دوو پێشنیار بۆ قەدەغەی هاتووچۆ لەمانگی ڕەمەزان ئاشكرا كرا
خەڵك شانەی قەیرانەكانی پەڕلەمانی عێراق دوو پێشنیاری بۆ…
زیاترسەردێر
-
خەڵك- منداڵێكی شیرە خۆرە دوای كوژرانی 10 ئەندامی خێزانەكەی بە رێكەوت رزگاری بوو لە بۆردومانێكی فڕۆكە ئیسرائیلییەكان لە بەیانی رۆژی شەممە لە غەزە. تیمە فریاگوزارییەكان منداڵێكیان بە زیندوویی لە ژێر باڵەخانەیەكی داڕووخاودا دەرهێنا كە ئەندامێكی خێزانێكی یازدە كەسی بوون و تەنها ئەم منداڵە بە زیندوویی ماوەتەوە، كە بە بۆنەی جەژنی رەمەزانەوە كۆببوونەوە. بەپێی ئاژانسی فڕانس پرێس خێزانی ئەبوو حەتەب لە خێوەتگەی پەنابەران لە كەناراوەكانی غەزە بۆردومان كراوە، بەهۆیەوە هەشت منداڵ و دایكو باوكیان كوژراون. ئەم منداڵە كە تەمەنی تەنها پێنج مانگە بە رێكەوت رزگاری بووە. بۆردومانی غەزە لەلایەن فڕۆكە جەنگییەكانی ئیسرائیلەوە بەردەوامە، رۆژانە دەیان باڵەخانە لە شارەكە دەكرێنە ئامانج. لە نوێترین زانیاریدا بەیانی ئەمڕۆ 12 كەسی دیكە كوژراون و دەیانی دیكەش بریندار بوون.
-
خەڵك- باڵوێزی پێشووی ئەمریكا لە سوریا ڕایدەگەیەنێت، مانەوەی ئەمریكا لە سوریا ستراتیژی نییە. گۆڤاری فارین پالیسی بڵاویكردەوە، ڕۆبێرت فۆرد باڵیۆزی پێشووی ئەمریكا لە سوریا هۆشداریدا لە بوونی ئەمریكا لە سوریا و ئاشكرایكرد، مانەوەی ئەمریكا لە سوریا ستراتیژی نییە و مانەوەی هەفتانە درێژ دەكرێتەوە. وتیشی"ئەمریكییەكان تا ئەوكاتە لە ناوچەی ژێر دەسەڵاتی كوردەكان دەمێننەوە كە زیانیان پێنەگات، بۆیە پشتبەستنی كوردانی سوریا بە ئەمریكا مەترسییەكی گەورە دێتە هەژمار. جەختی لەوەش كردەوە، لەوانەیە توركیا ماوەیەكی درێژ لە باكووری سوریا بمێنێتەوە، دۆخی كوردانی سوریاش كە بەشێك لە خاكی ئەو وڵاتەیان لە ژێردەستدایە، چەندین ساڵ بەو شێوە درێژەی دەبێت، چونكە ئەزموونی بەشداری 20 ساڵی پێشووی ئەمریكا لە عێراق، سوریا و لیبیا سەلماندی ئەمریكا لە ئاستێكدا نییە كە سنوری سیاسی دیاری بكات.
-
خەڵك- ئەمڕۆ یەك شەممە 16/5/2021، پڕۆسەی خوێندن لە هەرێمی كودستان دەستپێدەكاتەوە. بەپێی بڕیارێكی وەزارەتی پەروەردەی حكومەتی هەرێمی كوردستان، میكانیزمی دەوامكردن سێ رۆژ بە سێ رۆژ دەبێت لەنێوان بنەڕەتی و ئامادەییەكاندا و بەخێوكارانی قوتابیانیش سەرپشك كراون لەوەی بیانەوێ منداڵەكانیان بۆ هۆڵەكانی خوێندن نەنێرن و لەڕێی ئۆنلاینەوە بەردەوام بن، بەو مەرجەی لە هەفتەی یەكەمدا بەڵێننامە پڕبكەنەوە. وەزارەتی پەروەردە ئاماژە بۆ ئەوەش دەكات، لە ئەمڕۆ یەك شەممەوە دەرگای قوتابخانەكان دەكرێتەوە و خوێندن لەناو پۆلەكان بۆ قۆناغەكانی یەكەمی بنەڕەتی تا 11ی ئامادەیی بە شێوازی بە نۆرە دەستپێدەكاتەوە و پێویستە هەموو لایەك پابەندبن بە ڕێنماییە تەندروستییەكان و پێویستیشە لیژنەی خوێندنی ئەلیكترۆنی لە قوتابخانەكان بە كارایی بمێنێتەوە. ئاشكراشیكرد، تاقیكردنەوەكانی كۆتایی ساڵ لەناو پۆل ئەنجام دەدرێن، بەپێی ئامارە نافەرمییەكانی بەردەست یەكێتی مامۆستایانیش، تائێستا نزیكەی دووهەزار مامۆستا تووشی ڤایرۆسی كۆرۆنا بوون و 50 مامۆستاش گیانیان لەدەستداوە.
