ئەمشەو غازە ژەهراویەكە دەگاتە ئەم ناوچەیەی كوردستان
خەڵك- سەبارەت بە دۆخی غازە ژەهراویەكە شارەزایەكی بواری…
زیاترسەردێر
-
خەڵك قائیمقامییەتی قەزای پێنجوێن دانیشتووانی ناوچەكە لەڕوودانی تەقینەوەیەك ئاگادار دەكاتەوە و داوایان لێدەكات كە دەنگی تەقینەوەكەیان بیست "نەترسن". قائمقامییەتی قەزای پێنجوێن لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە:"سبەینێ دووشەممە كاتژمێر (11)ی پێش نیوەڕۆ، لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی گشتی كاروباری مین/سلێمانی بۆمبێكی فڕێدراوی فڕۆكە بەشێوەی تەقاندنەوە لەنزیك پێنجوێن لەناودەبرێت، بۆیە ئەگەر دەنگی تەقینەوەكەتان بیست جێگای ترس نەبێت بۆتان".
-
خەڵك ئەمڕۆ یەكشەممە، لە ڕۆژی دووەمی سەردانەكەیدا بۆ بەغدا، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان سەردانی ژمارەیەك سەركردە و هێزە سیاسییەكانی عیراقی كرد و لە كۆبوونەوەكانیدا، دۆخی سیاسی، ئابووری و ئەمنیی عيراق و ئاڵنگارییە جیاجیاكانی بەردەم وڵاتەكەی لەگەڵ لایەنەكان تاوتوێكردووە. سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێی گوتووە، دەبێت بە دانایی و نەرمی مامەڵە لەگەڵ رووداوەكاندا بكرێت. ئەو سەركردانەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەگەڵیان كۆبووەوە بریتی بوون لە: عەمار حەكیم، سەرۆكی رەوتی حیكمه، ئوسامە نوجێفی، سەرۆكی بەرەی ڕزگاری و پەرەپێدان، جەمال ئەلزاری، ئەمینداری گشتیی پرۆژەی نیشتمانیی عیراقی، نوری مالیكی، سەرۆكی هاوپەیمانیی دەوڵەتی یاسا، هادی عامری، سەرۆكی هاوپەیمانیی فەتح، د. حەیدەر عەبادی، سەرۆكی هاوپەیمانیی نەسڕ، د. نەسسار ئەلڕوبەیعی، سەرۆكی دەستەی سیاسیی ڕەوتی سەدر و ئەندامانی دەستەكە. ڕاگەیەنراوی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستاندا ئاماژە بەوە دەكات لە كۆبوونەوەكاندا ڕاشكاوانە و بە كراوەیی دۆخی سیاسی و ئابووری و ئەمنیی عیراق و ئاڵنگارییە جیاجیاكانی بەردەم وڵات، پەیوەندییەكانی هەولێر ـ بەغدا و گفتوگۆی نێوانیان بۆ چارەسەركردنی كێشە هەڵواسراوەكان، مەترسییەكانی تیرۆر و هەڕەشەكانی داعش، پەیوەندییەكانی عیراق و وڵاتانی ناوچەكە و جیهان، هەڵبژاردنەكانی داهاتووی عیراق و دۆخی ناوچەكە بەگشتی، تاووتوێكران. نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان سوپاسی هاوكاری و هەماهەنگیی نێوان لایەنە عیراقییەكانی كرد بۆ پەسندكردنی بودجەی عیراق و هیوای خواست ئەوە سەرەتایەك بێت بۆ هەنگاونان بەرەو چارەسەركردنی كێشەكانی تری عیراق بەگشتی و كێشەكانی نێوان حكومەتی فیدراڵی عیراق و حكومەتی هەرێمی كوردستان بەتایبەتی. سەرۆكی هەرێمی كوردستان ئامادەیی و خواستی هەرێمی كوردستانی بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی هەولێر و بەغدا بە گفتوگۆ و لەسەر بنەمای دەستوور دووپات كردووەتەوە، ئاماژەی بەوە كردووە "هەموومان لە عیراق هەڵەمان كردووە، دەبێ بە تێڕوانینێكی تازەی هاوبەشەوە بۆ داهاتوو و بۆ چارەسەركردنی كێشەكان لاپەڕەیەكی تازە هەڵبدەینەوە و سوود لە ئەزموون و هەڵەكانی ڕابردوو وەربگرین". سەقامگیری و پێشكەوتنی عێراق و گەڕانەوەی بۆ پێگەی ئاساییی خۆی، وەك نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی پێكردووە، بە چارەسەركردنی كێشە ناوخۆییەكانییەوە بەندە و چارەسەركردنی كێشەكانی هەرێمی كوردستانیش لەگەڵ حكومەتی فیدراڵ كلیلی سەقامگیری و داهاتوویەكی باشترە بۆ تەواوی عێراق، هەرچەند كێشەكانی عێراق چارەسەر ببن، ئەوەندە بەهێز دەبێت، بۆ ئەم مەبەستەش گرنگە دانیشتن و پەیوەندیی بەردەوام لەنێو لایەنە عێراقییەكاندا هەبێت. رایگەیاندووە "ئەم سەردانەشمان بۆ بەغدا لەسەر ئەم بنەمایەیە و دەمانەوێت لەگەڵ هەموو لایەك لە پەیوەندیی بەردەوامدا بین و دیدار و كۆبوونەوەكان لە بەغدا و هەولێر بەردەوام بن." نێچیرڤان بارزانی ڕاشیگەیاندووە، "هێز، ئارامی و سەقامگیریی عیراق پێكەوە بەستراوە، نەوەیەكی تازەی سیاسی لە عیراق دروست بووە و دەبێت بە دانایی و نەرمی مامەڵە لەگەڵ دۆخەكە و ڕووداوەكاندا بكرێت. دەبێت هەمووان لە عیراق پێكەوە بگەینە تێگەیشتنێكی هاوبەش بۆ ئایندەیەكی باشتر و چارەسەركردنی كێشەكان. عیراق خاوەنی سەرچاوەی مرۆیی و سرووشتیی دەوڵەمەندە و دەبێ هەموو لایەن و پێكهاتەكان لە پڕۆسەی سیاسی و بەڕێوەبردنی وڵاتدا هاوبەش بن و لە ئەرك و مافەكاندا یەكسان بن. عیراق پێویستی بە بەهێزكردنی دامەزراوەكانییەتی و گەلی عیراق لە هەموو شوێنێكی وڵات شایستەی ژیانێكی باشترە و پێشبینیی زیاتری خزمەتگوزاری دەكەن، حەز دەكەین هەموو عیراق پێشكەوتوو بێت". لە ڕاگەیەنراوی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستاندا هاتووە لە كۆبوونەوەكاندا لایەنە عیراقییەكانیش سوپاسی سەردانی نێچیرڤان بارزانییان بۆ بەغدا كردووە و دیدار و كۆبوونەوەكانی لەگەڵ سەركردە و هێز و لایەنە سیاسییەكان بە گرنگ لەڕووی كاتەوە، هەروەها بە دەستپێشخەری و هەنگاوێكی ئەرێنی لە قەڵەمدا و هیوایان خواست ببێتە دەرفەتێك بۆ گفتوگۆیەكی جددیی لایەنەكان لەسەر كێشە و گرفتەكانی عیراق و هاوكاری و هەماهەنگیی نێوانیان بۆ…
-
خەڵك وەزیری كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاوی حكومەتی هەرێم رایگەیاند، لە پارێزگای هەولێر 20 سایلۆی گەورە دروستكراوە كە لە توانایدایە 3000 سێ هەزار كەس لە دەرچووان و دەستی كار بخاتە سەركار. بێگەرد تاڵەبانی، وەزیری كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاوی حكومەتی هەرێم بڵاویكردەوە، ئەمڕۆ سەردانێكی مەیدانمان ئەنجامدا بۆ پڕۆژەی بەبازاڕكردنی گەنمی جوتیاران لەپارێزگای هەولێر، لە ئێستادا خۆشبەختانە دروستكردنی سایلۆكان لە 85% ی كارەكانی تەواو بووە بۆ ئەوەی ئامادەكاری بكرێ كە بەرهەمی جوتیارانی ئەم ساڵ وەربگیرێت. ئاماژەی بەوەشكردووە، كارگەكانی ئارد و ساوار و بڕوش و عەلەفی ئاژەڵی كێڵگەكان و مەعكەرۆنی لە هەمان پڕۆژە لە ئاستێكی زۆرباشدا بونیاد نراون. بەوتەی وەزیری كشتوكاڵ، ئەو پڕۆژەیە یەكێكە لە پڕۆژە هەرە گرنگەكانی عیراق و هەرێمی كوردستان كە لەسەر ڕووبەری 12هەزار دۆنم زەویدا، 20 سایلۆی گەورەی لە قۆناغی یەكەم لێ دروست كراوە، كە هەر سایلۆیەك توانای هەڵگرتنی 5000 پێنج هەزار تۆن گەنمی هەیە. بێگەرد تاڵەبانی ئەوەشی خستەڕوو، ئەم پڕۆژەیە لە توانایدایە سێ هەزار كەس لە دەرچووان و دەستی كار بخاتە سەركار، لە مانگی حەوتدا یەكەمین بەرهەمی ئاردی خۆماڵی كارگەكانی ئەم پڕۆژەیە دەكەوێتە بازاڕەكانی هەرێمی كوردستان.
