بە وێنە.. تاجە گوڵینە لەسەر مۆنۆمێنتی ڕاپەڕین دانرا
خەڵك ئەمڕۆ 5ی ئاداری 2021 30 ساڵ بەسەر راپەڕینی گەلی كوردستانی…
زیاترسەردێر
-
خەڵك ئەندازیارێكی خۆراك لەبارەی ئەو خۆراكانەی كە لە مانگی ڕەمەزاندا لەكاتی پارشێو و بەربانگدا بەسوودن ڕوونكردنەوە دەدات. لەشكر حەمید ئەندازیاری خۆراك بە (تۆڕی میدیایی خەڵك)ی ڕاگەیاند:"لە هەردوو ژەمی بەربانگ و پارشێودا شلەمەنییەكان دەبێ بەشێكی گرنگی سفرە داگیربكەن، بەوپێیەی لە وەرزی گەرماداین و جەستە بڕێكی زۆری شلەمەنی بەهەدەردەدات". ئاماژەی بەوەشدا:"میوەی پڕ ئاوی وەك شووتی، كاڵەك، پرتەقاڵ گرنگن بۆ هێشتنەوەی ئاو بۆ ماوەیەكی درێژتر لە كۆئەندامی هەرس". لەشكر حەمید ئەوەشی خستەڕوو:"بڕی 180-250 میللیلیتر شەربەتی سرووشتی بخۆرەوە ، بڕی 500 میللیتر ئاو بخۆەوە بە چەند هەنگاوێك، هەروەها پڕۆتین (هێلكە، كەرە، ماست) بكەرە بەشێك لە ژەمی پارشێو". ئەو ئەندازیارەی خۆراك ڕوونیشی كردەوە:"كافاین مەخۆرەوە (قاوە، چا، خواردنەوەی وزەبەخش) چونكە میزكردن زیاددەكەن و تینوێتی زیاد دەكە، نان كەم بخۆ، چونكە كەم دەمێنێتەوە لە كۆئەندامی هەرس، شیرینییە دەستكردەكان مەخۆ، چونكە بە خێرایی شەكری خوێن بەزدەكەنەوە و دواتر بە خێرایی دادەبەزێت و تووشی بێهێزییەكی زۆر دەبیت".
-
خەڵك لەمەودوا بە هیچ شێوەیەك ڕێگە نادرێت فەرمانبەرانی فەرمانگە خزمەتگوزارییە قەرەباڵغەكان دەوام بكەن ئەگەر خۆیان بە ڤاكسینی كۆرۆنا نەكوتن. لیژنەی باڵای تەندروستی و سەلامەتی نیشتمانیی عیراق لە ڕاگەیەنراوێكدا وەرگرتنی ڤاكسینی بۆ فەرمانبەرانی هەندێك لە فەرمانگەكان كردووە بە مەرج و ڕایگەیاندووە، لەمەودوا بە هیچ شێوەیەك ڕێگە نادرێت بە فەرمانبەرانی فەرمانگە خزمەتگوزارییە قەرەباڵغەكانی وەك (فەرمانگەی خانەنشینی، هاتووچۆ، پاسپۆرت و باری شارستانی) دەوام بكەن ئەگەر تا 20ی نیسانی داهاتوو خۆیان بە ڤاكسینی كۆرۆنا نەكوتن. لە ڕاگەیەنراوەكەدا هاتووە، دەبێت هەموو كارمەندانی تەندروستی لەكەرتی گشتی و تایبەتدا ڤاكسینی كۆرۆنا لەخۆیان بدەن، بەپێچەوانەوە ڕێگەیان پێ نادرێت بەردەوامبن لەسەر كارەكانیان، بڕیارەكەش هەموو دەرمانخانەكان و تاقیگەكان و ناوەندە پزیشكییەكان و نەخۆشخانە ئەهلییەكان دەگرێتەوە.
