فوئاد حوسێن لەئێرانە
خەڵك- فوئاد حوسێن بەسەردانێك گەیشتە ئێران و بڕیارە تاوتوێی…
زیاترسەردێر
-
خەڵك- بە 5173 حاڵەتی تووشبوونی نوێ، عیراق بەرزترین ئاستی تووشبوونی ڕۆژانەی بە ڤایرۆسی كۆرۆنا تۆماركرد لەو دەمەی لە وڵاتدا بڵاوبۆتەوە. بەرزترین ئاستی تووشبوون لە شەپۆلی یەكەمی بڵاوبوونەوەی پەتاكە، لە 23ی ئەیلولی 2020 بوو كە 5055 حاڵەتی تووشبوون تۆماركرا. ئەمڕۆ چوار شەممە، بەپێی ماڵپەڕی Worldmetterی جیهانی پسپۆڕ لە دیاریكردنی ڕێژەی تووشبوون بە كۆرۆنا لە جیهان، عیراق لە پلەی هەشتەی جیهاندا ناوی هات و لە دوای چیك و پۆڵەندا و ڕوسیا و ئێران و مەكسیك و ئۆكرانیا و ئەندۆنیسیاوە، بەرزترین ئاستی تووشبوونی تۆماركرد. ئەم خشتەیەی خوارەوە، ژمارەی تووشبوونی نوێ لە مڕۆدا بە كۆرۆنا لە هەر وڵاتێكدا دیاریی دەكات.
-
خەڵك- وابڕیارە لە كاتژمێر 12ی ئەمشەو، تەواوی بازگەكانی چوون بۆ پارێزگای هەولێر دابخرێن، ئەمەەش وەك ڕێكارێك بۆ بەرگرتن لە بڵاوبوونەوەی زیاتری پەتای ڤایرۆسی كۆرۆنا كە لەلایەن پارێزگاكەوە دەگیرێتەبەر. سەلام خۆشناو بەڕێوەبەری بازگەكانی پارێزگای هەولێر بە میدیاكانی نزیك لە پارتی دیموكراتی كوردستانی ڕاگەیاندووە"هاووڵاتییان و گەشتیاران ئاگاداردەكەنەوە، لە كاتژمێر 12ی ئەمشەوەوە، بڕیاری ژووری ئۆپەراسیۆنەكانی بەرەنگاربوونەوەی كۆرۆنا لە پارێزگای هەولێر جێبەجێ دەكەن و سەرجەم بازگەكانی هاتن بۆ ناو پارێزگای هەولێر دادەخەن". بە وتەی بەڕێوەبەری بازگەكانی پارێزگای هەولێر "سەرجەم بازگەكانی هاتن بۆ ناو هەولێر، لە پارێزگاكانی دیكەی ناوەڕاست و خوارووی عێراق دادەخرێن، رێگە بە هیچ هاووڵاتییەك و گەشتیارێك نادرێت بێتە ناو پارێزگای هەولێر"، داواشی لەو هاووڵاتییانە كردووە كە بە نیازن لە رۆژانی كۆتایی هەفتە بێنە ناو پارێزگای هەولێر،" لە كاتژمێر 12ی شەوی چوارشەممەوە نەیەن و خۆیان لە رێگە نەدەن، چونكە بە گوێرەی بڕیاری ژووری ئۆپەراسیۆن بە هیچ شێوەیەك رێگه نادرێت كەس بێتە ناو هەولێر". بەپێی بڕیارێكی ژووری ئۆپەراسیۆنی پارێزگای هەولێر، بازگەكانی پارێزگاكە لەگەڵ پارێزگاكانی تری عێراق ، لە رۆژانی 5 تا 7ی ئادار دادەخرێن.
