ئەنجوومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی دەربارەی عیراق و هەرێم كۆبووەوە
خەڵك- ئەنجوومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی كۆبووونەوەیەكی دەربارەی…
زیاترسەردێر
-
ئەمەی خوارەوە چەند زانیاریەکی سەیر و جیاوازە کە ئەستەمە تاقی بکەیتەوە، بەڵام زۆرێک لە توێژەران باوەڕیان پێیەتی: – کولە لە جیاتی گەرمی پێو بۆ ئەوەی بەبێ بەکارهێنانی گەرمیپێو بزانیت پلەی گەرما چەندە، گوێ لە ترپەی دەنگی کولە بگرە و بیژمێرە لە ماوەی ٨ چرکەدا و دواتر ٥ ی بخەرە سەر، پلەیی گەرمات دەستدەکەوێت. – پشکنینی دووگیانی بە دولفین بۆ ئەوەی بزانیت ژنێک دوگیانە یان نا، بیکەرە حەوزێکەوە کە دولفینی تێدا بێت، دولفینەکان بەهۆی توانایی شەپۆلی دەنگیەوە هەست بە منداڵەکە دەکەن و بە دەوری سکی ژنەکەدا دێن و دەنگی بووووز دروستدەکەن. – گێژەڵوکە بە فیل فیلەکان لە دووری ١٠٠ کیلۆمەترەوە دەتوانن هەست بە هاتنی گێژەڵوکە بکەن و لە ناکاو بە کۆمەڵ شوێنەکە جێدەهێڵن، تۆش لەو ڕێگەیەوە دەتوانیت خۆتی بۆ ئامادە بکەیت. – گۆڵدن فیش لە جیاتی بیرە ماسیەکەی گۆڵدن فیش بکەرە قتویەکی بیرەوە کە ئاویی تێدابێت و بۆماوەی ٢٠٠ ڕۆژ دایبنێ، دواتر ئاوەکە بخۆرەوە و وەک بیرە سەرخۆشت دەکات. – ڕێکخستنی جێگا هەڵەیە هەموومان دایکمان پێی وتووتن کە پاش ئەوەی لە خەو هەڵدەستین چەرچەفەکە بدەین بەسەر جێگاکەدا و ڕێکی بخەین، بەڵام ئەوە هەڵەیە، چونکە پسپۆڕان دەڵین پیویستە جێگاکە خۆر لێی بدات تا مێرووی سەر جێگە گەشەنەکات و توشی هەستیاریمان نەکات.
-
هەر کەسە و ستایل و شێوازی ژیانی جیاوازی هەیە، ئەمەی خوارەوە کۆمەڵێک کەسن کە ستیالێکی زۆر جیاوازتریان هەیە لەوەی کە تۆ هەتە: تەلەفونێکی گرنگم هەیە گرنگ ئەوەیە گوێچکەم سەرمای نەبێت پێشوازیەکی جیاواز ئاگادار بن فەرشەکە تەڕە! خواردن لە نێو پێڵاودا پێشکەش دەکەن شوتیەکەم کەفی کردووە جێگای کورسیەکە زۆر باشە ئەم دەرگایە وات لێدەکات کێشت داببەزێنیت ئەم شیرینیە شێوەکەی زۆر جوان نییە! بەم جۆرە کەس قادرمەکە ناشکێنێت ئەم دەستشۆرە بۆ مێروولە کراوە؟
-
خەڵك- بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای هەولێر دەستگیركردنی تۆمەتبارێك ڕادەگەیەنێت كە بە مەترسیدار ناوی دەبات و دەڵێت"تۆمەتبارەكە لەكاتی دەستگیركردنیدا بە چەك ڕووبەڕووی پۆلیس بۆتەوە". بەپێی ڕاگەیەندراوێك كە ئەمڕۆ چوار شەممە لەلایەن پۆلیسی هەولێرەوە بڵاوكرایەوە"بەشی پۆلیسی دەشتی هەولێر، بنكەی پۆلیسی دارەتوو، تۆمەتبارێكیان بە ناوی (هـ. ص. ا) دەستگیر كرد، كە بەپێی ماددەی (495) لە یاسای سزادانی عێراقی، فەرمانی دەستگیركردنی هەبوو". هەر لە ڕاگەیەندراوەكەی پۆلیسدا هاتووە"تۆمەتباری ئاماژەپێكراو، لە كاتی دەستگیركردنیدا رووبەڕووی هێزەكانی پۆلیس بۆتەوە و نارنجۆكێكی دەستی گرتۆتە تیمەكانی پۆلیس، بەڵام نارنجۆكەكە نەتەقییەوە و بێ زیان بوو، بۆیە وێڕای دەستگیركردنی تۆمەتبار، دەستیان بەسەر دوو نارنجۆك و چەكێك و بڕێك ماددەی هۆشبەردا گرت".
