لە قەڵادزێ 15 تۆمەتبار دەستگیركران
لەشارەدێی ژاراوە ئاسایش 15 تۆمەتباری دەستگیركرد.
زیاترسەردێر
-
بریكاری وەزارەتی تەندروستی هەرێم ڕایدەگەیەنێت: ئەگەرێكی زۆر هەیە لیژنەی باڵای ڕووبەڕووبوونەوەی كۆرۆنا بڕیار بدات بۆ ماوەیەكی كاتی دەرگای خوێندنگە و زانكۆكان دابخرێنەوە. د.ڕەهێڵ فەرەیدون بریكاری وەزارەتی تەندروستی هەرێم ڕایگەیاند: ژمارەی تووشبووان بەكۆرۆنا لەهەرێم لەهەڵكشاندایە و زۆر زیادیكردووە، بۆیە ڕۆژی دووشەممە 1ی ئازاری 2021 لیژنەی باڵای ڕووبەڕووبوونەوەی كۆرۆنا كۆدەبێتەوە و دوو بابەتی گرنگیش تەوەری كۆبوونەوەكە دەبن. د.ڕەهێڵ فەرەیدون ڕوونیكردەوە، تەوەرێكی كۆبوونەوەكە جێبەجێنەكردنی بڕیاری پێشتر بۆ داخستنی سنوورەكان و ڕێگەدان بەهاتنی گەشتیاران بەتایبەت لەناوچەكانی تری عیراقەوە بۆ هەرێم كە پێشتر بڕیاردرابوو هاتنی گەشتیاران قەدەغە بكرێت، تەوەرێكی تریش لەبارەی خوێندنەوە دەبێت، چونكە چوارەم هەفتەیە پڕۆسەی خوێندن دەستیپێكردووەتەوە و دۆخی تووشبوون بە كۆرۆنا لە ناوەندەكانی خوێندن لە پەروەردە و زانكۆكان زیادیكردووە، بۆیە ئەگەرێكی زۆر هەیە لیژنەی باڵای ڕووبەڕووبوونەوەی كۆرۆنا بڕیار بدات بۆ ماوەیەكی كاتی دەرگای خوێندنگە و زانكۆكان دابخرێنەوە. بریكاری وەزارەتی تەندروستی هەرێم ڕاشیگەیاند: لەناو ناوەندەكانی خوێندن وەك پێویست ڕێنماییە خۆپارێزییەكان جێبەجێنەكراوە، بۆیە ئامارەكانی تووشبوون بە كۆرۆنا زیادیان كردووە. جێی ئاماژەیە، بڕیارە سبەینێ لیژنەی باڵای ڕووبەڕووبوونەوەی كۆرۆنا لەبارەی زیادبوونی ژمارەی تووشبووان بەكۆرۆنا كۆدەبێتەوە و بە ئەگەرێكی زۆرەوە بڕیار دەدات جارێكی تر ناوەندەكانی خوێندن بۆ ماوەیەك دابخرێنەوە. خەڵك – بەشی هەواڵ
-
دەزگای لوتكە بۆ كاروباری پەنابەران ڕایدەگەیەنێت، لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا 41 كۆچبەر لە دەریای ناوەڕاستدا خنكان، كە لە 18ی ئەم مانگەدا وڵاتی لیبیایان بەجێهێشتووە. دەزگای لوتكە بۆ كاروباری پەنابەران بڵاویكردەوە، پاش ئەوەی بەلەمەكەیان ژێر ئاو كەوت 4ك ەس لە دەریای ناوەڕاستدا خنكاون، كە لە ڕۆژی 18ی شوبات وڵاتی لیبیایان بەجێهێشتووە. دەزگاكە ڕوونیشی كردووەتەوە، كۆچبەرەكان پاش دوو ڕۆژ لە گەشتەكەیان بەلەمەكەیان ژێرئاوكەوتووە و ڕزگاربووەكانیش بە بەلەمێكی ڕزگاركەر گوازرانەوە بۆ سیسیلی – ئیتاڵیا، دوای 15 كاتژمێر لە گەشتەكەیان، شەش كۆچبەر كەوتوونەتە نێو دەریاكە و خنكاون، وە دواتر دوو كەسی تریشیان لەكاتی مەلەكردن كە بەرەو بەلەمی ڕزگاركەر ڕۆیشتوون گیانیان لەدەستداوە، چەندین كۆچبەری تریش لەهەوڵی ڕزگاركردنی ئەوانی تردا گیانیان لەدەستداوە. بەپێی زانیارییەكانی دەزگاكە، تا ئێستا تەنیا یەك تەرم دۆزراوەتەوە و تەرمی چوار ژن و سێ منداڵیش بێسەر و شوێنە، یەكێك لەو ژنانە منداڵێكی ساوای بەجێهێشتوە. خەڵك – بەشی هەواڵ
