بەهۆی بڵاوبوونەوەی دەلتا قەدەغەی هاتووچۆ لە سیدنی ڕاگەیەنرا
خەڵك حكومەتی ئوسترالیا بەهۆی بڵاوبوونەوەی جۆرێكی نوێی…
زیاترسەردێر
-
خەڵك- بە بیانووی ڕاوەدونانی گەریلاكانی پارتی كرێكتارانی كوردستان، تۆپخانەكانی توركیا بەشێوەیەكی چڕ ناوچەكانی ناحیەی سیدەكانی سەر بە پارێزگای هەولێر بۆردومان دەكەن. ئەمڕۆ چوار شەممە، تۆپخانەكانی توركیا بەشێوەیەكی چر گوندەكانی "ڕوبی، رواڵ، سەرێ زرارا، كوروی كاریشك"یان لە ناحیەی سیدەكانی سەر بە پارێزگای هەولێر بۆردومان كرد". بەپێی زانیارییەكان، بۆردومانەكانی توركیا مەترسی و دڵڕاوكێیان لای دانیشتوانی ئەو ناوچەیە دروستكرد، بە تایبەت خاوەن كێڵگە كشتوماڵییەكان و ئەوانەی ماڵاتیان هەیە.
-
خەڵك- پارێزگاری سلێمانی كۆنتڕۆڵ كردنی پەتای كۆلێرا لە سنووری ارێزگاكە ڕادەگەیەنێت و داواش لە حكومەتی عێراق دەكات، هاوكارییان بكات لە چارەسەری وشكەساڵی و دابین كردنی خزمەتگوزارییەكان. بەپێی ڕاگەیەنراوێكی پارێزگای سلێمانی، د.هەڤاڵ ئەبوبەکر، پارێزگاری سلێمانی، لە دیوانی پارێزگادا بەئامادەبوونی لیژنەی باڵای بەرەنگاربوونەوەی کۆلێرا لە پارێزگای سلێمانی، پێشوازیکرد لە د.ڕەهێڵ فەرەیدوون، بریکاری وەزارەتی تەندروستیی و د.ئەحمەد ئەبوبەکر، بەرپرسی ڕێکخراوی تەندروستیی جیهانیی لە عێراق و د.وائیل هەتاهیت، بەرپرسی تیمی ئیمێرجنسی لە عێراق و د.نەجمەدین حەسەن، نوێنەری WHO لە پارێزگای سلێمانی. بەپێی ڕاگەیەنراوەكە، شاندەكە سوپاسی پارێزگاری سلێمانی و بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی سلێمانی و بەڕێوەبەری ئاوی سلێمانی و حکومەتی خۆجێیی سلێمانی و لیژنەی باڵای بەرەنگاربوونەوەی کۆلێرایان كردووە بۆ هەوڵە کانیان بۆ سنوردارکردن و کۆنتڕۆڵکردنی پەتای کۆلێرا و دەربڕینی پشتیوانی بەردەوامیی خۆیان سەردانیان کردبوو. ئاماژە بەوەشكراوە، لە کۆبوونەوەیەکدا گفتوگۆ لە هۆکار و چارەسەر و ڕێکارەکانی خۆپاراستن لە پەتای کۆلێرا کرا و پارێزگاری سلێمانی نوێنەری WHOی عێراقی ڕاسپارد بە گەیاندنی پەیامی پارێزگای سلێمانی بە حکومەتی ئیتحادی بە مەبەستی پشتیوانیکردنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و پارێزگای سلێمانی لە چارەسەرکردنی وشکەساڵی و دابینکردنی پڕۆژە خزمەتگوزارییەکان بەتایبەتی لە بواری ئاوی پاکدا، لەڕێی تەرخانکردنی بودجەی پەرەپێدانی پارێزگاکانەوە بۆ کۆتایی پێهێنان بەم نەخۆشیی و مەترسیانەی هەڕەشە لە تەندروستیی گشتی و ئاسایشی تەندروستیی عێراق و ناوچەکەش دەکەن. لای خۆشیەوە، پارێزگاری سلێمانی لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا ئەوەی خستەڕوو، کە بە هۆیی پابەندیی هاوڵاتیان و بەهەوڵی حکومەتی خۆجێیی پارێزگای سلێمانی و کەرتی تەندروستیی و ئاوی پارێزگاکە و پشتیوانییەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و وەزارەتەکانی تەندروستی هەرێمی کوردستان و حکومەتی ئیتحادی و WHO، ژمارەی تووشبوان ڕوو لە کەمبوونەوەیە و پەتاکە لەژێر کۆنتڕۆڵدایە. وتیشی، "بە هەستیاری تەواوەوە پێویستە هاووڵاتیان بەردەوامبن لەسەر خۆپارێزی بۆ ئەوەی لە مانگەکانی داهاتوودا سەرهەڵنەداتەوە".
