ئێران نەرمی دەنوێنێت

سەردێر

زەهرای تەمەن ٢١ ساڵ پاش ئەوەی لە لایەن مێردەکەیەوە بە کە بە١٣ فیشەک کوژرا، باوکی ڕایدەگەیەنێت کە پێشتر هەڕەشەی کردووە. باوکی زەهرا لەبارەی جیابوونەوە و تەڵاقدانی کچەکەی دەڵێت "هێنامانەوە بە سوڵحی عەشائیری تەڵاقی دا، مەلایان لەگەڵدا بوو و شەش شایەتحاڵ لەوێ بووین، مەلا دەستی لەسەر سینگی دانا و گوتی 'کوشتن لای ئێمە نییە' و ئەوە تەڵاقی دا، پرسیاری لە حەیدەر کرد، گوتی تەواو؟ ئەویش گوتی 'تەواو'." باوکی دەڵێت، هێشتا کیتابمان نەبردبووە مەحکەمە ئەم شتە روویدا، نازانم ئەم شتە بۆ روویدا، ئەوانە عەشائیرن و دەڵێن "نابێت کچ لای ئێمە زیز بێت و تەڵاق وەربگرێت و هەموویان چەکدارن." هاوکات برای ئەو ژنە وتویەتی"خوشكەكەم بەناحەق كوژرا لەناوماڵی خۆماندا لەكاتێكدا ماوەی ٢٠ رۆژدەبێت لەپیاوەكەی جیابۆتەوە، ئەو خاوەنی سێ منداڵە و چەندین جاری تر لێدراوەو تەهدید كراوە" ئەو برایەی وتوشیەتی"ئەوان ٤كەس بوون سێ كەسیان چەكیان پێ بووبە تاپر و دەمانجە و كڵاشینكۆف خــوشكـــــەكەمیان كـــوشت ئەوان دەسەڵاتدارن و چەك بەدەست بوون"
خەڵك بەڕێوەبەرایەتی‌ گشتی‌ تەندروستی‌ سلێمانی‌ ڕایگەیاند:"ئەمڕۆ شەممە، 4‌‌ توشبووی كۆرۆنا لەنێو نەخۆشخانەكانی شاری سلێمانی گیانیان لەدەستداوە". بەڕێوەبەرایەتی‌ گشتی‌ تەندروستی‌ سلێمانی‌ ئاماژەی بەوەشدا، هاوكات 29 تووشبووی نوێی كۆرۆنا لە نەخۆشخانەكانی سلێمانی خەوێنراون و 22 تووشبووش دوای چاكبوونەوەیان نەخۆشخانەیان بەجێهێشتووە". بەڕێوەبەرایەتی‌ گشتی‌ تەندروستی‌ سلێمانی‌ ئەوەشی خستەڕوو:"لەئێستادا 110 تووشبووی كۆرۆنا لەنێو نەخۆشخانەكانی شاری سلێمانیدان و 97 تووشبوو خراونەتە ژێر ئامێری ئۆكسجین".
مناڵەکەم تەمەنی ساڵ و نیوێکە، زۆر تووڕەیە، گاز ئەگرێت، لە مناڵی تر ئەدات، کە یاریەک بکات و شتەکانی بۆ ڕیز نەکرێت لەخۆی ئەدات یان سەر ئەکێشێت بە دیواردا! ئەمە چ حاڵەتێکە و چاری چییە؟ ـ دکتۆر_ئاوات_واژەیی ‏‎پزیشکی پسپۆڕ«دکتۆرا» لە گەشە و نەخۆشی مناڵ وەڵام دەداتەوە: ئەم حاڵەتە جۆرێکە لە وڕکگرتن و دەمارگیری کە لە تەمەنی ١ بۆ ٣ ساڵدا زۆر دەبینرێت و تیایدا مناڵەکە بە کەمترین وروژاندن ھەڵدەچێت و توڕەدەبێت، دەشێ ھەندێک لەمانە ئاسنیان کەم بێت ھەر بۆیە پێویستە پشکنینی پزیشکی بکەن، ھەندێک جار پێویستە بزانرێت کە ئایا گەشەی مێشکی مناڵەكە ئاساییە؟! چونکە دەشێت ئەم ڕەفتارە بەھۆی نەخۆشی دیکەی وەک بیرکۆڵی و ئۆتیزم بێت.
خەڵك وەزیری پێشمەرگەی هەرێم لە فەرمانێكی وەزاریدا بڕیاریدا بە دیاریكردنی ڕێژەی پاسەوان و شۆفێری (فەرماندەی لیوا و پلەدارەكان). شۆڕش ئیسماعیل وەزیری پێشمەرگەی هەرێم لە فەرمانەكەدا كە لە مانگی كانوونی دووەمی ئەمساڵ دەرچووە، ژمارەی پاسەوان و شۆفێرانی بۆ فەرماندەی لیوا و پلەدارەكان دیاریكردووە و ڕایگەیاندووە، جگە لەو ژمارەی پاسەوان و شۆفێرەی كە لە فەرمانەكە جێگیركراوە ڕێگە بە كەس نادرێت ئیتر پاسەوان و شۆفێر بۆ خۆی دابنێت بەدەر لەم میكانیزمە.
