سبەێنێ دەست بەدابەشكردنی پارەی توێژێك دەكرێت
خەڵك- بەڕێوەبەرایەتی پەروەردەی شارباژێڕ ڕایدەگەیەنێت…
زیاترسەردێر
-
خەڵك- رێكخراوی تەندروستی هێندێك رێنمایی بڵاو دەكاتەوە بۆ ئەو كەسانەی تووشی كۆرۆنا دەبن و پێویستیان بە چوونە نەخۆشخانە نابێت. جانیت دیاز سەرۆكی تیمی پزیشكی تایبەت بەچارەسەركردنی تووشبوانی كۆرۆنا و سەرۆكی دەستەی چاودێری تەندروستی لە رێكخراوی تەندروستی جیهانی لە بەرنامەیەكدا باسی لە هێندێك هەنگاو كردووە بۆ ئەوانەی تووشی كۆرۆنا بوون و لە ماڵەوە دەمێننەوە پێویست بە چوونە نەخۆشخانە ناكات. ئەو پزیشكە دەڵێت: پێویستە ئەو كەسانە سەرەتا خۆیان كەرەنتین بكەن رێگە بە گواستنەوەی نەخۆشییەكە نەدەن، دواتر دەرمانی دابەزاندنی پلەی گەرمی بەكاربهێنن. راشیگەیاندووە پێویستە ئەو كەسانە خواردنەوە و شلەمەنی زۆر بخۆنەوە تا بەرگری جەستەیان بەهێز بێت بەرگەی نەخۆشییەكە بگرن.
-
خەڵك- سەرۆكی پێشووی ماڵدیڤ محەمەد نشێدی كە ئێستا سەرۆكی پەرلەمانی ماڵدیڤە بریندار بوو بەهۆی هەوڵێكی كوشتنەوە كە كرایە ئامانج بەهۆی ماتۆڕی بۆمبڕێژكراوەوە لە كاتی سەركەوتنی بۆ نێو ئۆتۆمبێلەكەی. بەرپرسێك لە حكومەتی ماڵدیڤ بۆ ئاژانسی دەنگوباسی فڕانس پرێس رایگەیاند نشێد تەمەنی 53 ساڵە لە هەوڵی كوشتن رزگاری بووە، بەڵام بریندار بووە و رەوشی تەندروستیشی جێگیرە. هێزە ئەمنییەكان شوێنی هێرشكردنەسەر سەرۆكی پەرلەمانیان گەمارۆ دا لە دوای رووداوەكە. سەرچاوەیەكی نزیك لە سەرۆكی پەرلەمان بۆ ئاژانسی دەنگوباسی فڕانس پرێس دەڵێت رەوشی سەرۆك جێگیرە و لە هۆشی خۆی نەچووە، لەگەڵ پزیشكەكانی قسەی كردووە كاتی گواستنەوەی بۆ نەخۆشخانە، بەڵام لە هەندێك شوێنی جەستەیەوە بریندار بووە و هاوكات لەگەڵ خۆشیدا پاسەوانێكیشی بریندار بووە. دورگەكانی ماڵدیڤ كۆمەڵێك دوورگەن لەنێو زەریای هیندی هەڵكەوتووە ژمارەی دانیشتوانەكەی 330 هەزار كەسن و مسوڵمانن، بەشوێنێكی گرنگ و سەرنجراكێشی گەشتیاری دادەنرێت.
-
خەڵك یاساناسێك ڕایدەگەیەنێت، ئەركی لەپێشنەی دەسەڵاتی دادوەری پاراستنی شكۆی هاونیشتمانیانە، وە پارێزەری ئازادی تاكە لە چوارچێوەی یاسا و ڕێنمایە بەركارەكان، بەڵام ئەو دەسەڵاتە لەئەركی سەرەكی خۆی لایداوە. هەڵگورد نقیب عمر یاساناس، لەبارەی بڕیاری دادگای پێداچوونەوە لەسەر كەیسی سزادراوانی بادینان بە(خەڵك)ی ڕاگەیاند، دامەزراوەی دادوەری كە یەكێكە لە دەسەڵاتەكانی هەرێمی كوردستان، ئەركی لە پێشینەی پاراستنی شكۆی هاونیشتمانیانە، وە پارێزەری ئازادی تاكە لە چوارچێوەی یاسا و ڕێنمایە بەركارەكان و پاراستنی مافی مرۆڤ بە گشتی. دەشڵێت، دەسەڵاتی دادوەری هەرێم ئەوەندەی لە ئەركی سەرەكی خۆی لایداوەو كارەكانی بە ئاڕاستەیەكە كە هیچ دڵخۆشكەر نیەو بگرە پێشێلی مافەكانی مرۆڤە و بووەتە جێبەجێكاری پلانەكانی دەسەڵاتی (جێبەجێكردن ) و پەیڕەوكاری بڕیاری حیزب، ئەگەر ئەو جۆرە بڕیارە نا یاساییانە زوو پێشی لێنەگیرێ ئەوا بڕیارەكانی دەبێتە عورف و عادەت. ئەوەش دەخاتەڕوو، پەسەندكردنی بڕیاری دادگای تاوانەكان لە دادگای پێداچوونەوەی هەرێم سەر بە ئەنجومەنی دادوەری، بێ گوێدانە بەها و دەقە یاساییەكانە، ئەو بڕیارەی دەرهەق بە ئازادیخوازانی بادینان درا، نموونەیەكی زیندووی ئەو واقیعەن.
