چیای گارە Archives - تۆڕی میدیایی خەڵک

سەردێر

خەڵك- رووانگەی سووریا بۆ مافەكانی مرۆڤ لە چواری ئەم مانگە رایگەیاند ئاستی ئاوی رووباری فوڕات بۆ یەكەمجار لە مێژوودا پێنج مەتر كەمی كردووە بەهۆی گرتنەوەی ئاوەكە لەلایەن توركیاوە كە ئێستا بڕەكەی ناگاتە 200 مەتر چوارگۆشەی دووجا، ئەمەش پێچەوانەی رێككەوتنی ساڵی 1987ە. رووانگەی سووریا بۆ مافەكانی مرۆڤ هۆشداری داوە لە دروستبوونی كارەساتێكی مرۆیی نزیك كە هەڕەشە لە سەر ژیان و گوزەرانی زیاد لە 3 ملیۆن سووریایی دەكات كە پشت دەبەستن بە ئاوی رووباری فوڕات بۆ ئاوی خواردنەوە و كارەبا و ئاودێری و چاندن. سەرچاوەی ئاوی رووباری فوڕات لە توركیاوە دێت دەچێتە سووریا و لەوێوە بۆ خاكی عێراق. لە شاری جەرابلووسی ریفی حەلەبەوە رووباری فوڕات دەچێتە نێو سوریاوە و لە شاری بوكەمالەوە دەردەچێت بەرەو عێراق لە شاری قائیم لە پارێزگەی ئەنبار لە خۆرئاوای عێراق. رووباری فوڕات لە عێراق بە پارێزگەكانی بابل و كەربەلا و نەجەف و دیوانییە و موسەنا و زیقار تێدەپەڕدەبێت بۆ هۆڕەكانی باشووری عێراق و دواتر لەگەڵ رووباری دیجلەدا یەك دەگرێت، شەتی عەرەب پێكدەهێنن لەگەڵ كەنداو یەك دەگرنەوە.
خەڵك- سەرۆكی دەستەی ئەركانی سوپای ئەمریكا مارك مێیڵی رایگەیاند جیهان دەچێتەوە رەوشێكی تایبەتەوە، رەوشێك كە سەقامگیری تێدا نامێنێت لەباری نێونەتەوەییەوە، ئەمەش لەگەڵ گەشەكردنی توانای چین و دەركەوتنی تەكنیك و پیشەسازی و رۆبۆتی نوێ كە یەكلاكەرەوەی جەنگن. مارك مێیلی رەوشی ئێستای بەراورد كرد بە گۆڕانكارییە جیۆسیاسییە سەرەكییەكانی دیكەی كە لە مێژوودا روویان داوە لە جیهاندا وەك رووخانی رۆما و هەرەسهێنانی یەكێتیی سۆڤێت. مێیلی لە گوتاری خۆیدا لە زانكۆی هاوارد رایگەیاند، ئێمە لە پێشوازی سەردەمێكداین كە لە ڕووی نێونەتەوەییەوە سەقامگیری بەخۆیەوە نابینێت. ئاماژەی بە ئەوەش كرد گەشەكردنی تواناكانی چین گۆڕانكاری لە رەوشی ئێستا دروست دەكات، دوای سەردەمێك لە ئەوەی كە ئەمریكا بەشێوەیەكی بنەڕەتی هێزی سەربازی و سیاسی و ئابووری جیهان بوو بێ ئەوەی كەس ململانێی بكات.
ئەمەی خوارەوە کۆمەڵێک خواردەمەنییە کە بەهەڵە هەڵی دەگریت و لێرە شێوازە ڕاستیەکەی بخوێنەرەوە: ئەو خواردنانەی پێویستە لە تاقی کەوانتەردا هەڵبگیرێت دوور لە تیشکی خۆر خواردنەکانی وەک نان و چۆکۆلاتە و هەنگوین و زەیتی زەیتوون و سیر و پیاز باشترە لە ناو کەوانتەردا هەڵبگیرێت بەجۆرێک کە تیشکی خۆر لێی نەدات. ئەو خواردنانەی کە دەتوانیت لەسەر مێز یان تاقی کراوە دایبنێیت هەندێک لە خواردنەکان دەتوانیت لە شوێنی کراوە و لەبەر تیشکی خۆت دایبنێیت، بۆنمونە پڕتەقاڵ و میوە ترشەکان و ئەڤۆگادۆ و خەیار و باینجان و تەماتە. ئەو خواردنانەی کە دەبێت لەنێو ساردکەرەوە هەڵبگیرێت خواردەمەنەیەکانی وەک هێلکە و سەوزەکان و بادەم دەبێت لە ساردکەرەوەدا هەڵبگیرێت، بەهەمان شێوە ئاردیش بەو پێیەی لە شوێنی شێداردا زوو تێکدەچێت و پێویستە لە شوێنی سارددا بێت.
ئەمەی خوارەوە کۆمەڵێک دیمەنە کە پێویستە ببینیت بۆ ئەوەی باوەڕ بە هەموو شتێکی سۆشیال میدیا نەکەیت: هاوڕێکانم وادەزانن لە دەریادام پاش ئیفێکتەکان هەموان وادەزانن جەستەیەکی وەرزشیم هەیە! نەعلەکانم کردووە بە مارکەی گوچی
