“یادکردنەوە تەنھا بەدەرکردنی بەیاننامە و ئاواتخواستن بۆ داھاتوو نابێت”
خەڵک نوسەر و سیاسەتمەدار ئەبوبەکر کاروانی، دەڵێت؛ نەبوونی…
زیاترسەردێر
-
خەڵک- موسەننا ئەمین و ژمارەیەک لە بەرپرسانی وەزارەتی بازرگانی عێراق سەبارەت بە بەشە خۆراکی هەرێمی کوردستان لێدوانیاندا راگەیاند "گەنجینەکان پڕن لە خۆراک و دابەش ناکرێن". ئەمڕۆ پێنجشەممە، موسەننا ئەمین، ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بە یاوەری چەند بەرپرسێکی وەزارەتی بازرگانیی عێراق، رایگەیاند "لەگەڵ عەلاء جەبوری، وەیزری بازرگانیی عێراق کۆبووینەوە و ناڕەزایەتی هاووڵاتیانمان پێگەیاندن کە بۆچی لە عێراق چوار بەشەخۆراک دابەشکراوە تا ئێستا و لە هەرێـم یەک بەشەخۆراکیش دابەشبوونی تەواو نەبووە و کوالێتیشی باش نییە". وتیشی "وەزیر ئامادەیی دەربڕی بە مەیدانی بێتە هەرێـم و راستەوخۆ دۆخەکە ببینێت". باسی لەوەشکرد کە دوێنێ سەردانی گەنجینەکانی خۆراکی هووانەیان کردووە لە سلێمانی و وتی " ئەوەی بینیمنان زۆر ناشرین و نا یاساییە، چونکە بەشێکیان پڕن لە خۆراک و دابەش ناکرێن، بە دەیان تۆن شەکر بوونیان هەیە لەو گەنجینانەدا و دابەش ناکرێن". وتیشی "دەسەڵاتدارنی هەرێم هەتا دوێنێ دەیانوت خۆراک وەک پێویست ناگات بە ئێمە بەڵام کاتێك بە کتوپڕ چووین بۆ گەنجینەکانی خۆراک، بینیمان کە وانییە". وتیشی " ئەو ئوتومبێلانەی کە خۆراک لە بەغدادەوەدێنن بۆ هەرێـم، راستەوخۆ خۆراکەکانیان دەخڕێنە ناو ئوتۆمبێلی دیکەوە کە ئەمەش پێچەوانەی یاسایە چونکە دەبێت خۆراکەکان تۆمار بکرێن و جەرد بکرێن ئنجا بگوازرێنەوە". داواشی لە وەزارەتی تەندروستی کرد چاودێری شێوەی پاراستنی ئەو خۆراکانە بکەن لە گەنجینەکاندا بەو پێیەی "لە دۆخێکی خراپ و ناتەندروستیدا هەڵدەگیرێن". هەروەک باسی لە مامەڵەی نەشیاوی بەرپرسانی گەنجینەکان کرد بەرامبەر شۆفێرانی بارگەڵگرەکان.
-
خەڵک- بەڕێوەبەرایەتی پەروەردەی قەزای سەیدسادق ڕایدەگەیەنێت "ئەمڕۆ مووچەی وانەبێژانی سنوری سەیدسادق بۆ مانگی 3ی 2022 دابەشدەکرێت". لە نوسراوێکدا بەڕێوەبەرایەتی پەروەردەی قەزای سەیدسادق بڵاویکردووەتەوە "ئەمڕۆ پێنجشەممە کاتژمێر ( 12 بۆ 1:30 )ی دوانیوەڕۆ سەرجەم بەڕێوەبەری باخچە و قوتابخانە و خوێندنگاکانی سنوری سەیدسادق سەردانی بەشی ژمێریاری بکەن بە مەبەسەتی وەرگرتنی مووچەی وانەبێژی مامۆستایانیان". وتیشی، "مووچەی وانەبێژی مامۆستایانی باخچە و قوتابخانە و خوێندنگاکانی سەیدسادق بۆ مانگی 3 ی 2022 وە دابەشدەکرێت".
