دادگای پێداچوونەوەی هەرێم Archives - تۆڕی میدیایی خەڵک

سەردێر

هەر وەک چۆن بنەمای جوانی بۆ کچان لە وڵاتانی جیهان جیاوازە، بەهەمان شێوەش بنەماکە بۆ کوڕانیش جیاوازە، ئەمەی خوارەوە هەندێک بنەمای قۆزێتییە لە وڵاتە جیاوازەکانی جیهان: – ئەمریکا کوڕی قۆز لەوێ ئەو کوڕەیە کە جەستەیەکی وەرزشی و ماسولکەداری هەبێت و تەنکە ڕیشێکیشی هەبێت و کەشخەبێت. – هیندستان بەهۆی ئەوەی زۆربەیان پێستیان ڕەشە، کوڕی قۆز لە هیندستان ئەوەیە پێستی کەمێک سپی بێت، بۆیە زۆرێکیان کرێمی تایبەت بەو بوارە بەکاردەهێنن، هاوکات دەبێت هەموو کات جێڵ بدات لەقژی و ماسولکەی هەبێت. – سوید [caption id="attachment_297797" align="alignnone" width="650"] باڵای بەرز و پێستی زەرد و ڕەنگی چاوی کراوە و قژی زەرد و ڕومەتی ساف و تیژ، بنەماکانی قۆزییە لەو وڵاتە.[/caption] – کۆریایی باشور کوڕی ناسک و ڕەنگکردنی قژیان بەشێوازی جیاواز و جوان لەو وڵاتە باویەتی، زۆرێک لە گەنجەکانی کۆریایی باشور نەشتەرگەری جوانکاریی ئەنجام دەدەن. – ئیتاڵیا ئەو کوڕانە باویانە کە برۆیان چاکدەکەن و ئێکسسواراتی جۆراوجۆر بەکار دەهێنن، ڕیشێکی تەنکیان هەیە و گرنگی بە ڕوخساریان دەدەن.
ئاهەنگی هاوسەرگیری ئەستێرەکان بەوە بەناوبانگن کە تێچوویەکی زۆریان هەیە، بەتایبەت ئاهەنگی خانەوادەی پادشایەتی بەڕیتانیا، ئەمەی خوارەوە تێچووی ئاهەنگەکانە: براد بیت و جینیفر . ١ ملیۆن دۆلار دۆناڵد ترەمپ و میلانا، ١ ملیۆن دۆلار تۆم کڕوز و کاتی. ٢ ملیۆن دۆلار مادۆنا و جای، ١،٥ ملیۆن دۆلار کیم کارداشیان و کانی ویست ٢،٨ ملیۆن دۆلار سەلما حایک و فرانسو هینری ٣،٥ ملیۆن دۆلار واین ڕۆنی و کولون ٨ ملیۆن دۆلار شازادە ولیام و کیت، ٣٤ ملیۆن دۆلار شازادە هاری و میگان – ٤٥ ملیۆن دۆلار
خەڵك یەكێك لە هەوڵە تاكە كەسییە گرنگەكان كە زۆر كەس لە دونیادا پەیڕەوی دەكەن بۆ زیاتر پاراستنی ژینگە، بەرنامەیەكە پێی دەوترێت (بەفیڕۆدانی سفر یاخود خاشاكی سفر Zero Wasted). با ڕێگە بە خاتوو لاورین سینگەر بدەین خۆی بۆمان باسبكات ئەم بەرنامەیە چییە و سودی چییە. "ئەوە بۆ چەند ساڵێك دەبێت من بڕیاری ئەوەم داوە ببم بە (بەفیڕۆدانی سفر)، بەفیڕۆدانی سفر واتە لە ماڵەوە هیچ جۆرە خاشاك و زبڵێكت نەبێت بە تایبەتی مادەی پلاستیك، چونكە یەكێكە لە مەترسیدارتین ماددەكان بۆ ژینگە. كاتێك لە زبڵدانی ماڵەكەم وردبومەوە، بینیم بەشێكی زۆری خاشاكەكانم پلاستیكن، بۆیە بڕیارمدا چیتر هیچ شتێك نەكڕم پلاستیكی تێدا بەكارهاتبێت ئەمە كارێكی ئاسان نەبوو، چونكە كاتێك دەچومە بازاڕ و ماركێتەكان تا پێداویستی و خۆراكەكان بكڕم، هەمیشە هەموو خواردنەكان لە پلاستیكدا پێچرابونەوە و خاوەن دوكانەكەش بۆی دەكردمە زەرفێكی نایلۆنەوە. "فڵچەو هەویری ددان ناكڕم و خۆم دروستیان دەكەم" ئێستا