-
خەڵك دوای ئەنجامدانی توێژینەوە، ڕێكخراوی قەدەغەكردنی چەكی كیمیایی گەیشتە ئەو ئەنجامەی، ھێزەكانی ئاسمانی سوریا گازی كلۆر، كە چەكێكی كیمیاییە، لە ھێرشكردنە سەر شاری سەراقب لە ساڵی 2018 بەكارھێناوە. ڕێكخراوی قەدەغەكردنی چەكی كیمیایی ڕاگەیەنراوێكدا ڕایگەیاند، تیمی توێژینەوە لە ڕێكخراوەكە"گەیشتوونەتە ئەو ئەنجامەی یەكینەكانی ھێزە ئاسمانییەكانی سوریا چەكی كیمیاییان لە سەراقب لە 4ی/شوباتی 2018 بەكارھێناوە". ئەو شارەش دەكەوێتە باشووری حەلەب بەدووری 50 كیلۆمەتر. تیمی توێژینەوەی پەیوەست بەم پرسە بۆ دەستنیشانكردنی لایەنی بەرپرس لەو ھێرشە كیمیاییەدا، ئاشكرایكردووە: "ھەندێك پاڵنەر و بەڵگە ھەیە" بۆ دەستنیشانكردنی ھێلیكۆپتەرێكی سەربازیی سەر بە ھێزەكانی ئاسمانی سوریا" كە بۆردوومانی ڕۆژھەڵاتی سەراقبی كردووە بەلای كەمەوە بە بەرمیلێك لە ماددەی كیمیایی، بەرمیلەكە تەقیوەتەوە و غازی كلۆری لە پانتاییەكی بەرفراوان بڵاوكردووەتەوە و 12 كەسی پێكاوە". هاوكات، حكومەتی سوریا ڕەتیدەكاتەوە دەستی لە ھێرشەكانی چەكی كیمیایی دا ھەبێت و جەختدەكاتەوە لەوەی چەكە كیمیاییە ئەمباركراوەكانی ڕادەستی سەرپەرشتی نێودەوڵەتیی كردووە بەپێی ڕێككەوتنێك كە لەساڵی 2013 واژۆكراوە.
-
خەڵك ئەنجومەنی باڵای دادوەریی عیراق ڕایدەگەیەنێت: "سزای لەسێدەرەدان بۆ پێنج تیرۆریست بەتۆمەتی ئەنجامدانی كردەی تیرۆریستی، دەركراوە". نووسینگەی ڕاگەیاندنی ئەنجومەنی باڵای دادوەریی عیراق لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەداوە، دادگای تاوانەكانی كەرخ بەپێی یاسایی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، سزای لەسێدارەدانی بۆ گەورە تیرۆریستێكی داعش كە بەشداری لە كۆمەڵكوژییەكەی ئەلبونەمر كردووە و بەھۆیەوە ١٧ كەس كوژراون، دەركردووە. ئەنجومەنی باڵای دادوەریی عیراق ڕوونیشیكردووەتەوە:"گەورە تیرۆریستەكە لە تەمووزی ساڵی ٢٠١٣ لە گرتووخانەی ئەبو غرێب ھەڵاتبوو و دواتر لە ساڵی ٢٠١٤دا پەیوەندیی بە داعشەوە كردبوو، دوای كۆنتڕۆڵكردنەوەی ناوچەكان، بە پاسپۆرتی ساختە بۆ دەرەوە ھەڵاتبوو، دواجار لەلایەن دەسەڵاتدارانی میسرەوە دەستگیركرابوو و بەپێی ھاوكاریی ئەمنی و ھەواڵگریی نێوان ھەردوو وڵات، ڕادەستی دەسەڵاتدارنی عیراق كرابووەوە". لە ڕاگەیەنراوەكەدا باس لەوەكراوە، دادگای تاوانەكانی سەڵاحەددین، بەپێی یاسایی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر، سزای لەسێدارەدانی بۆ چوار تیرۆریست بەتۆمەتی بەشداریكردن لە تەقاندنەوەی ئۆتۆمبێلێكی بۆمبڕێژكراو لە شاری تكریت سەنتەری پارێزگای سەڵاحەدین دەركردووە. لە ڕاگەیەنراوەكە ئەوەش خراوەتەڕوو كە لە ماوەكانی ڕابردوودا، ئەو چوار تیرۆریستە بەشدارییان لە تەقاندنەوەی ئۆتۆمبێلێكی بۆمبڕێژكراو لە شاری تكریت-دا كردووە كە بەھۆیەوە كەسێكی مەدەنیی كوژراو و فەرماندەیەكی باڵای ئەمنی لەگەڵ ٣٣ كارمەندی ئەمنی برینداربوون.
