پەروەردە بڕیارێك دەربارەی تاقیكردنەوەكانی 9ی بنەڕەتی دەردەكات
خەڵك- وەزارەتی پەروەردەی حكومەتی هەرێمی كوردستان بڕیارێك…
زیاترسەردێر
-
خەڵك- لەماوەی (٤۸) كاتژمێری ڕابردوودا لە شاری سلێمانی نزیكەی (۱۰۰۰) هاووڵاتی سەردانی كلینیكەكانی تایبەت بەكۆرۆنایان كردووە بۆ ئەنجامدانی پشكنینی تایبەت بە كۆرۆنا. سامان شێخ لەتیف، بەڕێوەبەری ڕاگەیاندن و پەیوەندییەكانی تەندروستی سلێمانی بۆ (خەڵك) ڕایگەیاند، لە هەردوو كلینیكی ڕاوێژكاری (عەلی ناجی و شەهید د. هێمن)ی تایبەت كۆرۆنا لەناو شاری سلێمانی لەماوەی ( ٤٨) كاتژمێری ڕابردوودا نزیكەی (۱۰۰۰) هاووڵاتی بەمەبەستی سەردانی كردنی پزیشك و پشكنینی (pcr) تایبەت بە كۆرۆنا سەردانیان كردووە. وتیشی، "لە نەخۆشخانەی شەهید د.هێمن تایبەت بەتووشبووانی كۆرۆنا 28 كەس داغڵی نەخۆشخانە كراون و 18 كەس دەرچوون و 6 كەسیش بە كۆرۆنا گیانیان لەدەستداوە". سامان شێخ لەتیف داوا لە هاووڵاتیان دەكات، "لە پێناو پاراستنی خۆت و مانەوەی ئازیزان و كۆمەڵگایەكی تەندروست پابەندی ڕێنماییەكان بن و خۆتان بپارێزن ئەوەش بە جێبەجێ كردنی هەنگاوەكان و ڕێنماییەكانی خۆپاراستن، كە بریتین لە وەرگرتنی ڤاكسین و بەستنی ماسك و دەستشتنی بەردەوام و بەكارهێنانی جێڵی پاككەرەوە و دووركەوتنەوە لە قەرەباڵغی". ئاماژەی بەوەشكرد، هاووڵاتیان لەكاتی بوونی هەر حاڵەتێكی تووشبوون بە كۆرۆنا دەتوانن سەردانی ناوەندەكانی تەندروستی تایبەت بە چارەسەركردنی تووشبووانی كۆرۆنا بكەن.
-
خەڵك- بەهۆی پێكدادانی دوو ئۆتۆمبێل لەسەر پردی سەنگەسەر لە پشدەر 3 كەس بریندار بوون و كەسێكیش گیانی لەدەستدا. بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆی ڕاپەڕین لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، ئەمڕۆ شەممە، لە كاتژمێر 7ی بەیانی ڕووداوێكی هاتووچۆ لە جۆری پێكدادان لە نێوان سەنگەسەر و تووەسوران لەنێوان ئۆتۆمبێلی (تۆیۆتا هایلۆكس) و (نیسان پیكاب) ڕوویدا. ڕاشیگەیاندووە، بەهۆی ڕووداوەكەوە 3 كەس بریندار بوون و ڕەوانەی نەخۆشخانە كران و گەنجێكیش گیانی لەدەستدا.
