تەنگەژەی نەمانی دەرمان لە نەخۆشخانەكانی هەرێم سەرهەڵدەدات
خەڵك لە هەرێمی كوردستان تەنگەژەی نەمانی دەرمان لە نەخۆشخانە…
زیاترسەردێر
-
خەڵک- لە پاش هێرشێکی داعش بۆسەر گوندی ) ئەندامێکی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق سەرەخۆشی خۆی ئاراستەی کەسوکاری ئەو شە کاروان یاروەیس، ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، پەلاماری تیرۆریستانی داعش بۆ سەر گوندی (ئیسلاح) لەناوچەی (شێخ باوە)، کە بەهۆیەوە (٦) هاوڵاتی شەهیدبوون و (٨) تر برینداربوون، ماییەی نیگەرانی قووڵمانە. پرسە و سەرەخۆشی ئاراستەی کەسوکاری شەهیدەکان دەکەین و داوا لە خوای گەورە دەکەین شیفای بریندارەکان بدات. ئەم پەلامارە و کردە تیرۆریستیەکانی تر، کە لەم ناوچانە ئەنجام دەدرێن، پێویستە لایەنە پەیوەندارەکان پەرۆش بکات، تا پلانی تر دابنێن بۆ رووبەرووبوونەوەی تیرۆریستان. بێگومان بۆشایی ئەمنی لەو ناوچانە، وادەخوازێت هێزە چەکدارەکانی عێراق و هێزی پێشمەرگە بەهاوبەشی دۆسێەی ئاسایشی ئەو ناوچانە بەرێوەببەن و هەماهەنگی ئاسایش و دەزگا هەواڵگیرییەکان و خەڵک زیاتر بێت بۆ شوێن پێی هەڵگرتنی تیرۆریستان و لەناوبردنیان.
-
خەڵك كۆبونەوەی دەستەی سەرۆكایەتی و فراكسیۆنەكانی پەرلەمانی كوردستان بەهۆی كۆچی دوایی باپیری سەرۆكی پەرلەمان دواخرا. هەفتەی پێشوو دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمانی كوردستان كۆبووە و بڕیار درا ئەمڕۆ سێشەممە كۆبونەوەی دەستەی سەرۆكایەتی پەڕلەمان لەگەڵ سەرۆكایەتی فراكسیۆنەكان بەڕێوە بچێت، بەڵام بۆ سبەینێ چوارشەممە دواخرا. سەبارەت بە هۆكاری دواخستنی كۆبوونوەكە سامان ئەحمەد، بەڕێوەبەری ڕاگەیاندنی پەڕلەمانی كوردستان بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، بەهۆی كۆچی دوایی باپیری سەرۆكی پەڕلەمان كۆبوونەوەی ئەمڕۆی دەستەی سەرۆكایەتی و فراكسیۆنەكانی پەڕلەمان بۆ سبەینێ چوار شەممە كاتژمێر دوو دواخرا. بەپێی زانیارییەكان بڕیار بوو لە كۆبوونەوەكەی پەڕلەمانی كوردستاندا گفتوگۆ لەبارەی هەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردن و پرسەكانی دیكەی پەیوەست بە هەڵبژاردن بكرێت. هێمن هەورامی جێگری سەرۆكی پەرلەمان، دۆخی كوردستان بە مەترسیدار ناودەبات و بە پێویستی دەزانێت پەرلەمانی كوردستان ڕووبەڕووی مەترسییەكان ببێتەوە. هێمن هەورامی، جێگری سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان لەبارەی هەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردنەوە ڕایگەیاند، پێویستی بە گفتوگۆی ورد و كراوە هەیە و یەكێك لەو هەموارانەی پێویستە بكرێن، مەرجەكانی ئەندامبوونە لە پەرلەمان بەپێی پسپۆڕی و پێویستیی لیژنەكان. لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا هێمن هەورامی ئەمڕۆ سێشەممە وتی، ئەگەر هەموو لایەنەكان پێداگیربن لەسەر بەدیهێنانی تەواوی خواستەكانیان لە هەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردندا، ئەوا ناگەین بە ئەنجام و یاساكە هەموارناكرێتەوە. جێگری سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان، دۆخەكەی بە مەترسیدار ناوبرد و وتی، “هەڕەشەكان لەسەر هەرێمی كوردستان زیادیانكردووە، پێویستە پەرلەمانی كوردستان ڕۆڵی هەبێت و ئەركی یاسایی و سیاسیی خۆی ڕابپەڕێنێت و هاوكاری لایەنە سیاسییەكان و خەڵكی كوردستان بێت لە ڕەواندنەوەی بەشێك لەو مەترسییانەدا”.
