لاهور شێخ جەنگی: هاوپەیمانی یەكێتی و گۆڕان لەدەباشانەوە دەستیپێكرد
خەڵك لاهور شێخ جەنگی هاوسەرۆكی یەكێتی ڕایدەگەیەنێت: لەدوو…
زیاترسەردێر
-
خەڵك- بەڕێوەبەرایەتی گشتی كارەبای سلێمانی ئاگاداری ئەو هاوڵاتییانە دەكات كە كارەبایان هەیە و پێوەری زیرەكیان بۆ بەستراوە، بەڵام بەفەرمی ئیشتراكیان نەكردووە، لەماوەی یەك مانگدا سەردانی هۆبەكانی فرشۆشتنی وزە بكەن. بەپێی ڕاگەیەندراوێك كە ئەمڕۆ چوار شەممە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی كارەبای سلێمانییەوە بڵاوكرایەوە"داواكاران لەماوەی یەك مانگدا ئەو هاوبەشانە ئیشتیراك بكەن بۆ تۆماركردنی خۆیان لە هۆبەكانی فرۆشتنی وزە، بەپێچەوانەوە گەر سەردانی بەڕێوەبەرایەتی نەكەن و كارەكان تەواو نەكەن، ئەوا كارەبایان كەم دەكرێتەوە، تا مامەڵەی هاوبەشیكردنەكە بە فەری تەواو دەبێت". لە كۆتایی ڕاگەیەندراوەكەشدا بەڕێوەبەرایەتی كارەبای سلێمانی دەڵێت"هەر هاوبەشێك دەستكاری پێوەرە زیرەكەكەی بكات، رووبەڕووی رێكاری یاسایی دەبێتەوە".
-
خەڵك- لیژنەی بینینی مانگی كۆچی بڕیار لە یەكەم ڕۆژی مانگی (زولحجە) دەدات و یەكەم ڕۆژی جەژنی قوربانی ئەمساڵ دیاری دەكات. دیوانی وەقفی سوننی لە عێراق لە بەیاننامەیەكدا ئاماژەی بەوەكردووە، لیژنەی دیاری كردنی یەكەم ڕۆژی مانگی كۆچی داوا لە هاووڵاتیان دەكات ئێوارەی ئەمڕۆ چوار شەممە لەكاتی خۆرئاوابووندا چاودێری هیلالی مانگی (زولحیجە) بكەن. ڕاشیگەیاندووە، لەكاتی بینینی هیلالی مانگی (زولحیجە)دا پەیوەندی بە ژمارە مۆبایلی (07707636491)ەوە بكەن. جەختیشی كردۆتەوە، كە لەگەڵ دەستپێكی مانگی (زولحیجە)ی كۆچی، ڕۆژی عەرەفە و جەژنی قوربان یەكلایی دەبێتەوە.
-
خەڵك- سەركردەیەكی چوارچێوەی هەماهەنگی، هەڵوێستی هاوپەیمانییەكەی بەرامبەر بەوانە ئاشكرا دەكات كە پێشتر هاوپەیمانی سەدر بوون "پارتی و سوننە". عارف حەمامی، سەركردە لە چوارچێوەی هەماهەنگی لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند"چوارچێوەی هەماهەنگی دژ بە سیاسەتی دوورخستنەوە و پەڕاوێزخستنی لایەنە سیاسییەكانە، و لەگەڵ بەشداریی هەموو هێزە سیاسییەكاندايە لە حكومەتی داهاتوو، هەر لەسەر ئەم ڕێڕەوەش كاریی كردووە لەماوەی چەند مانگی ڕابردوو، بەر لەوەی ڕەوتی سەدر لە پرۆسەی سیاسی پاشەكشە بكات". بە وتەی حەمامی"چوارچێوەی هەماهەنگی نایەوێت هیچ لایەنێكی سیاسی دووربخاتەوە یان پەڕاوێزی بخات، بەڵكو كاردەكات بۆ كردنەوەی دەرگای گفتووگۆ و دانوستان لەگەڵ هەموو هێزە سیاسییەكان بەمەمەبەستی پەلەكردن لە پێكهێنانی حكومەتی نوێی عیراق بەبێ گیروگرفت". لە هەندێك لە میدیاكان و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكاندا دەنگۆی ئەوە بڵاوبۆوە كە گوایە، چوارچێوەی هەماهەنگی لەماوە داهاتوودا كار دەكات بۆ دوورخستنەوە و پەڕاوێزخستنی لایەنەكانی نێو هاوپەیمانی "ڕزگاركردنی نیشتمان" لە پرۆسەی پێكهێنانی حكومەتی نوێ.
