هاوپەیمانی سێقۆڵی Archives - تۆڕی میدیایی خەڵک

سەردێر

خەڵك کیلۆیەک ماسی بە ١٠ هەزار دینارە، فرۆشیارانیش دەڵێن ئێستا خواست لەسەر ماسی کەمی ٪٧٥ کەمی کردووە، پێناچێت بەم نزیکانە نرخی ماسی هەرزان ببێتەوە. ئێستا وەرزی زاوزێی ماسییە، بەو هۆیەوە نرخی ماسی گران بووە، لە کاتێکدا پێش ئەم وەرزە نرخەکەی کەمتر لە چوار هەزار دینار بووە، بەڵام بەهۆی وەرزی زاوزێی ماسییەوە نرخی کیلۆیەک ماسی بووەتە دوو هێندە. هاوکات لە ئێستادا ڕێگا بە هاوردەکردنی هیچ جۆرە ماسییەک لە وڵاتی ئێرانەوە نادرێت، لە کاتێکدا پێشتر چەند جۆرێک ماسی لەو وڵاتەوە هاوردە دەکرا. ئێستا کیلۆیەک ماسی کاربی باشوری عێراق لە شەقامی ٣٠ مەتری ئازادی، کە شوێنێکی سەرەکی ماسی فرۆشانە، بە ١٠ هەزار دینارە، حەسەن ئەبوبەکر، ١٩ ساڵە کاری ماسی فرۆشی دەکات، دەڵێت لە یەکەم ڕۆژی ڕەمەزانەوە نرخی ماسی بەرەو گرانی چووە، لە ٧هەزار دینارەوە تا ١٠ هەزار دینار هاتووە. وێڕای وەرزی زاوزێی ماسی، بەشێکی دیکە لە هۆکاری گرانبوونی نرخی ماسی بۆ بێ ئاوی و وشکەساڵی دەگەڕێنێتەوە، هاوکات نرخی عەلەفیش زیادی کردووە، بەو هۆیەوە ئێستا بەشێوەیەکی بەرچاو خواست لەسەر ماسی ٪٧٥ کەمی کردووە. ئەو ماسی فرۆشە پێش گرانبوونی ماسی، ڕۆژانە بە لایەنی کەمەوە تۆنێک ماسی دەفرۆشت، بەڵام ئێستا ٣٠٠ کلیۆ ماسی بە سێ بۆ چوار ڕۆژ دەفرۆشێت، دەڵیت "گرانە خەڵك بۆی ناکڕێت، موشتەری دەناسین یان نایکڕێت یاخود زۆر کەمتر لە جاران دەیکڕێت، نرخی ماسی لە یەکەم ڕۆژی ڕەمەزانەوە گران بووە". ئاماژە بۆ ئەوەش دەکات، گرانی نرخی ماسی تا سەرەتای مانگی تەمووز بەردەوام دەبێت، دوای ئەو کاتە پێدەچێت نرخەکەی بەرەو کەمبوونەوە بچێت.
خەڵک- هێزەکانی رووسیا لە هەرێمی دۆنباسی رۆژهەڵاتی ئۆکرایندا کۆدەکرێنەوە و هێرشەکانیان چڕتر دەکەنەوە بەو پێیەی رووسیا هەوڵدەدات لەو هەرێمەدا سێ ناوچەی دیکە کۆنترۆڵبکات. ئەمڕۆ سێشەممە، ئاژانسی هەواڵگریی بەریتانیا رایگەیاند "رووسیا هەوڵەکانی لە هەرێمی دۆنباسدا چڕتر دەکاتەوە و بە رادەیەک کە بڕیارە ئەو یەکە سەربازییانەی پێشتر خارکیف و ماریۆپۆلیان گەمارۆدابوو، لە دۆنباس کۆیانبکاتەوە". ئاژانسەکە ئاشکراشیکرد "رووسیا مووشەکی جۆری (ئێس 300) و (ئێس 400) لەو هەرێمەدا بەکاردەهێنێت".