-
خەڵك- سەرۆكی دەزگای لوتكە بۆ كاروباری ئاوارە و پەنابەران ئاشكرای دەكات، كە 500 ڤاكسینی ئەنفلۆنزای وەرزی بۆ كەمپی باریكە لە سلێمانی دابین كراوە بۆ كوتانی هاوووڵاتیان دژی پەتای وەرزی. ئاری جەلال، سەرۆكی دەزگای لوتكە بۆ كاروباری ئاوارە و پەنابەران بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، وەك هەمیشە دەزگاكەیان پێشەنگ بووە لە هاوكاریكردنی ئاوارە و پەنابەرانی ناوخۆ و دەرەوەی وڵات، هەر بۆیە لە دوایین چالاكییە مرۆییەكانیدا هەستاین بە دابینكردنی ڤاكسینی پەتای وەرزی بۆ ئاوارە و لێقەوماوانی كەمپی باریكە. ڕاشیگەیاند، دەزگاكەیان بە هاوكاری بەڕێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی ٥٠٠ ڤاكسینی بۆ بنكەی تەندروستی كەمپی باریكە دابینكرد. جەختیشی كردەوە، دەزگای لوتكە بۆ كاروباری ئاوارە و پەنابەران هەمیشە لە هەوڵداندایە بۆ هاوكاریكردنی پەنابەران و ئاوارەكانی ناوخۆ و دەرەوەی وڵات.
-
خەڵك- سەرۆكایەتی پەرلەمانی عیراق، لەسەر بەرزبوونەوەی نرخی دۆلار لە بازاڕەكاندا هاتە دەنگ و پێیوایە، كاریگەریی نەرێنی لەسەر ژیانی هاووڵاتیان دروستكردووە. ئەمڕۆ چوار شەممە، حەسەن كەعبی جێگری یەكەمی سەرۆكی پەرلەمانی عیراق لە میانی سەرۆكایەتی بۆ دانیشتنی ئەمڕۆی پەرلەمان ڕایگەیاند"بەرزكردنەوەی نرخی خەرجی دۆلار، كاریگەریی نەرێنی زۆر گەورەی لەسەر ژیانی هاووڵاتی عیراقی دروستكردووە". بە وتەی كەعبی"بەرزكردنەوەی نرخی خەرجی دۆلار، كاریگەریی زۆر گەورەی لەسەر ژیانی هاووڵاتیان و سەقامگیریی ئابوری هەیە بەشێوەیەكی گشتی". جێگری یەكەمی سەرۆكی پەرلەمانى عيراق دەڵێت"پێویستە هەڵوێستێكی ڕاستەقینە و بەپەلە لەلایەن هەموو ئەندامانی پەرلەمان و لیژنەی داراییەوە بگیرێتەبەر، تا بگەڕێنەوە بۆ نرخەكەی پێشووی".
-
ئەمەی خوارەوە چەند ڕێگایەکی جیاوازە کە ڕیستۆرانتەکان بەکاری دەهێنن بۆ ئەوەی پارەی زیاتر دەستبخەن: -شوێنە باشەکان بۆ ئەوانەی پارە دەدەن -ئەو کورسی و میزانەی شوێنەکانیان باشە دادەنرێت بۆ ئەو کەسانەی کە نان دەخۆن و پارەی زیاتر خەرج دەکەن، هەربۆیە زۆرجار کە دەچیت کارمەندەکە لێت دەپرسێت نان دەخۆن؟ گەر بڵێیت هەر قاوەیەک دەخۆینەوە دەتباتە شوێنە خراپەکان و دەڵێت ئەو شوێنانەی دیکە گیراوە. -ستایلی کارمەندەکان -زۆرێک لە کارمەندەکان نابێت زۆر خۆیان جوانبکەن، بۆ نمونە ماکیاژ بکەن یاخود کەرەستەی جوانکاریان پێوە بێت، بۆ ئەوەی خانمانی میوان وا هەست نەکەن کە لەوان جوانترە و ڕق هەڵبگرن -پارچە کێک -کێک و شیرینی لە ڕیستۆرانتەکان بە پارچە دادەنرێت بۆ ئەوەی واتلێبکات داویبکەیت و حەزی پێبکەیت -سایزی دەوریەکان -بەگشتی لە بۆفیەی کراوە دەوریەکان بچوکترە بۆ ئەوەی زۆر نەخۆیت و زوتر هەستبکەیت تێرت خواردووە، لەکاتێکدا لە ڕیستۆرانتەکان دەوری گەورەیە بۆ ئەوەی زیاتر داوا بکەیت. -پارەی ئاو -هەرچەندە ئاو کەمترین تێچووی هەیە، بەڵام لە زۆرێک لە ڕیستۆرانتەکان بێ ئەوەی داوای بکەیت بۆت دادەنێن و لەسەرت هەژمار دەکەن، کە ئەوەش داهاتێکی باشە بۆیان چونکە زۆربەی قازانجە. -هەڵبژاردەی ئەوان -زۆرجار کارمەندەکان ڕاهێندراون بۆ ئەوەی ئاڕاستەت بکەن بۆ هەڵبژاردنی ژەمە گرانەکان تا بەبێ ئەوەی هەست بەخۆت بکەیت ئەوە هەڵبژێریت، یان زۆرجار تەنها بە پێکەنین و نوشتانەوە واتلێدەکەن ئەوەی ئەوان دەیانەوێت هەڵی بژێریت.
