سبەی كۆبوونەوەی لوتكەی عێراق، میسر و ئوردن بەڕێوەدەچێت – تۆڕی میدیایی خەڵک

سەردێر

خەڵك بەهۆی پابەند نەبوون بە مەرج و ڕێنماییەكانی كاركردن بە گشتی و تەندروستی و ڤێتەرنەری بە تایبەتی، خواردەمەنی و چای سالم لە شەقامی سالم داخرا. قائیمقامیەتی سلێمانی بڵاویكردەوە، بەهۆی پابەندنەبون بەمەرج و رێنماییەكانی كاركردن بەگشتی و تەندروستی و ڤێتێرنەری بەتایبەتی، لیژنە هاوبەشەكانی قائیمقامیەت خواردەمەنی و چای سالم، لە شەقامی سالم (سەهۆڵەكە)ـی شاری سلێمانی داخست.
خەڵك بەپێی پێشبینییەكان سبەی شەپۆلێكی بەفر و باران هەرێمی كوردستان دەگرێتەوە. بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی كەشناسی و بوومەلەرزەزانیی ھەرێمی كوردستان لە راگەیەنراوێكدا رایگەیاند ئەمڕۆ لە سەرجەم پارێزگاكان ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت، پاشان بۆ نیمچەهەور دەگۆڕێت. راشیگەیاند سبەی چوارشەممە 8/12/2021، لە سەرجەم پارێزگاكان نیمچەهەور دەبێت، پاشان بۆ هەوری تەواو دەگۆڕێت، لە كاتەكانی ئێوارەدا بارانبارین دەست پێدەكات. ئاماژەی بەوەشكرد لە ناوچە شاخاوییە سنوورییە بەرزەكانیش بەفر دەبارێت.
خەڵك لە پارێزگای سلێمانی قەیرانی غاز سەری هەڵداوە وبەشێك لە دووكانەكان داخراون، بەڵام نرخەكەی هەر وەك خۆیەتی و گۆڕانی بەسەردا نەهاتووە. ڕزگار فەتاح، یەكێك لە غاز فرۆشەكان بە(خەڵك)ی ڕاگەیاند، هۆكاری داخستنی هەندێك لە دووكانی غاز فرۆشەكان دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی كە ئەو دوو كارگەیەی غازیان دەهێنا بۆ دووكانەكان ئەمڕۆ غازیان نەبوو. وتیشی، ڕۆژانە 20 بۆ 30 بتڵ غاز دەگات بە دەستمان كە ئەوە ڕێژەیەكی زۆر كەمە بۆ ئێستا، چونكە وەرزی سەرمایە و خەڵك بۆ خۆ گەرمكردنەوە پەنا بۆغازیش دەبات. ڕزگاری باسی لە ئەوەشكرد، ئەو بڕەی كەبۆماندێت هێندە كەمە كە هەر لە كاتژمێر 8 ی بەیانی تەواو دەبێت و ئەوەی فریای نەكەوێت بێغاز دەبێت. دەشڵێت، لە پێشوتردا هەرچەندمان بویستایە غاز هەبوو، بەڵام ئێستا زۆركەمە وهۆكارەكەشی بەرهەم نەهێنانی غازە لە كارگەكاندا. وتیشی، ئەو كەسانەشی كە بەكۆڵانەكاندا دگەڕێن و غاز دەفرۆشن بە هەمان شێوەی ئێمەن و لە هەفتەیەكدا سێ‌ بۆ چوار ڕۆژ ئیش دەكەن و ڕۆژەكانی دیكە دەبێت لە ماڵەوە بن، چونكە كارگەكان كار ناكەن و غاز بەرهەم ناهێنن. ئاماژەی بە ئەوەشكرد، كەمبوونەوەی غاز كاریگەری لەسەر نرخ دانەناوە و هەر وەكو پێشتر بە 8 هەزار و 500 دینار دەفرۆشرێت. دەشڵێت، غاز جۆری بازرگانی نییە و تەنها حكومی هەیە، ئەگەر بازرگانی هەبوایە بەشێك لەو هاووڵاتییانەی باری داراییان باشە پارەی زیاتریان دەدا و غازیان بە دەست دەخست، بەڵام تەنها غازی حكومی هەیە.
