دوو پڕۆژە یاسا لەسەر خۆبەخشەكان و ژینگە دەدرێتە پەڕلەمانی كوردستان
خەڵك- بەمەبەستی سنورداركردن و بەرهەمهێنانی كەرەستە پلاستیكییەكان…
زیاترسەردێر
-
خەڵك وەزارەتی كارەبای حكومەتی هەرێم ڕایدەگەیەنێت، وێستگەی بەرهەمهێنانی 165 میگاواتی لەگەرمیان بە وێستگەكانی كەلار و كفری و غازی سلێمانی (هێڵی نشتیمانی) وە بەسترایەوە. وەزارەتی كارەبای حكومەتی هەرێم بڵاویكردەوە ، ئەمڕۆ سێ شەممە 11ی 5ی 2021 كارەكانی بەستنەوەی وێستگەی بەرهەمهێنانی 165 میگاواتی لە گەرمیان بە وێستگەكانی كەلار و كفری و غازی سلێمانی(هێڵی نشتیمانی) وە كۆتایی هات . ڕاشسگەیاندووە، بڕیارە بەم نزیكانە بەرهەمهێنان دەستی پێ بكات بە چەند قۆناغێك تاكۆتایی مانگی (٦) بگات بە (١٦٥)مێگاوات، بەمەش بەرهەمێنانی كارەبای نیشتیمانی زیاد دەكات و پێدانی كارەباش زیاد دەبێت .
-
خەڵك مەرجەعی باڵای شیعەكان ڕایدەگەیەنێت، سبەی و دوو سبەی لە مانگی پێۆزی ڕەمەزانداین و ڕۆژی پێنج شەممە مانگی شەوال بەچاو ببینرێت و ڕۆژی هەینی دەبێتە یەكەم ڕۆژی جەژن. نوسینگەی سەید عەلی سیستانی، مەرجەعی باڵای شیعەكان لە عیراق لە ڕاگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، كە سبەی چوار شەممە و پێنج شەممە لەمانگی ڕەمەزانداین و ئێوارەی پێنجشەممە مانگ بەچاو بینرا و ڕۆژی هەینی دەبێتە یەكەمین ڕۆژی جەژنی ڕەمەزان. ئەمە لەكاتێكدایە، ئێوارەی ئەمڕۆ سێشەممە وەقفی سوننی عیراق لە ڕاگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، كە سبەی چوار شەممە تەواوكەری مانگی ڕەمەزانە و پێنجشەممە دەبێتە یەكەم ڕۆژی مانگی شەوال و یەكەم رۆژی جەژنی ڕەمەزانی پیرۆز و هەروەها زۆرێك لە وڵاتانی ئیسلامی ڕۆژی پێنجشەممەیان وەك یەكەم ڕۆژی جەژنی ڕەمەزان دیاریكرد .
-
خەڵك نێردەی تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوەیەكگرتووەكان لە بەغدا ڕایدەگەیەنێت ، هاوكاری عێراق دەكەن بۆ هەڵبژاردنەكان و پێویستە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش پاڵپشت بێت، دەشڵێت،"نیگەرانن لەبەكارهێنانی توندوتیژی بەرامبەر بە خۆپیشاندەران". جێنین هێنیس پلاسخارت، نێردەی تایبەتی سكرتێری گشتی نەتەوەیەكگرتووەكان لە بەغدا لەمیانی بەشداریكردنی لە كۆبوونەوەی ئەنجومەنی ئاسایشی تایبەت بە بارودۆخی عێراق راپۆرتێكی پێشكەش كرد ڕایگەیاند، هاوكاری عێراق دەكەن بۆ هەڵبژاردنەكان و پێویستە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش پاڵپشت بێت. ڕاشیگەیاند، تا ئێستا رێككەوتنی نێوان بەغدا و هەولێر لەبارەی سنجارەوە نەچووەتە بواری جیبەجێكردن، هەروەها تائێستاش رێككەوتننامەی نێوان بەغدا و هەولێریش نەكەوتووەتە بواری جێبەجێكردن. جینین پلاسخارد باسی لەوەشكرد ، كە نیگەرانن لە بەكارهێنانی توندوتیژی بەرامبەر بە خۆپیشاندەران، جەختیسی