خەڵك بەڕێوەبەری ناوەندەكانی خوێندن لە پارێزگای هەڵەبجە سەبارەت بە خوێندنی ئەلكترۆنی و ئۆنلاین لە ڕاگەیەنراوێكدا ڕایدەگەیەنن، ئەم جۆرە خوێندنە بۆ ئەمڕۆی كوردستان و بارگوزەرانی هەموو چینەكانی ناو كۆمەڵگا گونجاو نییە و ئەنجامی باشی نابێت. بەڕێوەبەری ناوەندەكانی خوێندن لە پارێزگای هەڵەبجە پێشنیاریش دەكەن، دەوامی سێ ڕۆژە بۆناوەندەكانی خوێندن، بەپێی ڕێنماییە تەندروستییەكان دەستپێبكاتەوە و دەشڵیچن، ئەركی وەزارەتی پەروەردەیە بەدواداچوون بكات بۆچارەسەركردنی ئەوكەموكورتیانەی لەپڕۆسەی خوێندنی ئەلكترۆنی و ئۆنلایندا هەیە. دەقی ڕاگەیەنراوەكە: ڕاگەیەنراوی بەڕێوەبەرەكانی سنووری پارێزگای هەڵەبجە دەربارەی خوێندنی ئەلكترۆنی مێژوی ٢٠٢١/٠٤/١٧ بۆ بەردەوامی خوێندن. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ كۆبونەوەی بەڕێوەبەری ناوەندەكانی خوێندن، لەگەڵ بەرپرسە پەروەردەییەكانی بەڕێوەبەرایەتی گشتی پەروەردەی هەڵەبجەی شەهید. سەبارەت بەڕێنمایی پێویست بۆقۆناغی ئێستای خوێندن. بەكۆی دەنگ بڕیاردرا ئەم جۆرە خوێندنە بۆئەمڕۆی كوردستان و بارگوزەرانی هەمووچینەكانی ناو كۆمەڵگا گونجاونییەو ئەنجامی باشی نابێت. پێشنیاركرا بە: ١ - هەموو ئەم پێشنیارو داوایانە هەڵقوڵاوی ناخی مامۆستایان و قوتابیان و خوێندكاران و كەس وكاریانن. ٢ - گەڕانەوەی دەوامی سێ ڕۆژە بۆناوەندەكانی خوێندن، بەپێی ڕێنماییە تەندروستیەكان. ٣ - ئەركی وەزارەتی پەروەردەیە بەدواداچون بكات بۆچارەسەركردنی ئەوكەموكورتیانەی لەپڕۆسەی خوێندنی ئەلكترۆنی و ئۆنلایندا هەیە. لەگەڵ ڕێزدا بەڕێوەبەرەكانی سنوری پارێزگای هەڵەبجە نەورۆزی ٢٧٢١ كوردی
خەڵك سەرۆكی پارتی فەرمانڕەوای كوبا دەستبەرداری پۆستەكەی بوو، پێشبینیش دەكرێت سەرۆكی ئێستای ئەو وڵاتە جێگەكەی بگرێتەوە. ڕائول كاسترۆ سەرۆكی پارتی كۆمۆنیستی فەرمانڕەوا لە كوبا لە میانی وتاری دەستپێكردنی هەشتەم كۆنگرەی پارتەكەی ڕایگەیاند، دەستبەرداری سەرۆكایەتی ئەو پارتە دەبێت. وتیشی، ئەركی خۆی بەجێگەیاندووە و دڵنیایە لە داهاتووی كوبا. هەرچەندە كاسترۆی تەمەن 89 ئاماژەی بەوەنەكردووە، كە پشتیوانی لە كێ دەكات بۆ بوونی بە سەرۆكی پارتی كۆمۆنیست، بەڵام ماوەیەك بەر لەئێستا ناڕاستەوخۆ پشتگیری لە میگڵ دیاز كانل سەرۆكی ئێستای كوبا كردبوو بۆ گرتنەدەستی سەرۆكایەیت پارتی فەرمانڕەوا. ڕائوڵ كاسترۆ برای فیدڵ كاسترۆ سەرۆكی پێشووتری كوبایە و ساڵی 1959 بەشداربوو لە ڕوخاندنی دەسەڵاتی باتیستا. ساڵی 2006 دوای نەخۆشكەوتنی فیدڵ كاسترۆی برای سەرۆكایەتی كوبای گرتە دەست و دوو ساڵ دواتر بە فەرمی وەك سەرۆكی ئەو وڵاتە هەڵبژێردرا و تا ساڵی 2018 لەو پۆستەدابوو، ساڵی 2011ش وەك سەرۆكی پارتی كۆمۆنیست دەستنیشانكرا.