خەڵك بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی سلێمانی هاوڵاتیان‌و شۆفێران ئاگاداردەكاتەوە، لەئێستادا چەند شەقامێك بەڕووی هاتوچۆی شۆفێراندا داخراون. بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی پارێزگای سلێمانی رایگەیاند، شەقامی سلێمانی – ڕاپەڕین بەردەم كەمپی نوێی زانكۆی سلێمانی هەردوو سایدی هاتن‌و ڕۆشتن داخراوە، شەقامی بەردەم پەیمانگەی تەكنیكی سلێمانی لەبەختیاری داخراوە. راشیگەیاند داوا لەشۆفێران دەكەین ئاراستەكانیان بگۆڕن‌و بەو ڕێگایانەدا هاتوچۆ نەكەن، تاوەكو نەكەونە لۆد‌ەوە. ئەمڕۆ خوێندكارانی زانكۆ و پەیمانگەكان لە سلێمانی و هەڵەبجە و راپەڕین و گەرمیان و كۆیە و ناوچەكانی دیكە خۆپیشاندانیان دەستپێكردەوە. خوێندكاران خۆپیشاندانیان لە شار و شارۆچكەكانیاندا دەستپێكردووە و سوورن لەسەر جێبەجێكردنی داواكارییەكانیان لە پێشیانەوە خەرجكردنی دەرماڵە. نزیكەی 20 رۆژی خۆپیشاندانی خوێندكارانی زانكۆ و پەیمانگەكان لە خۆپیشاندان بەردەوامن بۆ داواكردنی دەرماڵە، بەڵام داواكارییەكانیان جێبەجێنەكراوە. بە درێژایی دوێنێ لەنێو شاری سلێمانی خوێندكاران رێگای سەرەكی سلێمانی- هەولێر، كەركوكیان داخستبوو. هاوكات ژمارەیەك لە جادەی سەرەكی نێو شاری سلێمانی داخرابوون، فشارێكی زۆر لەسەر جادەكان دروستببوو.
خەڵك ئەمڕۆ خوێندكارانی زانكۆ و پەیمانگەكان لە سلێمانی و هەڵەبجە و راپەڕین و گەرمیان و كۆیە و ناوچەكانی دیكە خۆپیشاندانیان دەستپێكردەوە. خوێندكاران خۆپیشاندانیان لە شار و شارۆچكەكانیاندا دەستپێكردووە و سوورن لەسەر جێبەجێكردنی داواكارییەكانیان لە پێشیانەوە خەرجكردنی دەرماڵە. نزیكەی 20 رۆژی خۆپیشاندانی خوێندكارانی زانكۆ و پەیمانگەكان لە خۆپیشاندان بەردەوامن بۆ داواكردنی دەرماڵە، بەڵام داواكارییەكانیان جێبەجێنەكراوە. بە درێژایی دوێنێ لەنێو شاری سلێمانی خوێندكاران رێگای سەرەكی سلێمانی- هەولێر، كەركوكیان داخستبوو. هاوكات ژمارەیەك لە جادەی سەرەكی نێو شاری سلێمانی داخرابوون، فشارێكی زۆر لەسەر جادەكان دروستببوو.
خەڵك تیرۆرستانی داعش لە سووریاوە روو بیابانەكانی ئەنبار دەكەنەوە سەرلەنوێ. رۆژی دوو شەممە مستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عێراق بۆردومانكردنی تیرۆرستانی داعشی لە ئەنبار راگەیاند لەلایەن هێزە ئاسمانییەكانەوە و هەڕەشەی لە گرووپە چەكدارەكانیش كرد. بەپێی راپۆرتی ئاژانسی نۆڕس پرێس، حاتەم حەمید، یاریدەدەری پارێزگاری ئەنبار بۆ كاروباری ئەمنی