فێربوم چۆن خۆم هەموو پێداویستیەكانی خۆم دروست بكەم، بەجۆرێك خاشاكم نەبێت بۆ نمونە، فڵچە و هەویری ددان شۆردنەكەم لە پلاستیك بوو، ئێستا چیتر نایانكڕم و لە سۆدەی چێشتلێنان هەویر دروست دەكەم. "لەكاتی بازاڕكردن سەبەتە لەگەڵ خۆم دەبەم و عەلاگە بەكار ناهێنم" كاتێك دەچووم بۆ بازاڕ تا خواردەمەنی پێداویستیەكانی ڕۆژانەم بكڕم، بەشێكی زۆری پێداویستەكان بە پلاستیك پێچرابونەوە و داپۆشرابوون، یاخود زۆر خواردەمەنیم دەبینی لە ناو قوتوی پلاستیكدابوون، لە دواجاریشدا كە دەتكڕین، خاوەنی فرۆژگەكە سەرجەم شتەكانتی دەكردە عەلاگەیەكەوە بۆت، كە دیسان عەلاگەش پلاستیكە، بۆیە من بیرم لەوە كردەوە كۆتایی بە هەموو ئەمانە بهێنم ئێستا‌ لەگەڵ خۆم سەبەتەیەك، یاخود زەمیلەیەك دەبەم و ڕاستەوخۆ دەچم بۆ فرۆژگەی جوتیارەكان خۆیان، چونكە شتەكان لەوێ هەمیشە نوێ و فرێشن، لەوێ سەوزە و میوەكان دەكڕم، ڕاستەوخۆ دەیانكەمە‌‌ ناو ئەو سەبەتە و زەمیلەیەی خۆمەوە، بێ ئەوەی عەلاگە بەكاربهێنم. "بە تێپەڕبونی كات، فێربووم خۆم سەرجەم ئەو شتانە دروست بكەم كە بەكاریان دێنم كاتێك شتێك دەشكێت، فڕێی نادەم، بەڵكو چاكی دەكەمەوە". یەكێكی دیكە لەو ڕێگەیانەی گرتومەتە بەر، كڕین و بەكارهێنانی شتی دەستی دووە، بەمجۆرە من هەم بەرهەمێكی لەكاركەوتوو بەكاردێنمەوە، هەمیش خۆم لە كڕینی شتێكی نوێ بەدوور دەگرم و ناهێڵم بەرهەمێكی نوێ بە هۆی منەوە بەرهەمبێت و دواتر زبڵدانەكان گەورەتر بكات، پارەیەكی زیاتریشم بۆ دەگەڕێتەوە چونكە وەك ئاشكرایە، شتی دەستی دوو هەمیشە هەرزانترە، ئەمەش یەكێكە لەو شتە باشانەی كە بەدەستم هێناوە. یەكێكی دیكە لەو سودانەی كە بەدەستم هێنا، كەمبونەوەی ئەو شتانەیە كە بەكاریان دێنم، چونكە ئێستا تەنها ئەو شتانەم هەن كە زۆر پێویستن قەرەباڵغی لە ماڵەكەمدا كەمتر بووەوە و ماڵەكەم گەورەتر بووە و سەرم سوكتر بووە، لەبەر ئەوەی كە لە ماڵەوە شتم كەمتر هەیە، پاككردنەوەی ماڵەكەشم ئاسانتر بووە و كاتی كەمتر دەوێت. "ئەو جۆرە ژیانە قورس نییە" لاورین دەڵێت، دەزانم ڕەنگە وادیاربێت ئەم جۆرە ژیانە زۆر قورسە، بەڵام دڵنیاتان دەكەمەوە بەو جۆرە قورس نیە كە دەردەكەوێت ئەو شتانەی بەدەستی دێنن، زۆر زیاترن لەو شتانەی لەدەستی دەدەن. "تەندروستیم باشتر بووە" یەكێكی دیكە لەو سودانەی كە لەم شێوازە ژیانكردنەدا بەدەستم هێنا، باشتر و باشتربونی تەندروستیمە، چونكە هەموو خواردنەكانم فرێش و نوێن و لە خۆراكی بازاڕ و سەفەری و خواردنی قوتو خاوێنترن، ئەو خواردنەشی كە خۆم بۆ خۆمی دروست دەكەم، بە شێوەیەكی زۆر خاوێن دروستی دەكەم و ماددەی پارێزەر (مواد حافزە)ی تێناكەم كە لە خوارنەكانی دەرەوەدا هەیە و زۆریش مادەیەكی خراپە. ئەو ترس و دڵەڕاوكێیەشم نەما كە ئایا تۆ بڵێی…
