ڤاكسین وەرگران پێویستیان بە كەرەنتینە هەیە؟
خەڵك-نزار جەزا لێدوانی بەرپرسێكی پێشووی تەندروستی جیهانی…
زیاترسەردێر
-
ڕەنگە هەر یەک لە ئێمە کەسانێک بناسین کە چەپەن، یاخود خۆمان لەو کەسانە بیین و چەپە بین، بەڵام تا ئێستا پرسیووتە کە هۆکار چییە کەسێک دەبێت بە چەپە؟ بۆچی ڕێژەیان کەمترە و تایبەتمەندیان چییە؟ -شێوازی دانیشتنی کۆرپە لە سکی دایکیدا کاریگەری هەیە لەسەر ئەوەی کام دەستەیانی بەکار بهێنێت، بەتایبەتیش سەری منداڵەکە بەلای کام قۆڵەدا کەوتبێت دواتر زیاتر ئەوە بەکاردەهێنێت. -شەپۆلی سەرووی دەنگ Ultrasound یەکێکی دیکەیە لە هۆکارەکان کە کاریگەری لەسەر مێشکی منداڵەکە هەیە و وادەکات ببێتە چەپە. -هۆڕمۆنەکانیش کاریگەریان هەیە و ئەو دایکانەی زیاتر حەبی هۆڕمۆنی synthetic estrogen دەخۆن ئەگەری منداڵی چەپەیان زیاترە. -بەهۆی ئەوەی زۆربەی خەڵک ڕاستەیە، دەسەڵاتی زۆرینەیان هەیە هەر بۆیە زۆرێک لە شتەکان بۆ کەسی ڕاستە درووستدەکرێت نەک چەپە. سوودەکانی چەپەبوون: کۆمەڵێک تایبەتمەندی گرنگ هەیە لە کەسانی چەپەدا کە ئەمەی خوارەوە گرنگترینیانە: -مێشکیان باشتر توانای هەڵگرتن و لەبیربوونی زانیاریەکانی هەیە -توانای بیرکردنەوەی جیاواز و داهێنەرانەیان زیاترە -لە وەرزش و یاریە وەرزشیەکاندا بەتواناترن -لە شۆفێریدا بەتواناترن
-
خەڵك بەهۆی ڕووداوێكی هاتوچۆوە لەسەر ڕێگای دوكان- ڕانیە، كەسێك گیانی لەدەستدا و 6 ی تریش برینداربوون. بەپێی زانیارییەكان، لەسەر ڕێگای دوكان- ڕانیە نزیك گوندی فریزەڵە پێكدادان لەنێوان دوو ئۆتۆمبێلی جۆری (كۆرۆلا/ تاكسی) و (لاندكرۆزەر / تایبەت) ڕوویدا و بەوهۆیەشەوە كەسێك گیانی لەدەستدا و 6 ی تریش برینداربوون، كە برینی دوو لە بریندارەكان سەختە. ئەو كەسانەی برینیان سەختە، سەرنیشی ئۆتۆمبێلە تاكسییەكەن و هەموویان ئەندامی یەك خێزانن. هەروەها، ئەو كەسەی گیانی لەدەستداوە ژنە و تەرمەكەی ڕەوانەی پزیشكی دادی سلێمانی كراوە و بریندارەكانیش گواستراونەتەوە بۆ بنكەی تەندروستی خەلەكان و نەخۆشخانەی دوكان و كاری پێویستیان بۆ ئەنجام دراوە.
-
خەڵك لەماوەی ١٨ ساڵی ڕابردوودا نزیكەی ١٤ ھەزار ئەندامی ھێزە ئەمنییەكانی عیراق لەكاتی ئەركەكانیان تیرۆركراون. ماڵپەڕی "The Conversation" (زە –كۆنڤێرسەیشن)ی ئوسترالیایی ئاشكرایكردووە، لەسەرەتای ئەمساڵەوە 23 پۆلیس لە كاتی ڕاپەڕاندنی ئەركەكانیان كوژراون، هەروەها لە ساڵی ٢٠٠٣ەوە تا ئێستا، لانی كەم ١٤ ھەزار پۆلیس لە سەرتاسەری عیراق لەكاتی جێبەجێكردنی ئەركەكانیان لەلایەن گروپە تیرۆریستییەكانەوە تیرۆركراون. ماڵپەڕەكە ئاماژەی بەوەشكردووە، ئەو پۆلیسانە لە ئەنجامی تەقینەوەی بۆمب، ئۆتۆمبێلی بۆمبڕێژكراو و هەروەها تەقەی ڕاستەوخۆوە كوژراون. (زە –كۆنڤێرسەیشن)ی ئوسترالیایی ئەوەشی خستووەتەڕوو، گروپی تیرۆیستی داعش بەرپرسیاریەتی زۆرترین تیرۆركردنی ئەندامانی ھێزە ئەمنییەكانی عیراقی گرتووەتە ئەستۆ، لەسەر ئاستی عیراقیش پارێزگای دیالە مەترسیدارترین ناوچەیە بۆ ھێزەكانی پۆلیس.