-
خەڵك بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی ڕایدەگەیەنێت، مەفرەزەكانی بنكەی پۆلیسی وارماوای سەربەبەشی پۆلیسی شارەزوور تۆمەتبارێكیان بەتۆمەتی كوشتن دەستگیركرد. بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی بڵاویكردەوە:" پاش ئەوەی لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای هەولێر و دادگای لێكۆڵینەوەی دەشتی هەولێر فەرمانی دەستگیركردنی بكوژێك گەیشتە بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی كە گومانیان دەكرد تۆمەتبار بەرەو پارێزگای سلێمانی هەڵاتبێت، بەڕێوەبەری پۆلیسی پارێزگای سلێمانی سەرجەم بەش و بنكەكانی ڕاسپارد كە بەدواداچوون بكەن بۆ دۆزینەوەو دەستگیركردنی تۆمەتبار". بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی ئاماژەی بەوەشداوە:"دوای بەدواداچوون و لێكۆڵینەوەكان لەلایەن بنكەی پۆلیسی وارماوای سەر بەبەشی پۆلیسی شارەزوور توانرا تۆمەتبار بناسرێتەوە و دەستگیربكرێت". بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی ئەوەشی خستووەتەڕوو:"لەئێستادا تۆمەتبار (ب ، ب ، أ ) بەبڕیاری دادوەر و بەپێی ماددەی 405 لەیاسای سزادانی عیراقی ڕاگیراوە و دوای تەواوكردنی ڕێكارە یاساییەكان ڕەوانەی دادگای هەولێر دەكرێتەوە".
-
خەڵك – ئارام سەردار دوای ئەوەی وەزیری پیشەسازی و بازرگانی هەرێم، بڕیاری دەسەڵاتی تۆماركردن و پاكتاوكردنی كاری كۆمپانیاكانی لە بەڕێوەبەرایەتی شارەكان هەڵوەشاندەوە، بڵند محەمەد، بەڕێوەبەری گشتی تۆماری كۆمپانیاكان لە هەرێم لەم چاوپێككەوتنە وێڕای دەرخستنی هۆكارەكان بۆ(تۆڕی میدیایی خەڵك) ئاشكرای دەكات هەوڵەكان بەردەوامن تۆماری كۆمپانیاكان بە ئۆنلاین و سیستم بێت. خەڵك؛ هۆكاری بڕیاری گەڕاندنەوەی دەسەڵاتی تۆماری كۆمپانیاكان لەبەڕێوەبەرایەتی شارەكانەوە بۆ بەڕێوەبەرایەتی گشتی لەلایەن وەزیری پیشەسازی و بازرگانی چییە؟ بڵند محەمەد؛ پاڵپشت بە یاسای ژمارە ٢١ی ساڵی ١٩٩٧ بەڕێوەبەرایەتی كۆمپانیاكانی سەر بەبەڕێوەبەرایەتی گشتی تۆماری كۆمپانیاكان هەر لەناوەكەیانەوە ڕوونە دەسەڵاتی تۆماركردنی كۆمپانیایان نییە، بابەتەكەش هۆكاری یاسایی هەیە بۆیە وەزیری بازرگانی ئەو بڕیارەی دەركردووە، چونكە دوای هەمواركردنی یاسای ژمارە ٢١ لەساڵی ٢٠٠٤ لەسەردەمی بریمەر، سیستمی تۆماری كۆمپانیاكانی لەسیستمی ئیشتراكی بۆ سیستمی سەرمایەداری گۆڕی، دواتریش لە ساڵی ٢٠٠٧ بەیاسای ژمارە ٢٨ لەهەرێم دەرچوو، ئەوەی جێگای نیگەرانی ئێمەیە دەسەڵاتی تۆماری كۆمپانیاكانی بە مەركەزی هێشتەوە، لەكاتێكدا پێویست بوو لەیاساكەدا دەسەڵات بدرێتە بەڕێوەبەری گشتی تۆماری كۆمپانیاكان تا دەسەڵاتی تۆماركردن بداتە بەڕێوەبەرایەتی شارەكان. خەڵك؛ لە عیراق پڕۆسەی تۆماری كۆمپانیاكان چۆنە؟ بڵند محەمەد؛ دوای دروستكردنی كابینەی نۆیەم بڕیاردرا هەماهەنگی باش هەبێت لەنێوان هەولێر و بەغداد، لەكاتی سەردانی شاندی وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی بۆ بەغدا لەگەڵ هەردوو وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی عیراق بەجیا كۆبوونەوە و یەكێك لەپرسەكان گفتوگۆی لەسەر كرا تۆماری كۆمپانیاكان بوو، پرسیار ئاڕاستەی هەرێم كرا بە چ دەسەڵات و پێوەرێك دەسەڵاتی تۆماری كۆمپانیاكان دراوە بە بەڕێوەبەرایەتی شارەكان یان هەر كارێكی تر ئەنجام بدرێت، چونكە بەپێی هەمان یاسا لەعیراقیش تەنها لەبەغدا پڕۆسەی تۆماركردنی كۆمپانیاكان بەڕێوەدەچێت، حكومەتی عیراقیش ئەو دەسەڵاتەی نییە تۆماری كۆمپانیاكان بداتە شارەكان. خەڵك؛ كەواتە پێشتر چۆن دەسەڵاتی تۆماری كۆمپانیاكان و پاكتاوكردنی كارەكان دراوە بەبەڕێوەبەرایەتییەكان؟ بڵند محەمەد؛ لەساڵی ٢٠١٠ بە بڕیارێكی وەزیری پیشەسازی و بازرگانی ئەوكات دەسەڵاتی تۆماری كۆمپانیاكان و هەندێ لە دەسەڵاتەكان شۆڕكاتەوە بۆ بەڕێوەبەرایەتی شارەكان، بەڵام دوای یەك مانگ وەزارەتی بازرگانی عیراق بە نووسراو داوای هۆكار و دەسەڵات بڕیارەكە دەكات، ئەوكاتیش وەڵامی هەرێم ئەوەیە كە دەسەڵاتی بەڕێوبەرایەتییەكان تەنها كۆكردنەوەی پەڕاو و پێویستیەكانی تۆماركردنی كۆمپانیایە ئینجا دوای كۆكردنەوەی ڕەوانەی بەڕێوەبەرایەتی گشتی تۆماركردنی بكەن. خەڵك؛ كەواتە بڕیارەكە پێچەوانەی لامەركەزی نییە؟ بڵند محەمەد؛ ئێمە لەگەڵ بابەتی لامەركەزداین، بەڵام هۆكاری بڕیارەكە دەگەڕێتەوە بۆ ڕێگرییە یاساییەكان، لەكۆبوونەوەی ئەنجومەنی ڕاوێژكاری وەزارەتیش جەخت كراوەتەوە هەمواری كۆمەڵێك یاسا بكەینەوە تا دەسەڵات شۆڕبكرێتەوە بۆ بەڕێوەبەرایەتییەكانی خوارەوە، لیژنەیەكی باڵای چاكسازی و بەرەوپێشبردنی تۆماری كۆمپانیاكان بەسەرپەرشتی قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆكی حكومەت هەیە، بە دوو پڕۆسە یەكێكیان پڕۆسەی ئێستایە كە لەماوی ١٥ بۆ ٢٠ ڕۆژی تر ڕاسپاردەكانی ئەو لیژنەیە بگاتە ئەنجومەنی وەزیران سیستمێكی نوێی تۆماری كۆمپانیاكان دابمەزرێت كەلەلایەن وەزارەتەوە دیاری كراوە و لیژنەكەش جەخت دەكاتەوە تۆماری كۆمپانیاكان بە ئۆنلاین و سیستم بێت، پارێزەران لەهەر شارێك بن پڕۆسەی تۆماری كۆمپانیاكان لەئۆفیسی خۆیان دەتوانن كارەكان ڕایی بكەن، تەنانەت كاری پسوڵەی دارایش هەر بەم سیستمە ئەنجام دەدرێت، هەنگاوی دووەمی لیژنەكەش قۆناغی گۆڕینی یاساكانە كەئەویش كارەكانی لەسێ مانگ تێپەڕ ناكات دەكرێت یاسای ژمارە ٢١ی ساڵی ١٩٩٧ هەموار بكرێتەوە.