خەڵك-تەنیا هەورامی لە نوێترین ڕاپرسی جیاوازدا ئیبراهیم ڕەئیسی كاندید بۆ پۆستی سەرۆك كۆماری ئێران براوەی هەڵبژاردنەكانی ئێران دەبێت. ناوەندی "ئیسپا"ی ئێرانی ئەنجامی نوێترین ڕاپرسی ناوەندەكەی سەبارەت بە دەنگدانی هاووڵاتیانی ئێرانی بە كاندیدەكانی سەرۆكایەتی كۆمار بڵاوكردەوە و پرسیاری ئەوەیان لەو كەسانەی كردووە كە ئەگەر ئێستا هەڵبژاردنەكان بەڕێوەبچێت دەنگ بە كێ دەدەیت؟ لەنێو ئەو كەسانەی لە ڕاپرسییەكەدا بەشداریان كردووە لە نوێترین راپرسیدا، ئیبراهیم ڕەئیسی 60.6% ی دەنگەكانی بەدەستهێناوە و هاوكات موحسین ڕەزایی 0.8% و سەعید جەلیلی 3.5% و عەبدوناسر هیمەتی 3.7% و ئەمیر حسێن قازی زادە 3.1% و عەلیرەزا زاكانی 3% و موحسین میهر عەلیزادە 0.7%ی دەنگەانیان بەدەستهێناوە. ئاشكراشیكرد، بەپێی ڕاپرسییەكە 17.4% بەشداربووان دەنگیان نەداوە. ئەمەش لەكاتێكدایە، لە دوو ڕاپرسی دیكەی ئەو ناوەندەدا، ئیبراهیم ڕەئیسی براوەی ڕەهای هەڵبژاردنەكان بووە و هاوكات ڕەئیسی لای عەلی خامەنەیی ڕێبەری باڵای شۆڕشی كۆماری ئیسلامی ئێرانیش پەسەندترینە. بڕیارە 18ی ئەم مانگە هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی كۆمار و شورای ئێران بەڕێوەبچێت، ئەمەش لەكاتێكدایە جگە لە حزبە كوردییەكان چەند حزبێكی فارسی ئۆپۆزسیۆنیش بایكۆتی هەلِبژاردنەكانیان كردووە.
ته‌مه‌نت گه‌یشتۆته‌ 25 ساڵ؟ باوه‌ڕده‌كه‌یت كه‌ تۆ ئێستا چاره‌كه‌ سه‌ده‌یه‌ك ژیاویت؟ هه‌ر بۆیه‌ گه‌وره‌بویت و كۆمه‌ڵێك خاڵ هه‌یه‌ له‌ ژیانتدا كه‌ ده‌بێت ده‌ستبه‌رداریان ببیت و ژیرانه‌تر مامه‌ڵه‌ بكه‌یت، له‌ دیارترینیشیان: – جلوبه‌رگی هه‌رزان مه‌كڕه‌: له‌ پاش ئه‌م ته‌مه‌نه‌ت ئیدی ده‌ستبه‌رداری ئه‌وه‌ ببه‌ كه‌ جلوبه‌رگی هه‌رزان و گه‌نجانه‌ بكڕیت، هه‌وڵبده‌ جلوبه‌رگی شیك و گرانبه‌ها بكڕیت و بۆ ماوه‌یه‌كی زۆرتر له‌ به‌ریان بكه‌یت. – واز له‌ په‌یوه‌ندی سۆزداری بۆ كاتبه‌سه‌ربردن بهێنه‌: كاتێك ده‌گه‌یته‌ ئه‌م ته‌مه‌نه‌ ئیدی ده‌بێت به‌باشی بزانی كه‌ چیت ده‌وێت و هه‌وڵی دۆزینه‌وه‌ی هاوسه‌رێكی باش بۆ خۆت بده‌یت، بۆیه‌ كاتی خۆت به‌و كه‌سانه‌وه‌ مه‌كوژه‌ كه‌ ده‌زانیت بۆ یه‌كدی نابن و په‌یوه‌ندیه‌كه‌تان ته‌نها بۆ كات به‌سه‌ربردنه‌. – گوێ به‌قسه‌ی خه‌ڵك مه‌ده‌: گرنگه‌ بۆ هه‌مومان كه‌ ده‌وروبه‌ره‌كه‌مان لێمان ڕازی بێت، به‌ڵام گه‌ر چاوه‌ڕوانی قسه‌ی خه‌ڵك بیت ئه‌وا ده‌بێت به‌رده‌وام به‌ قه‌له‌قی و ترسه‌وه‌ هه‌نگاوه‌كانت بنێیت، بۆیه‌ له‌خۆت دڵنیابه‌و له‌به‌ر قسه‌ی خه‌ڵك پرۆژه‌كانت په‌ك مه‌خه‌. – دایك و باوكت تاوه‌نبار مه‌كه‌: ڕاسته‌ هیچكه‌س به‌ دایك و باوكیشه‌وه‌ بێ كه‌موكوڕی نیه‌، به‌ڵام پێویستناكات ئه‌و ئازار و ناڕه‌حه‌تیانه‌ی ئێستا دێته‌ ڕێت بخه‌یته‌ سه‌ر دایك و باوكت، هه‌ر بۆیه‌ خۆت هه‌نگاوه‌كانی خۆت بنێ و ڕێز له‌وان بگره‌. – واز له‌ خه‌ونه‌ په‌مه‌ییه‌كان بهێنه‌: ڕه‌نگه‌ هه‌ندێك خه‌ونی تابه‌تت هه‌بێت له‌ ژیانتدا كه‌ تا ئێستاش رێگربێت له‌وه‌ی زیاتر به‌ره‌و پێشه‌وه‌ هه‌نگاو بنێیت، بۆیه‌ بگه‌ڕێره‌وه‌ بۆ ژیانی ڕاسته‌قینه‌ و ئه‌و خه‌ونه‌ خه‌یاڵاوی و په‌مه‌ییانه‌ی كه‌ هه‌ته‌ وازیان لێبهێنه‌و ئامانج و خه‌ونی واقعیانه‌ دابنێ. – لایه‌نی ئابوری پشتگوێ مه‌خه‌: تۆ ئیدی كه‌سێكی سه‌ربه‌خۆیت، هه‌وڵبده‌ داهاتی خۆتت هه‌بێت و له‌ خه‌رجكردنیدا ئاگاداری به‌ به‌بێ ئه‌وه‌ی ڕه‌زیلی تێدا بكه‌یت، هه‌وڵبده‌ داهات بۆ دواتر و كاتی پیربونیشت پاشه‌كه‌وت بكه‌یت. – له‌وه‌ نه‌رمتر مه‌به‌ كه‌ پێویسته‌: ئه‌م خاڵه‌ش به‌شێكه‌ له‌ خاڵی ژماره‌ 3، به‌ڵام زیاتر جه‌ختكردنه‌وه‌یه‌ له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی كه‌ بۆ ڕازیكردنی دڵی ده‌وروبه‌ره‌كه‌ت قوربانی ئه‌وتۆ به‌خۆت مه‌ده‌ كه‌ دواتر زیانی زۆرت پێبگه‌یه‌نێت، بۆیه‌ گه‌ر نه‌تتوانی كارێك بكه‌یت ئه‌وا بزانه‌ بڵێیت “نه‌خێر” – كاته‌كانت له‌سه‌ر ئه‌نته‌رنێت مه‌كوژه‌: زۆرینه‌ی گه‌نجان له‌ ئێستادا به‌ده‌ست ئالوده‌بون به‌ ئه‌نته‌رنێته‌وه‌ ده‌ناڵێنن، بۆیه‌ گرنگه‌ كه‌ كات دیاری بكه‌یت بۆ ئه‌و كاتانه‌ی له‌سه‌ر ئه‌نته‌رنێتیت و ڕێگه‌ مه‌ده‌ ژیانت به‌ته‌واوه‌تی داگیر بكات. – ته‌ندروستی جه‌سته‌یت پشتگوێ مه‌خه‌: تۆ گه‌نجیتی و ده‌توانیت كه‌م بخه‌ویت و خواردنی خێرا بخۆیت و نه‌شچیت بۆ وه‌رزش، به‌بێ ئه‌وه‌ی هه‌ست به‌ ئازار بكه‌ت، به‌ڵام دواتر ده‌بینت كه‌ گه‌یشتویته‌ته‌ 30 ساڵ و به‌ته‌واوه‌تی جه‌سته‌ت لاواز بووه‌، بۆیه‌ گرنگه‌ كه‌ خواردنی ته‌ندروست بخۆیت و وه‌رزش ئه‌نجام بده‌یت و ئاگاداری ته‌ندروستیت بیت. – له‌ ناڕێكخراوی دوربكه‌وه‌ره‌وه‌: چه‌ند جار كلیلی ژوره‌كه‌ت ونكردوه‌، چه‌ند جار جزدانه‌كه‌ت ونكردووه‌؟ هه‌موو جاریش به‌ هات و هاوار ده‌ستپێده‌كه‌یت و ده‌ڵێت (كوا شته‌كانم؟)، كاتی ئه‌وه‌ هاتووه‌ كه‌ هه‌ر شته‌و له‌ شوێنی خۆیدا دابنێیت و له‌ ناڕێكخراوی دوربكه‌ویته‌وه‌.
ئەو كەسانەی بڕی پێویست ناخەون بەردەوام هەست بە ماندووبوون و سەرگێژخواردن و توڕەیی دەكەن و هەندێكجار لە ڕوی مێشك و دەرونیەوە ناتوانن بەسەر كاری ڕۆژانەیاندا زاڵ ببن. گرنگترین ئەو كاریگەرییە خراپانەی كەم خەوی بریتین لە: – كەمخەوی تەمەن كورت دەكات : توێژەرەوە بەریتانیەكان لە چەندین لێكۆڵینەوەدا ئاماژەیان بۆ ئەوە كردوە ئەو كەسانەی بڕی پێویست ناخەون، تەمەنیان كورتتر دەبێت لەچاو ئەو كەسانەی بڕی پێویست دەخەون، چونكە كەمخەوی ئەگەری توشبوون بە نەخۆشیەكانی دڵ و ملولەكانی خوێن زیاد دەكات. – هەستكردن بە ماندوو بوون: ئەو كەسانەی كێشەی كەمخەویان هەیە بەردەوام هەست بە ماندوێتی دەكەن و ناتوانن كارەكانیان وەك پێویست ئەنجامبدەن. – تووش بە نەخۆشی شەكرەو پەستانی