لەوەكردەوە، كە هەوڵەكانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان زۆر گرنگن. باسی لەوەشكرد، كە ئەو ڕوداوانەی ساڵی ڕابردوو لە هەرێمی کوردستان ڕوویاندا دەبێتە هۆی نیگەرانی بەرامبەر سنوردارکردنی ئازادی ڕادەربڕین. ئەو کەسانەی کە ڕەخنە لە دەسەڵات دەگرن، تەنها ڕوبەڕوی تۆقاندن و کۆت و بەندکردنی چالاكيیەكانیان و دەستگیرکردن نەبونەتەوە، بەڵکو هەندێکیان تۆمەتی تەشهیریان ئاراستەکراوە، هەندێکی تریشیان لەمدوایانەدا بە یاساکانی ئاسایشی نیشتمانی دادگایی کراون
-
خەڵك بەڕێوەبەرایەتی گشتی كەشناسی و بومەلەرزەزانی هەرێمی كوردستان ڕایدەگەیەنێت، پێشبینی دەكرێت ڕۆژی پێنج شەممە ئاسمانی هەرێم لەنێوان ساماڵ و پەڵەهەور بێت و لە هەندێك ناوچە دەگۆڕێت بۆ نیمچەهەور لەگەڵ ئەگەری بارینی كەمێك نمەباران. بەڕێوەبەرایەتی گشتی كەشناسی و بومەلەرزەزانی هەرێمی كوردستان لە ڕاگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، كە یەكەم ڕۆژی جەژنی ڕەمەزان پلەكانی گەرما نزیكەی 2 پلە بەرزتر دەبنەوە بە بەراوورد لە گەڵ ئەمڕۆ سێشەممە و خێرایی باش (5-15)كم/ك دەبێت. ئاماژە بۆ ئەوەشكراوە، كە ڕۆژی هەینی ئاسمان لە زۆربەی كاتەكان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت وە هەندێ كاتیش دەگۆڕێت بۆ نیمچە هەور لە گەڵ ئەگەری كەمێك نمە باران لە ناوچە شاخاویەكانی هەولێر و پلەكانی گەرما كەمێك دادەبەزێت بە بەراورد لە گەڵ ڕۆژی پێشودا. وەزارەتی گواستنەوە و گەیاندن بەڕیوەبەرایەتی گشتی كەشناسی بومەلەرزەزانی هەرێم جەژنی ڕەمەزانتان پیرۆز بێت پێشبینی كەش و هەوای هەرێم بۆ ڕۆژانی جەژنی ڕەمەزانی پیرۆز ڕۆژی پێنج شەممە پێشبینی دەكرێ ئاسمانی هەرێم لە نێوان ساماڵ و پەڵەهەور بێت وە لە هەندێ ناوچە دەگۆڕێت بۆ نیمچە هەور لە گەڵ ئەگەری بارینی كەمێك نمە باران لە ناوچەكانی باكوری هەرێم پلەكانی گەرما نزیكەی 2 پلە بەرزتر دەبنەوە بە بەراوورد لە گەڵ ئەمڕۆ, خێرایی با (5-15)كم/ك دەبێت. ڕۆژی هەینی ئاسمان لە زۆربەی كاتەكان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت وە هەندێ كاتیش دەگۆڕێت بۆ نیمچە هەور لە گەڵ ئەگەری كەمێك نمە باران لە ناوچە شاخاویەكانی هەولێر و پلەكانی گەرما كەمێك دادەبەزێت بە بەراورد لە گەڵ ڕۆژی پێشودا. ڕۆژی شەممە ئاسمانی ناوچەكانی هەرێم ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت بەڵام لە شەودا ناوچەكانی باكور و ناوچەشاخاویەكانی ڕۆژهەڵات دەگۆڕێت بۆ هەوری تەواو لە گەڵ ئەگەری بارینی كەمێك نمە باران لە ناوچە شاخاویەكانی پارێزگای دهۆك و سلێمانی, پلەكانی گەرما نزیك دەبێتەوە لە تۆماركراوی ڕۆژی پێشو. بەشی پیشبینی كەش و هەوا
-