كێ دەتوانێت سەفەری ئێران بكات؟ روونكردنەوە بۆ ئەو كەسانەی بە تەمای گەشتی ئێرانن بۆ جەژن خەڵك هاتووچۆی نێوان هەرێم و ئێران تا ئێستا ئاسایی نەبووەتەوە و بڕیارە لە 10 ی ئەم مانگە كۆبوونەوە بكرێت بۆ بڕیاردان لەسەر ئەوەی دۆخەكە وەك خۆی بمێنێتەوە یان گۆڕانكاری تێدا بكرێت. شاخەوان ئەبو بەكر، بەڕێوەبەری دەروازەی نێودەوڵەتی باشماخ بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، زیاتر لە مانگێكە هاتووچۆی نێوان وڵاتی ئێران و هەرێمی كوردستان بە بڕیاری ئێران ڕاگیراوە و تەنها ئەو كەسانەی نەخۆشن و پێویستیان بە چارەسەری پزیشكی هەیە لەگەڵ ئەو كەسانەی كە خوێندكارن دەتوانن سەفەر بكەن. شاخەوان ئەبوبەكر باسی لەوەشكرد، ئەو بڕیارە جمەوجۆڵە بازرگانییەكان ناگرێتەوە و لەهەموو كاتەكاندا ڕێگەپێدراوە. ئاماژەی بەوەشكرد، لە 10 ی ئەم مانگە كۆبوونەوەیەك دەكرێت بۆ ئەوەی بڕیار بدرێت كە ئایا دۆخەكە بەمجۆرە دەمێنێتەوە یان گۆڕانكاری تێدا دەكرێت. بەردەوامی داخرانی سنوورەكان لەكاتێكدایە كۆمپانیاكانی بواری گەشتیاری لە ماوەی رابردوو گرووپی گەشتیاری زۆریان ئامادەكردووە تا بۆ جەژن بچنە ئێران، ئەو كەسانە ڤیزایان وەرگرتووە و پارەی گرووپی گەشتیاریشیان لێوەرگیراوە.
خەڵک وەرزش تۆماس توخێلی ڕاهێنەری یانەی چێڵسی، کە پێشتر، پێشبینی بەریەککەوتنی یانەکەی لەگەڵ مان سیتی کردبوو لە قۆناغی کۆتایی چامپیۆنس لیگ، پیشبینییەکەی هاتە دی و دوای بردنەوەشی یەکەم پەیامی ئاڕاستەی ستیزن کرد. تۆماس توخێل، دوای بردنەوەی لە یانەی ڕیاڵ مەدریدی ئیسپانی، تەئکیدیکردەوە کە لە 28 ی ئایاردا بۆ بردنەوە بەرەو ئەستەنبوڵ دەڕوات، تا لەیاریی کۆتایی چامپیۆنس لیگدا نازناوەکە لەمانچستەر سیتی بباتەوە . توخێل، وتیشی؛ " زۆر شانازی بە تیپەکەمەوە دەکەم، خۆم و یاریزانەکانیشم بەردەوام تینوی بردنەوەین". سەبارەت بە یارییەکەیان بەرامبەر ڕیاڵ مەدرید وتی؛ شایەنی بردنەوەبووین، یاریزانەکانمان لە کاتی خۆیدا لەسەر تۆپ بوون، توانیمان دەرفەت بقۆزینەوە بەرامبەر یانەیەکی بەئەزموونی وەک یانەی شاهانە و یارییەکە ببەینەوە و لەهێرشە پێچەوانەکانماندا مەترسیدار بووین". شەوی چوارشەممە، لە چوارچێوەی ڕوبەڕوبوونەوەکانی گەڕانەوەی قۆناغی نیوەی کۆتایی چامپیۆنس لیگ، یانەی چێڵسی ڕوبەڕووی ڕیاڵ مەدرید بووەوە یارییەکە بە بردنەوەی یانە ئینگلیزییەکە کۆتاییهات. یانەی چێڵسی لە یاریگای ستامفۆرد بریج میوانداری ڕیاڵ مەدریدی ئیسپانی کرد، یاریی نێوانیان بە ئەنجامی (2-0) لەبەرژەوەندی کوڕانی توخێل کۆتایی هات. گۆڵەکانی یانە لەندینییەکە، لە خولەکەکانی 28 و 85 لەلایەن تیمۆ ڤێرنەری ئەڵمانی و ماسۆن ماونتی ئینگلیزییەوە تۆمارکران.
ماست یەکێکە لە خواردنە بەسوودەکان بۆ ڕەمەزان، ئەمەی خوارەوە چەند شێوازێکی بەکارهێنانە:
سلێمانی – نزار جەزا لەکۆنگرەیەکدا لەشاری سلێمانی پلانی نیشتیمانی بۆ مافەکانی مرۆڤ لەعیراق وهەرێم ڕاگەیەندرا. ئەم پلانە لەچوارچێوەی کاری هاوبەشی ژمارەیەک ڕێکخراوی مەدەنی و وەزارەتى داد لەحکومەتی عیراق و نوێنەرایەتی حکومەتى هەرێمی کوردستان بۆ ڕاسپاردە نێودەوڵەتییەکان ئەنجامدەدرێت. لەپلانەکەدا ٢٦ بڕگەی تێدایە و هەموو ئەو ڕاسپاردانەى لەئەنجومەنى مافەکانی مرۆڤ لەجنێف دەرچووە وردکراوەتەوە و ڕۆڵ و ئەرکەکان لەسەر کۆی کایەکان دیاریکراون. سالار عەبدولستار وەزیری دادی عیراق لەکۆنفڕانسێکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، لەدوای پەسەندکردنی پلانی نیشتیمانی