خەڵک- لە پاش هێرشێکی داعش بۆسەر گوندێکی ناوچەی (شێخ باوە) کە کوژراو و برینداری لێکەوتەوە، ئەندامێکی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق داوا لە هێزە چەکدارەکانی عێراق و هێزی پێشمەرگە دەکات بە هاوبەشی پلان دابنێن بۆ روبەرووبوونەوەی ئەو جۆرە هێرشانە تاوەکو بۆشاییە ئەمنییەکان پڕبکەنەوە". کاروان یاروەیس، ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند "پەلاماری داعش بۆ سەر گوندی (ئیسلاح) لەناوچەی (شێخ باوە)، کە بەهۆیەوە شەش هاووڵاتی شەهیدبوون و هەشتی دیکەش برینداربوون، ماییەی نیگەرانی قووڵمانە". هەروەک پرسە و سەرەخۆشی ئاراستەی کەسوکاری قوربانیان دەکات و دەشڵێت "ئەم پەلامارە و کردە تیرۆریستیەکانی دیکە، کە لەم ناوچانە ئەنجامدەدرێن، پێویستە لایەنە پەیوەندارەکان پەرۆش بکات، تا پلانی تر دابنێن بۆ رووبەرووبوونەوەی ئەو جۆرە هێرشانە". ئاشکراشیکرد کە"بێگومان بۆشایی ئەمنی لەو ناوچانە، وا دەخوازێت هێزە چەکدارەکانی عێراق و هێزی پێشمەرگە بەهاوبەشی دۆسێەی ئاسایشی ئەو ناوچانە بەرێوەببەن و هەماهەنگی ئاسایش و دەزگا هەواڵگیرییەکان و خەڵک زیاتر بێت بۆ شوێن پێی هەڵگرتنی تیرۆریستان و لەناوبردنیان".
خه‌ڵك لویس سوارێز، یاریزانی پێشووی یانەی ئەتلەتیکۆ مەدرید و بەرشەلۆنە ڕای خۆی لەسەر ئەو یاریزانە ئاشکرا کرد کە شایەنی بردنەوەی خەڵاتی تۆپی زێڕین لەم وەرزەدا. سوارێز گوتیشی: بێنزیما شایەنی نازناوى باشترین یاریزانه‌ ، بەڵام بۆ من دەبێت میسی هەمیشە ئەو بردنەوەیە بباتەوە تا ئەو کاتەی واز دەهێنێت، چونکە باشترینی جیهانە و هیچ یاریزانێکیش لە ئەو باشتر نییە. سەبارەت بە ئەگەری یاریکردن شانبەشانی لیۆنێل میسی لە ڕیزەکانی ئینتەر میامی لە داهاتوودا، لە وەڵامدا وتی "هیوادارم وابێت، ئێمە پێکەوە باش بووین لەناو یاریگا و دەرەوەی یاریگا".
خەڵك كۆبونەوەی دەستەی سەرۆكایەتی و فراكسیۆنەكانی پەرلەمانی كوردستان بەهۆی كۆچی دوایی باپیری سەرۆكی پەرلەمان دواخرا. هەفتەی پێشوو دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمانی كوردستان كۆبووە و بڕیار درا ئەمڕۆ سێشەممە كۆبونەوەی دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان لەگەڵ سەرۆكایەتی فراكسیۆنەكان بەڕێوە بچێت، بەڵام بۆ سبەینێ‌ چوارشەممە دواخرا. سەبارەت بە هۆكاری دواخستنی كۆبوونوەكە سامان ئەحمەد، بەڕێوەبەری ڕاگەیاندنی پەرلەمانی كوردستان بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، بەهۆی كۆچی دوایی