خەڵك حكومەتی هەرێمی كوردستان ڕایدەگەیەنێت، سبەی چوارشەممە دەوامی فەرمییە لە سەرجەم دامودەزگاكانی حكومەت و تەنها ڕۆژی پێنجشەممە، كە یەكەم ڕۆژی جەژنە دەبێتە پشوو. فەرمانگەی میدیا و زانیاری حكومەتی هەرێمی كوردستان بە بۆنەی هاتنی جەژنی ڕەمەزانی پیرۆز، پیرۆزبایی لە هاووڵاتییان و موسڵمانانی كوردستان بەتایبەتی و عێراق و جیهان بە گشتی دەكات و لە پەیامێكدا بڵاویكردەوە، كە سبەی چوارشەممە دەوامی فەرمییە لە سەرجەم دامودەزگاكانی حكومەت پشوو نیە. پەیامێك لە فەرمانگەی میدیا و زانیاریی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە هاووڵاتیانی خۆشەویستیش ئاگادار دەكەینەوە كە سبەی چوارشەممە دەوامی فەرمییە لە سەرجەم دامودەزگاكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان و تەنها ڕۆژی پێنجشەممە كە یەكەم ڕۆژی جەژنە، دەبێتە پشوو. دەوامی فەرمیش حەفتەی ئایندە لە ڕۆژی یەكشەممە ڕێكەوتی ٢٠٢١/٥/١٦ دەست پێ دەكاتەوە. فەرمانگەی میدیا و زانیاری ٢٠٢١/٥/١١
-
خەڵك- جێگری پارێزگاری سنە ڕایدەگەیەنێت، ئەنجامدانی نوێژی هەینی و جەژنی ڕەمەزان لە دەرەوەی مزگەوتەكان و لە كەشی ئازاد ئەنجام دەدرێن. محەمەد ئیبراهیم زارعی بە میدیای وڵاتەكەی ڕاگەیاند، بە مەبەستی پێشگری لە تەشەنەسەندنی زۆرتری ڤایرۆسی كۆرۆنا، نوێژی هەینی و نوێژی جەژنی ڕەمەزان لە سنە لە دەرەوەی مزگەوتەكان بەڕێوەدەچێت. وتیشی"ئەركی هەموومانە ڕێنماییە تەندروستییەكان لەبەرچاو بگرین بۆ ئەوەی ڕێژەی ئەم نەخۆشییە كەمتر بكەینەوە". ئاشكراشیكرد، داوا لە خەڵكی كوردستان دەكەین لەگەڵ چاودێری تەندروستی هاوكاری بكەن. ئەمەش لەكاتێكدایە، چەند هەفتەیەكە تووشبووانی كۆرۆنا لەو وڵاتە زیادی كردووە و بە سەدان شار و شارۆچكە لە مەترسیدان و زۆرێك لە فەرمانگە و زانكۆكانی ئێرانیش داخران.
-
خەڵك- دەستەی كەشناسی و بومەلەزرەزانی عێراق ڕایدەگەیەنێت، لە ڕۆژانی جەژنی ڕەمەزان، ئاسمان بەگشتی لەسەرتاسەری ناوچەكە ساماڵ و هەندێكجار پەڵە هەور دەبێت. دەستەی كەشناسی و بومەلەزرەزانی عێراق لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژە بۆ ئەوە دەكات، كەشوهەوای سبەی چوار شەممە لە ناوچەكانی ناوەڕاستی عێراق شێدار و هەور دەبێت و هەندێكجار هەورە تریشقەی لەگەڵدا دەبێت، لە باشوری عێراقیش، ئاسماڵ نیمچە هەور دەبێت و گۆڕانكاری لەپلەكانی گەرما ڕوونادات، لەناوچەكانی هەرێمی كوردستانیش، پلەكانی گەرما چەند پلەیەك بەرزدەبنەوە و ئاسمان هەور دەبێت، ئاشكراشیكرد، كەشوهەوای ناوچەكانی ناوەڕاستی عێراق و هەرێمی كوردستان لە ڕۆژی پێنج شەممەدا، ئاسمان نیمچە هەور دەبێت و پلەكانی گەرماش چەند پلەیەك بەرزدەبنەوە. ڕوونیشیكردەوە، كەشوهەوای ڕۆژی هەینی سەرجەم ناوچەكانی عێراق وەك یەك دەبێت و ئاسمان بەگشتی نیمچە هەور دەبێت و گۆڕانكاری لەپلەكانی گەرما ڕوونادات، كەشوهەوای ڕۆژی شەممەی داهاتووش، لەناوچەكانی عێراق ئاسایی دەبێت.
