کەمال مەزهەر، کڵاوڕۆژنەی مێژووی نەتەوەیەک
خەڵک نووسەر، مێژوونووس لێکۆڵەر و مامۆستای زانکۆ د.کەمال…
زیاترسەردێر
-
خەڵک- فەرمانگەی میدیا و زانیاری حکومەتی هەرێم بڵاویکردووەتەوە، سەرۆکی حکومەتی هەرێم فەرمانی کردنەوەی بەڕێوەبەرایەتی گشتی شارەوانی ئیدارەی سەربەخۆی راپەڕینی دەرکرد. ئەمڕۆ یەکشەممە، فەرمانگەی میدیا و زانیاری حکومەتی هەرێم راگەیەنراوێکی بڵاوکردەوە و دەڵێت فەرمانی کردنەوەی بەڕێوەبەرایەتی گشتی شارەوانی ئیدارەی سەربەخۆی راپەڕین دەرچوو. لای خۆشییەوە ئیدارەی راپەڕین، فەرمانی هەرێمییەکەی بڵاوکردووەتەوە کە واژۆی مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی لەسەرە و تێیدا هاتووە، "بڕیاماندا بە هێنانەکایەی بەڕێوەبەرایەتی گشتی شارەوانیەکانی راپەڕین لەسەر میلاکی وەزارەتی شارەوانی و گشت و گوزار و ئەم فەرمانە لە رێکەوتنی دەرچووونییەوە جێبەجێدەکرێت. ئەمە لەکاتێکدایە، هەر ئەمڕۆ فەرمانی بە قەزابوونی ناحیەی "حاجی ئاوا"ی بڵاوکرایەوە کە سەرۆکی حکومەت واژۆی لەسەر فەرمانەکە کردبوو.
-
خەڵک- پۆلیسی سلێمانی رایگەیاند، تۆمه‌تبارێكیان ده‌ستگیركرد کە حەوت فەرمانی دەستگیرکردنی هەبووە پێنج لەو فەرمانانە لە بەڕێوەبەرایەتی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ئافرەتان و خێزان بووە. بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی سلێمانی، راگەیەندراوێکی بڵاوکردووەتەوە و دەڵێت:"مەفرەزەکانی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی زانیارییان هەبووە لەسەر تۆمەتبارێک کە حەوت فەرمانی دەستگیرکردنی هەبووە بەتۆمەتی جیاجیا، دوای لێکۆڵینەوە توانرا شوێنی تۆمەتبار لەلایەن مەفرەزەکانی بنکەی پۆلیسی رزگاری بدۆزرێتەوەو دەستگیربکرێت کە یەکێک لە تۆمەتەکانی خراپ بەکارهێنانی ئامێرەکانی پەیوەندیکردن بووەو هەڕەشەی بڵاوکردنەوەی وێنەو ڤیدیۆی نەشیاوی کردووە بەرامبەر وەرگرتنی بڕێک پارە". پۆلیس دەشڵێت:" ئێستا تۆمه‌تبار (ئ ، ع ، ع) ، به‌بڕیاری دادوه‌ر ڕاگیراوه‌و لێكۆڵینه‌وه له‌گه‌ڵیدا به‌رده‌وامە".