-
خەڵك- وەزارەتی تەندروستی هەرێم ئاشكرای دەكات، كە لە 24 كاتژمێری ڕابردوودا 622 حاڵەتی تووشبوون بە كۆرۆنا تۆماركراوە و 7 كەسیش گیانیان لەدەستداوە. وەزارەتی تەندروستی حكومەتی هەرێم لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە، ٧٧٩٤ پشكنین ئەنجام دراوە و دەركەوتووە لە هەولیر 120 كەس و سلێمانی ٢٣٦ كەس و لە گەرمیان ٢٦ كەس و دهۆك 233 و هەڵەبجە 7 كەس تووشی كۆرۆنا بوون. ئاشكراشی كردووە، كە 524 كەس چاكبوونەوە و 7 كەسیش گیانیان لەدەستداوە.
-
خەڵك- وەزارەتی دارایی و ئابووری حكومەتی هەرێم گشتاندنێك بۆ سەرجەم وەزارەت و فەرمانگەكان دەكات و جەختدەكاتەوە، كە دەبێت میلاك بە پێی ئەو خشتانە مانگانە لەگەڵ سیدی بۆ بەڕێوەبەرایەتی گشتی میلاكاتی دارایی ڕەوانە بكرێ. بەپێی گشتاندنەكەی وەزارەتی دارایی، كە وێنەی دەست (خەڵك) كەوتووە و واژۆی وەزیری دارایی لەسەرە، ئاماژە بەوەكراوە، پێنج خشتەی تایبەت بە فەرمانبەرانی هەمیشەیی و فەرمانبەرانی گرێبەستی بودجەی ئاسایی بۆتان ڕەوانە دەكەین، كە دەبێت میلاك بە پێی ئەو خشتانە مانگانە لەگەڵ (CD) بۆ بەڕێوەبەرایەتی گشتی میلاكاتی دارایی ڕەوانە بكرێ. ئاماژەی بەوەشكردووە، بەرپرسان و ڕێكخەرانی میلاك بەرپرسیار دەبن و هەموو ڕێكارێك دەگرینە بەر بەرامبەر بە دواكەوتنی میلاك بەتایبەت ڕاگرتنی پێشینەی مانگانەتان. دارایی هەرێم بڕیاریشی داوە، "دەبێ هەموو داتا و زانیاریی میلاك لە 10ی هەموو مانگێك بەبێ كەموكوڕی و دواكەوتن بگاتە دەستمان".
-
خەڵك- بەڕێوەبەرایەتی بەرگری شارستانی لە هەولێر، ئاماژە بە سوتانی خێوەتگەی پەنابەرانی سوریا دەكات لە ناحیەی دارەتو لە هەولێر. بەپێی ڕاگەیەندراوێك كە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی بەرگری شارستانی هەولێرەوە بڵاوكرایەوە"ئاگر لە خێوەتگەی پەنابەرانی سوریا لە ناحیەی دارەتو كەوتەوە و بەو هۆیەوە 8 خێمەی پەنابەران سوتان". خێوەتگەی ناحیەی دارەتوی سەر بە پارێزگەی هەولێر، لەئێستادا جێنیشتەجێی پەنابەرانی كوردانی ڕۆژئاوایە كە زۆربەیان خەڵكی شاری عەفرینن. بەڕێوەبەرایەتی بەرگری شارستانی هەولێر، لەگەڵ ئەوەی ڕەتیكردۆتەوە هیچ كەسێك لە ڕووداوی ئاگركەوتنەوەكەدا بوبێتە قوربانی، هۆكاریی كەوتنەوەی ئاگرەكەی نەخۆستۆتەڕوو.