-
خەڵك- سەرۆكی دیوانی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان ڕایدەگەیەنێت، حكومەتی هەرێم دەرگای گفتووگۆی لەگەڵ بەغدا دانەخستووە و هەر كاتێك بەغدا وادەيەك دیاریی بكات، ئامادەی گفتووگۆن. ئەمڕۆ چوار شەممە، ئومێد سەباح سەرۆكی دیوانی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان ڕایگەیاند:" سەرۆكی حكومەت لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیران جەختی لەوە كردەوە، وەزارەتی ناوخۆ و ئەنجومەنی ئاسایش و هەموو لایەنە پەیوەندیدارەمانی راسپارد، دەبێت دەستبەجێ چەكی بێ مۆڵەت قەدەغە بكرێت و نابێت هیچ كەس لە رێگەی ئەو بۆشاییەی هەیە، ئاسایشی خەڵك تێكبدات. بە وتەی ئومێد سەباح :" لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆ دوایین پێشهاتەكان و ئەو هێرشانەی كرانە سەر كێڵگەی كۆرمۆر و دانەگاز، تەوەرێكی سەرەكی كۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجومەنی وەزیران بووە و لەوێ بە وردی باس لە پلانی حكومەتی هەرێمی كوردستان و ناردنی هێزێكی وەزارتی پێشمەرگە كرا". لەبارەی دانوستانی نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدراڵیش، سەرۆكی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران ڕایگەیاند:" دەرگای گفتوگۆ دانەخراوە و هەر كاتێك بەغدا وادەیەكی دیاریكرد، حكومەتی هەرێمی ئامادەیەی دانووستانە".
-
خەڵك- چوارشەممە وەزارەتی ناوخۆی عیراق، پووچەڵكردنەوەی تۆڕەكانی بەقاچاخبردنی نەوت ڕادەگەیەنیبَت، ئاماژە بە كۆتایی هاتنی قەیرانی سوتەمەنیش دەكات لەچەند ڕۆژی داهاتوودا لە بەغدا و بەشێك لە پارێزگاكان. ئەمڕۆ چوار شەممە، لیوا خالید ئەلموحەننا وتەبێژی وەزارەتی ناوخۆی عیراق بە ئاژانسی فەرمی (العراقیە)ی ڕاگەیاند:"دوایین قۆناغ لە بەغدا و هەندێك پارێزگا قەیرانی سووتەمەنی هەبووە چونكە هەندێك كەس وەرگیراوی نەوتیان بە قاچاخ بردووە بۆ هەرێمی كوردستان، وە وەزارەتی نەوتی عێراقیش بە قاچاخ گەیاندووە ناوخۆ ڕۆڵێكی سەرەكی و بەرچاوی هەبوو لە پووچەڵكردنەوەی زۆرێك لە تۆڕەكانی قاچاخچێتی بە هەماهەنگی لەگەڵ خاڵەكانی پشكنین لە ناوچەكانی فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنەكان و ئاماژەی بەوەدا : كە فەرماندەی گشتی هێزە چەكدارەكان ڕێنمایی دەركرد بۆ بەشداریكردنی سەركردەكانی ئۆپەراسیۆنەكان لە ئەركی بەرەنگاربوونەوەی قاچاخكردنی