-
خەڵك سەرۆكی دەستەی حەشدی شەعبی ڕایدەگەیەنێت، بەڵگە نییە ھێزەكانیان تێوەگلابن لە بە ئامانجگرتنی باڵیۆزخانە و نوێنەرایەتییەكان لە بەغدا. فالح فەیاز سەرۆكی دەستەی حەشدی شەعبی ڕایگەیاند، ھێزەكانی حەشدی شەعبی وەك دامەزراوەیەكی یاسایی لە چوارچێوەی دامەزراوەی وەزارەتی بەرگری پابەندی تەواویان ھەیە بەو سیاسەتەی كە حكومەتی عیراق لەسەر ئاستی ھەرێمی و نێودەوڵەتی گوزارشتی لێدەكات. سەرۆكی دەستەی حەشدی شەعبی وتیشی، ھیچ بەڵگەیەك نییە ھێزەكانیان تێوەگلابێت لە بە ئامانجگرتنی باڵیۆزخانە و نوێنەرایەتییەكان لە بەغدا. فالح فەیاز ئاماژەی بەوەشكرد، دابینكردنی سەقامگیری و ئاسایشی ھەڵبژاردن و نەھێشتنی ھەڵگرتنی چەك لە دەرەوەی یاسا، ئەركی حكومەتە.
-
خەڵك ئێوارەی ئەمڕۆ لە كاتی مەلەكردندا گەشتیارێك لە دەریاچەی دوكاندا خنكا. بەپێی زانیارییەكان، گەشتیارەكە تەمەنی ٤٠ ساڵە و بەڕەگەز عەرەبە و دانیشتووی شاری بەغدایە و بەمەبەستی گەشت كردن لەگەڵ خانەوادەكەی ھاتوونەتە شارۆچكەی دوكان. دوای ئاگاداركردنەوەی، تیمەكانی مەلەوانی دوكان و ھێزەكانی ئاسایشی ناوخۆ، دەستبەجێ چوونەتە شوێنی ڕووداوەكە و دوای ماوەیەكی كەم تەرمەكەیان دەرھێنایەوە و دوای ڕێكاری یاسایی لەنەخۆشخانەی گشتی دوكان ڕەوانەی پزیشكی دادوەری سلێمانی كراوە.
-
خەڵك بەڕێوەبەرایەتی ھاتوچۆی كۆیە ڕایدەگەیەنێت، ئێوارەی ئەمڕۆ لە ڕووداوێكی هاتووچۆدا لەسەر ڕێگای ھەولێر – كۆیە 13 كەس بریندار بوون. بەڕێوەبەرایەتی ھاتووچۆی كۆیە لە لاپەڕەی فەرمی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك بڵاویكردەوە: ئێوارەی ئەمڕۆ شەممە 15-5-2021، ڕووداوێكی ھاتووچۆ لە نێوان سێ ئۆتۆمبێل لەسەر ڕێگای ھەولێر - كۆیە لە نزیك شارەدێی شۆڕش (دێگەڵە) ڕوویدا. هاتووچۆی كۆیە ئەوەشی خستووەتەڕوو، بەھۆی ڕووداوەكە سێ شۆفێر و 10 سەرنشین برینداربوون، كە چواریان پیاون و (9) یان ژنن. سەبارەت بە هۆكاری ڕووداوەكە بەڕێوەبەرایەتی ھاتووچۆی كۆیە ڕوونیكردووەتەوە، بەهۆی خێرای لە ڕادەبەردەر و تێپەڕاندنی ھەڵەوە ڕوویداوە.
-
خەڵك- ئەمینداری گشتی كۆمكاری وڵاتانی عەرەب ڕایدەگەیەنێت، پێویستە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بەرامبەر بە هێرشەكانی ئیسرائیل بۆسەر كەرتی غەززە و گەلی فەلەستین هەڵوێستی هەبێت. ئەحمەد ئەبوغەیت ئەمینداری گشتی كۆمكاری عەرەبی لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژە بۆ ئەوە دەكات، داوا لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ڕێكخراوە هەرێمی و نێودەوڵەتییەكان و ئەنجومەنی ئاسایش دەكەین، بە بەرپرسیارێتی خۆیان هەستن و بڕیارێك بدەن بۆ ڕاگرتنی شەڕ لە فەلەستین و دەستدرێژیەكانی ئیسرائیل بۆسەر كەرتی غەززە. وتیشی"كۆمكاری عەرەبی ئیدانەی تاوانی جەنگ و دەستدرێژییەكانی ئیسرائیل دەكات بۆ سەر گەلی فەلەستین و بۆردومانە یەك لەدوای یەكەكانی بۆسەر كەرتی غەززە". ئاشكراشیكرد، پیلانی پاكتاوی ڕەگەزپەرستی لەلایەن دەسەڵاتدارانی ئیسرائیلەوە جێبەجێدەكرێت بەتایبەت لە قودس و ناوچەكانی دەورووبەری.