خوێن: ئەگەری توشبوون بە نەخۆشیەكانی شەكرە و بەرزبونەوەی پەستانی خوێن زیاد دەكات و لێدانەكانی دڵ نا هاوسەنگ دەبێت. – خەمۆكی: ئەو كەسانەی كەمتر لە شەش كاتژمێر دەخەون لە شەو و ڕۆژێكدا ئەوە بەردەوام هەست بە خەمۆكی دەكەن، بۆ دووربونت لەم حاڵەتە پێویستە لە شەو و ڕۆژێكدا زیاتر لە شەش كاتژمێر بخەویت. – ئاستی فێربوون لاواز دەكات: فێر بوون و تێگەیشتن و تواناكانی مێشك لاواز دەكات، ڕێگە مەدە منداڵەكەت شەوانە درەنگ بخەوێت چونكە ئەمە كاریگەری دەبێت لەسەر تواناكانی مێشكی لە قوتابخانە. – لاوازی بڕیاردان : كاتێك مرۆڤ كەم بخەوێت توانای بڕیاردانی دروستی نابێت و هەندێكجار كاردانەوەی گونجاویشی نابێت بۆ بابەتەكان. – ناشرین بوونی پێست: ئەگەر كەمدەخەویت و پێستت گەشاوەی و جوانی خۆی لە دەستداوە ئەوە پێویستە كاتژمێرەكانی خەوتنت ڕێكبكەیتەوە چونكە كەمخەوی پێست ناشرین دەكات. – زیادبوونی كێش: كەمخەوی هۆكارێكە بۆ زیادبونی كێشی مرۆڤ، چونكە ئەگەر بڕی پێویست نەخەویت ئەوە جەستەت هۆرمۆنی (جبریلین ) زۆر دەردەدات و ئەمەش وادەكات مرۆڤ هەست بە برسێتی بكات. – ئارەزووی سێكس كەم دەكات: كاریگەری دەبێت لەسەر ئارەزووی سێكس، ئەو ژن و مێردانەی كەم دەخەون كەمتر ئارەزووی سێكسیان دەبێت لەگەڵ هاوسەرەكەیان لەچاو ئەو كەسانەی بەبڕی پێویست دەخەون. – ئاگاداربە كەمخەوی هۆكارە بۆ لەبیركردن و كەمبونەوەی توانای مێشك.
سلێمانی ـ نزار جەزا لەكۆبوونەوەیەكی نێوان پۆلیسی گومرگی سلێمانی لەگەڵ ئەندامانی ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق باس لەكێشەكانیان كرا و جەخت لەئەوەكرایەوە لەسەدا 63ی پۆلیسی گومرگی سلێمانی كەمكراوەتەوە. كۆبوونەوەكە لەلایەن ڕێكخراوی كوردستان بۆ هەمووان سازكرا، بۆئەوەی كێشەكانی پۆلیسی گومرگی سلێمانی بخرێتە بەردەم ئەنجومەنی نوێنەرانی عیراق. ڕێبوار كەریم ئەندامی پەڕلەمانی عیراق لەو كۆبوونەوەیەدا ڕایگەیاند، هۆكاری ئەو كەمكردنەوەیە دەگەڕێتەوە بۆ دانەمەزراندنی خەڵكی تازە و گواستنەوەی هەندێكیان. ئەوەشی باسكرد، وەزارەتی ناوخۆی عیراق وتویەتی، تەواوی كێشەكانی فەرمانگە فیدڕاڵییەكان چارەسەردەكەن، بەڵام پێویستە تەواوی كارەكانی فەرمانگە فیدڕاڵییەكان بخرێنە ژێر كۆنتڕۆڵی حكومەتی عیراقەوە. ئاماژەی بەئەوەشدا، پێویستە فەرمانگە فیدڕاڵییەكان ساغبكرێنەوە یان بەتەواوی سەر بەبەغداد بن، یان سەر بەهەرێمبن، هەرچەندە لەبەرئەوەی فیدڕاڵین دروستنییە سەر بەهەرێمبن. باسی لەئەوەشكرد، ئەگەر بەتەواوی سەر بەحكومەتی عیراقبن، وەك پەرلەمانتاران دەتوانن باشتر كار بۆ مافەكانیان بكەن. ئەوەشی باسكرد، لەحكومەتی عیراقەوە هەزار و 600 فەرمانبەر وەك پشكی فەرمانگە فیدڕاڵییەكانی هەرێم دیاریكراون، بەڵام لەهەرێمی كوردستان نزیكی 5 هەزار فەرمانبەریان هەیە، ئەم ڕێژەیەش لای