-
ئازاد جۆڵا هەندێک پێشهات ئەوە دەخەنە ڕوو لەوە دەچێ تورکیاو ئێران و عێراق بەنهێنی و ژێر بەژێر لەسەر بابەتی لەباربردنی یان لانی کەم لاوازکردن و ناشیرینکردنی زیاتری ئەم ئەزمونەی هەرێمی کوردستان ڕێک کەوتبن ، لەمبارەیەشەوە لە ڕابردوو ئەزموون و پیلانی لەم جۆرەمان بینوە ، هەر بۆیەش ئەگەر سەیر بکەین هەرسێکیان بەجیا بەڵام لەیەک کات و ساتدا هێرش و فشارەکانیان بۆسەر هەرێم چڕ کردۆتەوەو وەک بڵێی ؟جۆرێک لە هەماهەنگی بەئاگڵیی لەنێوانیان هەستی پێ دەکرێت ، بەتایبەت لە ئێستادا دەرفەتێکی زێڕین بوونی هەیەو خەڵکی هەرێم لە لووتکەی توڕەییە لەم دەسەڵاتەو بەئاشکرا بانگەشە بۆ گەڕانەوەی بەغدادو ژێردەستەیی داگیرکەرەکەی دوێنێ ی خۆی دەکات ، لەهەمان کاتدا هیچ کات هێندەی ئێستا لایەنە سیاسییەکان لێکترازاوو دڕ دۆنگ نەبوون لەگەڵ یەکتری و چەقبەستوویی سیاسی بەتەواوی باڵی کێشاوە بەسەر هەموو هەرێمی کوردستاندا ، بۆیە هەموو هەڵسوکەوت و جموجۆڵەکانی هەرسێ دەوڵەت لەلایەک و ووتەکانی نوێنەری ئەمەریکا لەبەغدادو وتارەکەی جێنین پلاسخارت لە نەتەوە یەکگرتوەکان ڕاستی دۆخی خراپ و پڕلەمەترسی هەرێم و هەبوونی پیلانی سێ قۆڵی دوژمنان دەسەلمێنێ . بەتایبەتی ئەگەر سەیر بکەین لە ئێستا هەرسێ وڵاتی دژ بەکورد چۆن هەوڵەکانیان لە یەک کاتداو بەیەک ئاڕاسته چڕ کردۆتەوە ، ۱ - تورکیا / ئەگەر سەیری هێرش و فراوانخوازیەکانی ئێستای تورکیا دژ بەکورد بکەین لەهەر پارچەیەکی خاکی کوردستاڼ و دەرەوەو تەنانەت ئەوڕووپاو لەهەر شوێنێک ئەگەر بەیەک ووشەش پشتگیری لە کورد و دۆزە ڕەواکەی بکرێ ، تەنانەت ئامادەیە لەپێناو لەباربردنی ئەم ئەزمونەی هەرێم گەورەترین کارەساتی مرۆیی و دروست بکات و پەیوەندی سیاسی و دیبلۆماسی لەگەڵ وڵاتانی جیهان بپچڕێنێ و لەپێناوی دژایەتی کردنی کورد گەورەترین سازش بۆ شەیتانیش بکات . ۲ - ئێران / تۆپ بارانی سنوورەکان و ناوە ناوە مووشەک و تەنانەت مووشەکی بالیستی و ڕۆژ بە ڕۆژ فشارو هەڕەشەی زیاتر و هەروەها لەئێستاشدا بیانووی دەرکردن و چەک کردنی هێزو لایەنە کوردییەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان و دوورخستنەوەیان لە هەولێرو کۆیەو زڕگوێزو ناچە سنووریەکانی ترو ئەمە جگە لە فشارە بەردەوامەکانیان لەڕێگای بەغدادەوە بۆ سەر هەرێم . ۳ - عێراق / ڕۆژ بەڕۆژ فشارەکانی عێراق بۆ سەر هەرێم زیاد دەکات و لەژێر ناوی یاساو دەستوور سزاو بچوک کرنەوەو لاوزکردنی زیاتری هەرێم پەیڕەو دەکرێت ، بەغداد لەهەوڵی ئەوەیە بارودۆخێک بێێنێتە ئاراوە ئەم دەسەڵاتەی ئێستای هەرێم زەلیل ترو خەڵک تووڕەتر بکات و خەونی ئەوە دەبینێ خەڵکی هەرێم ڕاپەڕێت و داوای گەڕانەوەی دەسەڵاتی ناوەند بکات و بۆ هەتا هەتایە ئەم هەرێمە دەستوریەو ڕەوایە نەیەتەوە بوون . بۆیە لە ئێستادا ئەرکی هەرچی زووتری دامەزراوەکانی هەرێمە بەئەرکی یاسایی و بەرپرسیارێتی خۆیان هەڵسن و زۆر بەجدی کاربکەن و درک بە مەترسیەکانی سەر هەرێم و ئەزمونەکەی بکەن و هەرێم لەم مەترسییە ڕاستەقینەیە دەربازبکەن ، هەروەها ئەرکی نەتەوەیی و نیشتمانی و ئەخلاقی هێزو لایەنە سیاسییەکانی کوردستانیشە ناکۆکییەکانیان وەلاوە بنێن و ئەم هەڕەشەو پیلان و دوژمنکاریانەی داگیرکەران بەهەند وەربگرن و هەموو بەیەکەوە بگەڕێنەوە سەر مێزی گفتوگۆو کار بۆ پاراستنی هەرێم و خوێنی شەهیدان بکەن و بەرژەوەندی گشتی نەتەوەیی و نیشتمانی بخەنە سەرووی بەرژەوەندی حزبەکان و بنەماڵەو کەسەکان ...
-
خەڵك- ئەمڕۆ ئەنیستیوتی پەی ئامارێكی لەبارەی كاروچالاكییەكانی پەرلەمانی كوردستان بڵاوكردەوە. بەپێی ئامارەكە، (91) ئەندام پەرلەمان ئیمەیلیان نییە، كە ڕێژەكەی دەگاتە (%81.98)، لە بەرامبەردا (20) ئەندام ئیمەیلیان لەسەر ماڵپەڕەكە تۆماركراوە، كە ڕێژكەی گەیشتۆتە (%18.01). هەر بەپێی ئەم ئامارە، بەڕێژەی (%37.96) كە بەرزترین ڕێژەیە (41) ئەندام پەرلەمان لەماوەی دیاریكراودا ئامادەی دانیشتنەكانی پەرلەمانی كوردستان بوون‌و دوا بەدوای ئەو (30) پەرلەمانتار دێن كە بەڕێژەی (%27.77) ئامادەی سەرجەم كۆبونەوەكان نەبوونە.
-
خەڵك- لە سنووری شاری ئیلامی رۆژهەڵاتی كوردستان هێرشكرایەسەر بنكەیەكی سەربازی ئێران. بەپێی سەرچاوە هەرێمییەكان، شەوی رابردوو هێرشێكی چەكداری لەلایەن گرووپێكی نەناسراوەوە كراوەتەسەر بنكەیەكی سەربازی ئێران لە شارۆچكەی مەڵكشای سەر بە پارێزگای ئیلام. بەپێی ئەو سەرچاوانە شەڕ و پێكدادان لەنێو گرووپە چەكدارە هێرشبەرەكە و هێزە سەربازییەكانی ئێران روویداوە. زانیاری لەبارەی ژمارەی كوژراو و بریندار یاخود زیانە مرۆیی و ماڵییەكانەوە بڵاونەكراوەتەوە.