-
خەڵك بەهۆی خۆپارێزی لە كۆرۆنا، سعودیە بڕیاریدا نوێژی تەڕاویح لە مزگەوتەكان بۆ 5 ڕكعات كەمبكاتەوە. سەرۆكایەتی گشتی كاروباری مزگەوتی مەككە و مەدینەی پیرۆز ڕایگەیاند، بڕیاریانداوە نوێژی تەڕاویح كەمبكەنەوە بۆ پێنج ڕكعات. سەرۆكایەتی گشتی كاروباری مزگەوتی مەككە و مەدینەی پیرۆز ئاماژەی بەوەشداوە، تەواوی تواناكانیان خستووەتەگەڕ بەمەبەستی خزمەتكردنی بەردەوامی سەردانیكەرانی ماڵی خودا و مزگەوتەكانی مەككە و مەدینەی پیرۆز. پێشتریش حكومەتی ڕیاز بڕیاریدابوو، لە مانگی ڕەمەزاندا تەنها ڕێگە بەوكەسانە دەدرێت گەشتی عومرە و نوێژكردن لە مزگەوتی مەككەی پیرۆز ئەنجام بدەن كە پێكوتەی ڤاكسینی كۆرۆنایان وەرگرتووە. ئەمەش لە كاتێكدایە، بەپێی دوایین ئامار لەسەرەتای بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی كۆرۆنا لە سعودیە زیاتر لە 390 هەزار كەس تووشی ئەو ڤایرۆسە بوون و زیاتر لە 6700 كەسی بە هۆیەوە گیانیان لە دەستداوە، هاوكات لە كۆی 34 ملیۆن كەسی دانیشتووی ئەو وڵاتە زیاتر لە پێنج ملیۆن كەس ڤاكسینی كۆرۆنایان وەرگرتووە.
-
سلێمانی – نزار جەزا ئەمڕۆ چووینە نێو بازاڕی سلێمانی و گفتوگۆمان لەگەڵ ژمارەیەک فرۆشیاری جیاوازدا ئەنجامدا، کە هەموویان جەختیان لەوەکردەوە، هەرچەندە چەند ڕۆژێکی ماوە بۆ مانگی ڕەمەزان، بەڵام بەراوردن بەساڵانی پێشتر فرۆشیان کەمە. تەنها دوو ڕۆژ ماوە بۆ هاتنی مانگی ڕەمەزان، ساڵانی ڕابردوو لەم کاتانە بازاڕ جمەى لەکڕیار دەهات، بەڵام ئەمساڵ دیمەنی نێو بازاڕ جیاوازتر بوو، هەم دوکاندارەکان فرۆشیان کەمبوو، هەم جوڵەی نێو بازاڕەکە کەمتربوو. بەشێک لەهاوڵاتییان بابەتە بەرچاییەکانی وەک ماست و پەنیر و هەنگوین و تاعین بۆ پارشێو دەکڕن، بۆیە چووینە لای محەمەد جەلال کە فرۆشیاری بابەتە بەرچاییەکانە و ڕوونیکردەوە، هیچ جوڵەیەک لەبازاڕدا نییە، ساڵانی پێشوو زۆر لەئەمساڵ باشتربوو، بەجۆرێک تا ساڵی ٢٠١٧ نزیکی حەوت کەس لە دووکانەکەدا کاریان دەکرد، بەڵام ئێستا دوو کەسن. محەمەد وتیشی: پێشتر بەدوو شەفت کارمان دەکرد و فریانەدەکەوتین بەرهەمەکانمان بکێشین و بیفرۆشین، بەڵام ئێستا بەئاسودەیی پێکەوە قسەدەکەین و کڕیاریش نایەت. ئەو فرۆشیارە ئاماژەى بۆئەوەکرد، نرخەکان وەک خۆیانن، ئەگەر نرخیش بەرزبێتەوە لەوانەیە بەهۆی گۆرانکاری لەبەهای دراوەکانەوە بێت، ئەگەرنا مانگی ڕەمەزان