هەموو دایک و باوکەکان دەیانەوێت منداڵەکانیان باشترین ژیانیان هەبێت، زۆربەیان کار دەکەن بۆ ئەوەی بتوانن یاری نوێیان بۆ بکڕن، هەندێکی تریان توند و تیژن، چونکە دەیانەوێت منداڵەکانیان بەرنامە ڕێژ و ئامانجدار بن، هەندێکی تریان بژاردەیەک دەدەنە منداڵەکانیان و فێریان دەکەن لەسەر خۆیان بڕیار بدەن، هەموو خێزانێک شێوازی پەروەردەکردنی خۆی هەیە، بەڵام یەک شت هەیە کە هەموو دایک و باوکەکان هاوبەشن، ئەویش کاتێک ئاوڕێک لە دواوە دەدەنەوە، هەموویان دەیانەوێت هەندێک لەو هەڵانە چاک بکەنەوە کە لە ڕابردوودا کردوویانە.
ئێمە دڵنیاین کە ساڵانی یەکەمی ژیانی منداڵ کاتێکی ئەفسوناوییە کە پێویستە چێژ وەربگریت، چونکە لە داهاتوودا ڕەنگە پەشیمان بیت لە هەندێک دەرفەتی لەدەستچوو. بۆیە، چاوێک بەو شتانە بخشێنە کە زۆرێک لە دایک و باوکان پەشیمان دەبنەوە بۆ ئەوەی هەمان هەڵەکان دووبارە نەکەنەوە.
- ئەوان چێژیان لە پەیوەندیکردنیان لەگەڵ منداڵەکەیان نەدەبینی
منداڵێکی بچووک کە بە خێرایی لە کۆرپەیەکەوە گەشە دەکات بۆ کەسێکی تاڕادەیەک خۆبژێو بەڕاستی پێویستی بە بەرکەوتنی بەردەوام لەگەڵ گەورەکان هەیە. بەڵام ڕاستییەکە ئەوەیە کە دایک و باوکیش پێویستیان بەم پەیوەندییە هەیە. بەڵێ، کاتێکی بەتاڵ کەمترە و باشە ئەگەر دایکێک شتێک بکات لەکاتێکدا منداڵەکەی یاری دەکات. بەڵام ئەگەر ئەمە بکەیتە خوو، لە شوێنێکدا، لەوانەیە تێبینی ئەوە بکەیت کە منداڵەکەت پێشتر گەورە بووە و ژیانی خۆی دەژی. هیچ ڕێگەیەک نییە بۆ گەڕاندنەوەی ئەو کاتەی لەدەستت داوە، بۆیە هەوڵبدە نەک تەنها لە ڕووی جەستەییەوە لە منداڵەکەتەوە نزیک بیت، بەڵکو لە ڕووی دەروونیشەوە لەگەڵیان نزیک بیت. چێژ لەو کاتە وەربگرە کە پێکەوە بەسەری دەبەن.
- زۆرجار منداڵەکانیان لە باوەش نەدەگرت
زانایان گرنگی باوەشیان بۆ تەندروستی سەلماندووە (هەم بۆ تەندروستی ڕەوشتی و جەستەیی). زۆر سوودی دیاری هەیە، بەڵام بە ئەگەرێکی زۆرەوە ڕازی دەبیت کە تەنها خۆشە کۆرپەکەی خۆت لە باوەش بگریت. هەندێک جار، دایک و باوک بە هۆکاری جیاواز ئەم کارە ناکەن و زۆربەیان هەڵەن (وەک لەگەڵ ئامۆژگارییەک کە بە دایکان دەڵێن، “بۆ ماوەیەکی زۆر مەیانگرە، ڕادێن…”).
بە تێپەڕبوونی کات منداڵەکە گەورە دەبێت و ڕێگەت پێنادات لە باوەشیان بگریت. بۆیە تامی ئەم ساتانە بکە لەکاتێکدا هێشتا دەتوانیت.