-
خەڵك لە هیندستان ٤١٤ هەزار و ١٨٨ حاڵەتی نوێی توشبوون بە ڤایرۆسی كۆرۆنا تۆمار كراو سێ هەزار و ٩١٥ كەسیش گیانیان لەدەستداوە. وەزارەتی تەندروستیی هیندستان بڵاوكراویكردووەتەوە، لە میانی ٢٤ كاتژمێری رابردوودا، ٤١٤ هەزار و ١٨٨ حاڵەتی تووشبوون بە پەتای ڤایرۆسی كۆرۆنای نوێ تۆماركراوە و سێ هەزار و ٩١٥ كەسیش گیانیان لەدەستداوە. هیندستان كە لەسەر ئاستی جیهان زۆرترین حاڵەتی تووشبوون و گیانلەدەستدان بەو پەتایە تۆمار دەكات، تێكڕای ژمارەی تووشبووانی پەتاكە تیایدا گەیشتووەتە ٢١ ملیۆن و ٤٩١ هەزار و ٥٩٨ كەس، كۆی ژمارەی ئەوكەسانەی بەو پەتایە گیانیان لەدەستداوە بەرزبووەتەوە بۆ ٢٣٤ هەزار و ٨٣ كەس. د. راندیپ گولیرا، پسپۆڕی بواری تەندروستی لە هیندستان، جەختی لەسەر ئەوە كردەوە كە پێویستە وەك پار ساڵ قەدەغەی هاتوچۆی تەواوەتەی لە هەندێ ناوچەدا رابگەیەندرێت.
-
خەڵك- فەرماندەیی ئۆپەراسپیۆنەكانی عێراق رایگەیاند هیچ رێككەوتنێك لەنێوان بەغدا و ئەنقەرەدا نییە بۆ رێدان بە سوپای توركیا بۆ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆن لەنێو خاكی عێراقدا. لیوا تەحسین خەفاجی راشیگەیاند ناكرێت حكومەتی عێراق رێككەوتن لەگەڵ توركیا بكات بۆ بۆردومانكردنی وڵات، ئەمە نا ڕاستە، ورد نییە، ئێمە پەیوەندیمان هەیە لەگەڵ حكومەتی هەرێمی كوردستان، ئەوەی گرنگە پێوەندیمان هەبێت بۆ زانینی هۆكاری هێرشەكان. لای خۆیەوە ئەندامی لیژنەی پێوەندییەكانی دەرەوەی پەرلەمانی عێراق دانا جەزا رایگەیاند، توركیا یەكەم دەوڵەت نییە كە بۆردومان دەكات، بەڵكو ئێرانیش رۆژانە هێرشدەكاتەسەر خاكی عێراق، دەوڵەتانی دیكەش، بۆیە عێراق پێویستە بزانێت چۆن پارێزگاری لەسەروەری و سنوورەكەی دەكات. دەشڵێت: عێراق پێویستی بە پشتیوانی نێودەوڵەتییە، لەگەڵ بوونی حكومەتی بەهێز، كە لەسەرجەم لایەنەكان پێك بێـت. دوو شەممەی رابردوو وەزارەتی دەرەوەی عێراق بانگێشتی هەڵسوڕێنەری كاروباری باڵوزێخانەی توركیای كرد ناڕەزایەتی نیشان دا بەرامبەر چوونی خولووسی ئاكار وەزیری بەرگری توركیا بۆ نێو خاكی عێراق بەبێ هیچ پرس و رێپێدانێك.
