15 ملیۆن دەنگدەر ناویان لەتۆماری بایۆمەتری تۆماركردووە
كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان لە عیراق ڕایدەگەیەنێت،…
زیاترسەردێر
-
ئەمەی خوارەوە دیمەنی چەند کەسێک کە ویستویانە کارێک بکەن بەڵام خراپ تێکەوتوون: - ویستی هاوکاری باڵندەکان بکات و لەسەر شەقامەکە لایان بدات - ویستی لاسایی ئەو ژنە بکاتەوە! -زاوا خۆیی نواند - بە پەلە هاتم بۆ خوێندن و لەجیاتی لاپتۆپەکەم لەسەر کەوانتەرەکە ئەمەم هێناوە! - دوو ڕۆژە ناوێرم حاجتەکان بشۆم، چونکە وامدەزانی ئەو قنچکی تەماتەیە قالونچەیە - ٧ خولەکی دیکە دەبێت تێزی ماستەرەکەم پێشکەش بکەم و لاپتۆپەکەم ٤ کاتژمێر ئەبدەیتی وەرگرتووە - لەفڕۆکەخانە جانتاکەیان پێکردمەوە و پڕ بوو لەم شتانە، هەر حەیام چوو!!
-
جگەر یەکێکە لە ماندووترین هاوڕێکانت لە جەستەدا، بەو پێیەی جەستەت لە ماددە ژەهراویەکان پاک دەکاتەوە، بەڵام ئەمەی خوارەوە کۆمەڵیک نیشانەیە کە دەری دەخات جگەرت زۆر ماندووە و تەواو ژەهراویی بووە: - ئازاری جگەر: دروستبونی ئازار لە ناوچەی جگەر ئاماژەیەکی سەرەتایی و دیارە کە جگەرت نەخۆشە و پێویستە چارەسەری بکەیت. - بەهۆی ناتەندروستی جگەرتەوە، بەشی خوارەوەی لاقەکانت توشی هەڵئاوسان دەبێت. - هەرچەندە بەردەوام وەرزشدەکەیت و نان کەم دەخۆیت، بەڵام هەر کێشت زیاد دەکات؟ ئەمەش نیشانەیەکە بۆ کارنەکردنی جگەرت بە باشی. - حەساسیەتی زۆر و هەوکردنی جەستە بە ئاسانی یەکێکی دیکەیە لە نیشانەکان. - زەردبونی پێست و زەردبونی چاوەکان. - لاوازی و ماندوبونی زۆر بەبێ هۆکار بەجۆرێک کە هەندێک جار کارت بۆ ناکرێت.
-
ئەمەی خوارەوە جەند خواردنەوەیەکی بەسوودە کە دەتوانیت لەکاتی سووڕی مانگانە بەکاری بهێنیت، جگە لەوەی زۆر بەسوودە ئازارت ناهێڵێت:
-
بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی دارستان و ژینگەی پارێزگای سلێمانی ڕایدەگەیەنێت: لە سنووری تانجەرۆ بە تۆمەتی زیادەڕۆیی كەسێكیان دەستگیركردووە. بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی دارستان و ژینگەی پارێزگای سلێمانی لە ڕاگەیەنراوێكدا ڕایگەیاند: بەمەبەستی پاراستنی سروشت و ژینگە و ڕێگریكردن لە سەرپێچیكاران مەفرەزەیەكی بنكەی پۆلیسی دارستانی تانجەرۆ دەرچوون بۆ سنووری گوندی (یەخی ماڵی) لە شارەدێی تانجەرۆ، لە ئەنجامدا توانیان هاووڵاتیەك بەتۆمەتی زیادەڕۆیی دەستگیر بكەن كە سەرقاڵی بڕین و تەختكردنی زەوی گشتی بوو ، هەروەها دەستگیرا بەسەر (١) حەفارە. بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی دارستان و ژینگەی پارێزگای سلێمانی ئەوەشی خستووەتەڕوو، پەڕاوی لێكۆڵینەوە ڕێكخراوە و ڕادەستی دادوەر كراوە بۆ وەرگرتنی ڕێكاری یاسایی. خەڵك – بەشی هەواڵ