-
زۆرێكمان له كاتی خۆشۆریندا ئه‌و كێشه‌یه‌مان هه‌یه كه ئایا باشتره پێش خه‌وتن و له شه‌واندا خۆمان بشۆین یاخود به‌یانیان پاش له خه‌و هه‌ستان، به‌ڵام له ڕووی زانسیتیه‌وه هه‌ڵبژاردنی ئه‌م دوو جۆره له خۆشۆردن په‌یوه‌سته به جۆری پێست و ژیانی كه‌سه‌كه‌وه به‌م شێوه‌یه‌ی خواره‌وه: ئه‌و كه‌سانه‌ی باشتره له به‌یانیاندا خۆیان بشۆن: -گه‌ر خاوه‌نی پێستێكی چه‌وریت ئه‌وا باشتر وایه له به‌یانیاندا خۆت بشۆیت چونكه له شه‌ودا ئه‌و چه‌وریه زیاتر كۆده‌بێته‌وه. -گه‌ر حه‌ز به‌وه ده‌كه‌یت به‌یانیان زوو هه‌ڵبستیت و كاتێكی زیاترت هه‌یه. -بۆ ئه‌و كه‌سانه‌ی كێشه‌ی عه‌ره‌ق كردنه‌وه‌یان هه‌یه له شه‌واندا. -گه‌ر به ڕۆژ كاره‌كه‌ت به‌و جۆره‌یه كه پیس نابیت و له ئۆتۆمبێله‌كه‌وه بۆ ئۆفیسه‌كه‌ت ده‌چیت، ئه‌وا باشتره له به‌یانیاندا خۆت بشۆیت. -بۆ پیاوانیش گه‌ر بیانه‌وێت ڕیشیان بتاشن ئه‌وا باشتره له به‌یانیاندا خۆیان بشۆن. ئه‌و كه‌سانه‌ی باشتره له شه‌واندا خۆیان بشۆن: -گه‌ر پێویستت به ئارامكردنه‌وه‌ی میشكت بێت به‌ر له خه‌وتن. -گه‌ر میكیاج و كه‌ره‌سته‌ی جوانكاریت به‌كار هێناوه خۆ شۆردن بۆ ئه‌وه‌ی به باشی پاك ببێته‌وه گرنگه. -گه‌ر پێستت وشكه باشتره له شه‌واندا خۆت بشۆیت بۆ ئه‌وه‌ی به ڕۆژ ئه‌و چه‌وریه كه‌مه‌ی كه هه‌ته له ده‌ستی نه‌ده‌یت. -گه‌ر كاره‌كه‌ت به‌و جۆره‌یه كه خۆڵی زۆرت به‌رده‌كه‌وێت و پیس ده‌بیت، باشتره له شه‌واندا خۆت بشۆیت و ئه‌و پیسیه نه‌به‌یته ناو جێگه‌كه‌ته‌وه. -گه‌ر له به‌یانیاندا زۆر سه‌رقاڵیت و بواری خۆشۆرینت نیه، باشتره له شه‌واندا ئه‌و كاره بكه‌یت.
-
شێرپەنجەی سی باوترین جۆری شێرپەنجەیە و بە سەرەکیترین هۆکاری مردن دادەنرێت لە جیهاندا، دیاریکردنی زووی نــەخۆشی شێرپەنجە چانسی سەرکەوتن لە چارەسەرکردنیدا زۆر زیاد دەکات. لێرەدا نیشانە پێشوەختەکانی شێرپەنجەی سییەکان دەخەینە ڕوو: ـ ئازاری سنگ یان کۆکەی درێژخایەن ؛ هەرچەندە کۆکەی زۆر نیشانەیە بۆ هەوکردنی ڕێرەوی هــــەناسە، ئەگەر ئەم نیشانانە بۆماوەیەکی زۆر بێت ئەوا ڕەنگە نیشــــــانەیەکی مەترسیدار بێت وەک هـــــەبوونی لـــوو لە ســییەکاندا. ئەو نەخۆشانەی کە شـێرپەنجەی سـیەکانیان هەیە زۆر جار هەست بە ئازاری سنگ دەکەن لەکاتی جوڵاندنی شانەکانیـــــان یان بەرز کردنەوە یان نزم کردنەوەی دەستەکانیان. ـ کورت بوونی هـــەناسەدان بۆ ماوەیەکی زۆر، بەتایبەت لە خانماندا. ـ قورسی و هەست کردن بە ئازار لەکاتی قوتدانی خواردندا، هەروەها گۆڕانی سەوت بۆ گڕی یاخود قورگنووسان. – نیشانەیەکی دیکەی شێرپەنجەی سییەکان گۆڕانی قەبارەی مەمک و گەورەبوونی لە پیاواندا. ـ بێهێزی شەکەتی درێژخایەن کە هۆکارەکەی جوڵە وکەم خـەوی نەبێ ئەوا یەکێکە لە نیشانەکانـی نەخۆشی شیرپەنجەی سییەکان. ـ دابەزینی کێشی لەش لەپڕ (لە ماوەیەکی کورت دا) ؛ دابەزینی کێشی لەش بەبێ هیچ هۆکارێک نیشانەیە بۆ شیرپەنجەی هەندێک لە ئەندامەکانی کۆئەندامی هەرس وەک شێرپەنجەی گەدە و کۆڵۆن هەروەها جـگەر. ـ ئاوسانی و سوربوونەوەی و فوتێبوونی دەم وچاو بۆ ماوەیەکی زۆر ئاماژەیە بۆ ژێرپەنجەی سییەکان. ـ گۆڕانی ڕەنگی نینۆکەکان و دروستبوونی ئازار تیایاندا، هەروەها هەبوونی هێڵ یان خاڵی ڕەش لە ژێر نینۆک یان ئاوسانی نینۆکەکان.