رایگەیاندووە "هێزە ئەمنییەكان بە هەواڵگری و ئۆپەراسیۆنی ئاسمانی، چاودێری چەكدارانی داعش دەكەن لە ناوچە بیابانییەكان". حەمید دەڵێـت، بەشێوەیەكی بەردەوام هێرشدەكرێتە سەر چەكدارانی داعش لەناوچەكە تا دەرفەتی ئەوەیان نەبێت هێرشبكەنە سەر هێزە چەكدارەكان. دەشڵێت: پێش چەند رۆژێك لەمەوبەر، ژمارەیەك چەكداری‌ داعش لە سنووری سووریاوە دزەیان كردووەتەوە عێراقەوە، بەڵام دەستگیركراون و چەندین جار ئەو حاڵەتە دووبارە بووەتەوە. ناسر غانم، فەرماندەی‌ پێشوی ئۆپەراسیۆنەكانی ئەنبار، بۆ رۆژنامەی‌ فایننشاڵ تایمزی بەریتانی دەڵێت" لەماوەی‌ دوو ساڵی رابردوو هێرشی گەورە لە ئەنبار رووینەداوەو رێكخراوەكە لە ئەوپەڕی لاوازیدان لە سنوورەكە." غانم دەشڵێـ"تەنها 75 چەكداری داعش لە بیابانی ئەنباردا بوونیان هەیە."
خەڵك ئەمڕۆ پەرلەمانی كوردستان كۆدەبێتەوە و لەسەر چەند پرسێك گفتوگۆ دەكات لەنێویاندا، خستنەڕووی بەدواداچوونەكانی هەردوو لیژنەی كاروباری پێشمەرگە و ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێم سەبارەت بە هێرشەكانی ئەم دواییەی داعش. سامان ئەحمەد، لە ڕاگەیاندنی پەرلەمان كوردستان بە(خەڵك)ی ڕاگەیاند، لە كۆبوونەوەی ئەمڕۆی پەرلەمانی كوردستاندا گفتوگۆ دەكرێت لەبارەی خستنەڕووی بەدواداچوونەكانی هەردوو لیژنەی كاروباری پێشمەرگە و ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێم سەبارەت بە هێرشەكانی ئەم دواییەی داعش بۆ سەر سەنگەرەكانی هێزی پێشمەرگە. وتیشی، پێش كۆبوونەوەكە، مەراسیمێك ڕێكدەخرێت بە بۆنەی یادی دەساڵەی كۆچكردنی دۆستی كورد (دانیاڵ میتران) بە ئامادەبوونی جیلبەرت میترانی كوڕی، بۆ دانانی چەپكە گوڵی ڕێز و وەفا لە پێش وێنەی دانیاڵ میتران كە تێیدا نوێنەرایەتی سەرۆكی هەرێمی كوردستان ، سەرۆكایەتی حكومەتی هەرێم، فراكسیۆنەكانی پەرلەمان ، باڵیۆز و كونسوڵی فەڕەنسا ئامادە دەبن . ئاماژەی بە ئەوەشكرد، تەوەرێكی دیكەی كۆبوونەوەكە، خوێندنەوەی دووەمە بۆ بۆ پڕۆژە یاسای سەرپەرشتیكردنی پڕۆژە كشتوكاڵییەكانی هەرێمی كوردستان.
خەڵك-ئارام سەردار جێگری سەرۆكی لیژنەی كاروباری پێشمەرگە لەپەڕلەمانی كوردستان ڕایدەگەیەنێت، ناكرێت دەستەوەستان بین و چاوەڕانی عیراق بین، بەڵكو دەبێت سەنگەرەكان و پشتێنەی ئەمنی بەهێزبكەین، بۆشایی ئەمنیش پڕبكەینەوە. عوسمان سێدەری، لەچاوپێكەوتنێك لەگەڵ تۆڕی میدیایی (خەڵك) ڕایگەیاند، ناكرێت كات بەفیڕۆ بدرێت لەچارەسەركردنی كەموكوڕی سەنگەرەكانی پێشمەرگە، بەڵكو دەبێت پێداویستی سەنگەرەكان دابین بكرێت. خەڵك؛ چی بووەهۆكاری داعش بەم شێوەیە بتوانێت پەلاماری پێشمەرگە بدات؟ عوسمان سێدەری؛ ئەوەی ڕووبەڕووی گەلی ئێمە بوونەتەوە تیرۆرستانی داعشن بەشێوەیەكی نوێ ئاڕاستەی لوولەی چەكەكانیان دڕندانە لەسەنگەرەكانی پێشمەرگە دەكەن، بەشێكیشیان بریتین لەعەرەبی تەعریبی و شوڤێنی، لەكاتێكدا بەسەدان كیلۆمەتر لە پێشوودا پێشمەرگە زەبری كوشندەیان لەداعش داوە، پاشماوەكانیشیان كە ئێستا لەبۆشایی ئەمنی خۆیان حەشارداوە بەشێوەی پارتیزانی زیان بەپێشمەرگە و سوپای عیراق دەگەیەنن، بەڵام زیاتر پەلاماری پێشمەرگە دەدەن، كاتێكیش سەردانی هێزەكانی پێشمەرگەمان كرد لەقەرەسالم بینیمان بۆشاییەكی زۆری ئەمنی لەنێوان پێشمەرگە و سوپا هەیە، ئەو چەكدارانەش پێدەچێت لەناوچەكانی ژێر دەستی عیراق هاتبن، هێرشیان كردووەتە سەر پێشمەرگە و زیانیان پێگەیاندوون، بەڵام هێرشەكانیان تێكشكێنراون دوای خەسارەتێكی گەورە كە ژمارەیەك پێشمەرگە شەهید و بریندار بوون، ئەوەی جێگای سەرنجە ئەو چەكدارە تیرۆرستانە لەژێر دەستی حكومەتی ناوەندی هاتوون و پەلامارەكانیشیان فراوان كردووە، دیارە هێزێكیشیان لەسوریاوە هاتووە سوودیان لەبۆشایی ئەمنی نێوان پێشمەرگە و سوپای عیراق بینیوە، هەرچەندە شاندی وەزارەتی پێشمەرگە لەگەڵ بەغداد كۆبوونەوەیان كردووە بۆ پڕكردنەوەی بۆشایی ئەمنی ئومێد دەكەین ئەنجامی هەبێت. خەڵك؛ ئەگەر عیراق هەماهەنگی نەكرد، دەبێت پێشمەرگە چی بكات؟ عوسمان سێدەری؛ ناكرێت دەستەوەستان بین، دەبێت سەنگەرەكان و پشتێنەی ئەمنی بەهێزبكەین، بۆشایی ئەمنیش پڕبكەینەوە، چونكە ناوچە كێشە لەسەرەكان بەناوچەی خۆمان دەزانین بۆیە تائێستا پشتێنەی ئەمنی بەهێزنەكراوە، چونكە خواستی ئێمە چوونەوەیە بۆ هەموو ناوچەكوردستانییەكان، ئێستاش دەبێت ئەوە بكرێت و پێداچوونەوە بەپێشتێنەی ئەمنی و بۆشایی ئەمنی بكرێتەوە، پێشمەرگەش ڕاهێنانی پێبكرێت تاوەكو بەرپەرچی ئەو هێرشانە بداتەوە، نابێت ڕازی بین لەدۆخی بەرگری بمێنینەوە بەڵكو دەبێت هێرشبكرێت و تیرۆرستان و مەفرەزەكانیان لەناوببرێن. خەڵك؛ كەمووكوڕیەكانی سەنگەرەكانتان دەستنیشان كردوە؟ عوسمان سێدەری؛ دوومانگ بەر لەئێستا سەردانی هەر هەشت میحوەری پێشمەرگەمان كردووە و كەم و كورتی سەنگەرەكانی پێشمەرگەمان لەڕاپۆرتێكدا ئاڕاستەی سەرۆكایەتی پەڕلەمان كردووە و دواتر ئاڕاستەی وەزارەتی پێشمەرگە و سەرۆكایەتی ئەنجوومەنی وەزیران و هەرێممان كردووە، پێداویستییەكانیشمان نووسیوە پێشمەرگە چی پێویستە، ئێستاش ئەو هێرش و پەلامارانەی دەكرێت بەردەوام دەبێت بۆیە دەبێت پەلەبكرێت ناكرێت كات بەفیڕۆ بدرێت لەچارەسەركردنی كەم و كوڕی سەنگەرەكان بەڵكو دەبێت پێداویستی سەنگەرەكان دابین بكرێت، چونكە ئەوانە