وەرگیراوەكانی نەوت و هەماهەنگی لە نێوان پێكهاتەكان و یەكەكاندا بەردەوامە". بە وتەی خالید ئەلموحننا:"هەڵمەتێكی گەورە هەیە بۆ رێگریكردن لە دزەكردنی سووتەمەنی یان بەرهەمە نەوتییەكان بۆ ناو هەرێمی كوردستان و ئاماژەی بەوەشكرد : لە رۆژانی داهاتوودا كۆتایی بە كەمی سووتەمەنی لە بەغدا و هەندێك پارێزگا دێت". ئەلموحەننا دەڵێت:" نزیكەی ڕۆژانە چالاكییەكان لە پێكهاتە جیاوازەكانی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی وزە و دەزگای هەواڵگری و هێزەكانی وەڵامدانەوەی خێرا هەیە، سەبارەت بە كۆنترۆڵكردنی ئەو شوێنانەی كە بۆ قاچاخكردنی وەرگیراوەكانی نەوت دیاریكراون، هەروەها هەندێك وێستگەی سەرپێچیكار". وتەبێژی وەزارەتی ناوخۆی عیراق پێیوایە:"خاوەن بەنزینخانەكان هەندێك بڕە سووتەمەنی هەڵدەگرن بە مەبەستی دزەكردنی و فرۆشتنی لە بازاڕی ڕەشدا، زۆرێكیش لەو وێستگەیانە دەستیان بەسەردا گیراوە، جگە لە دەستبەسەرداگرتنی ژمارەیەك تانكەر".
-
خەڵك- بڕیارە 20 هەزار یەكەی نیشتەجێبوون بۆ كرێنشینان و كەمدەرامەتان دروستبكرێن، تائێستا زیاتر لە 90 هەزار كەس فۆڕمی تایبەت بە وەرگرتنی یەكەكانی نیشتەجێبوونیان پڕكردووەتەوە كە. دەستەی وەبەرهێنانی هەرێم لە ڕاگەیانراوێكدا بڵاویكردەوە، 90 هەزار و 162 كەس فۆڕمی تایبەت بە وەرگرتنی یەكەكانی نیشتەجێبوونیان پڕكردووەتەوە كە 80 هەزار و 487 كەسیان خێزانداربوون و 9 هەزار و 675 یان سەڵتن. باس لە ئەوەشكراوە، تێكرا 89%ی ئەو كەسانەی فۆڕمیان پڕكردووەتەوە خێزاندارن و 11%یان سەڵتن.
-
خەڵك- ئاسایشی حاجیاوا تۆمەتبارێكی مەترسیدار دەستگیر دەكەن كە دەستی هەبووە لە دزیكردن لە ماڵان و بڕینی چەندین شوێن كار و پیشەی خەڵك. ئاسایشی حاجیاوا لە ڕاگەیانراوێكدا بڵاویكردەوە، لەدرێژەی كاروچالاكی وبەدواداچونەكانی یاریدەدەرێتمان ئەمڕۆ چوارشەممە، 29\6\2022 كەسێك كە تۆمەتبارە بەپێی مادەی(٤٤٦)لەیاسای سزادانی عێراقی لەلایەن مەفرەزەكانی یاریدەدەرێتیمان لەچیای ماكۆك دوای هەوڵی تەقەكردن و هەڵاتن توانیمان دەستگیری بكەین. لە ڕاگەیانراوەكەدا هاتووە، تۆمەتبارەكە ناوی (س_ی_ع) ە و دانیشتوی قەزای كۆیەیە، لەدایك بووی(١٩٩٤)ە، پێشتریش لەلایەن دادگای لێكۆڵینەوەی ڕانیە لە ئیدارەی ڕاپەڕین فەرمانی دەستگیركردنی هەبووە، بەڵام خۆی ڕادەست نەكردووە كەتۆمەتبارەبەچەندین كاری دزی كردنی ماڵ ودوكان و شوێنی دیكە.