کاریگەری ناکاتە سەر نرخەکانیان. دواتر چووینە لای فرۆشیارێکی دیکە کە برنج و ڕۆن و بەرەچێشتەکان و شەربەت و هەندێک پێویستی ڕۆژانەى هەبوو، ئەو بەتەنها لەدووکانەکەیدا وەستابوو چاوەڕێبوو کڕیارێک بێت شتێکی لێ بکڕێت، بەڵام بەدرێژایی ئەو ماوەیەی لای بووین، هیچ کڕیارێک نەهات. ئەو فرۆشیارە کە ناوی ڕەمەزان کاژاوییە ئاماژەى بەئەوەدا، بەهۆی بەرزبوونەوەی بەهای دۆلارەوە پێشتر نرخی شمەکەکانیان بەرزبۆتەوە، بەڵام ئێستا نرخ جێگیربووە، لەگەڵ ئەمەشدا کڕیاریان بەراورد بەساڵانی پێشتر کەمە، ئەمەش بەهۆی خۆپارێزی هاوڵاتییان لەکۆرۆنا و کەمی پارە و زۆربوونی مارکێتەکانەوەیە. ڕەمەزان ئەوەشی باسکرد، بەگشتی فرۆشی بەرهەمەکان هەروەک ڕۆژانی پێشترە، بەڵام چەند بابەتێکی وەک سوپ و خورما و لیمۆبەسرایی و شەربەت و تەمەرهیند فرۆشیان زیادبوون. شەربەت یەکێکی دیکەیە لەو خواردنەوانەى لەمانگی ڕەمەزاندا سەرە بۆ کڕینی دەگیرێت، بۆیە ئەم بەرهەمە لەپێش هاتنی مانگی ڕەمەزانەوە فرۆشیان دەفڕێت، هەروەک محەمەد عەبدولڕەحمان خاوەنی شەربەتی هەڵەدن بۆی باسکردین، فرۆشیان زۆر زیادیکردووە بەراورد بەچەند ڕۆژی ڕابردوو، بەتایبەت دووکاندارەکان زۆر دەچنە لایان بۆئەوەی بەدەبەى گەورە بیکڕن، بەڵام بەراورد بەساڵانی پێشوو فرۆشیان کەمە. ئەو شەربەتفرۆشە، ئاماژەى بەئەوەدا، لەگەڵ هاتنی مانگی ڕەمەزاندا دەردەکەوێت فرۆشیان لەو مانگەدا چۆنە، بەڵام پێناچێت هاوشێوەی ساڵان بێت، چونکە خەڵک کەمتر پارەى پێیە و ترسیان لەخەرجکردنی هەیە. لەگەڵ هاتنی مانگی ڕەمەزاندا خواردنێکی دیکە هەیە، کە بۆتە خواردنی سەرەکی ڕەمەزان، کەم سفرە هەیە، هەموو ئێوارەیەک لەسەری نەبێت و ڕۆژووی پێ نەشکێنرێت، ئەویش خورمایە، ئەمیش لەچاو ساڵانی پێشوو بازاڕی کزە. خورمافرۆشێک کە بەشیروانی خورما ناسراوە، گفتوگۆیەکمان لەگەڵ ئەنجامدا و جەختی لەئەوەکردەوە، بەهۆی هاتنی مانگی ڕەمەزانەوە فرۆشیان زیادیکردووە، بەڵام بەراورد بەساڵانی پێشتر ساڵ بەساڵ فرۆشیان کەمتردەبێت، چونکە ئیشوکار کەمترە و خەڵک پارەى کەمترپێیە. ئەوەشی باسکرد، نرخی خورماکانیش جێگیرە و بەراورد بەدوو ساڵی ڕابردوو نرخ دابەزیوە و نرخەکان گونجاون. بەگشتی لەگەڵ نزیکبوونەوە لەمانگی ڕەمەزان فرۆشی هەندێک خواردن و خواردنەوە زیاددەکات، بەڵام وەک فرۆشیاران باسیانکرد، فرۆشیان بەراورد بەساڵانی پێشوو دابەزیوە.