-
بەڕێوەبەری خۆپاراستنی تەندروستی لە دهۆك ڕایدەگەیەنێت، لە دوو هەفتەی داهاتوودا ژمارەی تووشبووانی كۆرۆنا لە دهۆك زیاد دەبێت. د. فەرهاد ئیسماعیل، بەڕێوەبەری خۆپاراستنی تەندروستی لە دهۆك ڕایگەیاند: "بەگوێرەی ئەو ئامارانەی لەبەردەستدان، هێشتا ژمارەی تووشبووانی كۆرۆنا نەگەیشتووەتە ئاستێكی مەترسیدار، بەڵام پێشبینی دەكەین مانگی داهاتوو ژمارەی تووشبووانی كۆرۆنا لە دهۆك زیاتربێت، بەتایبەتی لە ماوەی دوو هەفتەی داهاتوودا. پێشبینی دەكەین لە مانگی نیسان ژمارەی تووشبووەكان زیاتر بێت، بەشێكیشی پەیوەستە بە كەمبوونەوەی پابەندبوونی هاووڵاتیان بە ڕێكارەكانی خۆپارێزییەوە". بەڕێوەبەری خۆپاراستنی تەندروستی لە دهۆك ئاماژەی بەوەشدا، لە سنووری پارێزگاكە 15 كەس تووشی ڤایرۆسی كۆرۆنای گۆڕاو بوون، ئەوان لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا تووشی ڤایرۆسەكە بوون و بۆ پشتڕاستكردنەوەش پشكنینەكانمان ڕەوانەی هەولێر كردن و هەموویان ئەنجامەكانیان پۆزەتیڤ بوون. سەبارەت بە گرتنەبەری رێكاری نوێ لە پارێزگای دهۆك، د. فەرهاد ئیسماعیل وتی"گومانی تێدا نییە بڕیاری نوێ لەبارەی تووندكردنی ڕێكارەكانی خۆپارێزی لە دهۆك دەردەچن. لیژنەی باڵای پارێزگا كۆدەبێتەوە و بەپێی ئامار و پێشهاتەكان بڕیار دەدات. لە شوێنە گشتییەكان زیاتر پێویستە پابەندبوون هەبێت و سەرپێچیكاران سزابدرێن". دەربارەی تووشبوون لە نێو خوێندنگەكان، بەڕێوەبەری خۆپاراستنی تەندروستی لە دهۆك جەختی لەوە كردەوە "ئەو ئامارانەی لەبەردەستدان ئەوە دەرناخەن پێویست بە داخستنی قوتابخانەكان بكات. لە دهۆك تووشبوونی مامۆستا و قوتابیان بە كۆرۆنا زۆر كەمە. لە سەرانسەری دهۆك تەنیا یەك خوێندنگا داخراوە، ئەویش لە شارۆچكەی ئاكرێ بووە، لە ناوچەكانی تری دهۆك هیچ خوێندنگایەك بەهۆی كۆرۆناوە دانەخراوە و ژمارەی تووشبووان لەنێو خوێندكاران كەمە". خەڵك - بەشی هەواڵ
-
بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆی پارێزگای سلێمانی شۆفێرانی سوارڕەوی بارهەڵگر ئاگاداردەكاتەوە. بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆی پارێزگای سلێمانی لە ئاگادارینامەیەكدا، ئاگاداری سەرجەم شۆفێرانی سوارڕەوی بارهەڵگر دەكات كە لە سبەینێ دووشەممەوە واتە ڕێكەوتی 1/3/2021 لەكاتژمێر ۷ ی بەیانی بۆ ۹ ی بەیانی