- بەشی پێویست وێنە و ڤیدیۆیان نەگرت
بێگومان هیچ شتێکی خراپ ڕوونادات ئەگەر وێنە نەگریت. کاریگەری لەسەر باری دەروونی منداڵەکە و سیفەتە ئەخلاقییەکانی و تەندروستی جەستەیی نابێت. بەڵام ئەگەری زۆرە لە داهاتوودا، بتەوێت هەندێک لە بەنرخترین ساتەکانی ژیانت لەبیر بکەیت و ئەم هەستانە لەگەڵ منداڵە گەورەکانتدا بەیەکەوە بەشی بکەیت. زۆرێک لە دایک و باوکان بەڕاستی پەشیمانن لەوەی کە کامێرا زیاتر بەکارنەهێنن لە کاتێکدا دەبوو کامێرایان بەکارهێنابێت. هەرگیز سەیری تۆمارکردنی نمایشی یارییە ئاگرینەکان ناکەیت بەڵام بە دڵنیاییەوە دەتەوێت (زیاتر لە جارێک) یەکەم هەنگاوەکان ببینیت کە کۆرپەکەت دەیگرێتەبەر. وە ئەلبوومی وێنەکان (سەرەڕای ئەوەی هەموو ئەو ئامێر و تەکنەلۆجیایانەی ئەمڕۆ هەمانە) هێشتا باشترین و متمانەپێکراوترین ڕێگایە بۆ هێشتنەوەی وێنە گرنگەکان.
- یەکەم وشەکانیان نەنووسی
ئەمانە تەنها یادگاری باشن. دەتوانیت بە ئاسانی بەبێ ئەوان بژیت، بەڵام زۆر باشترە کە ئەوانت هەبێت چونکە پەیوەندی نێوانتان بەهێزتر دەکات
- ئەوان بەشی ئەوەندە یاری داهێنەرانەیان نەکرد
ئێمە ناڵێین ئەگەر لەگەڵ منداڵەکەت یاری داهێنەرانە بکەیت، بە دڵنیاییەوە دەبێتە هونەرمەندێکی گەورە یان مۆسیقژەنێک. بەڵام چانسێک هەیە. یەکەم: ئەگەر منداڵەکەت بەشدار بکەیت لە زۆر چالاکیی جیاوازدا، دەتوانیت بزانیت کە ئەو ئارەزووی چییە و لە چیدا باشە. دواتر دەتوانیت کار لەسەر پەرەپێدانی خاڵە بەهێزەکانیان بکەیت. دووه‌م: هه‌ر جۆره چالاكییه‌ك، بۆ نموونه خوێندنه‌وه‌ی به ده‌نگی به‌رزیان بۆ یان یاریكردن به هه‌ویر و یاری له‌گه‌ڵیان، زیره‌كی و خه‌یاڵیان گه‌شه پێده‌دات و وشه‌كانیان زیاد ده‌كات. لە کۆتاییدا پەیوەندی نێوان خۆت و منداڵەکەت بەهێزتر دەکەیت و ئەمەش بە تەنیا هۆکارێکی باشە بۆ ئەوەی پێکەوە شتێک بکەن.
زۆرجار دایک و باوکی بە ئەزموون پەشیمان دەبنەوە لەوەی کە سەرنجیان نەداوە بە بەهرەی منداڵەکانیان، هەرچەندە دەتوانرێت لە تەمەنێکی زۆر بچووکدا سەرنجی هەندێک توانا بدرێت. چانسی ئەوە پێشکەش بە منداڵەکەت بکە کە یارییە جیاوازەکان تاقی بکاتەوە و تا دەتوانیت بخوێنێتەوە.
- زۆر توند بوون
شتێکە بە کەسێک بڵێیت بەهۆی شتێکی خراپەوە کە کردوویەتی و تەواو جیاوازە دەست بکەیت بە نیتپیککردن. ئەفسانەیەکی باو هەیە کە تا چاوەڕوانییەکان زیاتر بن، کەسەکە سەرکەوتووتر دەبێت. بەڵام لە واقیعدا، لە ڕاستیدا دەتوانیت کاریگەری پێچەوانە بەدەست بهێنیت: کێشەی ڕەفتار و تەنانەت کێشەکانی گەشەکردن. وە بێگومان یەکێک لە لایەنە خراپەکانی دەتوانێت پەیوەندییەکی خراپ بێت لەگەڵ منداڵەکانتان.
سزای نمرەی خراپیش زیانبەخشە — تەنها دەتوانن سەرکەوتنی گشتییان لە قوتابخانەدا کەم بکەنەوە. تەنها بۆ ئەو شتانەی کە بەڕاستی گرنگن سزای منداڵەکانتان بدەن و پاداشتیان بدەنەوە ، جامێکی شکاو هەرگیز کەسی ناخۆشحاڵ نەکردووە.