بۆ مافەکانی مرۆڤ لەئەنجومەنى وەزیرانی عیراقەوە، دەستیان بەداڕشتنی یەکەمین کۆنگرە کرد، بۆئەوەی دەست بەپلانی نیشتیمانی بۆ مافەکانی مرۆڤ بکەن. ئاماژەى بەئەوەشدا، ئەم پلانە زۆر باش و پتەوە بۆ چەسپاندنی مافی مرۆڤ لەعیراق. دیندار زێباری ڕێکخەری ڕاسپاردە نێودەوڵەتییەکانی لەحکومەتى هەرێم ڕایگەیاند، هەرێمی کوردستان بەشێکە لەو پلانە نیشتیمانییە بۆ مافەکانی مرۆڤ. ئاماژەى بەئەوەشدا، حکومەتى هەرێم لەگەڵ حکومەتى عیراق هەماهەنگێکی تەواوبووە، بۆ کەوتنەسەرپێی ئەم پلانە. باسی لەئەوەشکرد، لەچوارچێوەی ئەو پلانەدا حکومەتى هەرێمیش پلانی دیکەی هەیە و لەماوەى داهاتوودا دەیخەنەڕوو.
خەڵك یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و بزوتنەوەی گۆڕان هاوپەیمانی كوردستانیان بۆ بەشداریكردن لە هەڵبژارنەكانی پەرلەمانی عێراقدا ڕاگەیاند، بەڵام چاودێران دەڵێن ئەمجۆرە هاوپەیمانیكردنە لە ئاست خواستەكانی ئەم قۆناغەدا نییە. بزوتنەوەی گۆڕان لەسەرەتای دروستبوونیەوە چەند ڕێككەوتنێكی لەگەڵ پارتی و یەكێتیدا كردووە، بەڵام زۆرینەیان شكستیان هێناوە یان بەشێكی كەمیان جێبەجێكراوە. عادل عوسمان، چاودێری سیاسی بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، سەركەوتنی ڕێككەوتنەكان پەیوەستە بە ئامانجە شاراوەكانی پشتی ڕێككەوتنەكان هێزە سیاسییەكان بە تەنها ناتوانن بڕیار لەسەر پێكەوەبوون بدەن. وتیشی، هێزە سیاسییەكان لەنێوخۆیاندا ئەوەندە پارچە پارچەن كە كۆمەڵێك ناوەند هەن لەبەرامبەر ڕێككەوتنە گشتییەكاندا دەوەستنەوە و ناهێڵن ئەو ڕێككەوتنانە سەركەوتن بەدەست بێنن. دەشڵێت، ئەگەر هێزە سیاسییەكان بیانەوێت بەڕاستی پرۆسەیەكی دیموكراتیك سەربخەن دەبێت پەیوەست بن بەبڕیارداریەكی جددیەوە و پڕۆژە ی دیموكراتی جدی پێشبخەن لە گەڵ هێزە سیاسییەكانی دەرەوەی سیستەمی دەسەڵاتدارێتیدا. "هێزە سیاسیەكان كار بۆ دەستكەوتی خۆیان دەكەن" عادل عوسمان، ئاماژەی بەوەشكرد، كوردستان لە دۆخێكی ئاڵۆزدایە و ئەو پارتە سیاسییانەی كە هەن هەر یەكەیان لە چوارچێوەی سیاسەتی ڕۆژدا كار دەكەن كە چۆن بتوانن دەستكەوتی زیاتر بۆ خۆیان بەدەستبێنن. دەشڵێت، كوردستان پێویستی بە سیاسەتێكی دیموكراتیكە كە هەموو هێزەكان بەڕۆحیەتێكی پێكەوەیی ڕووبەڕووی ئەو هێرش و داگیركاریانە ببنەوە كە دەكرێتە سەر هەرێمەكە. "هاوپەیمانێتی چارەسەر نییە" ئەو چاودێرە دەڵێت، هاوپەیمانێتی نێوان لایەنە سیاسییەكان ناتوانێت چارەسەری دەردی سەختی كورد بكات، چونكە گەلی كورد پێویستی بە دیموكراسیبوونی خۆی هەیە لە چوارچێوەی بەرەیەكی تێكۆشان كە تێیدا هێزە دیموكراتخوازەكان و ئەو هێزانەی ئەركی بەرپرسیارێتی كۆمەڵایەتیان لەسەر شانە بێنە پاڵ یەك و بتوانن گرفتەكان چاك بكەن. ئاماژەی بەوەشكرد، تەنها یەكێتی و گۆڕان نین بەڵكو هێزی سیاسی دیكەش هەن كە لە دەرەوەی سیاسەتی فەڕمین و پێویستە حسابیان بۆ بكرێت و گوێیان لێبگیرێت. ڕاشیگەیاند، سیاسەتێكی داگیركاری لە باشووری كوردستاندا بەڕێوە دەبرێت، چۆن دەتوانین كۆتایی بەو سیاسەتە خراپانە بهێنین و چارەنووسی گەلی كورد دیاری بكەین ئەوە گرنگە. "خەڵك لە دەنگداندا هەوڵوێستی دەبێت" عادل عوسمان باسیلەوەشكرد، خەڵك لە پرۆسەی دەنگداندا هەڵوێستی دەبێت و سزای ئەو هێزە سیاسیانە دەدات كە بە خراپی سیاسەت دەكەن و بوونەتە هێزێكی كۆمەڵایەتی گەورە بەڵام ڕێكخراو نین.