ڕێگەپێدراو نییە بێنە ناو سەنتەری شاری سلێمانی. بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆی پارێزگای سلێمانی ئاماژە بەوەش دەكات، جێبەجێكردنی ئەم بڕیارە بۆ چاودێریكردنی شەقامەكان لەو دوو كاتژمێرەدا لەلایەن تیمەكانی هاتووچۆی سلێمانی و بازگەكانی دەرەوەی شارەوە دەبێت. هەروەك ڕوونیشی كردووەتەوە، ئەم بڕیارە سەرجەم سوارڕەوە بارهەڵگرەكان بە سوارڕەوی بیناسازی و گواستنەوەی كۆنكرێتی ئامادەكراویش دەگرێتەوە. خەڵك – بەشی هەواڵ
-
سەرۆكی ئەمریكا دەڵێت بە پادشای سعودیەم وتووە: یاساكان گۆڕاون و لەچەند ڕۆژی داهاتوودا گۆڕانكارییەكان ئاشكرا دەكەین. جۆ بایدن سەرۆكی ئەمریكا لە لێدوانێكیدا لەبارەی كوشتنی جەمال خاشقچییەوە ڕایگەیاند: سعودیە بەرپرسیار دەكرێت لە پێشێلكارییەكانی دژی مافی مرۆڤ و ئەوەشی خستەڕوو، لە پەیوەندییە تەلەفۆنیەكەیدا لەگەڵ شا سەلمان بن عەبدولعەزیز پادشای سعودیە پێی ڕاگەیاندووە یاساكان گۆڕاون و لە چەند ڕۆژی داهاتوودا گۆڕانكارییەكان ئاشكرا دەكەن. سەرۆكی ئەمریكا ئاماژەی بەوەشكرد: ئەگەر ئەوان دەیانەوێت مامەڵەیان لەگەڵدا بكەن ئەوا دەبێت سەرەتا مافەكانی مرۆڤ پەیڕەوبكەن. ئەو وتانەی جۆ بایدن لەكاتێكدایە بەپێی ئەو ڕاپۆرتەی كە دەزگای هەواڵگری ئەمریكا (سی ئای ئەی) بڵاویكردووەتەوە: شازادەی جێنشینی سعودیە لە ساڵی 2018دا ڕەزامەندی دەربڕیوە لەسەر كوشتنی جەمال خاشقچی لە ناو كۆنسوڵخانەی سعودیە لە ئیستانبوڵ. خەڵك – بەشی هەواڵ
-
بریكاری وەزارەتی ناوخۆی هەرێم ڕایدەگەیەنێت: بە نێودەوڵەتیكردنی مەرزی سەیران بەن هەلی كاری زیاتر دەستەبەر دەكات بە پێی ڕاگەیەنراوێكی نووسینگەی بریكاری وەزیری ناوخۆی هەرێم، ئەمڕۆ یەكشەممە 28/2/2021 لیوا چەتۆ ساڵح سەعید بریكاری وەزارەتی ناوخۆی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەگەڵ ئاغای مەهدی شوشتری سەركونسوڵی كۆماری ئیسلامی ئێران و ئازاد محەمەد سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی و لەیلا عەلی جێگری پارێزگاری سلێمانی و عەمید كاكەبرا فەرماندەی لیوای پاسەوانی سنووری پارێزگای سلێمانی و لێپرسراوانی ئیدارەی شارۆچكەی پێنجوێن، سەردانی مەرزی سەیران بەنی كرد. لە ڕاگەیەنراوەكەدا ئاماژە بەوەدراوە، سەرەتا وەفدی حكومەتی هەرێم لەگەڵ بەهمن مرادنیا پارێزگاری سنە و ڕۆستەم پور قایمقامی شارۆچكەی بانە و لێپرسراوانی ئیداریی مەرزەكە، بەشەكانی مەرزی سەیران بەنیان لەهەردوو دیوی هەرێمی كوردستان و كۆماری ئیسلامی ئێرانەوە بەسەركردەوە، دواتر وەفدەكەی حكومەتی هەرێمی كوردستان بۆ تاووتوێكردنی هەنگاوەكانی