-
خەڵك- هێزەكانی پاراستنی گەل ڕایدەگەیەنێت، كە ١٢ سەربازی توركیا كوژراون و كامێرایەكی حەراری تێكشكێنراوە. ناوەندی راگەیاندن و چاپەمەنی هەپەگە لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، "بۆ سڵاوكردن لە ڕۆژی فیداییبوونی ٣٠ی حوزەیران هێزەكانمان بە گیانی فیدایی ئاپۆیی لە سەر هێڵی زیلان چالاكییان درێژەپێدا. ڕاشیگەیاندووە، لە ئەنجامی چالاكییەكانی هێزەكانماندا كە بە شێوەیەكی قارەمانانە شەڕ دەكەن، ١٢ چەكداری سوپای توركییا كوژران و ٤ چەكداریش برینداربوون و سیستمێكی كامێرای حەراری تێكشكێنرا. ئاماژەی بەوەشكردووە، سوپای تورك بە دەیان جار بە كاتیوشا، هەلیكۆپتەری هێرشبەر و ١٤ جاریش بە فڕۆكەی شەڕكەر هەرێمەكانی پاراستنی مێدیای بۆردومان كردووە.
-
خەڵك – وەزارەتی تەندروستی عیراق ڕایدەگەیەنێت، 2628 حاڵەتی نوێی تووشبوون بە ڤایرۆسی كۆرۆنا تۆماركراوە، 675 كەسیش چاكبوونەتەوە، دوو حاڵەتی گیان لەدەستدانیش بەهۆی پەتاكەوە تۆماركرا. بەپێی بەیاننامەیەك، كە لەلایەن وەزارەتی تەندروستی عیراقەوە بڵاوكرایەوە” لە 24 كاتژمێری ڕابردوودا 10 هەزار و 46 پشكنینی تایبەت بە كۆرۆنا ئەنجامدراوە و دەركەوتووە 2628 كەس تووشی ڤایرۆسی كۆرۆنا بوون و ئەنجامەكانیان پۆزەتیڤ بوون، ئەمەش بە ژمارەیەكی زۆر زیاتری تووشبوونی ڕۆژانە بە پەتاكە بەراورد بە ڕۆژانی پێشوو دادەنرێت”. هەر لە بەیاننامەكەدا هاتووە، ”زۆربەی تووشبووەكان لە بەغدا و هەولێر و واست تۆماركراون، بەجۆرێك كە لە بەغدا 1350 و لە هەولێر 218 و لە واست 175 حاڵەتی تووشبوون تۆماركراون”. وەزارەتی تەندروستی عیراق ئاماژەی بە چاكبوونەوەی 675 تووشبووی كۆرۆنا كردووە، كە زۆربەیان لە بەغدا و هەولێر و دیالە بوون، دوو حاڵەتی گیان لەدەستدانیش لەماوەی 24 كاتژمێری ڕابردوودا بە پەتاكە تۆماركرا.
-
خەڵك- بە بیانووی ڕاوەدونانی گەریلاكانی پارتی كرێكتارانی كوردستان، تۆپخانەكانی توركیا بەشێوەیەكی چڕ ناوچەكانی ناحیەی سیدەكانی سەر بە پارێزگای هەولێر بۆردومان دەكەن. ئەمڕۆ چوار شەممە، تۆپخانەكانی توركیا بەشێوەیەكی چر گوندەكانی "ڕوبی، رواڵ، سەرێ زرارا، كوروی كاریشك"یان لە ناحیەی سیدەكانی سەر بە پارێزگای هەولێر بۆردومان كرد". بەپێی زانیارییەكان، بۆردومانەكانی توركیا مەترسی و دڵڕاوكێیان لای دانیشتوانی ئەو ناوچەیە دروستكرد، بە تایبەت خاوەن كێڵگە كشتوماڵییەكان و ئەوانەی ماڵاتیان هەیە.