-
خەڵك- هەریەكە لە توركیا و هەنگاریا ناكۆكی دەخەنە نێو هاوپەیمانی ناتۆ و یەكێتی ئەوروپاوە. دوێنێ رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆكی توركیا رێگربوو لە چاوخشاندنەوەی ئەنجوومەنی هاوپەیمانی ناتۆ بە داواكاری فێنلاند و سوێد بۆ ئەندامبوون لە هاوپەیمانێتییەكە. لەلایەكی دیكەوە سەرۆك وەزیرانی هەنگاریا ڤیكتۆر ئۆربان ئاستەنگی بۆ هەوڵەكانی یەكێتی ئەوروپا دروستكردووە تا بەكۆی دەنگ هاوردەی نەوتی رووسیا قەدەغە بكەن، وەك بەشی شەشەمی سزاكانی سەر رووسیا دژی لەشكركێشەكانی سەر ئۆكراین. هەرچەندە هاوپەیمانی ناتۆ و یەكێتی ئەوروپا یەكگرتوو دەركەوتن لەڕووبەڕووبوونەوەی لەشكركێشی رووسیا بۆ سەر ئۆكراین، بەڵام مامەڵەكانی دوو رێبەری "سەركوتكار" بە پێی راپۆرتی نیویۆرك تایمز، پەرەسەندنەكان لەگەڵ بەردەوامی جەنگ زیاد دەكات. هەر یەكە لە ئەردۆغان و ئۆربان مەرجی پێشوەختیان بۆ ناتۆ و یەكێتی ئەوروپا هەیە كە دەڵێن دەبێت مەترسییە ئاسایشییەكانیان چارەسەر بكرێت لەگەڵ هەوڵەكانی ئەوانەی دیكەدا.
-
خەڵک- ئەو شەڕەی هەر لە دەستپێکی جەنگی نێوان رووسیا و ئۆکراین شاری ماریۆپۆلی ئۆکراینی گرتەوە، لە کۆتاییەکەی نزیک دەبێتەوە بەو پێیەی رووسیا دەڵێت "نزیکەی هەزار و 730 سەربازی ئۆکراینی کە لە نێو کارگەیەکی شارەکەدا گیریان خواردبوو، خۆیان بە دەستەوە داوە". ئەمرۆ پێنجشەممە، وەزارەتی بەرگریی رووسیا رایگەیاند "هەزار و 730 سەربازی ئۆکراینی خۆیان بەدەستەوەدا کە لە رۆژی دووشەممەی رابردووەوە لەنێو کارگەی ئازۆڤستاڵدا گیریان خواردبوو". هەروەک، ئاژانسی هەواڵگریی رووسیایی رایگەیاند "771 سەربازی ئۆکراینی خۆیان بەدەستەوەدا لە 24 کاتژمێری رابردوودا و لە پاشاندا ژمارەیان زیادیکرد تا هەموویانی گرتەوە کە هەزار و 730 سەرباز دەژکات لە رۆژی دووشەممەوە". ئاژانسەکە باسی لەوەشکرد کە 80 سەربازیان بە سەختی بریندارن و ئەو سەربازانەشی کە پێشتر کارگەکەیان بەجێهێشبوو، چارەنووسی نادیار چاوەڕێیان دەکات.