-
خەڵك- ئەندامێكی ئەنجومەنی نەتەوەیی ڕووبەڕوبوونەوی ڤایرۆسی كۆرۆنا لە ئێران ڕایدەگەیەنێت، دواكەوتنی وەرگرتنی ژەمی دووەم ڤاكسینی كۆرۆنا هیچ كاریگەرییەكی خراپ جێناهێڵێت، بەڵام زۆر پێویستە ژەمی دووەمیش وەربگیرێت. ئاژانسی ئیرنای ئێرانی بڵاویكردەوە، مەسعود مەردانی ئەندامی ئەنجومەنی نەتەوەیی ڕووبەڕووبوونەوی ڤایرۆسی كۆرۆنا ڕایگەیاند، دواكەوتنی وەرگرتنی ژەمی دووەمی ڤاكسینی كۆرۆنا هیچ كاریگەرییەك بەدوای خۆیدا جێناهێڵێت، بەڵام دەبێت دوای دەستكەوتی ڤاكسین پێویستە ژەمی دووەمیش وەربگیرێت. وتیشی"بەپێی زانیارییەكانی ڕێكخراوی تەندروستی جیهان، 3 بۆ 4 مانگ دوا وەرگرتنی یەكەمی ڤاكسینی كۆرۆنا، پێویستە ژەمی دووەمیش وەربگیرێت، ئەگەر ژەمی دوەمیش بەردەست نەبوو و دواكەوت، كاریگەری تایبەتی بەدوادا نایەت، بەڵام دوای دەستكەوتنی ەژمی دوەم پێویستە بە خێرایی وەربگرێت". ئاشكراشیكرد، هەر كەسێك دوای وەرگرتنی ژەمی یەكەمی ڤاكسینی كۆرۆنا ڕووبەڕوی هەندێك تایبەتمەندی دەگەمەن بووەوە، دەبێت بە خێرایی سەردانی پزیشكی پسپۆڕ بكات.
-
بەرپرسی یەكەی 70ی هێزەكانی یەكێتی رایگەیاند، كێشەی تەقەكانی شەوی رابردوو چارەسەركرا و بریندارەكانیش كە 11 كەس بوون 5یان چارەسەركراون و نەخۆشخانەیان جێهێشتووە. مستەفا چاوڕەش، بەرپرسی یەكەی 70ی هێزەكانی یەكێتی بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ سێشەممە لە بارەگای یەكەكانی 70، كێشەی تەقەكانی شەوی رابردوویان چارەسەر كردووە، گوتیشی "لە كۆبوونەوەكەدا نوێنەری سەرجەم هێزە ئەمنییەكان و نۆزانی كوڕی كاك شێخ جەعفەر ئامادەبوو، بە رێككەوتن و رەزامەندیی هەموویان كێشەكە چارەسەركرا و لایەنی كەمتەرخەمیش لە رووداوەكەدا رووبەڕووی دادگا و یاسا دەكرێتەوە". لەبارەی رەوشی بریندارانی شەڕەكەش بەرپرسی یەكەی 70ی هێزەكانی یەكێتی گوتی "بەداخەوە لە شەڕەكەدا 11 كەس برینداربوون، ئێستا 5یان چارەسەركراون و نەخۆشخانەیان جێهشتووە و چارەسەری پێویستیش بۆ ئەوانی دیكە دەكرێت". نیوەشەوی رابردوو، لە گەڕەكی سەرچناری سلێمانی شەڕەتەقە لەنێوان دوو هێزی ئەمنیدا روویدا و بەهۆیەوە 11 كەس برینداربوون، بەپێی ئەو ڤیدیۆیانەی بۆ رووداو نێردراون، تەقەكردنەكە نزیكەی 20 خوولەكی خایاندووە.