بەنێودەوڵەتیكردنی مەرزی سەیران بەن و گەیشتن بەلێكتێگەیشتنێكی هاوبەش، سەردانی شارۆچكەی بانەیان كرد. هاوكات، لیوا چەتۆ ساڵح بریكاری وەزارەتی ناوخۆی هەرێم ڕایگەیاند:"ئێمە بەنوێنەرایەتی بەڕێز قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان و وەزارەتی ناوخۆ ئامادەی ئەم كۆبوونەوەیەین". جەختیشی كردەوە:"وەك هەرێمی كوردستان هەرچی زووە ڕێكارەكانی بەنێودەوڵەتیكردنی مەرزی سەیران بەن تەواودەكەین، چونكە بە بەنێودەوڵەتیكردنی مەرزەكە سەرباری كورتكردنەوەی ڕێگای هاتووچۆی هاووڵاتیان و دەستەبەركردنی هەلی كاری زیاتر بۆ خەڵكی سنوورەكە، دەتوانین قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی لەگەڵ كۆماری ئیسلامی ئێران زیاد بكەین لەپێناوی بەرژەوەندییە هاوبەشەكانی هەردوولادا". لیوا چەتۆ ساڵح ئاماژەی بەوەشكرد:"لەئێستادا ساڵانە بە بەهای نزیكەی (٢٣٠) ملیۆن دۆلار ئاڵوگۆڕی كاڵا و شتومەك دەكرێت لەم مەرزەدا، بە بەنێودەوڵەتیكردنیشی، چاوەڕوان دەكرێت ئەو بڕە هەڵبكشێت بۆ نزیكەی دوو هێندە". بەپیی ڕاگەیەنراوەكە، لەئەنجامی كۆبوونەوەكەشدا لێكتێگەیشتنێكی هاوبەش بۆ چارەسەركردنی كۆی كێشە و كەموكورتییەكان و خێرا ڕاپەڕاندنی هەنگاوەكانی بەنێودەوڵەتیكردنی مەرزی سەیران بەن لەنێوان هەردوولا دەست نیشان كرا تا لە داهاتوویەكی نزیكدا ڕێككەوتنی كۆتایی واژۆ بكرێت. خەڵك – بەشی هەواڵ
-
خەڵك- پۆلیسی دارستان و ژینگەی سلێمانی ڕایدەگەیەنێت، ئاژەڵ و باڵندە کێویەکان مافیان هەیە بە ئازادی بژین و دەشڵێت: "ئەمڕۆ لەكاتی ڕاوی كەودا ڕاوچییەك لە ئاغجەلەر دەستگیر كراوە". عەمید هێمن كەمەرخان، بەڕێوەبەری ڕاگەیاندنی پۆلیسی دارستان و ژینگەی سلێمانی بۆ (خەڵك) ڕایگەیاند، هەندێک لە هاووڵاتیان بێ گوێدانە بەرپرسیاریەتی و لە پێناو حەز و ئارەزووی تایبەتی خۆیان سەرقاڵی قڕکردنی ئاژەڵ و باڵندە کێویەکانن و بێ هەستکردن بە بەرپرسیارێتی و دوور لە ڕێنماییەکان سەرقاڵی ڕاوکردنن. ڕاشیگەیاند، لەپێناو پاراستنی باڵندە کێوییەکان مەفرەزەیەکی بنکەی پۆلیسی دارستان و ژینگەی ئاغجەلەر سەر بە بەشی چەمچەماڵ دەرچوون بۆ شاخی (مۆتلیجە) توانیان هاووڵاتیەک لەکاتی ڕاوکردندا دەستگیر بکەن و دەستیش بگرن بەسەر كەوێك و قەفەس و 5 دەستە داو، کە بۆ مەبەستی ڕاوکردن بەکاری هێنابوو . ئاشكراشی كرد، پەڕاوی لێکۆڵینەوە بۆ تۆمەتبارەكە ڕێکخرا و ڕادەستی دادوەر کراوە بۆ وەرگرتنی ڕێکاری یاسایی . عمید هێمن كەمەرخان داوا لە هاووڵاتیان دەكات، "لەپێناو پاراستنی سروشت و ژینگەی کوردستاندا پێویستە هەمووان پابەندبن بەڕێنماییەکانی پۆلیسی دارستان".