بەشێكیان داعشن و بەشێكیش عەرەبی تەعریب و شوڤێنی و ئەنفالچییە داغ لەدڵەكانن، لەبەرئەوە ئەم جۆرە هێرشانە بەردەوامی دەبێت، پێویستە دەسەڵاتی وەزارەتی پێشمەرگە زیاتر بكرێت، چونكە زۆر كات وەزارەتی پێشمەرگە داوایان لەئێمە كردووە داوا لەسەرۆكایەتی حكومەت بكەین توانای ماددی و دەسەڵات زیاتر بدرێتە وەزارەت، چونكە لەسەردانەكەمان بۆمان دەركەوتووە هەندێ كەموكورتی هەبووە بەشتی زۆر بچووك چارەسەر دەكرا، لەكاتێكدا دڵۆپێك خوێنی شەهیدان لە هەموو سەروەت و سامانی وڵات گرنگترە. خەڵك؛ دەبێت چی بكرێت؟ عوسمان سێدەری؛ هەندێ بابەت هەیە باش نییە لەڕاگەیاندن باسبكرێت، داواش لەڕاگەیاندن دەكەن بەرپرسانە كاربكەن و كارەكانیان نەبێتە مایەی سوودگەیاندن بەدووژمن، بەتایبەت وێنە و ڤیدیۆی سەنگەرەكانی پێشمەرگە، بڕیارە دوای نیوەڕۆی ئەمڕۆ سێ شەممە لەگەڵ وەزیری پێشمەرگە و سەرۆكی دیوانی ئەنجوومەنی وەزیران كۆببینەوە، سەرجەم كێشەكان كەلەمپەرن لەبەردەم وەزارەتی پێشمەرگە و سەنگەرەكان بگەیەنرێت بە ئەنجوومەنی وەزیران، و كێشەو كەموكووڕیەكانیش دەخەینەڕوو، هەرچەندە زۆرێك لەكێشەكانیش بە پارە چارەسەر دەكرێت، گرنگیدان بەڕاهێنانی پێشمەرگە، هێزی تایبەت دروست بكرێت بۆ ڕاوەدوونان و لەناوبردنی ئەوپاشماوانە، چونكە ئیرادەی پێشمەرگە زۆر گەورەترە لەو…
خەڵك ژمارەیەك هاوڵاتیی شەنگال شەوی ڕابردوو ڕێگرییان لە هەوڵێكی حكومەتی عێراق بۆ پەڕاندنەوەی خانەوادەكانی داعش لە كامپی هۆلەوە بۆ خاكی عێراق كرد و نەیانهێشت لە سنووری شەنگالەوە كەسوكاری چەتەكانی داعش بپەڕێندرێنەوە. ئاژانسی ڕۆژنیوز بڵاویكردەوە شەوی ڕابردوو حكومەتی عێراق ٢٠ پاسی هێناوەتە سنووری شارەدێی سنوونێی شەنگالەوە هەوڵیانداوە لە گوندی بۆركێ-وە بپەڕنەوە بۆ ڕۆژئاوای كوردستان و خانەوادەی چەتەكانی داعشە عێراقییەكان بگەڕێننەوە بۆ عێراق، بەڵام لەلایەن خەڵكی ناوچەكەوە ڕێگرییان لێكراوە. هاووڵاتیانی ناوچەكە ئەو هەوڵەی حكومەتی عێراقیان وەك “پیلان لەسەر شەنگال” لەقەڵەمداوە و ڕێگەیان نەداوە پاسەكان بپەڕنەوە، بەوهۆیەشەوە پاسەكان گەڕاونەتەوە. هاشم حاجی، هاوسەرۆكی ئەنجومەنی خۆبەڕێوبەریی دیموكراتیی شەنگال لەبارەی هۆكاری ڕێگرییەكەوە ڕایگەیاندووە: شەنگال یەكێكە لە ناوچە ئارامەكانی عێراق و دەبێت ئەم هەوڵە ڕابگرن كە دەیانەوێت خێزانی چەتەكانی داعش لەم ناوچەیەوە بگوازنەوە. ئەمە لەكاتێكدایە لە دوو هەفتەی ڕابردوودا هێرش و پەلامارەكانی چەتەكانی داعش لە ناوچەكانی كەركوك و مەخموور و سنووری گەرمیان زیادیكردووە و بەوهۆیەشەوە تائێستا ٢٢ پێشمەرگە و 3 هاوڵاتیی مەدەنی شەهیدبوون.