-
خەڵك پسپۆڕێكی نەخۆشییەكانی هەناو ڕایدەگەیەنێت ، داتایەكی زانستی باوەڕپێكراو نییە ئەوە بسەلمێنێت كە ڕۆژوو ئەگەری توشبوون بە نەخۆشییەكە زیاد دەكات، دەشڵێت،"ئەوانەی نەخۆشییەكەیان بە سووكی گرتووە، باشترە ٢٤ كاتژمێر دوای نەمانی نیشانەكانیان، ڕۆژوو بگرن". د.زانا دزەیی، پسپۆڕی نەخۆشییەكانی هەناو لەهەژماری تایبەتی خۆی لە فەیسبوك ڕایگەیاندووە ، وەرگرتنی ڤاكسینی كۆرۆنا لە مانگی ڕەمەزاندا ڕۆژوو بەتاڵ ناكاتەوە، زانایانی ئایینی ئیسلام دەڵێن ڕێگەپێدراوە و دەتوانیت لەكاتی ڕۆژووبوون وەریبگریت. ڕاشیگەیاندووە، هەندێك كەس نیشانە لاوەكییەكانی ڤاكسینەكە بە تووندی دەگرن وەك (تاو لەرزێكی زۆر، بێ هێزیی، ئێش و ئازاری ماسوولكە)، بۆیە دەشێت بەھۆی ئەم ئازارانەوە نەتوانن ڕۆژووەكەیان بەردەوام بێت و پێویستیان بە وەرگرتنی دەرمان ھەبێت، بۆیە پێویستە لەم كاتانەدا ڕاوێژ بە پزیشك بكرێت بۆ شكاندنی ڕۆژووەكە. ئایا وەرگرتنی ڤاكسینی كۆرۆنا لە مانگی ڕەمەزاندا ڕۆژوو بەتاڵ دەكاتەوە؟ وەڵام⁄ نەخێر، ڕۆژوو بەتاڵ ناكاتەوە، زانایانی ئایینی ئیسلام دەڵێن ڕێگەپێدراوە و دەتوانیت لەكاتی ڕۆژووبوون وەریبگریت. سەرچاوە: گۆڤاری بەناوبانگی پزیشكی (لانسێت). تێبینیی: ھەندێ كەس نیشانە لاوەكییەكانی ڤاكسینەكە بە تووندی دەگرن وەك (تاو لەرزێكی زۆر، بێ ھێزیی، ئێش و ئازاری ماسوولكە)، بۆیە دەشێت بەھۆی ئەم ئازارانەوە نەتوانن ڕۆژووەكەیان بەردەوام بێت و پێویستیان بە وەرگرتنی دەرمان ھەبێت، بۆیە پێویستە لەم كاتانەدا ڕاوێژ بە پزیشك بكرێت بۆ شكاندنی ڕۆژووەكە. پرسیاری دووەم⁄ ئایا ئەوەی تووشی نەخۆشیی كۆڤید-١٩ بێت، دەتوانێت بە ڕۆژوو بێت؟ وەڵام⁄ یەكێك لە ڕێگەپێدراوەكانی شكاندنی ڕۆژوو لە شەریعەتی ئیسلام، نەخۆش كەوتنە و لە قورئانی پیرۆزیش ئاماژەی پێكراوە، بەڵام كامە نەخۆشیی؟ ئایا ھەموو نەخۆش كەوتنێك؟ بە دڵنیاییەوە نەخێر، ھەندێ نەخۆشیی تایبەت ھەن كە ڕێگەیان پێدراوە. نەخۆشیی كۆڤید-١٩ و ڤایرەسی كۆڕۆنا، لە بەشێك لە تووشبووان نەخۆشییەكە بە تایبەتی ئەوانەی تەمەنیان سەرووی ٦٠ ساڵە و نەخۆشیی درێژخایەنیان ھەیە، یان ئەوانەی بە قورسیی گرتوویانە و نەخۆش پێویستە لە نەخۆشخانە بخەوێندرێت، ئەمانە لە ڕووی پزیشكییەوە نابێت و ناشێت بە ھیچ جۆرێك ڕۆژوو بگرن. بەشێكی تریان نەخۆشییەكەیان مامناوەندە، واتا لە ماڵەوەن و چارەسەر وەردەگرن، ئەمانە باشترە تا دوو ھەفتەی یەكەمی نەخۆشییەكە ڕۆژوو نەگرن. ھەرچەندە ئەم ژمارەی ڕۆژانە دەشێ كەمتر و زیاتر بێت، لەسەر بارودۆخی نەخۆشەكە وەستاوە. ئەوانەی نەخۆشییەكەیان بە سووكیی گرتووە، باشترە ٢٤ كاتژمێر دوای نەمانی نیشانەكانیان، ڕۆژوو بگرن. پرسیار⁄ ئایا ڕۆژوو گرتن لە ڕەمەزان ئەگەری تووشبوون بە كۆڤید-١٩ زیاد دەكات؟ وەڵام⁄ نەخێر، ھیچ داتایەكی زانستیی باوەڕپێكراو نییە ئەوە بسەلمێنێت كە ڕۆژوو ئەگەری توشبوون بە نەخۆشییەكە زیاد دەكات. بۆ ھەر پرسیارێك سەبارەت بە ڕۆژوو بوونت لە كاتی تووشبوونت بە كۆڤید-١٩، باشترە ڕاوێژ بە پزیشكی پسپۆڕی ئەو بوارە بكەیت. د.زانا دزەیی پسپۆڕی نەخۆشییەكانی ھەناو
-
خەڵك بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی ڕایدەگەیەنێت ، مەفرەزەكانی بنكەی پۆلیسی وارماوای سەربەبەشی پۆلیسی شارەزور تۆمەتبارێكیان بەتۆمەتی كوشتن دەستگیركرد، كە تاوانەكەی لە شاری هەولێر ئەنجامداوە و هەڵًهاتووە . بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی لە ڕاگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، پاش ئەوەی لەلایەن پۆلیسی هەولێر و دادگای لێكۆڵینەوەی دەشتی هەولێر فەرمانی دەستگیركردنی بكوژێك گەیشتە پۆلیسی سلێمانی، كە گومانیان دەكرد تۆمەتبار بەرەو پارێزگای سلێمانی هەڵاتبێت، بەڕێوەبەری پۆلیسی پارێزگای سلێمانی سەرجەم بەش و بنكەكانی ڕاسپارد، كە بەدواداچوون بكەن بۆ دۆزینەوەو دەستگیركردنی تۆمەتبار . ئاماژە بۆ ئەوەشكراوە، كە دوای بەدواداچوون و لێكۆڵینەوەكان لەلایەن بنكەی پۆلیسی وارماوای سەربەبەشی پۆلیسی شارەزور توانرا تۆمەتبار بناسرێتەوەو دەستگیربكرێت . ئەوەشخراوەتەڕوو، لەئێستادا تۆمەتبار (ب ، ب ، أ ) بەبڕیاری دادوەرو بەپێی ماددەی 405 لەیاسای سزادانی عیراقی ڕاگیراوەو دوای تەواوكردنی ڕێكارە یاساییەكان ڕەوانەی دادگای هەولێر دەكرێتەوە .
-
خەڵك- بەپێی ڕاپۆرتە كەشناسییەكان، لە سەرەتای هەفتەی داهاتوودا شەۆپۆلێكی باران بارین ناوچەكانی هەرێم دەگرێتەوە. ئاراس جەبار، شارەزای كەشناسی بۆ (خەڵك) ئاماژەی بەوەكرد، لە كاتەكانی ئێستا بەدواوە ناوچەكانمان دەكەوێتەوە ژێر كاریگەریەكی ناوچەیەكی پەستان بەرز تا ڕێكەوتی ١٨ی مانگ كاریگەری ئەمێنێتەوە لەناوچەكەدا و ئەگەری بارانبارین نابێت لەو مەودایەدا. ڕاشیگەیاند، پلەكانی گەرماش زیاتر بەشێوەیەكی جێگیر لە ئاستی ئاسایی خۆیدا ئەمێنێتەوە بە جیاوازی تێكڕای ٢ بۆ ٤ پلەی سیلیزی لەو مەودایە بەرزبوونەوە نزمبوونەوە بەخۆیەوە ئەبینێت. ئاماژەی بەوەشكرد، لەڕێكەوتی ١٨ ی مانگەوە لە ئەنجامی كاریگەری لاوازی نزمەپاڵەپەستۆی ھەردوو دەریای سوور و ناوەڕاست شەپۆلێكی لاوازی تاو تاو بارانبارین و ھەورە تریشقە ناوچەكانمان ئەگرێتەوە بۆ ماوەی چەند ڕۆژێك كاریگەری بەلاوازی بەردەوامی ئەبێت لەسەر ناوچەكە.