-
ئەمینداری گشتیی وەزارەتی بەرگریی عیراق، لەگەڵ فەرماندەی ھێزەكانی ناتۆ لە عیراق، چۆنیەتی پتەوتركردنی ھاوكاریی و ھاھەنگییە ھاوبەشەكانیان تاووتوێ كرد. وەزارەتی بەرگریی عیراق لە ڕاگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، جەبار سیجیل موتڵەگ حەیدەری ئەمینداری گشتیی وەزارەتی بەرگریی عیراق، لەگەڵ پێیر ئۆڵسن فەرماندەی ھێزەكانی ناتۆ لە عیراق، كۆبووەوە و چۆنیەتی پتەوتركردنی ھاوكاریی و ھاھەنگییە ھاوبەشەكانیان تاووتوێ كرد. لە ڕاگەیەنراوەكەدا ئەوەش خراوەتەڕوو، لە كۆبوونەوەكەدا، ژمارەیەك پرسی گرنگ تاووتوێكراون لەوانە چۆنیەتی پتەوتركردنی ھاوكاریی و ھەماھەنگییە ھاوبەشەكان لەگەڵ ھێزەكانی ناتۆ بەتایبەتیش لە بواری مەشق و ڕاھێنان بە سوپای عیراق، ھەروەھا سوود وەرگرتن لە ھێزەكانی ناتۆ. ڕوونیش كراوەتەوە، ئەمینداری گشتیی وەزارەتی بەرگریی عیراق پەرۆشی وڵاتەكەی نیشانداوە بۆ ھاوكاریكردنی زیاتر لەگەڵ ناتۆ و ئاڵوگۆڕی زانیاری و جەختیكردووەتە لەسەر گرنگی لابردنی ئاستەنگەكانی بەردەم ئەركی ھێزەكانی ناتۆ لە عیراق ئەوەش بە ئامانجی فراوانكردنی كارە ھاوبەشەكانی نێوان ھەردوولا. خەڵك – بەشی هەواڵ
-
لەگەڕەكێكی هەولێر لەسەر ڕاگرتنی ئۆتۆمبێل شەڕە تەقە ڕوویدا و كەسێك بریندار بووە، پۆلیسیش دەڵێت تەقەكەرەكە دەستگیركراوە. ڕائد هۆگر عەزیز وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی هەولێر لە لاپەڕەی فەرمی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك بڵاویكردووەتەوە: بەشی پۆلیسی فریاكەوتنی هەولێر، پاش ئەوەی بەبوونی شەڕە تەقەیەك لە نێوان دوو دراوسێ لە گەڕەكی (كوران) ئاگادار كرانەوە، دەستبەجێ گەیشتنە شوێنی ڕووداوەكە. لەبارەی هۆكاری شەڕەتەقەكەش، ئەوەی خستووەتەڕوو: دوای گەیشتنی هێزەكانی پۆلیس دەركەوت كە كێشەكە لەسەر ڕاگرتنی ئۆتۆمبێل بووە كەسێك بەناوی (ع.م.ح) پیشە كاسب، بە كلاشینكۆف تەقەی كردووە و كەسێكی بەناوی (س.ڕ.ع) بریندار كردووە. وتەبێژی پۆلیسی هەولێر ئاماژەی بەوەشداوە، تەقەكەرەكە لەلایەن پۆلیسی فریاكەوتنەوە دەستگیركراوە و ڕادەستی بنكەی پۆلیسی كوردستان كراوە بۆ لێكۆڵینەوە. خەڵك – بەشی هەواڵ
-