-
ئەمەی خوارەوە کۆمەڵێک هۆکارە بۆ ئەوەی جارێکی دیکە لە منداڵەکەت نەدەیت و ڕێگەی دیکە بۆ سزادان بەکار بهێنیت: -زۆرجار منداڵ نازانێت بەهۆی چیەوە لێدانی خواردووە و درک بە هەڵەی کارەکەی خۆی ناکات، هەر بۆیە ڕق ئەستورتر دەبێت و دواتر دوبارەی دەکاتەوە. -توێژینەوەکان ئەوەیان سەلماندووە کە بەرە بەرە منداڵ لەگەڵ لێدانەکە ڕادێت، بۆیە دایک و باوک ناچارن لێدانەکە توندتر بکەنەوە تا دەگاتە ئاستێک کە زیان بە تەندرووستی منداڵەکە دەگەیەنیت. -لێدان وا لە منداڵ وادەکات لەداهاتوودا ببێتە کەسێکی توندوتیژ -بە لێدان منداڵ هەستی خۆشەویستی دایک و باوک لەدەستدەدات و توشی خەمۆکی دەبێت -لێدان زیانی تەندرووستی و دەروونی بە منداڵەکەت دەگەیەنێت لە جیاتی لێدان پێویستە چی بکەیت؟ لەجیاتی لێدان ڕێگای دیکە هەیە بۆ کۆنتڕۆڵی منداڵ دەتوانیت بەکاری بهێنیت، بۆنومەن ناچاری بکەیت واز لەیاریەکەی هبێنێت بۆماوەی ٥ خولەک و گەر دوبارەی کردەوە ٥ خولەکی دیکەی بۆ نوێ بکەیتەوە.
-
بڕیارە سبەینێ فیلمی سینەمایی 09 لە سلێمانی نمایشبكرێت و بەهۆی رێنماییەكانی خۆپارێزییەوە لە پارێزگای هەولێر و دهۆك فیلمەکە ڕادەگیرێت. بەختیار فەتاح، دەرهێنەری فیلمی 09، ڕایگەیاندووە "فیلمی 09 لە شارەکانی سلێمانی، کەرکوک، هەڵەبجە و کەلار لە کاتی دیاریکراوی خۆی بەردەوام دەبێت، لە ڕێکەوتی 4ی ئەم مانگە لە ژێر ڕێنمایی تەندروستی". ئەوەشیخستەڕو، "داوای لێبوردن لە شارەکانی هەولێر و دهۆک دەکەین فیلمەکە ڕادەگیرێت تا ڕۆژی 10ی ئەم مانگە و دەرچونی ڕێنمایی نوێی تەندروستی". ئەمەش لەکاتێکدایە کە ئەمڕۆ لە تەلاری هونەری شاری سلێمانی، مەراسیمی دەستپێکی فیلمەکە ئەنجام درا
-
خەڵك- سەرەڕای دابەزینی بەهاكەی بۆ ماوەی چەند ڕۆژێك لەسەریەك، ئەمڕۆ نرخی ئاڵتون جارێكی دیكە دابەزی و بەهای یەك ئۆنس گەیشتە 1713 دۆلار و شارەزایەكی كاروباری زێڕیش دەڵێت: "زیاتریش دادەبەزێت". دانا وەرتی، خاوەنی زێڕەنگەری ئازوورا لە هەولێر بۆ (خەڵك) ڕایگەیاند، هەرچەندە دوو ڕۆژە پاكێجی 1.9 ترلیۆن دۆلار لەلایەن جۆ بایدن، سەرۆكی ئەمریكا بۆ بووژانەوەی ئابووری و كەمكردنەوەی بێكاری پەسەند كراوە، بەڵام چونکە تا ئێستا نەچۆتە بواری جێبەجێ کردنەوە کاریگەری وای نەبووە و لەوانەیە تا کۆتایی مانگی 3 نەچێتە بواری جێبەجێ کردنەوە. ڕاشیگەیاند، بەو هۆیەوە نرخی زێڕ كەمێك بەرزبووە و بەیانی ئەمڕۆ بەهای