-
خەڵک- سەرۆکی دادگای تێهەڵچونەوەی هەولێر روونکردنەوەیەکی لە بارەی دوورخستنەوەی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، بڕیاری گۆڕانکاریەکەی سەرۆکایەتی دادگای تێهەڵچونەوەی ناوچه‌ی هەولێر کە لەلایەن سەرۆکی ئەنجوومەنی دادوەری ئەنجام دراوە نایاساییە. ئەمڕۆ یەکشەممە، دادوەر ئیبراهیم ئیسماعیل ئەحمەد، سەرۆکی دادگای تێهەڵچونەوەی ناوچەی هەولێر، رونکردنەوەیەکی بڵاوکردوەتەوە و دەڵێت:" لەبەرئەوەی ئێمە دادوەرین وە لە دادگا کاردەکەین پێویستە ڕێکارە کارگێڕیەکان یاسایی بن، بە پێچەوانەوە بڕیاری گۆڕانکاریەکەی سەرۆکایەتی دادگای تێهەڵچونەوەی ناوچه‌ی هەولێر کە لەلایەن سەرۆکی ئەنجوومەنی دادوەری ئەنجام دراوە نایاساییە کە دەبێتە هۆی دروست کردنی خاڵێکی ڕەش لەسەر سەروەری یاسا و پڕۆسەی دادوەری". ئەو دادوەرە دەشڵێت:" من بە مافی یاسایی خۆمم زانی کە تانە لەم بڕیارە بدەم لە چەند دەزگایەکی یاسایی پەیوەنیدار بە بابەتەکە، بێگومان ئەمەش مافێکی یاسایی خۆمە، سەرەڕای ئەوەی هەمو ڕاستییەکانی پشت کردارە نایاساییەکانی سەرۆکی ئەنومەنی دادوەری کە خۆی بەمنی گوتووە کە چۆن کراوە لە نزیکترین کاتدا بۆ ڕایگشتی ڕون دەکەمەوە و من ئامادەم بۆ هەر گۆڕانکاریەک کە بەڕێگای دروست و یاسایی ئەنجام بدرێت". ئاماژەی بەوەشکردووە،" بابەتی هاتنی هێزێکی پۆلیس بۆ نێو دادگا بۆ ڕێگریکردن لە گۆڕانکارییەکە، ئەمە هیچ بنەمایه‌کی نییە و دوورە لە ڕاستی، بەڵکو ڕاستییەکە ئەوەیە کە ئەمڕۆ شاندێکی بیانی سەردانی دادگایان کردوه ماوەیەک لە لامان ماونەتەوە و چەند دیدار و گفتوگۆیه‌كمان ئه‌نجامداوه وه ئه‌م پۆلیسانه بۆ پاراستنی ئه‌م شانده له‌وێ بوون". بڕیاری گۆڕینی سەرۆکی دادگای تێهەڵچوونەوەی هەولێر دوای ئەوەی دێت، بەڕێوەبەرایەتی کاروباری دادوەران لەئەنجومەنی داوەری هەرێمی کوردستان بە لابردنی "برایم ئیسماعیل" وەک سەرۆکی دادگای تێهەڵچوونەوەی هەولێر، دانانی "دادوەر ئومێد موحسین" بەسەرۆکی نوێی دادگای تێهەڵچوونەوە، کە پێشتر وتەبێژی ئەنجومەنی دادوەری بووە.
-
خەڵک- قوباد تاڵەبانی رایگەیاند، رێگا بەهیچ زیادەڕەوییەک نادەن و ئەوەشی کراوە بەهەموو توانایەکیانەوە رووبە‌ڕووی دەبنەوە. ئەمڕۆ یەکشەممە ٢٢ی ئایاری ٢٠٢٢ قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیران سەردانی سەرۆکایەتی شارەوانی سلێمانی کرد و بەئامادەبوونی لەیلا عومەر سەرۆكی شارەوانی، لەگەڵ لیژنەی ڕووبەڕووبونەوەی زیادەڕەوی بۆ سەر موڵک و ماڵی گشتی لەسلێمانی کۆبووە. لە کۆبوونەوەکەدا قوباد تاڵەبانی رایگەیاند، رێگا بەهیچ زیادەڕەوییەک نادەین و ئەوەشی کراوە بەهەموو توانایەکمانەوە رووبە‌ڕووی دە‌بینە‌وە و هەموو لایەنەکانم دەستکراوە کردووە بۆ سزادانی توندی کەسانی زیادەڕەوكار و خۆشم پاڵپشتی راستەوخۆیان دەبم. دواتر لیژنەی رووبەڕوبوونەوەی زیادەڕەوییەکان نەخشەی هەموو ئەو زیادەڕەوییانەی نمایش کرد کە پۆلێنی ئەو زیادەڕەوییانەی تێدا خراونەتەڕوو لە سنوری پارێزگای سلێمانی بەمەبەستی چارەسەرکردنیان.
-
خەڵک- ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان، بڕیاری بە قەزابوونی حاجی ئاوا لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی راپەڕین دەرکرد. بەگوێرەی فەرمانێك كە ئەمڕۆ یەکشەممە 22-5-2022 دەرچووە و واژۆی مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستانی لەسەرە تێیدا هاتووە، فەرمانی هێنانەکایەی قەزای حاجی ئاوا دەرچوو. بە گوێرەی نووسراوەکە ئەم فەرمانە لە رۆژی دەرچوونییەوە دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوە.