-
خەڵک تائێستا چارەنووسی ئەو سەربازە ئۆکراینیانەی لە کارگەی ئازۆڤستاڵ، خۆیان ڕادەستی هێزەکانی ڕووسیا کرد بە نادیاری ماوەتەوە، لە کاتێکدا یەکەم دانیشتنی دادگاییکردنی سەربازێکی ڕووسی وەک تۆمەتباری جەنگ لە ئۆکرانیا دەستیپێکرد. پێشتر مۆسکۆ ڕایگەیاندبوو؛ 959 سەربازی ئۆکراینی لەنێو کارگەی ئازۆڤستاڵ خۆیان بەدەستەوە داوە. بەپێی لێدوانی دێنیس پوشیلین، سەرۆکی جوداخوازی هەرێمی دۆنتسک، وا بڕیارە لەدادگایەکدا بڕیار لە چارەنووسی ئەو جەنگاوەرە ئۆکراینیانە بدرێت کە خۆیان لە کارگەی پۆڵای ئازۆڤستاڵ لە ماریوپۆل بەدەستەوە دابوو. میدیاناوخۆییەکان، لە زاری پوشیلینەوە، دەڵێن فەرماندە گەورەکانی سوپای ئۆکراین، تا ئێستا لە کارگەکەدان و خۆیان بەدەستەوە نەداوە. وەزارەتی بەرگری ڕووسیا ڕۆژی (18ی ئایاری 2022) ڕایگەیاندبوو، 959 سەربازی ئۆکراینی خۆیان بەدەستەوە داوە کە 80 برینداریان تێدایە" بەپێی هەمان سەرچاوە، 51 کەس لەوانە لە شارۆچکەی نۆڤاسۆڤسک، شارۆچکەیەک کە لەلایەن ڕووسەکان و هاوپەیمانە جوداخوازەکانیانەوە کۆنترۆڵ کراوە لە نەخۆشخانە خراونەتە ژێر چاودێری پزیشکی. هەروەها لە 24 کاتژمێری ڕابردووشدا، 694 سەربازی دیکە خۆیان ڕادەستکردووە. لەلایەکی دیکە وەزارەتی بەرگری ئۆکراین، لە ڕاگەیەنراوێکدا، هیوای ئەوە دەخوازێت لە پرۆسەیەکدا گیراوانیان بە گیراوانی ڕووسی ئاڵوگۆر پێ بکەن لە زووترین کاتدا. لەوەڵامی پرسیارێکیشدا، وتەبێژی کرێملین دیمیتری پیسکۆڤ وەڵامی ئەو پرسیارانەی نەدایەوە کە ئایا ئەو سەربازانەی لە ئازۆڤستاڵ خۆیان بەدەستەوە داوە وەک تاوانباری جەنگ یان بەندکراوی جەنگ، مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت. لەلایەکی دیکەوە و لە کیێڤی پایتەختی ئۆکراین، سەربازێکی ڕووسی وەک تاوانباری جەنگ یەکەم پرۆسەی دادگاییکردنی بەرێوەچوو. ڤادیم شیشیمارینی تەمەن 21 ساڵ لەسەر دۆسیەی کوژرانی پیاوێکی تەمەن 62 ساڵ لە باکووری ڕۆژهەڵاتی ئۆکراین لە 28ی شوباتدا، لەبەردەم دادگای ناوچەی سۆلومیانسک لە کیێڤ دادگایکردنەکەی بەڕێوەچوو. بڕیاری دادگا بۆ ئەو سەربازە، بەندکردنی بوو بۆ هەتا هەتایی و لە ئەرکۆتسک ماوەی سزاکەی بەسەر دەبات. داواکارانی گشتی وتیان شیشمارین سەرکردایەتی یەکەیەک دەکات لە بەشی تانک کاتێک هێرش کراوەتە سەر کاروانەکەی، شیشیمارین و چوار سەربازی دیکەی هەڵهاتوو ئۆتۆمبێلی هاووڵاتییەکیان لە نزیک گوندی شڤاخیڤکا بردووە و خاوەنەکەشیان کوشتووە. وتەبێژی کرملین ڕۆژی چوارشەممەی ڕابردوو ڕایگەیاند؛ کە هیچ زانیارییەکی لەبارەی سەربازێکی ڕووسیەوە نییە کە بەتۆمەتی کوشتنی هاووڵاتیەکی بێچەک تۆمەتبارکراوە و دادگایی کراوە. لەلایەکی دیکەوە، ڕوانگەی ئەمریکایی بۆ چاودێریکردنی تاوانەکانی جەنگ لەمیانی جەنگی سەر ئۆکراین بڵاوەپێکردنی گەورەترین تیمی مەیدانی خۆی لەئۆکراینا ڕاگەیاند؛ 42 لێکۆڵەرەوە و پسپۆڕی تاوان و کارمەندی دیکە پشتیوانی ڕەوانەی مەیدانەکە دەکەن بۆ لێکۆڵینەوە لەو تاوانانەی لەکاتی جەنگدا ڕووسیا ئەنجامی داون. وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکاش ڕایگەیاند؛ یەکەیەکی تایبەت بۆ لێکۆڵینەوە و بەڵگەکردن و بڵاوکردنەوەی تاوانەکانی جەنگی ڕووسیا دادەمەزرێنێت، بەو پێیەی " بەڵگەیەکی زۆر لەسەر تاوانەکانی جەنگ و دڕندەیی ڕووسیا هەیە لە ئۆکراین".