یەك ئۆنس زێڕ گەیشتەوە 1732 دۆلار، بەڵام ئێوارە جارێكی دیكە دابەزی و گەیشتە 1713 دۆلار. ئاماژەی بەوەشكرد، بەهای یەك مسقاڵ ئاڵتونی عەیارە 21 بووە بە 351 هەزار دینار و هەروەها عەیارە 18 بە 301 هەزار دینارە. وتیشی، "پێدەچێت بەهای زێڕ زیاتر دابەزێت و ئەگەر تا چەند كاتژمێرێكی دیكە بەو جۆرە بمێنێتەوە زیاتر دادەبەزێت بۆ 1684 دۆلار بۆ یەك ئۆنسە".
-
خەڵك- دژەتیرۆری كوردستان دانپێدانانی ئەنجامدەرانی هێرشەە مووشەكییەكەی سەر شاری هەولێر بڵاودەكاتەوە و ڕایدەگەیەنێت، تاوانبارەكە یەكێك لە بەشداربووانی تاوانەكە بووە. لە شەوی 15-2-2021 بە چەند مووشەكێك شاری هەولێر و فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی پایتەختی هەرێم كرانە ئامانج و بەهۆیەوە چەند كەسێك بوونە قوربانی و هەر زوو هێزە ئەمنییەكانی هەرێم و عیراق و هاوپەیمانان دەستیان بە لێكۆڵینەوە كرد. دژەتیرۆری كوردستان لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، چوار کەس ئەنجامدەری سەرەکیی هێرشە تیرۆریستییەکە بوون، کە توانرا یەکێك لە ئەنجامدەرە سەرەکییەکانی هێرشەکە بەناوی (حەیدەر حەمزە عەباس مستەفا بەیاتی) دەستگیر بکرێت کە دانی بە تاوانەکەی نا. دەقی ڕاگەیەنراوەكە: دوای ئەوەی شەوی 2021/2/15 هێرشێکی مووشەکی کرایە سەر شاری هەولێر و فڕۆکەخانەی نێودەڵەتی هەولێر، کە ژمارەیان 14 مووشەک بوو و بووە هۆی گیانلەدەستدانی بەڵێندەرێکی بیانی و هاووڵاتییەکی عێراقی و برینداربوونی 5 سەربازی ئەمریکی و دوو هاووڵاتیی سڤیل، هێزە ئەمنییەکانی هەرێمی کوردستان، دەستبەجێ دەستیان بە لێکۆڵینەوەیەکی ورد کرد و لە سەرەتادا، ئەو کیایەی هەڵگری رووکێتەکان بوو، دۆزرایەوە و سەرەداوی باش بە دەست هێزە ئەمنییەکان کەوت. لە ئەنجامدا دەرکەوت چوار کەس ئەنجامدەری سەرەکیی هێرشە تیرۆریستییەکە بوونە، کە توانرا یەکێك لە ئەنجامدەرە سەرەکییەکانی هێرشەکە بەناوی (حەیدەر حەمزە عەباس مستەفا بەیاتی) دەستگیر بکرێت کە دانی بە تاوانەکەی نا و بەشێوەیەکی تەواو، باسی لە چۆنیەتی ئەنجامدانی هێرشەکە کرد. لە دوای هاوبەشکردنی ئەنجامی لێکۆڵینەوە لەگەڵ دەزگا ئەمنییەکانی حکوومەتی فیدراڵ و هاوپەیمانان، ئەنجامدەرێکی دیکەی هێرشەکە لەلایەن دەزگا ئەمنییەکانی حکوومەتی فیدراڵ دەستگیر کرا. دوو تاوانباری دیکەش ماون کە هەوڵ و بەدواداچوونەکان بەردەوامن لە لایەن دەزگا