-
خەڵك نەتەوەیەكگرتووەكان ھۆشداری دا لەوەی كە گرژییەكانی قودسی رۆژھەڵات دەبێتە ھۆكاری زیاتری توندوتیژی و گیانلەدەستدان. ستێفان دوجاریك، وتەبێژی سكرتێری گشتی نەتەوەیەكگرتووەكان لە كۆنگرەی رۆژنامەوانی رۆژانەی خۆی رایگەیاند، ئەوان لەبارەی رووداوەكانی توندوتیژی قودسی رۆژھەڵات و گواستنەوەی خێزانە فەڵەستینییەكان لە گەڕەكەكانی شێخ جەراح و سیلڤان ھەست بە نیگەرانی قوڵ دەكەن. ئەو وتەبێژە ھۆشداری دا لەوەی كە گرژییەكانی قودسی رۆژھەڵات دەبێتە ھۆكاری زیاتری توندوتیژی و گیانلەدەستدان و داوای لە ھەموو لایەنەكان كرد كە لەسەرخۆبن. دوجاریك لەبارەی پرسیارێكی پەیامنێری ئاژانسی ئانادۆڵو پەیوەندیدار بە برینداركردنی سێ پەیامنێری ئاژانسەكە لە گرژییەكانی مزگەوتی ئەقسا، گوتی: "دژی ئەوەین رێگری لە كاری رۆژنامەنووسان بكرێ لە ھەر دۆخێكدا بێت". پێشتر ئەنتۆنیۆ گۆتەرێز، سكرتێری گشتی نەتەوەیەكگرتووەكان رایگەیاندبوو كە لەبارەی رووداوەكانی توندوتیژی قودسی رۆژھەڵات و گواستنەوەی خێزانە فەڵەستینییەكان لە گەڕەكەكانی شێخ جەراح و سیلڤان ھەست بە نیگەرانی قوڵ دەكات و بانگھێشتی ئیسرائیلی كردبوو كە لە روانگەی مافەكانی مرۆڤی نێودەوڵەتی، پرسی گواستنەوەی خێزانە فەڵەستینییەكان و كاری رووخاندن رابگرێت. بەھۆی بەزۆرەملێ دەركردنی دانیشتوانی گەرەكی شێخ جەراح لە رۆژھەڵاتی قودس-ی داگیركراو ماوەیەكە گرژی و ئاڵۆزی روودەدا، جگە لەوە ھێرشی پۆلیسی ئیسرائیل بۆ سەر نوێژخوێنانی مزگەوتی ئەقسا گرژییەكانی لەو شارە زیاتركردووە. پۆلیسی ئیسرائیل لە ٧ی ئایاردا، لە كاتی نوێژی تەراویح بە بۆمبی دەنگی و فیشەكی پلاستیكی ھێرشی كردە سەر نوێژخوێنانی مزگەوتی ئەقسا و بەپێی لێدوانەكانی مانگی سووری فەڵەستین-یش، لە ئاكامی رووداوەكاندا ٢٠٥ فەڵەستینی برینداربوون.
-
خەڵك- بەهۆی زۆریی بەرهەمی ناوخۆ، وەزارەتی كستوكاڵی عیراق، بڕیار دەدات هاوردەكردنی شوتی و كاڵەك لە دەرەوەی وڵاتەوە قەدەغە بكات. لەگەڵ نزیكبوونەوەی وەرزی هاوین و زۆربوونی بەرهەمە كشتوكاڵییەكان بەشێوەیەكی بەرچاو لەنێو بازاڕەكاندا، وەزارەتی كشتوكاڵی عیراق، بۆ بەرژەوەندی ، جوتیاران و ساغكردنەوەی بەرهەمەكانیان لەبازاڕدا، ڕێگە لە هاوردەكردنی هەندێك لە بەروبومە كشتوكاڵییەكان دەگرێت. لە دوایین هەنگاوی وەزارەتی كشتوكاڵی حكومەتی فیدراڵ وەك میدیاكان ئاماژەیان پێكردووە، بڕیاریدا ڕێگە لە هاوردەكردنی هەردوو بەرهەمی شوتی و كاڵەك بگرێت، ئەمەش بەهۆی زۆريی ئەو دوو بەرهەمە لەنێوخۆدا. وەزارەتی كشتوكاڵ، بۆ مەبەستی پشتیوانی لە بەروبومی ناوخۆ، داوای لە هەموو مەرزە سنورییەكان كرد، پابەندی ئەو بڕیارەبن كە لەلایەن وەزارەتەكەیان بۆ ڕێگرتن لە هاوردەكردنی ئەو دوو بەرهەم كشتوكاڵییە، دەركراوە.
-
خەڵك- فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەكانی عیراق ڕایدەگەیەنێت، بڕیاری قەدەغەكردنی هاتووچۆ لەمڕۆوە دەستپێدەكات و بۆ ماوەی 10 ڕۆژ بەردەوام دەبێت، ئاماژە بە گرتنبەری ڕێوشوێنی توندیش دەكات. لیوا تەحسین خەفاجی، وتەبێژی فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەكانی عیراق، لە لێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند"جێبەجێكردنی بڕیاری قەدەغەكردنی هاتووچۆ، لە كاتژمێر هەشتی ئێوارەی ئەمڕۆوە دەستپێدەكات و تا 10 ڕۆژی تر بەردەوام دەبێت". بە وتەی خەفاجی"خواستی ئەوە نییە لەماوەی ڕۆژانی جەژندا قەدەغەكردنی هاتووچۆ هەڵبگیرێت، یان ڕێكارەكانی لە بەغدا و پارێزگاكان سوكبكرێن". ئەمیندارێتی ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق لە 6ی ئەم مانگەدا بەیاننایەكی بڵاوكردەوە و تێیدا وردەكاریی بڕیاری سەپاندنی قەدەغەكردنی هاتووچۆی ڕوونكردەوە كە بۆ ماوەی دەڕۆژ درێژە دەكێشێت و لە 12ی مانگەوە تا 22ی مانگ بەردەوام دەبێت.