سبەی كۆبوونەوەی لوتكەی عێراق، میسر و ئوردن بەڕێوەدەچێت

سەرهەنگ خالید

هەواڵ بڵاوکراوەتەوە: 26/03/2021

خەڵك-

بڕیارە سبەی بە بەشداری موستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عێراق، عەبدولفەتاح سیسی سەرۆكی میسر و عەبدوڵڵای دووەم پادشای ئوردن كۆبوونەوەی هەر سێ وڵات له بەغدا بەڕێوەدەچێت.

بەپیی زانیارییەكان، كۆبوونەوەكە تایبەتە بە تاوتوێكردنی پرسی هەماهەنگی و هاوكاری هاوبەشی نێوان ئەو سێ وڵاتە و پەرەپێدانی بازرگانی و ئابووری نێوانیان.

هەر بەپێی زانیارییەكان، ئەمڕۆ هەریەك لە وەزیرانی دەرەوەی میسر و ئوردن دەگەنە بەغدا و لەگەڵ هاوتا عێراقییەكەیان كۆدەبنەوە.

میدیاكانی عێراق بڵاویانكردەوە، شا عەبدوڵڵای دووەم لە سەردانەكەیدا بۆ عێراق سەردانی گۆڕستانی پادشا كۆچكردووەكانی عێراق بكات لە ناوچەی ئەعزەمییە.

گۆڕستانەكە لە نێوان 1934 – 1936 لە لایەن ئەندازیارێكی بەریتانیییەوە درووستكراوە و گۆڕی هەریەك لە فەیسەڵی یەكەم، پادشای عێراق و غازی پادشا و فەیسەڵی دووەم، دوا پادشای عێراقی تێدایە.

کلیە وشەکان:
ئوردن
عيراق
میسر

بابەتی پەیوەندیدار

هەلبژاردە

گرنگترینەکان

ڕوونكردنەوەی ئێران لەسەر لابردنی ڤیزا

13 ئیلول 2021 10.08 am

خەڵك- باڵیۆزی ئێران لە بەغدا ڕایدەگەیەنێت، لابردنی ڤیزای نێوان ئێران و عێراق تەنها بۆ گەشتی ئاسمانییە.

بایدن، هەڵوێستی خۆی لەبارەی سەردانەكەی پاپا بۆ عێراق ڕاگەیاند

09 ئازار 2021 1.59 pm

خەڵك- سەرۆكی ئەمریكا ڕایدەگەیەنێت، عێراق خانەخوێی كۆنترین گرووپەكانی مەسیحیی بووە.

شنگال بۆردومان كرا

17 ئاب 2021 4.07 pm

خەڵك- چەند فڕۆكەیەكی نەناسراو، ناوچە مەدەنییەكان لە شنگال بۆردومان دەكەن.