-
خەڵك- پەرلەمانی كوردستان بە زۆرینەی دەنگ هەمواری یاسای نەوت و غازی پەسەندكرد. بەپێی زانیارییەكان لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆی پەرلەمانی كوردستان بە زۆرینەی دەنگ، هەمواری یاسای نەوت و غازی پەسند كرد. لە كۆبوونەوەكەدا بە دەنگی 79 ئەندامی پەرلەمان هەمواری یاسای نەوت و غاز پەسەند كرا، بەڵام بەشێك لە فراكسیۆن و پەرلەمانتاران دەنگیان پێنەدا.
-
خەڵك- شایستەی دارایی مانگی پێنجی مامۆستایانی وانەبێژ لە سنووری ڕەواندز دابەشدەكرێت. بەڕێوەبەرایەتیی پەروەردەی ڕواندز لە ڕاگەیانراوێكدا بڵاویكردەوە، ئاگاداری بەڕێوەبەری قوتابخانەكانی سنووری بەڕێوەبەرایەتیی پەروەردەی ڕواندز دەكەینەوە، ئەوانەی مامۆستای وانەبێژی دانەمەزراویان هەیە، هەر ئێستا سەردانی دیوانی پەروەردە ــ بەشی وردبینی بكەن، بۆ مەبەستی وەرگرتنی شایستە داراییەكانی مامۆستایانی وانەبێژ. لە ڕاگەیانراوەكەدا ئەوەش هاتووە، ئەو شایستە داراییەی مامۆستایانی وانەبێژ بۆ مانگی 5 ی 2022 دەبێت.
-
خه‌ڵك یەکێتی تۆپی پێی نێودەوڵەتی ڕایگەیاند، فرۆشتنی ڕاستەوخۆی بلیتەکانی مۆندیالی قەتەر لە 5ی تەمموزەوە دەستپێدەکات، دوای ئەوەی 32 تیپی پاڵاوتنەکە ناسراون. فیفا ئاشکرای کرد کە ئەو بلیتانەی کە ماونەتەوە بۆ مۆندیالی قەتەر 2022TM لەسەر بنەمای یەکەم کەس دەخرێنە بازاڕەوە، لە هەفتەی داهاتووەوە دەستپێدەکات. تا ئێستا ملیۆنێک و 800 هەزار بلیت بۆ یارییەکانی مۆندیالی قەتەر فرۆشراوە کە لە 21ی مانگى 11ـى ئه‌مساڵ دەستپێدەکات
-
خەڵك- مادەكانی بەشەخۆراك گەیشتوونەتە هەرێمی كوردستان و پاش پشكنینیان دەست بە دابەشكردنیان دەكرێت كە بریتین لە شەكر و زەیت و برنج و دۆشاو و لەتكەنۆك. نەوزاد شێخ كامیل، بەڕێوەبەری گشتیی بازرگانی لە وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازیی حكوومەتی هەرێمی كوردستان، بە میدیای پارتی ڕاگەیاندووە، بەشەخۆراكی چوارەم بەردەوام دێت و دابەش دەكرێت و شتێكی كەم ماوە و تەواو دەكرێت، بەشەخۆراكی پێنجەم شەكر و زەیت و بڕێك برنج و دۆشاو و لەتكەنۆكـ بەشێكی گەیشتووە و پاش پشكنینی لەلایەن كوالێتی كۆنتڕۆڵی وەزارەتی تەندروستی دەست بەدابەشكردن دەكرێت. ئاماژەی بە ئەوەشكردووە، هەندێك ماددەی خۆراك ماون، كە گەیشتن و لە پشكنینەكان دەرچوون، ناوەستین ڕاستەوخۆ دەست بەدابەشكردنیان دەكەین، دەشڵێت، دواكەوتنی ماددەكانی خۆراك پەیوەندیی بە بەغداوە هەیە.