سەركونسوڵگەری ئێران لە سلێمانی ڕایگەیاند، بۆ ماوەی دوو هەفتە پێدانی ڤیزا بە هاووڵاتیان ڕادەگیرێت. سەركونسوڵگەری كۆماری ئیسلامی ئێران لە سلێمانی لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، "لە سبەینێ پێنج شەممە (25/2/2021)ەوە بۆ ماوەی دوو هەفتە پێدانی ڤیزا ڕادەگرین، هۆكاری ئەمەش بۆ داخستنی هەردوو دەروازەی نێودەوڵەتی باشماخ و پەروێزخان دەگەڕێتەوە". سەركونسوڵگەری كۆماری ئیسلامی ئێران لە سلێمانی هاووڵاتیانی هەرێمی كوردستان و هاووڵاتیانی وڵاتەكەی ئاگادار دەكاتەوە كە بە بڕیاری دەستەی بەرەنگاربوونەوەی كۆرۆنای پارێزگای كوردستان، هاتووچۆی گەشتیاران لە سنووری باشماخەوە لە ڕۆژی پێنجشەممە 25/2/2021 بۆ ماوەی دوو هەفتە ڕادەگیرێت. سەركونسوڵگەری كۆماری ئیسلامی ئێران لە سلێمانی ئاماژەی بەوەشداوە، بە بڕیاری دەستەی بەرەنگاربوونەوەی كۆرۆنای پارێزگای كرماشانیش، هاتووچۆی هاووڵاتیان لە سنووری پەروێزخانەوە ڕاگیراوە. سنورە ناوبراوەكان بۆ گەڕانەوەی هاووڵاتیانی عیراقی و ئێرانی بۆ وڵاتەكانیان كراوە دەبێت. سەركونسوڵگەری كۆماری ئیسلامی ئێران لە سلێمانی ڕوونیشیكردووەتەوە، بەم هۆیەوە پێدانی ڤیزا لە سەركونسوڵگەری كۆماری ئیسلامی ئێران لە سبەینێ پێنجشەممە بۆ ماوەی دوو هەفتە ڕادەگیرێت. ئاڵوگۆڕی بازرگانی و هاتووچۆی شۆفێرانی ترانزێت لە سنوورەكانەوە بە ڕەچاوكردنی پڕۆتۆكۆڵە تەندروستییەكان بەردەوام دەبێت. جێی ئاماژەیە، بڕیارەكەی ئێران بۆ ڕاگرتنی ڤیزا و داخستنی دەروازەكان، بەڕووی گەشتیارانی عیراق و هەرێمی كوردستاندا، لە چوارچێوەی ڕێكارە خۆپارێزییەكانی ئێراندا دێت، بۆ ڕێگرتن لە تەشەنەكردنی ڤایرۆسی كۆرۆنای گۆڕاو كە لە عیراق و هەرێمی كوردستان بڵاوبووەتەوە. خەڵك – بەشی هەواڵ
-
خەڵك- ڕەوتی سەدر كە لەلایەن موقتەدا سەدر ڕابەری ڕەوتی سەدرەوە سیاسەتەكانی ئاراستە دەكرێت، پێیوایە لەسەر چەند بنەمایەك ئامادەن سەرۆكایەتی حكومەتی داهاتوو وەربگرن، ئاماژە بە ئامادەكارییەكانی ڕەوتەكەش دەكات بۆ هەڵبژاردنی داهاتوو. ڕیاز مەسعودی، سەركردە لە ڕەوتی سەدر و پەرلەمانتاری هاوپەیمانی سائیرون لە پەرلەمانی عیراق، لە لێدوانێكی تایبەت بە (خەڵك) ڕایگەیاند:"نەك هەر هاوپەیمانی سائیرون، هەموو هێزە سیاسییەكان خۆیان بۆ هەڵبژاردن ئامادەكردووە لەڕێی بەرنامەی هەڵبژاردن و پێكگەیشتن لەگەڵ شەقام و لەڕێی خستنەڕووی كاندیدەكانی و چوونە نێو هاوپەیمانییەكان". بە وتەی مەسعودی:"دیدی ئێمە بۆ هەڵبژاردنی داهاتوو، چوونە نێو هاوپەیمانییە و چاوەڕوانی هاوبەشی بەهێًز دەكەین لە هێزە سیاسییەكان، تا بتوانیین