-
خەڵك- بەڕێوەبەری پەروەردەی ڕۆژهەڵاتی سلێمانی ڕایدەگەیەنێت، بۆ ئەو مامۆستایانەی لە ساڵانی پێشوو فۆڕمی وانەبێژیان پڕكردۆتەوە، لەكاتی وەرگرتنی مامۆستای وانەبێژی ئەولەویەت بە ئەوان دەدرێت و دەشڵێت: "بە تێكڕا پەروەردەكەی پێویستی بە نزیكەی 70 وانەبێژ هەیە". تریفە محەمەد، بەڕێوەبەری پەروەردەی ڕۆژهەڵاتی سلێمانی بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، لەماوەی دوو ڕۆژی ڕابردوودا بانگەوازێك كرا بۆ ئەو مامۆستایانەی وەك وانەبێژ لەماوەی ساڵانی ڕابردوودا فۆڕمیان پڕكردۆتەوە، پەیوەندیان پێوە دەكرێت بە پێی پسپۆڕییەكانیان. وتیشی، "لە ئێستادا كێشەمان ئەوەیە، كە ئەو ژمارانەی لەسەر فۆڕمەكە دانراون گۆڕاون یان لەكاركەوتوون، بۆیە ئێمە نامانەوێ چانسی ئەوانە بفەوتێت، چونكە ڕایەڵەی پەیوەندیمان تەنها بانگەوازەكەیە، بۆیە ئەو مامۆستایانەی ئارەزووی وانەبێژییان هەیە سەردانمان بكەن". بەڕێوەبەری پەروەردەی ڕۆژهەڵاتی سلێمانی ڕاشیگەیاند، لە ئێستادا لە سنوری پەروەردەكەی بە تێكڕا هەموو پسپۆِرییەكان پێویستیان بە نزیكەی 70 مامۆستا هەیە. تریفە محەمەد ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد، لەم كاتەدا پێویستیان بە مامۆستا هەیە، بۆیە لەڕێگەی وانەبێژانەوە مامۆستا دابین دەكەن، لە دەچنە جێگای ئەو مامۆستایانەی مۆڵەتی بێ مووچە یان دایكایەتی یان خانەنشین بوون یان لە ژیان نەماون.
-
خەڵك- دەزگای ئاسایشی نیشتمانی عیراق ڕایدەگەیەنێت، سێ تۆمەتباریان دەستگیركرد، كە بەشداربوون لە تاوانی ڕفاندن و دەست درێژیكردنە سەر كچێكی تەمەن شەش ساڵان و دواتر كوشتنی لە ناوچەیەكی باكووری شاری بەغدا. دەزگای ئاسایشی نیشتمانی عیراق لە ڕاگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، ئەمڕۆ 28-2-2021، هێزەكانیان لەناوچەی سەبع بور لە باكووری بەغدا، توانیان سێ كەس بە تۆمەتی رفاندنی كچێكی تەمەن 6 ساڵ دەستگیر بكەن ، كە دوای ئەوەی بە كۆمەڵ دەستدرێژییان كردە سەر پاشان كوشتبوویان. لە ڕاگەیەنراوەكەداهاتووە، دوای گەڕانێكی زۆر، تەرمی كچە كوژراوەكە لەناو خانوویەكی تازە دروستكراو دۆزراوەتەوە، هەرسێ تۆمەتبارەكەش لەمیانی لێكۆڵینەوە سەرەتاییەكاندا، دانایان بە تاوانەكەیاندا ناوەو رادەستی دادگا كراون.
-
خەڵک ئامەد، ئەو شارەی وەكو پایتەختی سیاسی باكوری كوردستان دادەنرێت و سەیردەكرێت، ئامەد نەك تەنها لە باكوری كوردستان بە ڵكو سەنگ و قورسایی لە دڵی هەرچوارپارچەی كوردستاندایە. لە مێژووی هزری سیایی ونەتەوەی گەلان و نەژادە جیاوازەكاندا هەڵكەوتوە ڕێكەوتوە، شارێك جیاوازتر لەهە موو شارەكانی تر سەنگ و پێگەو قورسایی زیاتری هەبێت، لە ئێستادا ئەگەر تورك نەژادەكانشانازی بەئیستەنبولەوە بكەن ئەوا بۆ كورد نەژادەكان ئەو شانازییە بۆ ئامەدە. مێژوویەك پڕلە شارستانی ئامەد،بە گەورەترین و دێرینترین شاری باكووری كوردستان و كوردستانی گەورە. دادەنرێت و هەروەها شاری ئامەد وەك پایتەختی گەورەی هەر چوار پارچەی كوردستان دادەنرێت. سەرچاوە مێژوویەكان باس لەوە دە كەن،ناوی ئامەد لە ئیمپڕاتۆرەتیی مادەوە