-
خەڵک- فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی رایگەیاند "دەست بە گەشتەکانی دەکاتەوە بەهۆی ئاساییبوونەوەی مەودای بینین". ئەمڕۆ سێشەممە، 24/5/2022، فرۆکەخانەی نێودەوڵەتیی سلێمانی لە راگەیەنراوێکدا بڵاویکردەوە "ئاسمانی فڕۆکەخانەکە بەڕووی گەشتە ئاسمانییەکاندا کرایەوە بەھۆی ئاسایی بوونەوەی ماوەیی بینین و کەمبوونەوەی کاریگەری شەپۆلی خۆڵبارین". راشیگەیاند"بە پێی خشتە دیاریکراوەکان، گەشتەکان بە شیوەیەکی ئاسایی بەردەوامن". ئەمە لەکاتێکدا، سەرلەبەیانی ئەمڕۆ سێشەممە بەڕیوەبەرایەتی فڕۆکەخانەکە رایگەیاند "بەهۆی ئەو شەپۆلی خۆڵبارینەوەی هەرێم و ناوچەکەی گرتووەتەوە، لە ئەمڕۆدا و بۆ ماوەیەکی کاتی گەشتە ئاسمانییەکانی رادەگڕێت".
-
برنج به یه‌کێک له خواردنه سه‌ره‌کیه‌کانی جیهان داده‌نرییت و له ئێستادا %۲۰ وزه‌ی پێویستی ڕۆژانه‌ی جه‌سته‌ی دانیشتووانی سه‌ر گۆی زه‌وی له برنجه‌وه چێته له‌شه‌وه له هه‌ندێک ووڵاتانی ئاسیا به تایبه‌تی باشووری ڕۆژئاوا و هیندستان ئه‌و ڕێژیه زیاتره له % ۵۵ به‌ڕاده‌یه‌ک له زۆر شوێن پرسیاری ئه‌وه‌ی ( نانت خواردووه ؟ ) به مانای ئه‌وه دێت ( ئایا برنجت خواردووه ؟). جۆره‌کانی برنج : - برنج زیاتر له ۲۰۰۰۰ جۆری هه‌یه و به‌ناونگترین جۆره‌کانی برنج له ڕووی بازرگانی و به‌کارهێنانه‌وه ئه‌مڕۆ بریتین له : - برنجی به‌سمه‌تی که یه‌که‌م جار له هیندستان چێنراوه. - برنجی یاسه‌مین که یه‌که‌م جار له تایله‌ند چێنراوه. -برنجی ئاڕبۆڕۆ که یه‌که‌م جار له ئیتاڵیا چێنراوه. به‌ڵام ئه‌م سیانه‌ش چه‌ندان جۆریان هه‌یه بۆ نموونه برنجی درێژ ، برنجی مامنه‌وه‌ند ، برنجی کورت ، برنجی خڕ ، یان له ڕووی ڕه‌نگه‌وه دابه‌ش ده‌کرێن بۆ جۆره‌کانی برنجی سپی و بۆر ( قاوه‌یی ) و ڕه‌ش و ئه‌رخه‌وانی. پێکهاتووه خۆراکی یه‌کانی برنج : برنج کۆمه‌ڵێک پێکهاتووی گرنگی تێدایه که به پێی جۆره‌کانی ده‌گۆڕێت . بۆ نموونه یه‌ک په‌رداخ برنجی سپی ده‌نک درێژی لێنراو ئه‌م ماددانه‌ی تیایه : - وزه :۲۰٥ کالۆری - کاربۆهیدات : ۲۲ گرام - چه‌وری : ٤٤،. گرام - پڕۆتین : ٤ گرام - ڤیتامینه‌کان : ڤیتامین ب ۱ ، ب ۲ ، ب ٦ ، ب ۱۲ ،کۆلین ، فۆله‌یت ، پانتۆسیند ئه‌سید . -کانزاکان : کالسێوم ، ئاسن ، زنک ، مه‌نگه‌نیز ، سلنێوم ، مس ، مه‌گنسێوم ، فسفۆڕ ، فلۆڕاید. - ئاو : ۱۰۸ گرام بۆچی برنجی بۆر ( قاوه‌یی ) له برنجی سپی باشتره ؟ برنجی سپی به چه‌ندین پڕۆسه‌ی پیشه‌سازی ده‌ڕوات تا ئاماده بکرێت بۆیه توێکڵ و ناوه‌که‌‌ی لێبکرێته‌وه و ڕه‌نگ بکرێت تا به‌م شێوه‌ی ئێستا بۆن و تام و ڕه‌نگی خۆش بێت ؛بۆیه ئه‌م پڕۆسه‌یه کۆمه‌ڵێک له سووده‌کانی له ده‌ست ده‌دات : به کورتی برنجی بۆر( قاوه‌یی ) له برنجی سپی باشتره له به‌ر زۆر خاڵ که گرنگترینیان ئه‌مانه‌ن : - برنجی بۆر ڕیشاڵی ۲ـ۳ ئه‌وه‌نده‌ی برنجی سپی زیاتر تێدایه. - برنجی بۆر هه‌موو ڤیتامین و کانزاکانی زیاتر تێدایه. -برنجی بۆر ئاستی شه‌کره به شێوه‌یه‌کی که‌م و به‌رده‌وام به‌رز ده‌کاته‌وه به پێچه‌وانه‌ی برنجی سپی یه‌وه که ده‌بێته هۆی به‌رز بوونه‌وه‌ی شه‌کره له‌پڕ به ڕێژه‌یه‌کی به‌رز و بۆیه ده‌بێت ئه‌و که‌سانه‌ی نه‌خۆشی شه‌کره‌یان هه‌یه یان ئه‌گه‌ری تووشبوونیان زۆره پێویسته برنجی بۆر بخۆن به‌ڵام به بڕێکی دیاریکراو. -خواردنی برنجی بۆر له بری برنجی سپی ده‌بێته هۆکاری که‌م بوونه‌وه‌ی زیاتر بوونی کێش و قه‌ڵه‌وی و چه‌ندین نه‌خۆشی تری وه‌ک نه‌خۆشی شه‌کره و دڵ و به‌رزی فشاری خوێن و به‌رزبوونه‌وه‌ی ئاستی چه‌وری خوێن و شێرپه‌نجه ؛هه‌روه‌ها ڕاگرتنی کێش بگره یارمه‌تی دابه‌زاندنی کێش ده‌دات . - برنجی بۆر یارمه‌تی زیاتر بوونی به‌کتریا سروشتی یه‌کانی ناو ڕیخۆڵه ئه‌دات که زۆر سوودیان هه‌یه بۆ ته‌ندروستی له‌ش و تووشبوون به هه‌وکردن به که‌ڕوو که‌م ده‌کاته‌وه . - برنجی بۆر به یه‌کێک له خۆرکه باش و زانستی یه‌کانی مناڵان داده‌نرێت به شێوه‌ی سریلاک یا ئاوی برنج یان شۆربا یان هه‌ر شێوه‌یه‌ک بێت به گوێره‌ی ته‌مه‌نی مناڵه‌که. - بێگومان برنجی ڕه‌ش له برنجی بۆر باشتره به‌ڵام زۆر که‌م له جیهان ده‌خورێت و ڕه‌نگه لای زۆربه‌ی گه‌لی کورد جۆریکی نامۆ بێت…
-
پاش نوێترین دەرکەوتنی ماجی سادق، هاوسەری محەمەد سەڵاح، لە دواین یاری خولی نایابی ئینگلیزی، گۆڕانکاری گەورەی جەستەیی و دابەزاندنی کێشی بووە جێگای باسی میدیاکان. لە بارەی شێوازی دابەزاندنی کێشی هاوسەرەکەی مەحەمد سەڵاحەوە، ڕاهێنەری جەستەیی میسری، مینا سەمیر، ئاشکرای کردووە کە ئەو پلانی کێش دابەزاندنی بۆ داناوە، ئەو وتویەتی"لە دابەزاندنی کێشدا ڕێکخستنەوەی خواردن لە وەرزشکردن گرنگترە، هەر بۆیە من پلانێکی گونجاوی خواردن و وەرزشکردنم بۆ داناوە و چەند جارێک لە هۆڵەکەی خۆم یەکدیمان بینیوە و ئەوەی دیکەی لە ڕێگەی ئۆنلاینەوە سەرپەرشتیم کردووە" مینا سەمیر ئاشکراشی کردووە کە "هۆکارێکی سەرەکی سەرکەوتنی پلانەکەم ئەوەبووە کە (ماجی سادق) زۆر بە رێک و پێکی سستمی ڕێجیم و وەرزشەکانی ئەنجام داوە و پێوەی پابەند بووە"