- بۆچوونی منداڵەکەیان لەبەرچاو نەگرت
شتێک هەیە لەبارەی ژمارەی ئەو جارانەی کە گوێت لە دەستەواژەی وەک “تۆ زۆر گەنجیت بۆ بڕیاردان”، یان “گەورەساڵان باشتر دەزانن”، و ئەو ڕاستییەی کە بیستنی شتێکی لەم جۆرە ناخۆشە. بەڵام توڕەکردنی منداڵەکەت خراپترین شت نییە کە لەم حاڵەتەدا ڕووبدات. ئەو منداڵانەی کە زۆرجار بۆچوونیان پشتگوێ دەخرا، لەوانەیە گەورە بن و نائەمن بن. لە ڕاستیدا تەواو مانای هەیە: چۆن دەتوانیت بزانیت چیت لە ژیان دەوێت ئەگەر هەمیشە کەسێک هەبووبێت کە هەموو بڕیارەکانی بۆ تۆ دابێت؟
با منداڵەکەت هەڵیبژێرێت و ڕای خۆی دەرببڕێت. باشترە باسی خواستەکانیان بکەیت و شتەکان ڕوون بکەیتەوە، نەک پشتگوێیان بخەیت و سنوورداریان بکەیت.
- ئەوان بە ڕادەی پێویست منداڵەکەیان دڵخۆش نەدەکرد
یادگارییە باشەکانی منداڵیمان بەنرخترین شتن کە کەس ناتوانێت لێمان بسەنێتەوە. زیاتر لەوەش، پشووە بچووکەکان دەتوانن دواتر بگۆڕدرێن بۆ دەستکەوتی گەورەتر: ئەگەر منداڵێک لە کەشێکی تەندروستدا گەشە بکات و ئەزموونی زۆری نوێی هەبێت، ئەوە مانای ئەوەیە کە چالاکانە گەشە دەکات. منداڵانی دڵخۆش ئاسانتر دەزانن خۆیان لەگەڵ ژیانی گەورەساڵان بگونجێنن و دەست بە پەیوەندی نوێ بکەن.
هەروەها زۆرجار دایک و باوک نۆستالژیکیان هەیە بۆ ئەو کاتەی کە پێکەوە بەسەریان بردووە. بۆیە، چێژ وەربگرە و بیر لەوە بکەرەوە کە چۆن ژیانت سەرنجڕاکێشتر بکەیت. دڵنیابە منداڵەکەت زۆرترین ساتەوەختی خۆشی لە ژیانیدا هەیە.
- زۆرجار ئامۆژگاری کەسێکی تریان جێبەجێ دەکرد
کەسانێک هەن کە زۆر حەز بە پێدانی ئامۆژگاری دەکەن، تەنانەت ئەگەر نەشیاو بێت و دایکە گەنجەکان زۆرجار گوێیان لێدەگرن. کاتێک ئەم “شارەزایانە” دەبینیت، گوێت لە زانیاری زۆر دەبێت لەسەر چۆنیەتی جل و بەرگ و خۆراک و پەروەردەکردنی منداڵەکەت باشتر. بەڵام ڕاستیەکە ئەوەیە تۆ دایک و باوکیت و لە هەموو کەسێک باشتر دەزانیت چی بۆ منداڵەکەت باشە و چی نییە. بێگومان دەتوانیت گوێ لەم پارچانە ئامۆژگاریانە بگریت، بەڵام بەو مانایە نییە کە دەبێت پەیڕەویان بکەیت.
وە شتێکی تر، نابێت ڕێگە بدەیت کەسانی نامۆ بە منداڵەکەت بڵێن کە ناشرین بووە. پێویستە هەمیشە لایەنی منداڵەکەت بگریت و وایان لێبکەیت هەست بکات کە تۆ پشتگیریی دەکەیت گرنگ نییە چی ڕوودەدات. کاتێک پێویستیان بە پشتگیرییە، پێویستە هەمیشە بتوانن حساب بۆ تۆ بکەن.
- ئەوان لە گرنگترین ساتەکانی ژیانیاندا بۆ منداڵەکانیان لەوێ نەبوون
هەندێک شت کە بەلای ئێمەوە جددی نین، ڕەنگە بەڕاستی بۆ منداڵەکانمان جدی بن. وە هەموو مرۆڤەکان (بەتایبەت منداڵان) پێویستە کەسێکی نزیکیان هەبێت لە ساتەکانی وەک ئەمانەدا. تەنانەت ئەگەر وا دەرکەوێت کە هۆکارێکی باشت هەیە بۆ ئەوەی ئاهەنگی لەدایکبوونی منداڵەکەت لەدەست بدەیت، هەوڵبدە نەیکەیت. لە داهاتوودا پەشیمان دەبیتەوە کاتێک تێدەگەیت چەند ڕووداوی گرنگت لەدەست داوە.
کاتێک هەڵبژێرە بۆ ڕازاندنەوەی درەختی کریسمس، بچنە شانۆ، یان پێکەوە سەردانی داپیرت بکەن. هەموو ئەم شتانە گرنگن. وە کاتێک منداڵان گەورە دەبن، بیری ئەم ساتانە دەکەیت.