-
خەڵك- هێزەكانی پاراستنی گەل هەپەگە باڵی سەربازی پەكەكە كوژرانی 7 گەریلاكی لە شەڕەكانی ئاڤاشین راگەیاند. لە هەفتەی رابردووەوە ئۆپەراسیۆنی سوپای توركیا بۆ سەر ئاڤاشین و مەتینا و زاپ لەنێو خاكی باشوری كوردستان بەردەوامە. هەپەگە لە راگەیەنراوێكدا كوژرانی ئەو 7 گەریلایەی راگەیاندووە لەگەڵ ناسنامەكانیان كە لە ماوەی چەند رۆژی رابردووی شەڕدا كوژراون. ناسنامەكان: نازناو: سەرحەد گراڤی ناو و پاشناو: كامەران ئالپسار شوێنی لەدایكبوون: جۆلەمێرگ ناوی دایك و باوك: شیرین و رەزا شوێنی مێژووی شەهادەت: ئاڤاشین/٣ی ئایاری ٢٠٢١ *** نازناو: روكەن زاگرۆس ناو و پاشناو: سەحەر بینگۆل شوێنی لەدایكبوون: جۆلەمێرگ ناوی دایك و باوك: نەورۆز - كەریم شوێنی مێژووی شەهادەت: ئاڤاشین/٣ی ئایاری ٢٠٢١ *** نازناو: ساریا دیار ناو و پاشناو: بیشەنگ حەزەر شوێنی لەدایكبوون: شڕنەخ ناوی دایك و باوك: ئایشە و محەمەد شوێنی مێژووی شەهادەت: ئاڤاشین/٣ی ئایاری ٢٠٢١ *** نازناو: جانفەدا حەسەكە ناو و پاشناو: شەهباز عێزەدین سەیدۆ شوێنی لەدایكبوون: حەسەكە ناوی دایك و باوك: شەهناز - عێزەدین شوێنی مێژووی شەهادەت: ئاڤاشین/٣ی ئایاری ٢٠٢١ *** نازناو: خەبات ئاسۆ ناو و پاشناو: عوبەید مەولودی شوێنی لەدایكبوون: كرماشان ناوی دایك و باوك: حاجەر و حوسەین مەولودی شوێنی مێژووی شەهادەت: ئاڤاشین/٣ی ئایاری ٢٠٢١ *** نازناو: زافەر تۆڵهەڵدان ناو و پاشناو: محەمەد عەبدولقادر حسێن شوێنی لەدایكبوون: قامشلۆ ناوی دایك و باوك: هەنا و عەبدولقادر شوێنی مێژووی شەهادەت: ئاڤاشین/٣ی ئایاری ٢٠٢١ *** نازناو: كامەران ئامەد ناو و پاشناو: مستەفا شیمشەك شوێنی لەدایكبوون: ئامەد ناوی دایك و باوك: دڵشا و عەبدولرەحمان شوێنی مێژووی شەهادەت: ئاڤاشین/٣ی ئایاری ٢٠٢١ ***
-
خەڵك-بەشی هەواڵ پارێزەرێك ڕایدەگەیەنێت، پێویستە یاسای چەك هەڵگرتن هەموار بكرێتەوەو پۆلیس و دەزگا ئەمنیەكانیش دەستكراوەتر بن لەدەستگیركردنی تۆمەتباران. پارێزەر سۆران جەلال، لەبارەی هۆكارەكانی كوشتن بە(خەڵك)ی ڕاگەیاند، دادگاكان ماددە یاساییەكان تایبەت بە دیاردەی كوشتن كە بریتین لە ماددەكانی ٤٠٥ و ٤٠٦ و ٤١١ وەكو خۆی جێبەجێ دەكەن، بەڵام ئەوەی ئێمە وەكو یاساییەك چاودێری دەكەین ڕووبەڕووبونەوەی لایەنی جێبەجێ كارە كە حكومەت و دەزگا ئەمنیەكانن تاوەكو ڕووداوی كوشتن ڕوونەدات. وتیشی: ئەوانەی تاوانی كوشتن ئەنجام دەدەن دەبینین زیاتر ئەو كەسانەن كە چەك بەفەڕمی هەڵدەگرن وەكو كارمەندانی دەزگا ئەمنییەكان بەهەموو جۆرەكانیەوە، جگە لەوانەش كەسانێك هەن عەشایەرن و تاوەكو ئێستا بابەتی چەك لای ئەوان نەتوانراوە كۆنتڕۆڵ بكرێت، هۆكارێكی تر بوونی كۆمەڵێك كەمووكوڕیە لەیاسای ژمارە ١٦ی ساڵی ١٩٩٣ كە دەبێت هەمواربكرێتەوە بۆ ئەوەی بتوانرێت دەست بەسەر چەكدا بگیرێت. ئەوەش دەخاتەڕوو، ئێستا باس لەوەش دەكرێت كەوا جێبەجێ نەكردنی سزای لەسێدارەدان وایكردووە خەڵكێك سڵ لەكوشتن نەكاتەوە، ئەمە جگە لەوەی كەسانێك هەن تاوانی كوشتنیان كردووە و لەلایەن بەرپرسێك یان عەشیرەتێك داڵدەدراوە ئەمەش هۆكارێك بۆ دووبارەبوونەوەی تاوان، بۆیە دەبێت دەزگا ئەمنیەكان دەستكراوەتربن لە جێبەجێ كردنی ئەركەكانیان، بەپێچەوانەوە كۆمەڵگا بەرەو خراپتر هەنگاو دەنێ.