ھاتووە و ڕۆمانیەكان لەساڵی (66) پێش زاین بەناوی ئامەدیان لێناوەو پاشان كەوتۆتە ژێر دە سەڵاتی ئیمراتۆریەتی فارس ساڵی (359) زاینی و دواتر ناوی دیاربەكریش دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی هاتنی ئیسلام بۆ ئەو ناوچەیە، كە خێڵی (بەنی بەكر وائل) تێیدا نیشتەجێ بوون لە سەردەمی معاویەدا و لەسەردانی كەمال ئەتاتورك سەرۆك كۆماری توركیا بۆ ئەو شارە ساڵی(1937 ) داوایكرد لە نووسراوە فەرمیەكاندا بە دیار بەكر ناوببرێت بەڵام لە باكوری كوردستان هەر بە ئامەد ناو دەبرێت. ناوچەی سور قەڵای ئامەد، دە كەوێتە سەر كە ناری ڕووباری فورات و درێژی دیوی دەرەوی ئەم قەڵایە بە نزیكەی 5000 مەتر دەبێت و لە 82 بورج و چوار دە رگای سەرەكی هەیە. ئەم قەڵا دێرینە لە دوای شواری چین بە درێژترین شوار لە جیهاندا دادەنرێت مێژووی دروستبوونی زۆر ڕوون نیە، هەندێك دەڵێن لەسەردەمی حورییە كانەوە بنیات نراوەو بەڵام لە سەردەمی (349) ڕۆمانیە كان و لە سەردەستی ئیمراتۆر (قۆنتانیۆسی) دووەم فراوان كراوەو وبە یەكێك لە سیما مێژووی و دێرینە كانی جیهان دادەنرێت و دیزان و شوێنەواری دێرینی مێژوویی زۆر دە گمەنی تیادایە.ڕێكخراوی یۆنسكۆش لە لیستی شوێنەوارە جیهانیەكاندا دایناوە. شوێنەواری 10 هەزار ساڵ مێژووناسان و شوێنەوارناسان باس لەوە دە كەن، شاری ئامەد ئاسەواری ١٠ هەزار ساڵی بەسەرەوەیە، شارێكە كە دەیان شارستانیەتی لەخۆ گرتووە، شارێكە كە مرۆڤایەتی لێرەدا كشتوكاڵ و ئاژەڵە كێویەكانی ماڵیی كردووە، ئامەد ماڵی هەموو مرۆڤایەتییە، لە سەردەمی حووری و میتانییەكانەوە بگرە تاوەكو ئاشووری ئارامییەكان، لە ئۆرارتۆییەكانەوە تا ماد و ئیسكیت یاخود سەكاكان، پارس، مەكەدۆن، پارت، تیگران و رۆمانییەكان، لە ئەیووبی و مەڕوانییەكانەوە تاوەكو ئاككۆیونییەكان، ئاسەوای مێژووی مرۆڤایەتی لەسەر رووی ئەم شارەدا نەخشێنراوە. مزگەوتی گەورەی ئامەد یە كێكی ترە لە ناوچە شوێنەوارییەكانی ئامەد و مزگەوتی گەورەی ئامەدە، بە دیرَین ترین و كۆنترین مزگەتی مێژووی توركیا دادەنرێت و لە سەدەی 11 ەوە لەساڵی (639) بنیاتراوەو بێجگە لەگەورەیی ئەم مزگەوتە جوانترین بەردو دیزان و نەخش و هەڵكۆڵینی بۆ تەرخانكراوە ئەمە بێجگە لەو بەردە تایبەتەی بۆ بنیادنانی مزگەوتەكە تەرخانكراوەو بە گەشتێكی خێرا بۆ ئەم مزگەوتە ئەو دیزان و مێژووە سەرنج ڕاكێشە بەدی دەكەیت و یە كێكە لە وشوێنانەی هاوشێوەی شوێنە گەشتیاریەكانی توركیا گەشتیارێكی زۆر سەردانی ئەكات. ئەم مزگەوتە لەسەردەمی سەلجوقیەكان و هاوشێوەی مزگەوتەی ئەمەویەكان لە دیمەشق بنیاتنراوە. كڵێسا مەریم ئانا هەر لە ناوچەی سورو قەلاًَی ئامەد، دیرَین ترین كەنیسەی ڵیە بە هەمان شێوە تایبەت مەندی ئەم كەنیسەیە لە ڕووی دیزان و بەردی بە كارهاتوو نەخش و نیگارەكانیەتی بە سەیركردنی مێژووی كۆنت بیردەخاتەوە، لەسەدەی سێهەمەدا بنیات نراوەو لەسەردەمی بێزەنتیەكان و ئەوەی زیاتر سەرنج ڕاكێشە دەرگای سەرەكی چوونە ژوورەوەو هەمان دیزان و نەخش و مادەی بەكارهاتووی كڵێسا دێرینەكانە. بۆ زانیاری زیاتر یەكێكە لە…