باپیری سەرۆكی پەڕلەمان كۆبوونەوەی ئەمڕۆی دەستەی سەرۆكایەتی و فراكسیۆنەكانی پەڕلەمان بۆ سبەینێ‌ چوار شەممە كاتژمێر دوو دواخرا. بەپێی زانیارییەكان بڕیار بوو لە كۆبوونەوەكەی پەڕلەمانی كوردستاندا گفتوگۆ لەبارەی هەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردن و پرسەكانی دیكەی پەیوەست بە هەڵبژاردن بكرێت. لە لایەكی دیكەوە، جێگری سەرۆكی پەرلەمان، دۆخی كوردستان بە مەترسیدار ناودەبات و بە پێویستی دەزانێت پەرلەمانی كوردستان ڕووبەڕووی مەترسییەكان ببێتەوە. هێمن هەورامی، جێگری سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان لەبارەی هەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردنەوە ڕایگەیاند، پێویستی بە گفتوگۆی ورد و كراوە هەیە و یەكێك لەو هەموارانەی پێویستە بكرێن، مەرجەكانی ئەندامبوونە لە پەرلەمان بەپێی پسپۆڕی و پێویستیی لیژنەكان. لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا هێمن هەورامی ئەمڕۆ سێشەممە وتی، ئەگەر هەموو لایەنەكان پێداگیربن لەسەر بەدیهێنانی تەواوی خواستەكانیان لە هەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردندا، ئەوا ناگەین بە ئەنجام و یاساكە هەموارناكرێتەوە. جێگری سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان، دۆخەكەی بە مەترسیدار ناوبرد و وتی، “هەڕەشەكان لەسەر هەرێمی كوردستان زیادیانكردووە، پێویستە پەرلەمانی كوردستان ڕۆڵی هەبێت و ئەركی یاسایی و سیاسیی خۆی ڕابپەڕێنێت و هاوكاری لایەنە سیاسییەكان و خەڵكی كوردستان بێت لە ڕەواندنەوەی بەشێك لەو مەترسییانەدا”.
خەڵک- فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی رایگەیاند "دەست بە گەشتەکانی دەکاتەوە بەهۆی ئاساییبوونەوەی مەودای بینین". ئەمڕۆ سێشەممە، 24/5/2022، فرۆکەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی لە راگەیەنراوێکدا بڵاویکردەوە "ئاسمانی فڕۆکەخانەکە بەڕووی گەشتە ئاسمانییەکاندا کرایەوە بەھۆی ئاسایی بوونەوەی ماوەیی بینین و کەمبوونەوەی کاریگەری شەپۆلی خۆڵبارین". راشیگەیاند"بە پێی خشتە دیاریکراوەکان، گەشتەکان بە شیوەیەکی ئاسایی بەردەوامن". ئەمە لەکاتێکدا، سەرلەبەیانی ئەمڕۆ سێشەممە بەڕیوەبەرایەتی فڕۆکەخانەکە رایگەیاند "بەهۆی ئەو شەپۆلی خۆڵبارینەوەی هەرێم و ناوچەکەی گرتووەتەوە، لە ئەمڕۆدا و بۆ ماوەیەکی کاتی گەشتە ئاسمانییەکانی رادەگڕێت".