-
خەڵک بڕیارە لەماوەیەکی نزیکدا ناوەندی بازرگانی ئێران لەهەرێمی کوردستان بکرێتەوە، کە ناوەندەکەی لەسلێمانییەوە. مەهدی شوشتەری سەرکونسوڵی کۆماری ئیسلامی ئێران لەسلێمانی لەکۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، پلانیان هەیە لەماوەیەکی نزیکدا ناوەندی بازرگانی ئێران لەهەرێمی کوردستان دەکەنەوە، کە ناوەندەکەی لەسلێمانییەوە و پێشانگای هەمیشەیی دەکاتەوە. ئەوەشی باسکرد، ئەم ناوەندە زیاتر لە ١٠٠ کۆمپانیای باوەڕپێکراوی ئێرانی بەشداری دەکەن. ئاماژەى بەئەوەشدا، لەڕێگەی ئەو ناوەندەوە بەرهەمەکانیان نمایش دەکەن و کارئاسانییەکی زۆر باش بۆ بازرگانان و هاوڵاتییانی هەرێمی کوردستان دەکات.
-
خەڵک سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی داوادەکات خولی تایبەت بۆ هێزە ئەمنییەکان بکرێتەوە، بۆئەوەی فێربن لەناو شارەکان چۆن مامەڵە دەکەن. ئازاد محەمەد سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی لەوەڵامی ڕۆژنامەواناندا لەکۆنفڕانسێکی ڕۆژنامەوانیدا لەبارەی شەڕ و پێکدادانە سەربازییەکەی شەوی ڕابردووی نێوان چەند هێزێکی ئەمنی لەناو شاری سلێمانی ڕایگەیاند، لیژنەى ناوخۆی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی بەدواداچوون بۆ بابەتەکە دەکات و دواتر یاداشتێک لەوبارەیەوە پێشکەش بەسەرۆکایەتی ئەنجومەنی پارێزگا دەکەن. ئاماژەى بەئەوەشدا، داوا لەحکومەتى خۆجێی سلێمانی و هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان و هێزە ئەمنیەکان دەکات، پێویستە بەڕێکاری یاسایی و ڕێنماییەکان مامەڵەی لەگەڵ بکەن. باسی لەئەوەشکرد، پێویستە هێزە ئەمنییەکان و بەتایبەت ئەوانەی کە لەناو شارەکانی ئەرکیان هەیە خولی تایبەتیان بۆ بکرێتەوە و لەشێوازی مامەڵەکردن لەناو شارەکان ڕابهێنرێن. زیاتر ڕوونیکردەوە، لەو بازگانەى هەڵە و کەموکوڕییەک لەکەسێک دەبینرێت، ناکرێت لەهەمان شوێن لێپرسینەوە بکەن، بەڵکو پێویستە بەپێی ئەو ڕێنماییانەى هەیانە لێپرسینەوە بکەن و مامەڵە لەگەڵ ئەو کەسانە بکەن، کە هەڵەیەکیان هەیە. وتیشی: بڕیارە ئەمڕۆ لیژنەى ئەمنی سلێمانی کۆببێتەوە و بڕیاری پێویست لەبارەى ئەو ڕووداوەوە دەدەن. ناوبراو لەبارەى ڕووداوەکەی پێشتری بازگەی تاسلوجە کە کارمەندیکی ئاسایش لەلایەن هێزێکی ئەمنییەوە تێیدا کوژرا، ئەوەی خستەڕوو، هێشتا ئەو دۆسیەیە لەدادگایە و بەردەوامە لەلێکۆڵینەوە. ئەمە لەکاتێکدایە شەوی ڕابردوو لەنێوان چەند هێزێکی ئەمنیدا شەڕە تەقە لەناو شاری سلێمانی ڕوویدا و بووە هۆی برینداربوونی نزیکی ١٠ کەس لەهێزە ئەمنییەکان، هەروەها لەماوەکانی ڕابردوودا شەڕی دەستەویەخە لەبازگەی تاسڵوجە لەنێوان چەند هێزێکی ئەمنیدا دروستبوو و بەهۆیەوە کارمەندێکی ئاسایش کوژرا و چەند کەسیکی دیکەش برینداربوون.