-
خەڵك- نرخی دۆلار لە بازاڕەكانی هەرێمی كوردستان بەراورد بە ڕۆژانی ڕابردوو جێگیرە. یادگار حەسەن لە كۆمپانیای سەعید بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، نرخی دۆلار بۆ ئەمڕۆ شەممە 29-1-2022، بەپێی بازاڕی گۆڕینەوەی دراوی بیانی لە شاری سلێمانی 100 دۆلاری ئەمریكایی بە 148 هەزار 100 دینار مامەڵەی پێوە كراوە. وتیشی"نرخی 100 دۆلاری ئەمریكی بە 2 ملیۆن و 805 هەزار تمەنی ئێرانی مامەڵەی پێوە كراوە".
-
خەڵك- ئەندامێكی پەڕلەمانی كوردستان ڕایدەگەیەنێت، بۆ درێژكردنەوەی ئەم خولەی پەڕلەمان دەبێت یاسای بۆ دەرچێت و ئەویش دەبێت فراكسیۆنەكان پێشكەشی بكەن و دواتر دەنگدانی بۆ بكرێت. ماوەی 8 مانگی ماوە بۆ وادەی هەڵبژاردنەكانی پەڕلەمانی كوردستان، بەڵام تاكو ئێستا هیچ بڕیارێك بۆ ئەنجامدانی نەدراوە، بەپێی یاسای كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانیش پێویستە لانی كەم پێش 6 مانگ ئەوان ئاگاداربكرێنەوە بۆ ئەوەی ئامادەكاری بكەن بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنەكان، ئەمەش لەكاتێكدایە كۆمسیۆنیش وادەكەی بەسەرچووە و لایەنەكانیش بۆچوونی جیاوازیان هەیە لەسەر درێژكردنەوەی كۆمسیۆن یان نوێكردنەوەی. بەشێك لە چاودێرانی سیاسی پێیانوایە، "لایەنەكان بەتایبەت هێزەكانی دەسەڵات سیناریۆ و ڕووداوی جیاواز دەخوڵقێنن، تاكو هاووڵاتیانی هەرێم سەرقاڵ بكەن و لەو ڕێگایەوە ئەم خولەی پەڕلەمان درێژ بكەنەوە و هەڵبژاردنەكان ئەنجام نەدرێن". سەرچنار ئەحمەد، ئەندامی پەڕلەمانی كوردستان بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، لە خولی پێشووی پەڕلەمان، تەمەنی پەڕلەمان بۆ ماوەی ساڵێك درێژكرایەوە. وتیشی، "درێژكردنەوەی خولی پەڕلەمانی دیاری نەكراوە و یاسا كاتەكە دیاری دەكات، وادەیەكی دیاریكراوی بۆ نییە، لە بنەڕەتدا درێژكردنەوەی خولی پەڕلەمانی بوونی نییە، دەبێت یاسای بۆدابنرێت". ئاشكراشیكرد، لەبەرئەوەی حكومەت درەنگ پێكهێنرا و بەهۆی كۆرۆناشەوە ساڵێك كاركردن نەبوو، گومان دەكەین فراكسیۆنەكانی دەسەڵات و بیانەوێت دوو ساڵ وادەی پەڕلەمان درێژ بكەنەوە. ڕوونیشیكردەوە، بە بڕوای من شتێكی خراپە، چونكە عێراق بەو هەموو كێشەوە هەڵبژاردنی پێشوەختەی ئەنجامدا، مانای نییە هەرێم هیچ گرفتێكی وا بوونی نییە هەڵبژاردن دوابخرێت هیچ نەبێت هەڵبژاردنی پێشوەخت ناكەیت با لەكاتی خۆیدا بەڕێوەبچێت.