-
خه‌ڵك یانه‌ى ئه‌یسى میلان نازناوی خولی ئیتاڵیایان ده‌سته‌به‌ركرد دوای ئەوەی ئێوارەی ئەمڕۆ یەکشەممە لە یاریگای ماپێی لە قۆناغی 38 و کۆتا پاڵەوانێتییەکەدا بە ئەنجامی 3-0 لە ساسۆلۆیان برده‌وه . لە خولەکەکانی ١٧ و ٣٢دا ئۆلیڤیە جیرۆ گۆڵی یەکەم و دووەمی تۆمارکرد و لە خولەکەکانی ٣٦دا فرانک کێسێ گۆڵی سێیه‌م و بردنه‌وه‌ى نازناوه‌كه‌ى تۆمارکرد. به‌وه‌ش پیۆلى راهێنه‌رى نازناوی خولى ئیتاڵیى بۆ رۆسۆنێری گەڕاندەوە، کە لە وەرزی ٢٠١٠-٢٠١١ەوە لە خەزێنەی یانەکە ئامادە نەبووە. بەم سەرکەوتنە میلان بە کۆکردنەوەی ٨٦ خاڵ لە پلەی یەکەمی پاڵەوانێتییەکەدا کۆتایی پێهێنا و دوو خاڵ پێش ئینتەرەوە بوو کە پلەی دووەمی بەدەستهێنا.
-
خەڵك- وەزارەتی دادی حكومەتی هەرێمی كوردستان داوای دامەزراندنی كارمەند بە گرێبەست و گواستنەوەی ڕاژەی فەرمانببەران لە فەرمانگەكانەوە دەكات. ئازاد رۆستەم، بەڕێوەبەری گشتی فەرمانگە دادییەكانی سەر بە وەزارەتی داد، بە ماڵپەری وەزارەتی دادی ڕایگەیاندووە، بۆ باشتر بەڕێوەچوونی كارەكانی بەڕێوبەرایەتی جێبەجێكردنی دووی هەولێر، پێویستمان بەژمارەیەك فەرمانبەر هەیە. ڕاشیگەیاندووە، بۆ ئەم مەبەستە داوامان لە ئەنجوومەنی وەزیران كردووە، ژمارەیەك فەرمانبەرمان بۆ دامەزرێنن بەشێوەی گرێبەست. ئاشكراشی كردووە، گشتاندنێكمان كردووە لەڕێگەی ئەنجوومەنی وەزیرانەوە داوامان لە هەموو وەزارەتەكان كردووە هەر فەرمانبەرێك لەپسپۆڕییەكانی (یاسا، ژمێریاری، ئایتی، كۆمپیوتەر، كارگێڕی) بیەوێت بگوازرێتەوە بۆ سەر میلاكی وەزارەتی داد (بەڕێوەبەرایەتی گشتی فەرمانگە دادییەكان - جێبەجێكردنی دووی هەولێر دەتوانن لەڕێگەی فەرمانگەكانیانەوە داوای گواستنەوە بكەن و ئێمەش ئاسانكاری تەواویان بۆ دەكەین.
-
خەڵك – ئەندامێكی پەڕلەمانی عیراق ڕایدەگەیەنێت، بەپێی بەدواداچون و ئەو زانیاریانەی پێیان گەشتووە وڵاتی بەریتانیا چەند ڕۆژێكە دەستی كردووە، بە دەستگیركردنی ئەو هاووڵاتیانەی هەرێمی كوردستانی عێراق، كە چەندین ساڵە لە بەریتانیان دەژین بەڵام مافی پەنابەرێتیان ڕەدكراوەتەوە. سۆران عومەر، ئەندامی پەڕلەمانی عیراق بڵاویكردەوە، كە ئەو پەنابەرانەی ئێستا لە دیپۆرت سەنتەری نزیك فڕۆكەخانەی شارەكانیان دەست بەسەركراون، بەشێكیان ئەگەر بەزۆر بگەڕێنرێنەوە بۆ عێراق یان هەرێمی كوردستان توشی كێشە دەبن، پێویستە گەڕاندنەوەیان بە ڕەزامەندی خۆیان و ئەو وڵاتەبێت كە دەگەڕێنەوە بۆی. ئاشكراشیكردووە، داواش لە لیژنەی پەیوەندییەكانی دەرەوە دەكات، كە داوای ڕونكردنەوە لە حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی عێراق بكەن لە سەر ناردنەوەی بەزۆری ئەو پەنابەرانە كەژمارەیان زیاتر لە ٥٠ پەنابەرە، هەروەها لەسەفارەتی بەریتانیاش داوای ڕاگرتنی ناردنەوەی بەزۆری پەنابەران بكرێت.