خەڵك لەچەند ڕۆژی ڕابردووی مانگی ڕەمەزانی پیرۆزدا، قائیمقامیەتی سلێمانی دەستی بەسەر زیاتر لە پێنج تۆن خواردن و خواردنەوەی خراپ و ماوە بەسەرچوودا گرتووە. لەشكر حەمید، سەرۆكی لیژنە هاوبەشەكانی قائیمقامیەتی سلێمانی ڕایگەیاند: لە ئەنجامی ئەو هەڵمەت و سەردانە چڕەی لەلایەن لیژنەكانەوە بۆ دوكان و بازاڕ و شوێنە گشتییەكان ئەنجام دەدرێت، لەسەرەتای مانگی ڕەمەزانی پیرۆزەوە ژمارەیەكی زۆر شوێن بەسەركراونەتەوە و دەستیش بەسەر زیاتر لە پێنج تۆن خواردن و خواردنەوەی خراپ و ماوە بەسەرچوودا گیراوە. وتیشی:"بەشێكی زۆری ئەو خواردن و خواردنەوانەی دەستی بەسەردا گیراوە لەخورما، شەربەت و شیرینی پێكهاتووە". سەرۆكی لیژنەكانی قائیمقامیەتی سلێمانی، ئاماژەی بۆ ئەوەكرد، بەپێی خشتەی كاركردنی لیژنەكان، هەڵمەتەكە سەرجەم دوكان و بازاڕ و شوێنە گشتییەكانی سلێمانی و شارەدێیەكانی بازیان، بەكرەجۆ و تانجەڕۆ دەگرێتەوە. ڕاشیگەیاند: لەكاتی هەبوونی گومان لە هەر كاڵا و شمەكێك یان خواردەمەنییەك دەتوانن لە ڕێگەی ژمارە مۆبایلی (07708677777)ـەوە پەیوەندی بە لیژنە هاوبەشەكانی قائیمقامیەتی سلێمانییەوە بكەن.
خەڵك لە سنووری شارۆچكەی داقوق داعش و هێزە ئەمنییەكان ڕووبەڕووی یەكتر بوونەوە و كوژراو و برینداریش هەیە. سەرچاوەیەكی ئەمنی ئاشكرایكرد، تێروريستانی داعش و هێزە ئەمنییەكان لە نێوان گوندی سوماقە و ئەلبوشەهاب لە ڕۆژئاوای شارۆچكەی داقوق ڕووبەڕووی یەكبوونەتەوە و شەش مووشەك ئاڕاستەی هێزە ئەمنییەكانی ئەو ناوچەیە كراوە. سەرچاوەكە ئەوەشی خستەڕوو، لە ڕووبەڕووبوونەوەكەدا سەربازێك كوژراوە و شەشی تریش برینداربوون، زیانی تیرۆریستانی داعشیش تا ئێستا نەزانراوە.
خەڵك- ڕاوێژكاری ئابووری سەرۆك وەزیرانی عیراق ئاشكراشی دەكات، كە 72%ی كۆمپانیا حكومییەكان بێ‌ كارن و 400 هەزار كرێكار و كارمەند مووچە وەردەگرن و كار ناكەن. مەزهەر محەمەد ساڵح، ڕاوێژكاری ئابووری سەرۆك وەزیرانی عیراق بە ڕۆژنامەی (الصباح)ی فەرمی ڕاگەیاندووە، لە عیراق 173 كۆمپانیای حكومی هەن، كە 72%یان كار ناكەن و لەسەر زیان دەڕۆن، تەنها ڕێژەی 28%یان كار دەكەن، كە ئەوانیش لەبواری نەوت كاردەكەن. ڕاشیگەیاندووە، نزیكەی 400 هەزار كرێكار و كارمەند لەو كۆمپانیایانەی لەكار كەوتوون مووچەی مانگانە بەبێ كاركردن و بەرهەمهێنان وەردەگرن. دەشڵێت: "كارنەكردنی ئەو كارمەندانە پەیوەندی بە كەمتەرخەمی خۆیانەوە نییە، بەڵكو بەهۆی هەڵەی سیاسەتی ئابووری وڵاتەوەیە، كە تەنیا پشت بە كەرتی نەوت دەبەستێت و كەرتەكانی دیكە پەراوێزخراون".
خەڵك- بەپێ ڕاپۆرتە كەشناسییەكان، شەپۆلێكی گەرما ناوچەكانی عیراق و هەرێم دەگرێتەوە و ڕەشەبای لەگەڵ دەبێت. بەپێی ڕاپۆرتێك، كە دەستەی گشتی كەشناسی عیراق بڵاویكردۆتەوە، لە سبەینێوە ناوچەكانی وڵات شەپۆلێكی گەرما دەیانگرێتەوە و لە هەندێك ناوچە پلەكانی گەرما دەگاتە سەروو 40 پلەی سەدی. لای خۆشیەوە، ئاراس جەبار، شارەزای كەشناسی بۆ (خەڵك) ئاماژەی بەوەكرد، لە ئەنجامی كاریگەری شەپۆلی گەرما لەسەر ناوچەكانمان سبەی بەتێكڕای ٢ پلەی سیلیزی بەرزبوونەوەی زیاتر لە پلەكانی گەرمی ڕووئەدات. ڕاشیگەیاند، لە سەنتەری پارێزگاكاندا لەنێوان ٣٠ بۆ ٣٣ پلەی سیلیزی ئەبێت و لە ناوچەكانی سنوری ئیدارەی گەرمیان و ناوچە نزمەكان لەنێوان ٣٤ بۆ ٣٧ پلەی سیلیزی ئەبێت. وتیشی، "خێرایی با كاتی نیوەڕۆ بۆ ئێوارە لە ئاڕاستەی ڕۆژئاواوە چالاك ئەبێتەوە بە خێرایی ٢٠ تا ٣٥ كیلۆمەتر زیاتر لە كاتژمێرێكدا و ئاسمان بە زۆری ساماڵ ئەبێت".

