی كورد، سەدام پەیماننامەی جەزائیری لەگەڵ شای ئێران واژۆ كرد. ساڵی 1979 ئەحمەد حەسەن بەكری ناچاری كرد دەست لەكار بكێشێتەو ە‌و خۆی دەبێـتە پێنجەمین سەرۆك كۆماری عێراق.