حكومەتی عیراق زۆرە ، هەرچەندە پێشتر حكومەتی عیراق ڕەزامەندی داوە كە فەرمانبەرە زیادەكانیش وەربگرێت، بەڵام جێبەجێنەكرا. هەر لەكۆبوونەوەكەدا دانا شەهید جەزا، ئەندامی پەرلەمانی عیراق ڕایگەیاند، كێشەی سەرەكی فەرمانگە فیدڕاڵییەكان دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1992 كە دابڕانێك لەنێوان هەرێم و حكومەتی عیراق دروستبوو، بەوەی حكومەتی عیراق فەرمانگەكانی كشاندەوە، بۆیە ئەو سەردەمە حكومەتی هەرێم ئەو بۆشاییەی پڕكردەوە و خۆی ئەو فەرمانگانەی دامەزراند. زیاتر ڕوونیكردەوە، تاكو ساڵی 2003 ئەو فەرمانگانە كاریان كرد، لەدوای ئەوەشەوە كە حكومەتی عیراق بوو بەفیدڕاڵی هەوڵیدا ئەمە ڕێكبخاتەوە و ئەم فەرمانگانەی خستەوە ژێر دەسەڵاتی خۆی، بەڵام كێشە دروستبوو بەنمونە كێشەی میلاك، كە حكومەتی عیراق دانیپێدانانێت، هەروەها كێشەی دابینكردنی بوجەی پێویست بۆ فەرمانگەكان. لەكۆبوونەوەكەدا باس لەئەوەكرا، كە كێشەی بینایان هەیە، بۆ چارەسەری ئەمەش لەتاسڵوجە پێنج دۆنم زەوییان هەیە، داواكارن بۆیان بكەنە بینا. لە ساڵی 2006 ەوە تاكو ئێستا كەسیان بۆ دانەمەزراوە، لەكاتێكدا كارمەندیان هەیە خانەنیشین دەبێت و نەخۆشدەبێت و گیانلەدەستدەدەن، بۆیە كارمەندیان زۆر كەمبووەتەو و ژمارەیەكیشیان لێ دەگوازنەوە بۆ پاسەوانی سنوور. لەئێستادا 369 كارمەندیان هەیە، ئەم ڕێژەیەش بەوتەی بەرپرسانی پۆلیسی گومرگ بۆئەم ناوچە شاخاوییە كەمە، لەكاتێكدا پێشتر نزیكی هەزار كەرمەندبوون. لەكۆبوونەوەكەدا باس لە قاچاخچییەكان كرا، كە كۆتا مۆدێلی ئۆتۆمبێلیان هەیە و پۆلیسی گومرگیش ئۆتۆمبێلەكانیان كۆنە و ناتوانن بەم ئۆتۆمبێلە كۆنانەوە كۆنتڕۆڵی سنوورەكان بكەن. هەر لەكۆبوونەوەكدا ئەوەخرایەڕوو، هیچ ئیمتیازێكیان نییە چونكە لەنێوان حكومەتی هەرێم و حكومەتی عیراقدا ماونەتەوە. ئاماژە بە ئەوەشدرا، ئەفسەری پلە بچوكیان نەماوە و بچوكترینیان ڕائیدە، بۆیە داواكارن لەخولەكانی عیراق پشكی هەرێمیشیان بەربكەوێت بۆئەوەی ببن بەئەفسەر لایان.
خەڵك لە سەر شەقامی 40مەتری نزیك شوقەكانی ناز سیتی لە پارێزگای هەولێر بە هۆی پێچكلردنەوەی هەڵەوە شۆفێرێك گیانی لەدەستدا. فازڵ حاجی وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆی پارێزگای هەولێر بڵاویكردەوە، كاتژمێر 5:35 خولەكی سەرلەبەیانی ئەمڕۆ لەسەرشەقامی 40مەتری نزیك شوقەكانی ناز سیتی،كلایزەرێكی تایبەت پێچی كردەوە لەشوێن پێچێك ویەكسەر داخلی شەقام بو بێ ئەوەی سەیری شەقامی سەرەكی بكات وبزانێت كەئایا ئوتومبێل هەیە یان نا. دەشڵێت، بۆیە هەر لەگەڵ پێچكردنەوەی كەوتە سەر ڕێڕەوی ئوتومبێلێكی هیۆندای تۆكسن ی تایبەت ،كەئەویش زۆر خێرابو بو وەپێكدادان ڕویدا لەنێوانیان،هەر لەگەڵ ساتی پێكدادانەكەش هیۆندای تۆكسن كۆنتڕۆلی لەدەستدا وخۆی كێشا بەستونێكی