-
خەڵک- سەرۆکی تورکیا رایگەیاند "ئامادەی بینینی سەرۆکی یۆنان نییە بەو پێیەی رێگر بووە لەوەی ئەمریکا فڕۆکەی جەنگی لە جۆری (ئێف 16) بفرۆشێت بە وڵاتەکەم". ناکۆکییەکانی تورکیا و یۆنان مێژوویەکی دێرینی هەیە لەسەر کێشە سنوری و دەریای و ئاسمانییەکاندا و پێدەچێت ئاڵۆزییەکانی نێوانیان روو لە زیادبوون بکات بەو پێیەی رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆکی تورکیا رایگەیاند "کیریاکۆس مێتسۆتاکیس، سەرۆکی یۆنان هیچ بوونێکی نییە لای من". لەو بارەیەوە، ئەردۆغان لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا وتی "پێشتر لەگەڵ یۆناندا رێککەوتبووین لەسەر ئەوەی هیچ وڵاتێكی دیکە نەخەینە نێو ناکۆکییەکەنمانەوە، سەرباری ئەوەش هەفتەی رابردوو سەرۆکی ئەو وڵاتە سەردانی ئەمریکای کرد و داوای لە دەسەڵاتدارانی ئەو وڵاتە کرد چەکی سەربازی بە ئێمە نەفرۆشن". وتیشی "لە ئێستا بەدواوە سەرۆکی یۆنان هیچ بوونێکی لەلام نەماوە و ئامەدەی بینینی نیم".
-
خەڵك- دەوامی سەرجەم بەشەكانی زانكۆی پۆلیتەكنیكی سلێمانی بەهۆی شەپۆلی خۆڵبارینەوە ڕاگیرا . زانكۆی پۆلیتەكنیكی سلێمانی لە راگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، بەهۆی ئەو شەپۆلی خۆڵبارینەی هەرێمی كوردستان بەگشتی و پارێزگای سلێمانی، هەڵەبجە و ئیدارەی گەرمیانی بەتایبەت گرتووەتەوە و بەمەبەستی پاراستنی تەندروستی و سەلامەتیی خوێندكاران و فەرمانبەران و مامۆستایان بریاڕیان دا بە راگرتنی دەوام. زانكۆكە دەڵێت، بڕیاری ڕاگرتنی دەوام بەپێی ئەو دەسەڵاتانەیە كە پێیاندراوە و بە پشتبەستن بە ڕێنماییە تەندروستییەكانی وەزارەتی تەندرووستیی هەرێم و ناوەند و زانیارییە كەشناسییەكانە كە ئەمڕۆش خۆڵبارین بەردەوام دەبێت، هەروەها بڕیارەكە سەرجەم كۆلێژ و پەیمانگەكان و دامەزراوەكانی زانكۆی پۆلیتەكنیكی سلێمانی لە سنووری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەی گەرمیان دەگرێتەوە. سەبارەت بە تاقیكردنەوەكان باس لە ئەوە كراوە، دەسەڵات دەدرێت بە ئەنجومەنی كۆلێژ و پەیمانگەكان بە گونجاندنی خشتەی تاقیكردنەوەكان.