حكومەتێكی بەهێز پێكبهێنن كە بتوانێت بەرەنگاریی ڕووبەڕووبوونەوەكان و دۆسێ مەترسیدارەكان ببێتەوە، بۆیە لە ئامادەكارییەكاندا جەخت لەسەر بەنامەی هەڵبژاردن و خستنەڕووی كاندیدی لێوەشاوە و بەتوانا دەكەینەوە كە بتوانن ئەركی بەرپرسیارێتی لەئەستۆبگرن، لە هەمان كاتدا خواستێكی بەهێزمان هەیە بۆ بەستنی هاوپەیمانی لەگەڵ لایەنە بەهێزەكان، بەو پێیەی ئێمە لەگەڵ هاوبەشییەكی بەهێزداین بۆ بەرهەمهێنانی حكومەت و بەرهەمهێنانی بڕیار، نەك هەر تەنیا بەشداریی". ئەو سەركردەی ڕەوتی سەدر، دەستەبەركردنی پۆستی سەرۆكایەتی وەزیران، لەلایەن سەدرییەكانەوە، وابەستی سێ فاكتەر دەكات كە بە بۆچوونی ئەو"فاكتەری یەكەم، ژمارەی ئەو كورسیانەیە كە دەستەبەری دەكەن، فاكتەری دووەم بەستنی هاوپەیمانییە لەگەڵ ئەو هێزانەی بڕویان بە پرۆژەی ئێمە هەیە و ئێمەش بڕوان بە پرۆژەی ئەوان هەیە، فاكتەری سێیەمیش ئاراستەی نێودەوڵەتییە بە پێكهێنانی حكومەتەكان". سەبارەت بە خاڵی سێیەم، ڕیاز مەسعودی وتی:"ئاراستەی نێودەوڵەتی و ئیقلیمی ئامادەیی هەیە لە پێكهێنانی حكومەتەكان، بۆیە ئێمە دەڵێین، پێویستە ژمارەیەكی باشی كورسی و هاوبەشی بەهێز دەستەبەربكەین، تا ڕۆڵی و كاریگەریی لایەنە نێودەوڵەتی و ئیقلیمییەكان كەمبكەینەوە و فاكتەری ژمارەی كورسییەكان و هاوبەشەكانی نیشتمان بهێڵینەوە".
-
خەڵك- ئەندامێكی لیژنەی ئابوری و وەبەرهێنان لە پەرلەمانی عیراق، ئاماژە بە بوونی ئاراستەیەك دەكات لە پەرلەمان، لەپێناو كەمكردنەوەی نرخی دۆلار بۆ 1300 دینار بۆ دۆلارێك لە بودجەی 2021. مازن فەیلی، ئەندامی لیژنەی ئابوری و وەبەرهێنان لە پەرلەمانی عیراق لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند"واژۆی 113 پەرلەمانتار كۆكراوەتەوە بۆ كەمكردنەوەی نرخی دۆلار بۆ 130 هەزار دینار لە بودجەدا". بە وتەی ئەو ئەندامەی لیژنەی ئابوری و وەبەرهێنان"هۆكاری بەرزكردنەوەی نرخی دۆلار، دابەزینی نرخی نەوت بوو، بەڵام ئێستا نرخی نەوت لە جیهاندا بەرزبۆتەوە و داهاتی خەزێنە زیادی كردووە، بۆیە دەتوانیين نرخی بەرمیلێك نەوت لەو بودجەدا بۆ 50 دۆلار یان زیاتر بەرزبكەینەوە، لەوڕێگەیەشەوە دەكرێت دەستبەرداریی بڕیاری بەرزكردنەوەی نرخی دۆلار ببین". بەپێی بەیاننامەیەك كە لەلایەن وەزارەتی داراییەوە بڵاوكرایەوە"ئەمڕۆ چوار شەممە، عەلی عەبدولئەمیر عەللاوی، وەزيرى دارايی سەرۆكایەتی كۆبوونەوەیەكی فراوانی كردووە بۆ تاوتوێكردنی ئەو ئامانجانەی، كە لەڕێی گۆڕینی نرخی دۆلارەوە، هاتوونەتەدی".