-
خەڵك- پارێزگاری سلێمانی كۆنتڕۆڵ كردنی پەتای كۆلێرا لە سنووری ارێزگاكە ڕادەگەیەنێت و داواش لە حكومەتی عێراق دەكات، هاوكارییان بكات لە چارەسەری وشكەساڵی و دابین كردنی خزمەتگوزارییەكان. بەپێی ڕاگەیەنراوێكی پارێزگای سلێمانی، د.هەڤاڵ ئەبوبەکر، پارێزگاری سلێمانی، لە دیوانی پارێزگادا بەئامادەبوونی لیژنەی باڵای بەرەنگاربوونەوەی کۆلێرا لە پارێزگای سلێمانی، پێشوازیکرد لە د.ڕەهێڵ فەرەیدوون، بریکاری وەزارەتی تەندروستیی و د.ئەحمەد ئەبوبەکر، بەرپرسی ڕێکخراوی تەندروستیی جیهانیی لە عێراق و د.وائیل هەتاهیت، بەرپرسی تیمی ئیمێرجنسی لە عێراق و د.نەجمەدین حەسەن، نوێنەری WHO لە پارێزگای سلێمانی. بەپێی ڕاگەیەنراوەكە، شاندەكە سوپاسی پارێزگاری سلێمانی و بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی سلێمانی و بەڕێوەبەری ئاوی سلێمانی و حکومەتی خۆجێیی سلێمانی و لیژنەی باڵای بەرەنگاربوونەوەی کۆلێرایان كردووە بۆ هەوڵە کانیان بۆ سنوردارکردن و کۆنتڕۆڵکردنی پەتای کۆلێرا و دەربڕینی پشتیوانی بەردەوامیی خۆیان سەردانیان کردبوو. ئاماژە بەوەشكراوە، لە کۆبوونەوەیەکدا گفتوگۆ لە هۆکار و چارەسەر و ڕێکارەکانی خۆپاراستن لە پەتای کۆلێرا کرا و پارێزگاری سلێمانی نوێنەری WHOی عێراقی ڕاسپارد بە گەیاندنی پەیامی پارێزگای سلێمانی بە حکومەتی ئیتحادی بە مەبەستی پشتیوانیکردنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و پارێزگای سلێمانی لە چارەسەرکردنی وشکەساڵی و دابینکردنی پڕۆژە خزمەتگوزارییەکان بەتایبەتی لە بواری ئاوی پاکدا، لەڕێی تەرخانکردنی بودجەی پەرەپێدانی پارێزگاکانەوە بۆ کۆتایی پێهێنان بەم نەخۆشیی و مەترسیانەی هەڕەشە لە تەندروستیی گشتی و ئاسایشی تەندروستیی عێراق و ناوچەکەش دەکەن. لای خۆشیەوە، پارێزگاری سلێمانی لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا ئەوەی خستەڕوو، کە بە هۆیی پابەندیی هاوڵاتیان و بەهەوڵی حکومەتی خۆجێیی پارێزگای سلێمانی و کەرتی تەندروستیی و ئاوی پارێزگاکە و پشتیوانییەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و وەزارەتەکانی تەندروستی هەرێمی کوردستان و حکومەتی ئیتحادی و WHO، ژمارەی تووشبوان ڕوو لە کەمبوونەوەیە و پەتاکە لەژێر کۆنتڕۆڵدایە. وتیشی، "بە هەستیاری تەواوەوە پێویستە هاووڵاتیان بەردەوامبن لەسەر خۆپارێزی بۆ ئەوەی لە مانگەکانی داهاتوودا سەرهەڵنەداتەوە".
-
خەڵك- سەرۆكی دیوانی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان ڕایدەگەیەنێت، حكومەتی هەرێم دەرگای گفتووگۆی لەگەڵ بەغدا دانەخستووە و هەر كاتێك بەغدا وادەيەك دیاریی بكات، ئامادەی گفتووگۆن. ئەمڕۆ چوار شەممە، ئومێد سەباح سەرۆكی دیوانی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان ڕایگەیاند:" سەرۆكی حكومەت لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیران جەختی لەوە كردەوە، وەزارەتی ناوخۆ و ئەنجومەنی ئاسایش و هەموو لایەنە پەیوەندیدارەمانی راسپارد، دەبێت دەستبەجێ چەكی بێ مۆڵەت قەدەغە بكرێت و نابێت هیچ كەس لە رێگەی ئەو بۆشاییەی هەیە، ئاسایشی خەڵك تێكبدات. بە وتەی ئومێد سەباح :" لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆ دوایین پێشهاتەكان و ئەو هێرشانەی كرانە سەر كێڵگەی كۆرمۆر و دانەگاز، تەوەرێكی سەرەكی كۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیران بووە و لەوێ بە وردی باس لە پلانی حكومەتی هەرێمی كوردستان و ناردنی هێزێكی وەزارتی پێشمەرگە كرا". لەبارەی دانوستانی نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدراڵیش، سەرۆكی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران ڕایگەیاند:" دەرگای گفتوگۆ دانەخراوە و هەر كاتێك بەغدا وادەیەكی دیاریكرد، حكومەتی هەرێمی ئامادەیەی دانووستانە".