-
خەڵك- جارێكی دیكە شەپۆلی خۆڵبارین ناوچەكانی هەرێمی كوردستان و عێراق دەگرێتەوە و داوا لە هاووڵاتیان دەكرێت بۆ كاری زۆر پێویست نەبێت لەماڵ نەیەنەدەر و دەمامك ببەستن. محەمەد كەمال، شارزای كەشناسی بۆ (خەڵك) وتی، "بەهۆی چالاكبـونی بای باشوری خۆرئاوا بەڕێژەی 45 بۆ 50 كم لە كاتژمێرێكدا پێشبینی دەكەین سبەی دوو شەممە بەزۆریش كاتەكانی دوانیوەڕۆ شەپۆلێكی چڕی خۆڵبارین سەرجەم ناوچەكانی هەرێمی كوردستان و عێراق بگرێتەوه و ئاستی بینین بەڕێژەیەكی زۆر كەم بكاتەوه". ڕاشیگەیاند، كاریگەری خۆڵبارینەكە لەسەرجەم ناوچەكانی كوردستان دەردەكەوێت، بەڵام هێزی خۆڵەكە لەشوێنێك تا شوێنیكی تر جیاواز دەبێت، بەنمونە پارێزگای دهۆك ئاستی خۆڵبارین لاواز دەبێت لەگەڵ ناوچە شاخاوییەكانی سنوری پارێزگای هەولێر، بەڵام ناوچەكانی تر بەتایبەتیش گەرمیان وكەركوك و سلێمانی و هەڵەبجه و هەولێر كاریگەری خۆڵبارین چڕ دەبێت. وتیشی، "خۆڵبارین لەشەوی سێ شەممە تاڕادەیەك لاواز دەبێت، بەڵام كاریگەری دەمێنێتەوه و لەبەرەبەیانی پێنج شەممە 26ی5ی2022 بەیەكجاری كۆتایی پێدێت". ئاماژەی بەوەشكرد، لەناوچە شاخاویەكان سبەینێ ئەگەری نمەبارانێكی كەم هەیە و پلەكانی گەرماش 5 پله نزم دەبنەوە. ئەو شارەزایەی كەشناسی ڕێنمایی هاووڵاتیان دەكات، لەئێوارەی سبەی دوو شەممەوه تا ڕۆژی سێ شەممە لەماڵەكانتان بمێننەوه باشتره بەتایبەتیش ئەو كەسانەی حاڵەتی تەنگەنەفسی و ڕەبوەیان هەیە یان ئەو كەسانەی سینگ ئیشەیان هەیە زۆر گرنگە لەماڵەكانتان بمێننەوه لەپێناو سەلامەتیتان ئەگەریش پێویستە بڕۆیتە دەرەوه لەبیرت نەچێت ماسك ببەستە.
-
خەڵك- بەهۆی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی مەیمون (ئاوڵەی مەیمون) لەناو بەشێكی هاووڵاتیاندا، دەسەڵاتدارانی تەندروستی بەلجیكا بڕیاریاندا هەر كەسێك نیشانەكانی نەخۆشییەكەی لێ دەربكەوێت كەرەنتینەی بكەن بۆ ماوەی 21 ڕۆژ. بەپێی هەواڵێكی ڕۆژنامەی (دەیلی مەیل)ی بەریتانی، وەزارەتی تەندروستی بەلجیكا بڕیاریداوە لەسەر كەرەنتینەی زۆرەملێی ئەو كەسانەی نیشانەكانی ڤایرۆسی (ئاوڵەی مەیمون)یان لەسەر دەردەكەوێت و هەر تووشبوویەك ئەنجامی پشكنینەكەی بە ئەرێنی دەربچێت 21 ڕۆژ كەرەنتین بكرێت. ڕۆژنامەكە ئاشكراشی كردووە، كە تا ئێستا لە 14 وڵات نەخۆشییەكە بڵاوبۆتەوە و پزیشكانیش هۆشداری زیادبوونی حاڵەتەكانی تووشبوون بە ڤایرۆسی ئاوڵەی مەیمون دەدەن لە بەریتانیا. ڕوونیشی كردۆتەوە، بەلجیكا دەبێتە یەكەم وڵات بۆ جێبەجێ كردنی كەرەنتینەی زۆرەملێ دژی ڤایرۆسی ئاوڵەی مەیمون. بەپێی ڕاپۆرتە پزیشكییەكان، لە بەلجیكا ئەو كەسانەی تووشی ڤایرۆسەكە بوون ڕاستەوخۆ خۆیان بۆ 3 هەفتە كەرەنتین كردووە و تا ئێستا ژمارەی ئەو كەسانە گەیشتۆتە 3 تووشبوو.