-
خەڵك بەتۆمەتی بەشدارییان لە سەركوتی خۆپیشاندانەكانی ساڵی 2019 و كوشتنی سەدان خۆپیشاندەر، یەكێتی ئەوروپا ناوی هەشت فەرماندە و لێپرسراوی سوپای پاسداران و پۆلیسی ئێران و قائیمقامێكی خستە لیستی سزاكانەوە. یەكێتی ئەوروپا لە ڕاگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، بە تۆمەتی كوشتنی خۆپیشاندەران لە ساڵی 2019 دا هەشت لێپرسراوی سەربازی و حكومی ئێران خراونەتە لیستی سزاكانی ئەو یەكێتییەوە. یەكێتی ئەوروپا ڕوونیشی كردووەتەوە، حسێن سەلامی فەرماندەی گشتی سوپای پاسداران، غوڵامڕەزا سولەیمانی فەرماندەی بەسیج، محەمەد پاكپور فەرماندەی هێزی وشكانی سوپای پاسداران حسێن ئەشتەری فەرماندەی گشتیی پۆلیس، حەسەن كەرەمی فەرماندەی یەكەی تایبەتی پۆلیس، غوڵامڕەزا زیایی سەرۆكی پێشووی زیندانی ئیڤینی تاران و حەسەن شەهسەوار فەرماندەی سوپای پاسدارانی پارێزگای خوزستان و لەیلا واسقی قائیمقامی شاری قودسی تاران كە ڕۆڵی سەرەكیان بووە لە كوشتاری خۆپیشاندەران خراونەتە لیستی سزاكانی یەكێتی ئەوروپاوە. جێی ئاماژەیە، لە مانگی تشرینی دووەمی ساڵی 2019 لە دژی بەرزبوونەوەی نرخی بەنزین خۆپیشاندان بەشێكی زۆری شارەكانی ئێران و ڕۆژهەڵاتی كوردستانی گرتەوە و بە پێی چەند ئامارێك زیاتر لە هەزار كەس لەو خۆپیشاندانانەدا كوژراون و بەهەزارانی تر برینداربوون. هاوكات زیاتر لە سێ هەزار كەسیش دەستبەسەركرابوون، كە بەشێكیان سزای لەسێدارەدان و زیندانی درێژخایەنیان بەسەردا سەپێنرابوو.
-
خەڵك بەڕێوەبەرایەتی گشتی گەشتوگوزاری سلێمانی ئاماری سێ مانگی لیژنەكانی پشكنین بڵاودەكاتەوە. بەڕێوەبەرایەتی گشتی گەشتوگوزاری سلێمانی لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاشكرایكرد، لەماوەی سێ مانگی ڕابردووی ئەمساڵدا، لیژنەكانیان نزیكەی (١٥٠٠) پشكنینیان بۆ خاوەن مۆڵەتە گەشتیارییەكانی شاری سلێمانی ئەنجامداوە و لەو ماوەیەدا ( ٢٨) شوێن بەھۆی پابەند نەبوون بە مەرج و ڕێنماییەكان داخراون. بەڕێوەبەرایەتی گشتی گەشتوگوزاری سلێمانی ئەوەشی خستووەتەڕوو، هاوكات لە سێ مانگی پێشووتر دا (٤٦) پسوڵەی سەرپێچی بۆ ئەو خاوەن كارانە كراون، كە كەمتەرخەمیان لە بڕیارەكان كردوە و ھەروەھا لە درێژەی بەسەركردنەوەكانی لیژنەكان دا دەركەوتوە (٢٣٠) شوێن بێ كەم و كوڕی بوون، ئەم ئامارانە لە كاتێكدایە (٢٧٠) خاوەنكار ئاگاداركراوەتەوە بۆ تازەكردنەوەی مۆڵەتی كاركردنیان .
-
خەڵك- لیژنەی باڵای تەندروستی و سەلامەتی لە عیراق، زنجیرەیەك بڕیاری نوێی بۆ بەرگرتن لە بڵاوبوونەوەی پەتای كۆرۆنا لە مانگی ڕەمەزانی پیرۆزدا دەركرد. بەپێی بەیاننامەیەك كە لەلایەن لیژنەكەوە بڵاوكرایەوە"بڕیاردرا بە سەپاندنی قەدەغەكردنی هاتووچۆی نیمچە گشتی لە مانگی ڕەمەزان لە كاتژمێر 8ی ئێوارە تا 5ی بەیانی، لە ڕۆژانی هەینی و شەممەشدا قەدەغەكردنی هاتووچۆی گشتی دەبێت". هەر لە بەیاننامەكەدا هاتووە"بڕیاردرا لە مانگی ڕەمەزاندا یەك كاتژمێر دەوام كەمبكرێتەوە، دەرمانخانەكان و كۆگاكانی فرۆشتنی خۆراك و سەوزە لەو بڕیارانە بەدەردەكرێن و فڕنەكانیش دەتوانن تا كاتژمێر 7ی ئێوارە كاربكەن". هەروەها بڕیاردراوە ڕێگە بە دەوامی خوێندنی پۆلەكانی یەك و دوو و سێی بنەڕەتی و ناوەندی بدرێت و لەكاتی وانەكاندا لە خوێندنگەكان ئامادەبن.