-
خەڵك- نرخی نەوت لەبازاڕەكانی جیهان بەراورد بە ڕۆژانی ڕابردوو بەرز بووەوە. ئاژانسەكانی جیهان بڵاویانكردەوە، نرخی نەوت بۆ ئەمڕۆ یەك شەممە، 16-5-2021، بەشێوەیەك بووە كە نرخی نەوتی برێنت بە 68 دۆلار و 71 سەنت لە بازاڕەكانی جیهان مامەڵەی پێوەكراوە. هاوكات نرخی بەرمیلێك نەوتی خاوی ئەمریكیش بە 65 دۆلار و 37 سەنت مامەڵەی پێوەكراوە.
-
ڕەنگە هەر یەک لە ئێمە کەسانێک بناسین کە چەپەن، یاخود خۆمان لەو کەسانە بیین و چەپە بین، بەڵام تا ئێستا پرسیووتە کە هۆکار چییە کەسێک دەبێت بە چەپە؟ بۆچی ڕێژەیان کەمترە و تایبەتمەندیان چییە؟ -شێوازی دانیشتنی کۆرپە لە سکی دایکیدا کاریگەری هەیە لەسەر ئەوەی کام دەستەیانی بەکار بهێنێت، بەتایبەتیش سەری منداڵەکە بەلای کام قۆڵەدا کەوتبێت دواتر زیاتر ئەوە بەکاردەهێنێت. -شەپۆلی سەرووی دەنگ Ultrasound یەکێکی دیکەیە لە هۆکارەکان کە کاریگەری لەسەر مێشکی منداڵەکە هەیە و وادەکات ببێتە چەپە. -هۆڕمۆنەکانیش کاریگەریان هەیە و ئەو دایکانەی زیاتر حەبی هۆڕمۆنی synthetic estrogen دەخۆن ئەگەری منداڵی چەپەیان زیاترە. -بەهۆی ئەوەی زۆربەی خەڵک ڕاستەیە، دەسەڵاتی زۆرینەیان هەیە هەر بۆیە زۆرێک لە شتەکان بۆ کەسی ڕاستە درووستدەکرێت نەک چەپە. سوودەکانی چەپەبوون: کۆمەڵێک تایبەتمەندی گرنگ هەیە لە کەسانی چەپەدا کە ئەمەی خوارەوە گرنگترینیانە: -مێشکیان باشتر توانای هەڵگرتن و لەبیربوونی زانیاریەکانی هەیە -توانای بیرکردنەوەی جیاواز و داهێنەرانەیان زیاترە -لە وەرزش و یاریە وەرزشیەکاندا بەتواناترن -لە شۆفێریدا بەتواناترن
-
خەڵك بەهۆی ڕووداوێكی هاتوچۆوە لەسەر ڕێگای دوكان- ڕانیە، كەسێك گیانی لەدەستدا و 6 ی تریش برینداربوون. بەپێی زانیارییەكان، لەسەر ڕێگای دوكان- ڕانیە نزیك گوندی فریزەڵە پێكدادان لەنێوان دوو ئۆتۆمبێلی جۆری (كۆرۆلا/ تاكسی) و (لاندكرۆزەر / تایبەت) ڕوویدا و بەوهۆیەشەوە كەسێك گیانی لەدەستدا و 6 ی تریش برینداربوون، كە برینی دوو لە بریندارەكان سەختە. ئەو كەسانەی برینیان سەختە، سەرنیشی ئۆتۆمبێلە تاكسییەكەن و هەموویان ئەندامی یەك خێزانن. هەروەها، ئەو كەسەی گیانی لەدەستداوە ژنە و تەرمەكەی ڕەوانەی پزیشكی دادی سلێمانی كراوە و بریندارەكانیش گواستراونەتەوە بۆ بنكەی تەندروستی خەلەكان و نەخۆشخانەی دوكان و كاری پێویستیان بۆ ئەنجام دراوە.