كارەباو لەدواییش گەڕایەوە بۆناو شەقام ولەسەر دورگەی ناوەند كەوت ولەدیوەكەی تری شەقام دابەزی، ئینجا لەوێش خۆی كێشا بەشۆستەودارەكانی جوانكاری ،ئینجا وەستا. ئاماژە بەوەش دەكات، لەدەرەنجامی ئەو كارەساتە شوفێری تۆكسن گیانی لەدەستدا ودووسەرنشینیش كەلەگەڵی بون بریندار بون، زیانێكی مادی زۆریش بەر ئۆتۆمبێلەكان و ستونی كارەبا ودارەكانی جوانكاری كەوت. وتەبێژی هاتووچۆی هەولێر دەشڵێت، ڕێنمایی شوفێران دەكەین هیچ كات چۆلی شەقام ودرەنگانی شەو و بەرەبەیان بەهەل وەرنەگرن بۆپابەند نەبون بەیاساكانی هاتووچۆ،چونكە لەهەمو كات ئەگەر هەیە ئوتومبێل هەبێت.
خەڵك- بە گوێرەی دواین ئامار، تووشبووانی ڤایرۆسی كۆرۆنا لە جیهاندا گەیشتە 177 ملیۆن و 38 هەزار و 188 حاڵەت. بە گوێرەی ئامارە جیهانییەكان، تاكو كاتژمێر 11.30ی ئەمڕۆ سێ شەممە ژمارەی تووشبووانی كۆرۆنا لە جیهاندا گەیشتە 177 ملیۆن و 38 هەزار و 188 حاڵەت، لەو ژمارەیەش 3 ملیۆن و 827 هەزار و 901 حاڵەتی گیانلەدەستدانیش هەبووە. هەر بەپێی ئامارەكان تاكو ئێستا 161 ملیۆن و 236 هەزار و 448 تووشبووی ڤایرۆسی كۆرۆنا چاكبوونەتەوە. لەسەر ئاستی وڵاتانی جیهان، ئەمریكا زۆرترین ڕێژەی تووشبوون بە پەتاكەی تێدا تۆماركراوە و گەیشتووەتە 34 ملیۆن و 355 هەزار و 239 كەس و 615 هەزار و 232 كەسیش گیانیان لەدەستداوە. ڤایرۆسی كۆرۆنا نەخۆشییەكی كوشندەیە و مانگی 12ی ساڵی 2019 لەشاری وۆهانی وڵاتی چین سەریهەڵداو لەئێستاشدا لە زیاتر لە 210 وڵات و ناوچەی جیهان بڵاوبووەتەوە.
خەڵك- بەرپرسی مەڵبەندی كەركوكی بزووتنەوەی ئیسلامی ڕایدەگەیەنێت، دۆخی كەركوك مەترسیدارە. حەسەن شێخانی بەرپرسی مەڵبەندی كەركوكی بزووتنەوەی ئیسلامی بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، لە كەركوك دۆخێكی هەستیار و مەترسیداری هەیە. وتیشی"ئێستا كورد زۆر ناڕازییە و شەوانە كاری تیرۆریستی دژی هێزەكانی عێراقی ئەنجام دەدرێت، نەبوونی پێشمەرگە لەو ناوچانە بۆشاییەكی زۆری دروست كردووە و خەڵكی كەركوك تووشی دڵەڕاوكێیەكی زۆر بوون، وایكردووە لە كەركوك سەقامگیرییەكی تەواو نەبێت تەنانەت بۆ هەڵبژارنەكانیش كورد نەتوانێت دەنگ بدات". ئاشكراشیكرد، لە كەركوك دۆخێكی ناهەمواری هەیە و لەدوای 16ی ئۆكتۆبەرەوە ئاسایی نەكراوەتەوە، بەوەی كە پارێزگار كورد بێت ئەنجومەنی پارێزگا كە داوا كراوە كارا بكرێتەوە نەكراوەتەوە، ئیدارەی كەركوك كەس چاودێری ناكات، و تاكو بەرەو هەڵبژاردنیش بچین دۆخەكە بەرەو خراپتر دەچێت. بەهۆی بۆشایی ئەمنی لە ناوچەكە، چەكدارانی داعش ناوەناوە پەلاماری هێزە ئەمنییەكانی عێراق و پێشمەرگە دەدەن و جگە لەوان هاووڵاتیانی سڤیلیش دەبنە قوربانی پەلامارەكان، دانیشتوانی ناوچەكەش داوا دەكەن بە ڕێكەوتنێك هێزێكی هاوبەش پارێزگاری لە ناوچەكە بكەن.