-
خەڵك- بەهۆی هەبوونی منداڵی خوار (18) ساڵ و پابەندنەبوون بەرێنماییەكانی تەندروستی، قائیمقامیەتی سلێمانی كافتریای كوڕانی شاری داخست. قائیمقامیەتی سلێمانی لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، درەنگانێكی شەوی ڕابردوو (2022/1/29) بەهۆی هەبوونی منداڵی خوار (18) ساڵ لە شوێنەكەیدا و سەرپێچیكردنی لە مەرج و ڕێنماییەكانی تەندروستی، لەلایەن لیژنە هاوبەشەكانەوە كافتریای كوڕانی شار لەگەڕەكی بەكرەجۆی شاری سلێمانی دا‌خرا. ئاماژەی بەوەشكردووە، پێشتر سەرجەم گازینۆ، كافتریاكان و كۆفی شۆپەكانی نێرگەله كێشان و شوێنی خواردنەوە كحولیەكان، ئاگادار كراونەتەوە كە ڕێگری لە هاتووچۆكردنی منداڵی خوار (18) ساڵ بكەن و نێرگەلە و خواردنەوەكانیان پێشكەش نەكەن، بەپێچەوانەوە شوێنەكە دادەخرێت و خاوەنەكەشی ڕوبەڕوی ڕێكاری یاسایی دەكرێتەوە. جەختیشی كردۆتەوە، بەفەرمانی قائیمقامی سلێمانی كافتریاكە دادەخرێت و خاوەنەكەشی ڕوبەڕوی رێكاری یاسایی توند دەكرێتەوە.
-
خەڵك- سەرۆكی دیوانی چاودێریی دارایی هەرێمی كوردستان ڕایدەگەیەنێت، كە زۆربەی كێشە داراییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا چارەسەر كراون و دەشڵێت: "وەزارەتی سامانە سروشتییەكانی هەرێم وەڵامی وەزارەتی نەوتی فیدڕاڵی داوەتەوە و كۆتاژمێری بەهای نەوتی بۆ ناردووە". ماڵەپرشی فەرمی (چاودێری دارایی هەرێم) لە زاری خالید هادی چاوشلی، سەرۆكی دیوانی چاودێریی دارایی هەرێمی كوردستانەوە بڵاویكردەوە، هەنگاوی باشمان لەگەڵ دیوانی چاودێریی دارایی حكومەتی فیدراڵی ناوە و بۆ جێبەجێ كردنی یاسای بودجەی عێراقیش نووسراومان ئاڕاستەی ئەنجوومەنی وەزیران كردووە تاوەكو وەزارەتی سامانە سرووشتییەكان و وەزارەتی دارایی و ئابووری ئاگادار بكەنەوە بۆ ئەوەی بڕگەی (ئەلف)ی مادەی 11ی بودجەی عێراقی فیدراڵ بۆ ساڵی دارایی 2021 جێبەجێ بكەن لەبارەی كۆی داهاتی نەوت بۆ ساڵی 2021 لەسەر بنەمای بڕی 250 هەزار بەرمیل نەوت لە ڕۆژێكدا. ڕاشیگەیاندووە، حكومەتی هەرێم سوورە لەسەر چارەسەركردنی كێشە هەڵپەسێردراوەكان لەگەڵ بەغدا و ڕۆژی 25/1/2022 وەزارەتی سامانە سرووشتییەكان وەڵامی وەزارەتی نەوتی عێراقی داوەتەوە و سەرجەم كۆتاژمێری بەهای نەوتی بۆ وەزارەتی نەوتی عێراق و دیوانی چاودێریی دارایی عێراق تاوەكو مانگی 12 لە رێگەی خشتەیەكی دیاریكراوەوە ناردووە. جەختیشی كردۆتەوە، ئەو هەنگاوە ڕێگە خۆش دەكات بۆ ئەوەی لە پڕۆژە یاسای بودجەی 2022 پشكی هەرێمی كوردستان گەرەنتی بكرێت. ئاماژەی بەوەشكرد، بە نووسراو داوامان لە سەرۆكایەتی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان كرد، یاسای كارگێڕیی دارایی فیدڕاڵی ژمارە 6ی ساڵی 2019ی هەمواركراو لەهەرێمی كوردستان كاری پێبكرێت و گشت یاسا و پەیڕەوەكان و ڕێنماییەكانی دیكە ڕابگرێت، ئەمەش كاری نێوان ڕێكارە داراییەكانی نێوان حكومەتی هەرێمی كوردستان و عێراق باشتر ڕێكدەخات. ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق داوا لە حكومەتی هەرێمی كوردستان تاوەكو مانگی ئاداری ئەمساڵ سەرجەم ژمێرە كۆتاییەكانی ساڵی رابردوو لەگەڵ بەغدا پاكتاو بكات، سەرۆكی دیوانی چاودێریی دارایی هەرێمی كوردستانیش دەڵێت: "85%ی كێشە تەكنیكییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا چارەسەركراون و تەنیا چەند شتێكی كەم ماون". ئەمە لەكاتێكدایە، كە ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق بڕیاریداوە بڕی 200 ملیار دیناری مووچەی مانگی 1ی 2022ی فەرمانبەرانی هەرێم خەرج بكات بەو مەرجەی دیوانی چاودێری دارایی فیدڕاڵی لەگەڵ دیوانی چاودێری دارایی هەرێم تاوەكو 1-3-2022 سەرجەم ژمێرە کۆتاییەکانی ساڵی ڕابردوو لەگەڵ بەغدا پاکتاو بکات.
-
خەڵك-ئارام سەردار دوای بڕیاری خانەنشینكردنی ژمارەیەك ئەفسەری باڵا لەوەزارەتی پێشمەرگە، لەنێویشیاندا فەریق جەبار یاوەر، ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە، یەكێتی نیشتمانیی كوردستان لیوا ڕوكن بەختیار محەمەد-ی دیاری كردووە ببێتە ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە. بەپێی ئەو زانیارییانەی لە بەرپرسێكی یەكێتییەوە دەست (خەڵك) كەوتووە، یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان لیوا ڕوكن بەختیار محەمەد، ڕاوێژكاری وەزیری پێشمەرگە و ئەندامی بۆردی چاكسازی لەوەزارەت دیاری كردوە لەشوێنی جەبار یاوەر ببێتە ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە. ئەو بەرپرسە ئاشكراشی كرد، یەكێتی ژمارەیەك گۆڕانكاری تریش لەپشكەكانی خۆی لە وەزارەتی پێشمەرگە و فەرمانگەكانی سلێمانی ئەنجام بدات.
-
جیهانی ئێمە بەردەوام پرە لە شتی سەیر و سەمەرە، ئەمەی خوارەوە چەند ئاژەڵێکی سەرسوڕهێنەرە لە لەسەر ئەم زەویە دەژین و چەندین پرسیارت لا درووستدەکات: ماسی giant jellyfish ماسیەکی قەبارە گەورەیە و لە ئاوە ساردەکاندا دەژی، س ٣ مەتر پانە و ٣٧ مەتر درێژە لە ساڵی ٢٠١٠ ئەم ئاژەڵە کە لە شێوەی مرۆڤە لە تایلەند دۆزرایەوە و دواتر لە پەرستگایەکی بوزیەکاندا بە ڕێوڕەسمی ئەوان سوتێندرا، توێژەران دواتر ئاماژەیان بەوە داوە کە ئەوە بەرخێکە و بە ناتەواویی درووستبووە. ئاژەڵی chupacabra زۆر دەگمەنە و تا ئێستا چەند دانەیەکی لێبیندراوە، لە ڕەگەزی گورگە بەڵام هیچ توکی پێوە نییە – حوتی شین گەورەترین بونەوەرە لەسەر زەویی و کێشی ١٧٠ تەن دەبێت.