برنج به‌ یه‌کێک له‌ خواردنه‌ سه‌ره‌کیه‌کانی جیهان داده‌نرییت و له‌ ئێستادا %۲۰ وزه‌ی پێویستی ڕۆژانه‌ی جه‌سته‌ی دانیشتووانی سه‌ر گۆی زه‌وی له‌ برنجه‌وه‌ چێته‌ له‌شه‌وه له‌ هه‌ندێک ووڵاتانی ئاسیا به‌ تایبه‌تی باشووری ڕۆژئاوا و هیندستان ئه‌و ڕێژیه‌ زیاتره‌ له‌ % ۵۵ به‌ڕاده‌یه‌ک له‌ زۆر شوێن پرسیاری ئه‌وه‌ی ( نانت خواردووه‌ ؟ ) به‌ مانای ئه‌وه‌ دێت ( ئایا برنجت خواردووه‌ ؟). جۆره‌کانی برنج : - برنج زیاتر له‌ ۲۰۰۰۰ جۆری هه‌یه‌ و به‌ناونگترین جۆره‌کانی برنج له‌ ڕووی بازرگانی و به‌کارهێنانه‌وه‌ ئه‌مڕۆ بریتین له‌ : - برنجی به‌سمه‌تی که‌ یه‌که‌م جار له‌ هیندستان چێنراوه‌‌. - برنجی یاسه‌مین که‌ یه‌که‌م جار له‌ تایله‌ند چێنراوه‌‌. -برنجی ئاڕبۆڕۆ که‌ یه‌که‌م جار له‌ ئیتاڵیا چێنراوه‌‌. به‌ڵام ئه‌م سیانه‌ش چه‌ندان جۆریان هه‌یه‌ بۆ نموونه‌ برنجی درێژ ، برنجی مامنه‌وه‌ند ، برنجی کورت ، برنجی خڕ ، یان له‌ ڕووی ڕه‌نگه‌وه‌ دابه‌ش ده‌کرێن بۆ جۆره‌کانی برنجی سپی و بۆر ( قاوه‌یی ) و ڕه‌ش و ئه‌رخه‌وانی. پێکهاتووه‌ خۆراکی یه‌کانی برنج : برنج کۆمه‌ڵێک پێکهاتووی گرنگی تێدایه که‌ به‌ پێی جۆره‌کانی ده‌گۆڕێت . بۆ نموونه‌ یه‌ک په‌رداخ برنجی سپی ده‌نک درێژی لێنراو ئه‌م ماددانه‌ی تیایه‌ : - وزه‌ :۲۰٥ کالۆری - کاربۆهیدات : ۲۲ گرام - چه‌وری : ٤٤،. گرام - پڕۆتین : ٤ گرام - ڤیتامینه‌کان : ڤیتامین ب ۱ ، ب ۲ ، ب ٦ ، ب ۱۲ ،کۆلین ، فۆله‌یت ، پانتۆسیند ئه‌سید . -کانزاکان : کالسێوم ، ئاسن ، زنک ، مه‌نگه‌نیز ، سلنێوم ، مس ، مه‌گنسێوم ، فسفۆڕ ، فلۆڕاید. - ئاو : ۱۰۸ گرام بۆچی برنجی بۆر ( قاوه‌یی ) له‌ برنجی سپی باشتره‌ ؟ برنجی سپی به‌ چه‌ندین پڕۆسه‌ی پیشه‌سازی ده‌ڕوات تا ئاماده‌ بکرێت بۆیه‌ توێکڵ و ناوه‌که‌‌ی لێبکرێته‌وه‌ و ڕه‌نگ بکرێت تا به‌م شێوه‌ی ئێستا بۆن و تام و ڕه‌نگی خۆش بێت ؛بۆیه‌ ئه‌م پڕۆسه‌یه‌ کۆمه‌ڵێک له‌ سووده‌کانی له‌ ده‌ست ده‌دات : به‌ کورتی برنجی بۆر( قاوه‌یی ) له‌ برنجی سپی باشتره‌ له‌ به‌ر زۆر خاڵ که‌ گرنگترینیان ئه‌مانه‌ن : - برنجی بۆر ڕیشاڵی ۲ـ۳ ئه‌وه‌نده‌ی برنجی سپی زیاتر تێدایه‌. - برنجی بۆر هه‌موو ڤیتامین و کانزاکانی زیاتر تێدایه‌. -برنجی بۆر ئاستی شه‌کره‌ به‌ شێوه‌یه‌کی که‌م و به‌رده‌وام به‌رز ده‌کاته‌وه‌ به‌ پێچه‌وانه‌ی برنجی سپی یه‌وه‌ که‌ ده‌بێته‌ هۆی