-
خەڵك- سەرۆكی جێبەجێكاری كۆمپانیای مۆدێرنا ستیڤان بانسل دەڵێت كۆمپانیاكەمان پێشبینی كردووە چەندین جۆری دیكەی ڤایرۆسی گۆڕاوی كۆرۆنا پەیدا ببن لە مانگەكانی ئایندەدا. بانسل بۆ كەناڵی سی ئێن بی سی راشیگەیاند هاووڵاتیان پێویستیان بەوەرگرتنی ژەمی دیكەی ڤاكسین دەبێت سەرباری دوو ژەمی پێشتر. راشیگەیاند ڤایرۆسە گۆڕاوەكان جێگەی نیگەرانین لەسەرانسەری جیهاندا، چاوەڕێ دەكرێت ڤایرۆسی دیكەی گۆڕاوی كۆرۆنا پەیدا ببن لە مانگەكانی ئایندەدا لە وەرزەكانی پایز و زستانی داهاتوودا ژمارەی زۆرتری ڤایرۆسی گۆڕاوی كۆرۆنا دەردەكەون. ئاشكراشیكرد ئەفریقا و ئەمریكای باشوور و بەشێكی ئاسیا ئەو شوێنانەن كە ڤایرۆسی گۆڕاوی دیكەیان تێدا سەر هەڵدەدات، بۆیە رەنگە كۆرۆنا كۆتایی پێ نەیەت جارێ پێویستە ڤاكسینی زیادە وەربگیرێت.
-
خەڵك- قائیمقامیەت سلێمانی لە راگەیەنراوێكدا ئاشكرایكرد، بەهۆی پابەندنەبون بەمەرج و رێنماییەكانی تەندروستی، لەلایەن قائیمقامیەتی سلێمانییەوە چێشتخانەی حاجی حەسەن لە شەقامی مزگەوتی گەورەی شاری سلێمانی دادەخرێت. لەكاتی سەردانی لیژنەكە دەركەوتووە مریشكی بەستوو بەشێوەیەكی ناتەندروست و نەشیاو خاو دەكاتەوە و لەسەر زەویەكە هەڵڕژێنراون. بەفەرمانی قائیمقامی سلێمانی چێشتخانەی حاجی حەسەن دادەخرێت و خاوەنەكەشی روبەڕوی رێكاری یاسایی دەكرێتەوە.
-
خەڵك- هاووڵاتیانی ئەوروپایی كە بۆ كار روویان لە بەریتانیا كردووە بەبی َ ڤیزا و مافی مانەوە، دەكەونە بەر هەوڵەكانی بەریتانیا بۆ ناردنەوەی پەنابەران. وڵاتانی یەكێتی ئەوروپا نیگەرانن لە بڕیاری بەریتانیا بۆ ناردنەوەی هاووڵاتیانی دەوڵەتانی یەكێتییەكە و هەژماركردنیان وەك پەنابەر، بۆ 7 رۆژیش دەستگیر دەكرێن هەندێكجار پێش ناردنەوەیان. هەرچەندە وەزارەتی ناوخۆی بەریتانیا ئاماژەی بە دەستگیركردنی هاووڵاتیانی ئەوروپایی نەكردووە لەنێوەندەكاندا، بەڵام بەپێی زانیارییەكان 30 هاووڵاتی ئەڵمانیایی، یۆنانی، ئیتاڵیایی، رۆمانیایی و ئیسپانیایی دەستگیركراون. باڵوێزخانە ئەوروپاییەكان بەپەلە هاتوونەسەر هێڵ و بەڵگەنامەی یاساییان پێشكەشكردووە بۆ كەمكردنەوەی ماوەەی زیندانیكردنی هاووڵاتییەكانیان. ئەم هاووڵاتییە ئەوروپاییانە بەتایبەت گەنجان روو لە بەریتانیا دەكەن بۆ دۆزینەوەی كار هەندێك جار بۆ ماوەیەكی كەم ئەمە پێشتریش هەبووە كە بەریتانیا ئەندامی یەكێتی ئەوروپا بووە.