-
خەڵك- وەزارەتی تەندروستیی هەرێم هۆشداری دەدات و چەند ڕێنماییەك بۆ خۆپاراستن لە كاریگەرییەكانی خۆڵبارین بڵاودەكاتەوە. وەزارەتی تەندروستی هەرێم بلاویكردووەتەوە، لەكاتی خۆڵبارین ئەم ڕێنماییە تەندروستییانە جێبەجێ بكەن: 1️⃣ دەرگا و پەنجەرەی ماڵەكانتان بەتەواوی دابخەن. 2️⃣ لە ماڵ بمێننەوە، زۆر پێویست نەبێت مەچنە دەرەوە. 3️⃣ لەكاتی چوونە دەرەوە ماسك بەكاربهێنن. 4️⃣ ئاو و شلەمەنی بخۆنەوە بۆ ئەوەی قوڕگتان وشك نەبێت. 5️⃣ خواردنی میوە و سەوزە بە بەردەوامی. 6️⃣ تا بكرێت منداڵ و كەسانی بەتەمەن و هەڵگری نەخۆشی درێژخایەن، بەتایبەتی (ڕەبۆ، حەساسیە و نەخۆشیەكانی دڵ)، نەچنە دەرەوە و بەركەوتی چڕی تۆز و خۆڵ نەبن و چارەسەریەكانیان بە ڕێكوپێكی بەكاربێنن. 7️⃣ لەكاتی بوونی حاڵەتی نەخوازراو، دەتوانن پەیوەندی بە هێڵی گەرمی ژمارە ۱۲۲ بكەن. 8️⃣ لەكاتی سەردانی فریاكەوتنەكان، قەرەباڵغی و دڵەڕاوكێ دروست مەكەن و هێمنی بپارێزن. 9️⃣ پێویست بە ترس و دڵەڕاوكێ ناكات، خۆڵبارین كاتییە و تەواو دەبێت، ئەگەر پابەندی ڕێنماییەكان بن، كاریگەری نابێت.
-
خەڵک- فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر گەشتەکانی رادەگرێت بەهۆی دوایین شەپۆلی خۆڵبارین کە هەرێم و ناوچەکەی گرتووەتەوە. ئەمڕۆ سێشەممە، 24ی ئایاری 2022، فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر رایگەیاند "گەشتە ئاسمانییەکانی رادەگرێت بۆ ماوەیەکی کاتی". لەو بارەیەوە، ئەحمەد هۆشیار، بەڕێوەبەری فڕۆکەخانەکە لە لێدوانێکیدا بۆ دەزگاکانی راگەیاندن وتی "نازانین کەی گەشتەکان دەستپێدەکاتەوە و ناکرێت کاتی راگرتنی گەشتەکان دیاری بکەین بەهۆی ئەو ناجێگیرییەی لە دۆخی کەشوهەوا دروستبووە".
-
خەڵك-ئارام سەردار ئەو خۆڵبارینەی ڕووی لەعیراق و هەرێم كردووە بەردەوامە، بەشێوەیەك ئەمڕۆ چڕی خۆڵبارینەكە زۆر زیاترە، بەهۆی ئەو خۆڵبارینەوە زیاتر لە ٣٥٠ كەس ڕوویان لەنەخۆشخانەكان كردووە. لە پارێزگای هەولێر 90 كەس كەس بەهۆی تێكچوونی دۆخی تەندروستییانەوە سەردانی نەخۆشخانەكانیان كردووە. بەپێی ئامارەكانی وەزارەتی تەندروستی، بەهۆی كاریگەرییەكانی خۆڵبارین زیاتر لە 350 كەس سەردانی نەخۆشخانەكانیان كردووە، بەمەبەستی وەرگرتنی چارەسەر و ئۆكسجین. هەر بەپێی ئامارەكان لە پارێزگای هەولێر 90 كەس بەهۆی تێكچوونی دۆخی تەندروستییانەوە سەردانی نەخۆشخانەكانیان كردووە، زۆرینەی ئەوانەی سەردانی نەخۆشخانەكانیان كردووە ئەو كەسانە بوون كە نەخۆشی رەبوو، نەخۆشی سییەكانیان هەبووەو چارەسەریان بۆ كراوە.