-
خەڵك لەماوەی ١٨ ساڵی ڕابردوودا نزیكەی ١٤ ھەزار ئەندامی ھێزە ئەمنییەكانی عیراق لەكاتی ئەركەكانیان تیرۆركراون. ماڵپەڕی "The Conversation" (زە –كۆنڤێرسەیشن)ی ئوسترالیایی ئاشكرایكردووە، لەسەرەتای ئەمساڵەوە 23 پۆلیس لە كاتی ڕاپەڕاندنی ئەركەكانیان كوژراون، هەروەها لە ساڵی ٢٠٠٣ەوە تا ئێستا، لانی كەم ١٤ ھەزار پۆلیس لە سەرتاسەری عیراق لەكاتی جێبەجێكردنی ئەركەكانیان لەلایەن گروپە تیرۆریستییەكانەوە تیرۆركراون. ماڵپەڕەكە ئاماژەی بەوەشكردووە، ئەو پۆلیسانە لە ئەنجامی تەقینەوەی بۆمب، ئۆتۆمبێلی بۆمبڕێژكراو و هەروەها تەقەی ڕاستەوخۆوە كوژراون. (زە –كۆنڤێرسەیشن)ی ئوسترالیایی ئەوەشی خستووەتەڕوو، گروپی تیرۆیستی داعش بەرپرسیاریەتی زۆرترین تیرۆركردنی ئەندامانی ھێزە ئەمنییەكانی عیراقی گرتووەتە ئەستۆ، لەسەر ئاستی عیراقیش پارێزگای دیالە مەترسیدارترین ناوچەیە بۆ ھێزەكانی پۆلیس.
-
خەڵك سەرۆكی دەستەی حەشدی شەعبی ڕایدەگەیەنێت، بەڵگە نییە ھێزەكانیان تێوەگلابن لە بە ئامانجگرتنی باڵیۆزخانە و نوێنەرایەتییەكان لە بەغدا. فالح فەیاز سەرۆكی دەستەی حەشدی شەعبی ڕایگەیاند، ھێزەكانی حەشدی شەعبی وەك دامەزراوەیەكی یاسایی لە چوارچێوەی دامەزراوەی وەزارەتی بەرگری پابەندی تەواویان ھەیە بەو سیاسەتەی كە حكومەتی عیراق لەسەر ئاستی ھەرێمی و نێودەوڵەتی گوزارشتی لێدەكات. سەرۆكی دەستەی حەشدی شەعبی وتیشی، ھیچ بەڵگەیەك نییە ھێزەكانیان تێوەگلابێت لە بە ئامانجگرتنی باڵیۆزخانە و نوێنەرایەتییەكان لە بەغدا. فالح فەیاز ئاماژەی بەوەشكرد، دابینكردنی سەقامگیری و ئاسایشی ھەڵبژاردن و نەھێشتنی ھەڵگرتنی چەك لە دەرەوەی یاسا، ئەركی حكومەتە.
-
خەڵك ئێوارەی ئەمڕۆ لە كاتی مەلەكردندا گەشتیارێك لە دەریاچەی دوكاندا خنكا. بەپێی زانیارییەكان، گەشتیارەكە تەمەنی ٤٠ ساڵە و بەڕەگەز عەرەبە و دانیشتووی شاری بەغدایە و بەمەبەستی گەشت كردن لەگەڵ خانەوادەكەی ھاتوونەتە شارۆچكەی دوكان. دوای ئاگاداركردنەوەی، تیمەكانی مەلەوانی دوكان و ھێزەكانی ئاسایشی ناوخۆ، دەستبەجێ چوونەتە شوێنی ڕووداوەكە و دوای ماوەیەكی كەم تەرمەكەیان دەرھێنایەوە و دوای ڕێكاری یاسایی لەنەخۆشخانەی گشتی دوكان ڕەوانەی پزیشكی دادوەری سلێمانی كراوە.
-
خەڵك بەڕێوەبەرایەتی ھاتوچۆی كۆیە ڕایدەگەیەنێت، ئێوارەی ئەمڕۆ لە ڕووداوێكی هاتووچۆدا لەسەر ڕێگای ھەولێر – كۆیە 13 كەس بریندار بوون. بەڕێوەبەرایەتی ھاتووچۆی كۆیە لە لاپەڕەی فەرمی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك بڵاویكردەوە: ئێوارەی ئەمڕۆ شەممە 15-5-2021، ڕووداوێكی ھاتووچۆ لە نێوان سێ ئۆتۆمبێل لەسەر ڕێگای ھەولێر - كۆیە لە نزیك شارەدێی شۆڕش (دێگەڵە) ڕوویدا. هاتووچۆی كۆیە ئەوەشی خستووەتەڕوو، بەھۆی ڕووداوەكە سێ شۆفێر و 10 سەرنشین برینداربوون، كە چواریان پیاون و (9) یان ژنن. سەبارەت بە هۆكاری ڕووداوەكە بەڕێوەبەرایەتی ھاتووچۆی كۆیە ڕوونیكردووەتەوە، بەهۆی خێرای لە ڕادەبەردەر و تێپەڕاندنی ھەڵەوە ڕوویداوە.