-
خەڵك- چوارشەممە وەزارەتی ناوخۆی عیراق، پووچەڵكردنەوەی تۆڕەكانی بەقاچاخبردنی نەوت ڕادەگەیەنیبَت، ئاماژە بە كۆتایی هاتنی قەیرانی سوتەمەنیش دەكات لەچەند ڕۆژی داهاتوودا لە بەغدا و بەشێك لە پارێزگاكان. ئەمڕۆ چوار شەممە، لیوا خالید ئەلموحەننا وتەبێژی وەزارەتی ناوخۆی عیراق بە ئاژانسی فەرمی (العراقیە)ی ڕاگەیاند:"دوایین قۆناغ لە بەغدا و هەندێك پارێزگا قەیرانی سووتەمەنی هەبووە چونكە هەندێك كەس وەرگیراوی نەوتیان بە قاچاخ بردووە بۆ هەرێمی كوردستان، وە وەزارەتی نەوتی عێراقیش بە قاچاخ گەیاندووە ناوخۆ ڕۆڵێكی سەرەكی و بەرچاوی هەبوو لە پووچەڵكردنەوەی زۆرێك لە تۆڕەكانی قاچاخچێتی بە هەماهەنگی لەگەڵ خاڵەكانی پشكنین لە ناوچەكانی فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنەكان و ئاماژەی بەوەدا : كە فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكان ڕێنمایی دەركرد بۆ بەشداریكردنی سەركردەكانی ئۆپەراسیۆنەكان لە ئەركی بەرەنگاربوونەوەی قاچاخكردنی وەرگیراوەكانی نەوت و هەماهەنگی لە نێوان پێكهاتەكان و یەكەكاندا بەردەوامە". بە وتەی خالید ئەلموحننا:"هەڵمەتێكی گەورە هەیە بۆ رێگریكردن لە دزەكردنی سووتەمەنی یان بەرهەمە نەوتییەكان بۆ ناو هەرێمی كوردستان و ئاماژەی بەوەشكرد : لە رۆژانی داهاتوودا كۆتایی بە كەمی سووتەمەنی لە بەغدا و هەندێك پارێزگا دێت". ئەلموحەننا دەڵێت:" نزیكەی ڕۆژانە چالاكییەكان لە پێكهاتە جیاوازەكانی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی وزە و دەزگای هەواڵگری و هێزەكانی وەڵامدانەوەی خێرا هەیە، سەبارەت بە كۆنترۆڵكردنی ئەو شوێنانەی كە بۆ قاچاخكردنی وەرگیراوەكانی نەوت دیاریكراون، هەروەها هەندێك وێستگەی سەرپێچیكار". وتەبێژی وەزارەتی ناوخۆی عیراق پێیوایە:"خاوەن بەنزینخانەكان هەندێك بڕە سووتەمەنی هەڵدەگرن بە مەبەستی دزەكردنی و فرۆشتنی لە بازاڕی ڕەشدا، زۆرێكیش لەو وێستگەیانە دەستیان بەسەردا گیراوە، جگە لە دەستبەسەرداگرتنی ژمارەیەك تانكەر".
-
خەڵك- بڕیارە 20 هەزار یەكەی نیشتەجێبوون بۆ كرێنشینان و كەمدەرامەتان دروستبكرێن، تائێستا زیاتر لە 90 هەزار كەس فۆڕمی تایبەت بە وەرگرتنی یەكەكانی نیشتەجێبوونیان پڕكردووەتەوە كە. دەستەی وەبەرهێنانی هەرێم لە ڕاگەیانراوێكدا بڵاویكردەوە، 90 هەزار و 162 كەس فۆڕمی تایبەت بە وەرگرتنی یەكەكانی نیشتەجێبوونیان پڕكردووەتەوە كە 80 هەزار و 487 كەسیان خێزانداربوون و 9 هەزار و 675 یان سەڵتن. باس لە ئەوەشكراوە، تێكرا 89%ی ئەو كەسانەی فۆڕمیان پڕكردووەتەوە خێزاندارن و 11%یان سەڵتن.