-
خه‌ڵك مۆدریچئیمیلیۆ بوتراگێنۆ بەڕێوەبەری پەیوەندییە دامەزراوەییەکانی یانەی ریاڵ مەدرید ستایشی لۆکا مۆدریچی کرد و جەختی لەوە کردەوە کە مێژووی یانەی ریاڵ مەدرید بەهێزتر دەکات. بوتراگێنۆ وتی، لە میانی ڕێوڕەسمی ڕێزگرتن لە مۆدریچ لەلایەن ڕۆژنامەی ئیسپانی "مارکا"، "ئەو ئەفسانەی ڕیاڵ مەدرید و تۆپی پێی جیهانە، و ستانداردێکە بۆ ئەو بەهایانەی یانەکە نوێنەرایەتی دەکات، و ئێمە خۆشحاڵین کە ئەو لەگەڵمانە". ." ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، مۆدریچ سه‌ر به مێژووی ریال مه‌دریده، یاریزانه‌كانی وه‌ك ئه‌و مێژووی یانه‌كه به‌هێز ده‌كه‌ن. لە درێژەی قسەکانیدا وتی: لەوەتەی مۆدریچ گەیشتە ڕیاڵ مەدرید، ڕێز و سەرسامی هاندەرانی یانەکەی بەدەستهێناوە، منیش دەمەوێت سوپاسی بکەم چونکە نموونەی بەهاکانی یانەکەیە کە بۆ چەندین نەوە گواستراوەتەوەو شانازی دەکەم کە ئەو وەک یاریزانێک لە یانەکەماندا هەیە”. مۆدریچ لە ساڵی 2012 لە تۆتنهامەوە پەیوەندی بە یانەی ریال مەدریدەوە کرد، چەندین نازناوی ناوخۆیی و کیشوەری بەدەستهێنا، لەگەڵ تەواوبوونی گرێبەستەکەی لە کۆتایی وەرزی ئێستادا، هەموو ئاماژەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە خەریکە گرێبەستەکەی بۆ وەرزێکی دیکە نوێ دەبێتەوە.
-
خەڵك- لە هەڵەبجە بە گوژمەی 734 هەزار دۆلار ڕێگەی گوندی عەبابەیلێ قیڕتاو دەكرێت. وەزارەتی شارەوانی رایگەیاند لە چوارچێوەی پلانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بۆ گەیاندنی خزمەتگوزاری بە سەرجەم ناوچەكانی هەرێمی كوردستان، بە گوژمەی 734 هەزار دۆلار، پرۆژەی قیڕتاوكردنی ڕێگەی گوندی عەبابەیلێ لە سنووری شارەوانیی هەڵەبجە دەستیپێكرد و لە نزیكترین كاتدا تەواو دەبێت. راشیگەیاند، لەسەر بودجەی شارەوانی بە گوژمەی 734 هەزار دۆلار و بە سەرپەرشتیی تیمەكانی سەرۆكایەتیی شارەوانیی هەڵەبجە، پرۆژەی ڕێگاسازی و قیڕتاوكردنی ڕێگەی گوندی عەبابەیلێ لە سنووری سەرۆكایەتیی شارەوانیی هەڵەبجە جێبەجێ دەكرێت كە ژمارەیەكی زۆری دانیشتووانی گوندەكە و سنوورەكە لێی سوودمەند دەبن.