دوای گارە، توركیا لە میحوەرێكی دیكەوە پەلاماری هەرێم دەدات

کوردستان

دوای گارە، توركیا لە میحوەرێكی دیكەوە پەلاماری هەرێم دەدات

ئەحمەد سیوەیلی

نیسان 24, 2021

خەڵك- دوای شكستە سەربازییەكەی لە ناوچەی چیای گارە، ماوەی…

شکستەکەی گارە فشارەکانی سەر ئەردۆغان زیاتر دەکەن

شکستەکەی گارە فشارەکانی سەر ئەردۆغان زیاتر دەکەن

هەرێم بەهادین

شوبات 18, 2021

خەڵک بەهۆی شکستی ئۆپەراسیۆنەکەی سوپای تورکیا لە چیای…

نەپەگە: لە گارە 15 گەریلا شەهید بوون و 37 سەرباز كوژران

نەپەگە: لە گارە 15 گەریلا شەهید بوون و 37 سەرباز كوژران

ئەحمەد سیوەیلی

شوبات 17, 2021

خەڵك- فەرماندەیی بڕیارگەی ناوەندی پارستنی گەل (نەپەگە)…

“توركیا لە چیای گارە چەكی كیمیایی بەكارهێناوە”

کوردستان

“توركیا لە چیای گارە چەكی كیمیایی بەكارهێناوە”

ئەحمەد سیوەیلی

شوبات 16, 2021

خەڵك- هێزەكانی پاراستنی گەل (هەپەگە) ڕایدەگەیەنێت، دەوڵەتی…

پەكەكە بۆ (خەڵك): توركیا بۆ ڕزگاركردنی سوپاكەی لە گارە هانای بۆ ئەمریكا و حزبێكی باشوور برد

کوردستان

پەكەكە بۆ (خەڵك): توركیا بۆ ڕزگاركردنی سوپاكەی لە گارە هانای بۆ ئەمریكا و حزبێكی باشوور برد

لاوی ئازاد

شوبات 14, 2021

خەڵك- بەرپرسی پەیوەندییەكانی پارتی كرێكارانی كوردستان…

توركیا گوندێكی هەرێم بۆردومان بكات

کوردستان

توركیا گوندێكی هەرێم بۆردومان بكات

ئەحمەد سیوەیلی

شوبات 13, 2021

خەڵك- فڕۆكە جەنگییەكانی توركیا جارێكی دیكە بۆردومانی ناوچە…