-
سلێمانی – نزار جەزا نزیكەی پێنج هەزار سەگی بێلانە بوونەتە مەترسی لەسەر تەندروستی هاوڵاتییانی سلێمانی و حکومەتى خۆجێی سلێمانیش هیچ پلانێکی بۆ چارەسەرکردنی ئەم پرسە نییە. لەناو پارکی و شوێنە گشتییەکان، لەناو کۆڵانەکان، لەشوێنە چۆڵەکان و ناو خۆڵ و پیسییەکان ڕێژەیەکی زۆر سەگ دەبینرێن، کە هەندێکیان بەهۆی بێخۆراکییەوە دەمرن، یان بەهۆی پیسخۆرییەوە توشی نەخۆشی جۆراوجۆردەبن. لەساڵانی پێشوو سەگە بێلانەکان لەڕێگەی جۆراوجۆرەوە دەکوژران، ئەمەش ناڕەزایەتی ئاژەڵدۆستانی لێکەوتەوە، بۆیە لایەنە بەرپرسەکانی حکومەت ئەم هەڵەمەتانەیان ڕاگرت، لەدوای ئەوەشەوە نە ئاژەڵدۆستەکان و نە لایەنە بەرپرسەکانی حکومەت چارەسەری زۆربوونی سەگی بێلانەیان بۆ نەکرا، تاگەیشتە ئەمڕۆ کە ڕێژەکە هێندە زۆربووە، لەهەندێک ناوچە هاوڵاتییان ناوێرن منداڵەکانیان بنێرە دەرەوەی ماڵ. ئاری سەڵاحەدین بەڕێوەبەری ڤێتەرنەری سلێمانی بە(خەڵک)ی ڕاگەیاند، ماوەى دوو ساڵ زیاترە بەمەبەستی کەمکردنەوەیان هیچ ئاژەڵێک لەلایەن ڤێتەرنەرییەوە نەکوژراوە، بەڵکو لەلایەن شارەوانی و ئاژەڵدۆستانەوە هەوڵێک هەیە، کە شێڵتەرێکیان بۆ دروستبکرێت، دواتریش لەڕووی تەندروستییەوە هەرشتێکیان پێویستبێت هاوکاریانن. وتیشی: نەک سەگ و پشیلە هەر ئاژەڵێک کە خاوەنی نەبوو و لەسەر شەقام و کۆڵانەکان مایەوە، ئەوە بێگومان زیانی بۆ هاوڵاتییان دەبێت و خۆشیان تووشی نەخۆشی دەبن یان لەبرسان دەمرن، ئەگەر خواردنیان دەستنەکەوێت. لێرەو لەوێ هەوڵی دروستکردنی شێڵتەری گەورە دەدرێت، بەڵام ئەمە نەبوو بەپڕۆژە و تەنها لەچوارچێوەى قسەدا مایەوە، چونکە ئاژەڵدۆستەکان بەتەنها نەیانتوانی ئیدارەیبدەن و حکومەتى خۆجێی سلێمانیش ئەو ئەرکەی لەئەستۆنەگرت. سەردەشت ڕەفیق،وتەبێژی سەرۆكایەتی شارەوانی سلێمانی بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، لەماوەى ڕابردوودا زەوییەکیان بۆ ڕێکخراوێک دابینکرد، بۆئەوەی بیکەن بەشێڵتەرێکی ئاژەڵان، دوای ئەوانیش ڕێکخراوێکی دیکە هات، بەڵام دواتر نەهاتەوە، لەئێستاشدا هەر کەسیک بیهەوێت شێڵتەرێک بۆ ئاژەڵان دروستبکات، وەک شارەوانی هاوکاریدەبن. ئێستا لەسلێمانی دوو هەوڵ هەیە بۆ چارەسەرکردنی کێشەی زۆری سەگ، یەکەم نەزۆکیان دەکەن، ئەمەش چارەسەرێکی دوورمەودایە و پێویستی بەهەوڵی زیاتر هەیە، چونکە لەماوەى سێ مانگدا تەنها لەسەدا ٠.