-
خەڵك- وەزارەتی پەروەردەی حكومەتی هەرێمی كوردستان بڕیاری لە دەستپێكردنەوەی پڕۆسەی خوێندن لەناو پۆل بە شێوەی نۆبە دەركرد و جەختیكردەوە، هەر خوێندكارێك دەیەوێت لە ماڵەوە بخوێنێت دەبێت فۆڕمی بەڵێننامە پڕبكاتەوە و تاقیكردنەوە لەناو پۆل ئەنجام بدات. بەهۆی ڤایرۆسی كۆرۆناوە، دەرگای ناوەندەكانی خوێندن داخران، بەڵام بەهۆی فشارەكانەوە، بۆ جارێكی دیكە وەزارەتی پەروەردە دەرگای قوتابخانەكانی كردەوەو بڕیارە بەشێوەی نۆبە پڕۆسەكە دەستپێبكاتەوە. پسپۆڕانی پەروەردەیی ئاشكرایدەكەن، زیانێكی زۆر بەر پڕۆسەی خوێندنی ئەمساڵ كەوتووە. ئاشكراشیدەكەن، تاكو كۆتایی ئەمساڵ هەر خوێندكارێك كەمتر لە 20 ڕۆژ دەوام دەكات، ئەمەش لەكاتێكدایە لە ساڵانی ڕابردوو نزیكەی 200 ڕۆژ دەوامیان كردووە. وەزارەتی پەروەردەی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە گشتاندنێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، دەستپێكردنەوەی پرۆسەی خوێندنی ناو پۆل لە سبەینێ یەك شەممە ١٦/ ٥ /٢٠٢١ بەشێوازی بەنۆرە (تناوب)، بۆ قۆناغی (یەكەمی بنەڕەتی تا یازدەیەمی ئامادەیی)ی ( حكومی – ناحكومی) و ئەو قوتابخانانەی گوندەكان، كە پێشتر سێ ڕۆژ لە هەفتەیەكدا دەوامیان كردووە لەسەر یەك.
-
خەڵك- بزووتنەوەی حەماسی دەسەڵاتدار لە غەززە بە مەرج هێرشەكانی بۆسەر ئیسرائیل ڕادەگرێت. تۆڕی سپوتنیك بڵاویكردەوە، خالید مەشعەل سەرۆكی نوسینگەی سیاسی بزووتنەوەی حەماس ئەمڕۆ شەممە ڕایگەیاند، پێویستە ئیسرائیل دەركردنی دانیشتوانی شێخ جەراح ڕابگرێت و ئەو كەسانەشی لە توندوتیژییەكانی مزگەوتی قودس دەستگیر كراون، ئازاد بكات. وتیشی"بۆ وەستاندنی شەڕ پێویستە ئیسرائیل هێزەكانی لەمزگەتی ئەقسا بكاتە دەرەوە و هەموو دەستدرێژییەكانیشی بۆ سەر غەزە ڕابگرێت". ئاشكراشیكرد، توركیا و میسر و قەتەر لە هەوڵەكانیان بەردەوامن بۆ وەستاندنی هێرشەكانی ئسرائیل بۆسەر كەرتی غەززە و قودس. لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا بەهۆی هێرشەكانی حەماس و ئیسرائیل بۆ سەریەكتر دەیان كەس كوژراون و بە سەدانیش بریندار بوون.
-
هەندێک کۆمپانیا هەیە لە جیهاندا کە کاڵای زۆر کوالێتی باش بەرهەم دەهێنێت و بە نرخی گران بە کڕیارەکانی دەفرۆشێت، بەڵام گرەنتی تەمەن دەدات بە کڕیارەکان و تا کەسەکە لە ژیاندا بێت پێویستی بە کاڵای دیکەی هاوشێوە نابێت، ئەمەی خوارەوە هەندێکە لەو کاڵایانە: کۆمپانیای Briggs & Riley لە ساڵی ١٩٩٣ دامەزراوە و جانتای گەشت بەرهەم دەهێنێت کە گرەنتی تەمەنی لەگەڵدایە و گەر بە هەر هۆیەکیش بشکێت ئەوا بێ بەرامبەر بۆت چاک دەکەنەوە کۆمپانیای Calphalon گرەنتی تەمەن دەدات بە کڕیارەکانی فلاش میمۆری مارکی Kingston گرەنتی تەمەنی لەگەڵدایە کۆمپانیای Cross قەڵەمی جۆراوجۆر بە گرەنتی تەمەنەوە دەدات بە کڕیارەکانی و ئەزمونی سەرکەوتووی ١٧٠ ساڵی هەیە. ڕەنگە لات سەیر بێت بەڵام کۆمپانیایی Darn Tough Vermont گۆرەوی دەفرۆشن بە گرەنتی تەمەن و گەر دڕا بۆت دەگۆڕن. چەتری مارکەی Davek گرەنتی تەمەنی لەگەڵدایە و کۆمپانیاکە دەڵێن”ئەمە دواهەمین چەتر دەبێت کە بیکڕیت” مارکەی Maglite بۆ درووستکردنی لایتی دەستی، بەرهەمەکانی بە گرەنتی تەمەن دەفرۆشێت