ئەمنییەکانەوە بۆ دەستگیرکردنیان، لەبەر ئەم هۆکارەش لە دانپێدانانەکانی (حەیدەر حەمزە بەیاتی) ناوی ئەنجامدەرانی دیکە، لادراوە و ئاشکرا نەکراوە. ( حەیدەر حەمزە بەیاتی) لە دانپێدانانەکەیدا بە وردەکارییەوە باس لە چۆنیەتی ئامادەکارییەکان و ئەنجامدانی هێرشەکە لە رۆژی 15ی شوباتی 2021 دەکات. لێرەوە هاونیشتمانیانی خۆشەویست دڵنیا دەکەینەوە لەوەی، هێزە ئەمنییەکانی هەرێمی کوردستان هەمیشە لە راپەڕاندنی ئەرکەکانیان لە پاراستنی ئاسایش و ئارامی هەرێمی کوردستان، چالاکانە بەردەوامن و هەموو هەوڵ و پیلانێکیش بۆ تێکدانی ئارامی و سەقامگیریی هەرێمی کوردستان پووچەڵ دەکەنەوە. ئەمەش دەقی دانپێدانانی (حەیدەر حەمزە عەباس مستەفا بەیاتی)یە کە یەکێکە لە تاوانبارە سەرەکییەکانی هێرشە مووشەکییەکەی شاری هەولێر:
-
خەڵك- بەرپرسی سەنتەری لێكۆڵینەوەی ستراتیژی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان پێیوایە، گەر توركیا هێزە بەرەو شنگال ببات، حكومەتی عیراق ناتوانێت بێدەنگ بێت و شەڕ لەنێوان هێزەكانی توركیا و هێزە عیراقییەكان دروست دەبێت. فەرید ئەسەسەرد، سكرتێری ئەنجوومەنی سەركردایەتی و بەرپرسی سەنتەری لێكۆڵینەوەی ستراتیژی یەكێتی بە (دەنگی ئەمریكا)ی ڕاگەیاندووە، "گەر توركیا بەرەو شەنگال هێز بجوڵێنێت، هێزە عێراقیەكان دەستەوەستان نابن، پێكدادان دروست دەبێت، گەر لەوەش زیاتر هێزەكانی توركیا بێنە خوارەوە، حكومەتی عێراق و هێزە شیعیەكان ناتوانن بێدەنگ بن". بە وتەی فەرید ئەسەسەرد، "ئێمە ئاگاداربووین، ئۆپەراسیۆنەكەی گارە ئامانجەكانی بەدی نەهێنا، نازانین سەركردایەتی توركیا چۆن بیردەكاتەوە، ئایا دەیەوێ بە ئۆپەراسیۆنێكی تازە لە شەنگال قەرەبووی شكستەكەی گارە بكاتەوە یاخود نا". دەشڵێت: "هێزە ئیقلیمی و نێودەوڵەتیەکان بەشێک لە کێشەی نێوانیان بۆ عێراق گواستووەتەوە، هەریەکەیان و هەوڵی سڕینەوەی لاکەی تر دەدات". ێشتر بەژمارەیەک موشەک هێرشکرایە سەر هەولێر، دواتر ئەمەریکا، ئێرانی بە ئەنجامدانی هێرشەکە تۆمەتبار کرد، ئەمڕۆش بنکەی عەینولئەسەد هێرشیکراوەتە سەر، لەو بارەیەوە فەرید ئەسەسەرد پێیوایە "ئەگەری گفتووگۆ لەنێوان ئێران و ئەمریکا لە ئارادایە، کارتەکانی خۆیان بەرامبەر یەکتری بەکاردەهێنن، دەیانەوێت بەهێزەوە لەگەڵ یەکتری دابنیشن، بۆیە ئەمە رەنگدانەوەی لەسەر عێراق بە تایبەتی و ناوچەکە بەگشتی دەبێت".