به‌رز بوونه‌وه‌ی شه‌کره‌ له‌پڕ به‌ ڕێژه‌یه‌کی به‌رز و بۆیه‌ ده‌بێت ئه‌و که‌سانه‌ی نه‌خۆشی شه‌کره‌یان هه‌یه‌ یان ئه‌گه‌ری تووشبوونیان زۆره‌ پێویسته‌ برنجی بۆر بخۆن به‌ڵام به‌‌ بڕێکی دیاریکراو. -خواردنی برنجی بۆر له‌ بری برنجی سپی ده‌بێته‌ هۆکاری که‌م بوونه‌وه‌ی زیاتر بوونی کێش و قه‌ڵه‌وی و چه‌ندین نه‌خۆشی تری وه‌ک نه‌خۆشی شه‌کره‌ و دڵ و به‌رزی فشاری خوێن و به‌رزبوونه‌وه‌ی ئاستی چه‌وری خوێن و شێرپه‌نجه‌ ؛هه‌روه‌ها ڕاگرتنی کێش بگره‌ یارمه‌تی دابه‌زاندنی کێش ده‌دات . - برنجی بۆر یارمه‌تی زیاتر بوونی به‌کتریا سروشتی یه‌کانی ناو ڕیخۆڵه‌ ئه‌دات که‌ زۆر سوودیان هه‌یه‌ بۆ ته‌ندروستی له‌ش و تووشبوون به‌ هه‌وکردن به‌ که‌ڕوو که‌م ده‌کاته‌وه‌ . - برنجی بۆر به‌ یه‌کێک له‌ خۆرکه‌ باش و زانستی یه‌کانی مناڵان داده‌نرێت به‌ شێوه‌ی سریلاک یا ئاوی برنج یان شۆربا یان هه‌ر شێوه‌یه‌ک بێت به‌ گوێره‌ی ته‌مه‌نی مناڵه‌که‌. - بێگومان برنجی ڕه‌ش له‌ برنجی بۆر باشتره‌ به‌ڵام زۆر که‌م له‌ جیهان ده‌خورێت و ڕه‌نگه‌ لای زۆربه‌ی گه‌لی کورد جۆریکی نامۆ بێت…
پاش نوێترین دەرکەوتنی ماجی سادق، هاوسەری محەمەد سەڵاح، لە دواین یاری خولی نایابی ئینگلیزی، گۆڕانکاری گەورەی جەستەیی و دابەزاندنی کێشی بووە جێگای باسی میدیاکان. لە بارەی شێوازی دابەزاندنی کێشی هاوسەرەکەی مەحەمد سەڵاحەوە، ڕاهێنەری جەستەیی میسری، مینا سەمیر، ئاشکرای کردووە کە ئەو پلانی کێش دابەزاندنی بۆ داناوە، ئەو وتویەتی"لە دابەزاندنی کێشدا ڕێکخستنەوەی خواردن لە وەرزشکردن گرنگترە، هەر بۆیە من پلانێکی گونجاوی خواردن و وەرزشکردنم بۆ داناوە و چەند جارێک لە هۆڵەکەی خۆم یەکدیمان بینیوە و ئەوەی دیکەی لە ڕێگەی ئۆنلاینەوە سەرپەرشتیم کردووە" مینا سەمیر ئاشکراشی کردووە کە "هۆکارێکی سەرەکی سەرکەوتنی پلانەکەم ئەوەبووە کە (ماجی سادق) زۆر بە رێک و پێکی سستمی ڕێجیم و وەرزشەکانی ئەنجام داوە و پێوەی پابەند بووە"
خەڵک- سەرۆکی تورکیا رایگەیاند "ئامادەی بینینی سەرۆکی یۆنان نییە بەو پێیەی رێگر بووە لەوەی ئەمریکا فڕۆکەی جەنگی لە جۆری (ئێف 16) بفرۆشێت بە وڵاتەکەم". ناکۆکییەکانی تورکیا و یۆنان مێژوویەکی دێرینی هەیە لەسەر کێشە سنوری و دەریای و ئاسمانییەکاندا و پێدەچێت ئاڵۆزییەکانی نێوانیان روو لە زیادبوون بکات بەو پێیەی رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆکی تورکیا رایگەیاند "کیریاکۆس مێتسۆتاکیس، سەرۆکی یۆنان هیچ بوونێکی نییە لای من". لەو بارەیەوە، ئەردۆغان لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا وتی "پێشتر لەگەڵ یۆناندا رێککەوتبووین لەسەر ئەوەی هیچ وڵاتێكی دیکە نەخەینە نێو ناکۆکییەکەنمانەوە، سەرباری ئەوەش هەفتەی رابردوو سەرۆکی ئەو وڵاتە سەردانی ئەمریکای کرد و داوای لە دەسەڵاتدارانی ئەو وڵاتە کرد چەکی سەربازی بە ئێمە نەفرۆشن". وتیشی "لە ئێستا بەدواوە سەرۆکی یۆنان هیچ بوونێکی لەلام نەماوە و ئامەدەی بینینی نیم".
خەڵك- دەوامی سەرجەم بەشەكانی زانكۆی پۆلیتەكنیكی سلێمانی بەهۆی شەپۆلی خۆڵبارینەوە ڕاگیرا . زانكۆی پۆلیتەكنیكی سلێمانی لە راگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، بەهۆی ئەو شەپۆلی خۆڵبارینەی هەرێمی كوردستان بەگشتی و پارێزگای سلێمانی، هەڵەبجە و ئیدارەی گەرمیانی بەتایبەت گرتووەتەوە و بەمەبەستی پاراستنی تەندروستی و سەلامەتیی خوێندكاران و فەرمانبەران و مامۆستایان بریاڕیان دا بە راگرتنی دەوام. زانكۆكە دەڵێت، بڕیاری ڕاگرتنی دەوام بەپێی ئەو دەسەڵاتانەیە كە پێیاندراوە و بە پشتبەستن بە ڕێنماییە تەندروستییەكانی وەزارەتی تەندرووستیی هەرێم و ناوەند و زانیارییە كەشناسییەكانە كە ئەمڕۆش خۆڵبارین بەردەوام دەبێت، هەروەها بڕیارەكە سەرجەم كۆلێژ و پەیمانگەكان و دامەزراوەكانی زانكۆی پۆلیتەكنیكی سلێمانی لە سنووری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەی گەرمیان دەگرێتەوە. سەبارەت بە تاقیكردنەوەكان باس لە ئەوە كراوە، دەسەڵات دەدرێت بە ئەنجومەنی كۆلێژ و پەیمانگەكان بە گونجاندنی خشتەی تاقیكردنەوەكان.

سیاسەتمەدارێك: كۆبوونەوەكەی هەولێر بێ‌ ئاكام بوو

سیاسەتمەدارێك: كۆبوونەوەكەی هەولێر بێ‌ ئاكام بوو

ئیدریس جەبار

ئایار 10, 2022

خەڵك- سیاسەتمەدارێكی عیراقی پێیوایە كۆبوونەوەكەی دوێنێی…

چوارچێوەی هەماهەنگی: سوپرایزێك بەڕێوەیە

چوارچێوەی هەماهەنگی: سوپرایزێك بەڕێوەیە

ئیدریس جەبار

ئایار 10, 2022

خەڵك- سەركردەیەكی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا كە بەشێكی چوارچێوەی…

“مالكی و عامری هاوكێشەی سیاسی هەڵدەگێڕنەوە”

“مالكی و عامری هاوكێشەی سیاسی هەڵدەگێڕنەوە”

ئومێد سیوەیلی

ئازار 23, 2022

خەڵك- سەرکردەیەکی دەوڵەتی یاسا، كە لەلایەن نوری مالكییەوە…