هەواڵ بڵاوکراوەتەوە: 05/03/2021

خەڵك

سەرچاوەیەكی دیپلۆماسی فەرەنسی دەڵێت، سەبارەت بە ڕێككەوتنە ئەتۆمیەكەی ئێران نەرمی دەنوێنێت و پێش هاتنی جەژنی نەورۆز دانیشتنەكان دەستپێدەكاتەوە.

ئاژانسی رۆیتەرز، لەسەرزاری دیپلۆماسییەكی فەرەنسیەوە ئاشكرایكرد، لەم چەند رۆژەی كۆتایی هەفتە رێكارەكان بۆ‌ دەستپێكردنەوەی گفتۆگۆكانی رێككەوتنە ئەتۆمیەكە بە ئاراستەیەكی باشدا ڕۆشتوون و ئاماژەی دڵخۆشكەر هەیە، ئێران نەرمی دەنوێنێت‌.

وتیشی، ئامانجییان كۆكردنەوەی سەرجەم لایەنە ناكۆكەكانە لەسەر یەك مێزی گفتۆگۆ و هەوڵی تەواویش دەدەن كە لە چەند رۆژی داهاتو یان پێش‌ (20ی ئادار) یەكەم دانیشتن ئەنجام بدرێت.
ئاماژەی بۆ ئەوشكرد، بەریتانیا و فەرەنسا و ئەڵمانیا‌ پڕۆژەیەكیان بۆ دەستپێكردنەوەی گفتۆگۆكانی رێككەوتنە ئەتۆمیەكە پێشكەشكردوە كە ئێران لە چوارچێوەی ئاژانسی نێودەوڵەتی ئەتۆم دەرفەتێك بدات بە دیپلۆماسیەكان بۆ دەستپێكردنەوەی گفتۆگۆ نافەرمییەكان.