تیمی پارێزەرانی سزادراوانی بادینان دوایین تانە پێشكەش دەكەن

کوردستان

تیمی پارێزەرانی سزادراوانی بادینان دوایین تانە پێشكەش دەكەن

کارزان جەرجیس

ئایار 19, 2021

خەڵك بڕیارە سبەینێ‌ تیمی پارێزەرانی سزادراوانی بادینان…

نزیكەی 60 ڕێكخراو ناڕەزاییان بەرامبەر بڕیاری دادگای پێداچوونەوە ڕاگەیاند

کوردستان

نزیكەی 60 ڕێكخراو ناڕەزاییان بەرامبەر بڕیاری دادگای پێداچوونەوە ڕاگەیاند

نزار جەزا

ئایار 9, 2021

سلێمانی ـ نزار جەزا بەشێك لە ڕێكخراوەكانی كۆمەڵی مەدەنی…

ڕێواز فایەق: دادگاییكردنی بەندكراوانی بادینان دادگای پێداچوونەوە دەخاتە بەردەم بەرپرسیاریەتی

کوردستان

ڕێواز فایەق: دادگاییكردنی بەندكراوانی بادینان دادگای پێداچوونەوە دەخاتە بەردەم بەرپرسیاریەتی

کارزان جەرجیس

شوبات 16, 2021

سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان لەبارەی دادگاییكردنی بەندكراوانی…