-
خەڵك- نوسینگەی عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەكان لە عیراق، یەكەم ڕۆژی مانگی ڕەمەزانی دیاریی كرد. بەپێی بەیاننامەیەك كە لەلایەن نوسینگەی ئایەتوڵڵا عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەكان لە عیراق بڵاوكرایەوە"سبەینێ سێ شەممە، تەواوكەری مانگی شەعبانەوە و ڕۆژی چوار شەممە، یەكەم ڕۆژی مانگی ڕەمەزانی پیرۆوزە". ئەمەش لەكاتێكدایە پێشتر دادگای باڵای سعودیە، ئەمڕۆی یە تەواوكەری مانگی شەعبان ڕاگەیاند و سبەینێ سێ شەممەی بە یەكەم ڕۆژی مانگی ڕەمەزان دیاریی كرد. میدیاكانی سعودیە بڵاویانكردەوە كە ئەمڕۆ یەك شەممە نەتوانراوە هیلالی مانگی ڕەمەزان بەدی بكرێت، بۆیە ئەمڕۆ تەواوكەری مانگی شەعبانە. زۆربەی وڵاتە عەرەبی و ئیسلامییەكان و دەزگا ئیسلامییەكان لە جیهان، سبەینێ سێ شەممە 13ی نیسانیان بە یەكەم ڕۆژی مانگی ڕەمەزان دیاریی كرد، دوای ئەوەی سەرلەئێوارەی ئەمڕۆ نەتوانرا مانگ ببینرێت.
-
خەڵك وەزارەتی ناوخۆی هەرێمی كوردستان ڕایدەگەیەنێت ، قۆناغی 1ی بنەڕەتی تاوەكو 11ی ئامادەیی و پەیمانگەكانی وەزارەتی پەروەردە بە شێوازی ئۆنلاین بەردەوام دەبێت و ڕاگەیەنراوێكی 17 خاڵی بڵاوكردەوە. وەزارەتی ناوخۆی هەرێمی كوردستان لە ڕاگەیەنراوێكی 17 خاڵی بڵاوكردەوە و ڕایگەیاندووە، كەخوێندن لە قۆناغی 1ی بنەڕەتی تا 11ی ئامادەیی و پەیمانگەكانی وەزارەتی پەروەردە بە شێوازی ئۆنلاین بەردەوام دەبێت. ئاماژەی بۆ ئەوەشكردوەو، كە قۆناغی 12ی ئامادەیی (حكومی و ناحكومی) بە رەچاوكردنی رێنمایی تەندروستییەكان لە وانە خوێندن و تاقیكردنەوەكانیان بەردەوام دەبن.
-
خەڵك لە ئەنجامی كاریگەری لاوازی نزمە پاڵەپەستۆی دەریای ناوەراست لەسەر ناوچەكانی باكوور و باكووری ڕۆژهەڵاتی هەرێم سبەی لەكاتەكانی بەرەبەیاندا ئەگەری بارانبارینی كەم لە هەولێر و سلێمانی هەیە و پێشبینی بارانبارین و هەورە تریشقەش لە سنوری پارێزگای دهۆك. سبەینێ سێ شەممە 13-4-2021 یەكەم ڕۆژی مانگی ڕەمەزانی پیرۆز لە ئەنجامی كاریگەری لاوازی نزمە پاڵەپەستۆی دەریای ناوەراست لەسەر ناوچەكانی باكوور و باكووری ڕۆژهەڵاتی هەرێم لەكاتەكانی بەرەبەیاندا ئەگەری بارانبارینێكی كەم هەیە، لەناوچەكانی سنوری پارێزگای دهۆك لەناوچەشاخاوییەكاندا كاریگەری زیاتر دەبێت و ھەورە تریشقەی لەگەڵدایە. لەكاتەكانی نیوەرۆدا ئەگەری چالاكبوونەوەی هەورە تریشقە و تاوە باران دەبێت لە ناوچە شاخاوییەكانی سنورەكەدا ڕێژەی بارانەكە لە نێوان ١ تا ٥ ملیمەترە و ئاسمانی ناوچەكەش بەزۆری نیمچە هەور دەبێت. لە تەواوی ناوچەكانی دیكەی هەرێم كەش ئاسای و سەقامگیر دەبێت و ئاسمانی ناوچەكە بەزۆری ساماڵ و پەڵە هەورێكی كەمی دەبێت، پلەكانی گەرما بەتێكرای ١ پلەی سلیزی بەرزتردەبنەوە بەڕاورد بە ئەمرۆ، خێرای با ئاسای دەبێت بە ئاڕاستەی جیاجیا . سەرچاوە: لە كەش و هەوای هەرێمی كوردستان –ەوە وەرگیراوە