٢ی سەگەکان نەزۆک کراون، ئەم ڕێژەیەش کەمە. دووەم شێڵتەرێکیان بۆ دروستدەکەن، بەڵام هەنگاوە کردارییەکانی دروستکردنی شێڵتەرەکە جدی نین و بەرهەمیان دیارنییە. لاڤین عەبدولوەهاب، ئەندامی بۆردی ڕێکخراوی پاکۆ بۆ پاراستنی ئاژەڵان بە(خەڵک)ی ڕاگەیاند، تەنها لەسەنتەری شاری سلێمانی ٤ بۆ ٥ هەزار سەگی بێلانە بوونی هەیە، ئەمە جگە لەتانجەرۆ، ئەم ڕێژەیەش زۆرە و پێویستە چارەسەری ئەو کێشەیە بکرێت، بۆیە ڕێکخراوەکەیان هەستا بەنەزۆککردنی ١٠١ سەگ و حەپی کرمیان پێدان و کوتانیان بۆ کردن و ڕەقەمێکی ڕەنگ زەردیان کردووە بەگوێیانەوە. ئەوەشی خستەڕوو، ئەم ڕێژە سەگەی نەزۆکیان کردوون، کەمە و پێویستە سەگی دیکەش نەزۆک بکرێت، بۆئەوەی ڕێژەیان زیاد نەکات، چونکە ئێستا ڕێژەیەکی زۆر سەگی بێلانە بوونیان هەیە و بەردەوامیش ڕێژەیان زیاددەکات، بۆیە دەبێت سەرەتا هەوڵی نەزۆککردنیان بدرێت، دواتر شێڵتەریان بۆ بکرێتەوە. بەرپرسانی حکومی لەسلێمانی نەیانتوانیوە ڕێگری لەزیادبوونی سەگە بێلانەکان بکەن، لەئێستاشدا کە زۆربوون، هەنگاوە کردارییەکانیان بۆ ئاراستەى چارەسەری کێشەکە نییە و ئاژەڵدۆستانیش بەرپرسانی حکومی لەسلێمانی بەکەمتەرخەم دەزانن. ئاوات دەریا بۆ (خەڵک)ی ڕوونکردەوە، لەماوەکانی ڕابردوودا لەڕێکخراوی یەسنا و لەماڵەوەش ڕێژەیەکی زۆر لە گوێدرێژ و ئەسپ و سەگ و پشیلە و ئاژەڵی بێلانەیان چارەسەرکردووە، بەڵام کە لەماڵەوە جێگەنەبێت پێویستە شێڵتەرێک بکەنەوە، بۆئەمەش زەوییەکیان لەلایەن شارەوانییەوە وەرگرت، دواتر وەرگیرایەوە، ئێستاش زەوییەکی دیکەیان وەرگرتووە و چاوەڕێن ڕێکارە ئیدارییەکانی تەواوبێت. ئاماژەى بەئەوەشدا، بەرنامەی ڕێکخراوەکەیان بۆ چارەسەری ئاژەڵی بێلانە ئەوەیە، کە ئاژەڵە بێلانەکان لەشوێنێک کۆبکەنەوە و نێر و مێ لەیەکتر جیابکەنەوە، بۆئەوەی زیادنەکەن، دواتر خێزان بۆ ئەو ئاژەڵانە بدۆزنەوە. باسی لەئەوەشکرد، سەگ گڵاو نییە، بەڵکو مرۆڤ تەنها ئاگای لەخۆیەتی و ئاگای لەسەگەکانیش نییە، بۆیە ئەوانیش خواردنی پیس دەخۆن و…