لە کاتی وەرزشکردندا ئەم جوڵانە ئەنجام مەدە
خەڵک
لە کاتی وەرزشکردندا هەندێک جوڵە هەن کە ئەنجامدانیان دەبنە هۆی زیانگەیاندن بە جەستە و دەرەنجامی خراپی دەبێت، بۆیە پێویستە بە پێی ڕێنماییەکانی ڕاهێنەر جوڵە وەرزشییەکان ئەنجامبدەیت.
سەردێر
-
کاتێک کەسێک بەڕاستی کەسیکی خۆش دەوێت، نیشانەکانی لە جەستەیدا بە ڕوونی دەردەکەوێت، ئەمەی خوارەوە هەندێکە لەو نموونانە: – ژنان دەنگیان ناسکتر دەبێت و نەرم و نیانتر دەبن، پیاوانیش ڕۆمانسیتر دەبن – بەبێ ویستی خۆیان سەر کوڵمەکانیان سور هەڵدەگەڕێت لە کاتی بینینی خۆشەویستەکەیان – پیاوان ئێسکەکانیان بەهێزتر و پیاوانەتر دەبێت – خۆشەویستی لە چاوەکاندا دیارە و گلێنەی چاویان زۆر گەورەتر دەبێت – هەست بەوەدەکەن کە دەتوانن کاری نا ئاسایی و دەریاسا بۆیەکدی بکەن
-
خەڵك بەشێك لە دانیشتووانی شارەدێی تەق تەق لە بەردەم خوێندنگای هاوڕێی بنەڕەتی تێكەڵاو دژی داخستنی دوو بەشی پزیشكی پەیمانگای تەكنیكی كۆیە گردبوونەوە. فاروق فایەق یەكێك لە سەرپەرشتیارانی گردبوونەوەكە لە كۆنفڕانسێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕاگەیاند، "گردبوونەوەمان بۆ ڕێگری كردنە لە گواستنەوەی ئەو دوو بەشە پزیشكییە كە لە شارەدێیەكەیاندا كراوەتەوە و دەمانەوێت نەك دوو بەشی پەیمانگا بگرە پەیمانگایەكی سەربەخۆ بەناوی تەق تەقەوە بكرێتەوە". هاوكات، بەڕێوبەری شارەدێی تەق تەق ڕایگەیاند: "لە پەیوەندی بەردەوامدان لەگەڵ خوێندنی باڵا و وەزارەتی پەروەردە و لەچەند ڕۆژی داهاتوودا هەواڵی دڵخۆشكەرمان دەبێت بۆ خوێندكاران و هاووڵاتیانی سنوورەكە". شارەدێی تەق تەق لە ڕووی ئیدارییەوە سەر بە شارۆچكەی كۆیەیە و ۱۰۱ ساڵە شارەدێیە و چەندین جار داواكراوە بكرێت بە شارۆچكە.
-
خەڵك موقتەدا سەدر ستایشی كارمەندانی تەندروستی دەكات و داواش دەكات ھەڵبژاردن لە ژێر سەرپەرشتی تەندروستیی ئەواندا بەڕێوەبچێت. موقتەدا سەدر ڕێبەری ڕەوتی سەدر لە ھەژماری خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر ستایشی كارمەندانی تەندروستی عیراقی كردووە و ڕایگەیاندووە، كارمەندانی تەندروستی ھەموو كارێكیان لە پێناو ڕێگرتن لە بڵاوبوونەوەی كۆرۆنا كردووە و مردنیش نەیترساندن، چونكە عیراق و گەلەكەیان خۆشدەویست. موقتەدا سەدر داواش دەكات، كارمەندانی تەندروستی سەرپەرشتی لایەنی تەندروستی ھەڵبژاردن بكەن، بۆ ئەوەی ڕێگربن لە زیاتر بڵاوبوونەوەی كۆرۆنا، چونكە پێویستە ھەڵبژاردن بە پێی مەرج و ڕێكارە تەندروستییەكان بەڕێوەبچێت وەك دوورەپەرێزی و پاكوخاوێنی.
-
ئەمەی خوارەوە سێ تاکتیکی کاریگەرە بۆ ئەوەی زۆر بەخێرایی خەوت لێبکەوێت: -شێوەی سەربازی -بچۆ سەر جێگەکەت و سەرەتا هەندێك راهێنان بۆ خاوكردنەوەی ماسولكەكانی دەمو چاو بكە، وەك پێكەنین . -دواتر خاوكردنەوە و درێژكردنی هەردوو دەستە بۆ خوارەوە . -هەناسەیەكی قووڵ هەڵبكێشە و بەردەوام بە لەوەی بیر و هۆشت لای خاوكردنەوەی ماسولكەی قاچت بێت كاتێك پاڵدەكەوی. -هەوڵ بدە بۆماوەی ١٠ چركە بیر لەهیچ مەكەرەوە ، تا هەستدەكەیت هەموو جەستەت چووەتە قۆناغی خاوبوونەوە. -دواتر دەبێت هەوڵ بدەی تەنیا بیر لە دوو حاڵەت بكەیتەوە ، یەكەمیان وابیربكەیەوە تۆ لەناو بەلەمێكدایت و لەناوەراستی دەریاچەیەكدایە و سەیری ئاسمان دەكەی ، دووەمیان وابزانی وەك ئەوەی لەناو جۆلانەیەكدایت و بەهێواشی رادەژێنرێی. شێوەی ٤+٧+٨ -بۆ ٤ چركە تەنها لەڕێی لوتتەوە هەناسەی قوڵ هەڵبمژە بۆ سیەکانت. -دواتر بۆ ماوەی ٧ چركە هەناسە مەدە لوت و دەمت بگرە. -پاشان شێوەی هەناسەدانەکە بگۆڕە و ئەمجارە بۆ ماوەی ٨ چركە تەنها لەڕێی دەمتەوە هەناسە بدە. -ئێستا چەند جارێك ئەم كارانە دوبارە بكەرەوە هەتا ئەو كاتەی بەبێ ئەوەی بەخۆت بزانیت خەوت لێکەوتووە. هەوڵبدە نەخەویت ئەم جۆرەیان بە Paradoxical Intention for Insomnia ناودەبرێت و تاکتیکەکە ئەوەیە کە بە مێشکت دەڵێیت ناتەوێت بخەویت و دەتەوێت لەسەر جێگاکە بمێنیتەوە، بەو جۆرە دەرونت ئارام دەبێتەوە و ترست لەوە نامێنێت خەوت لێنەکەوێت، هەر بۆیە بەبێ ئەوەی ئاگات لە خۆت بێت دەچیتە قوڵایی خەوەوە. زانیاری تەندرووستی خەوزڕان و نەخەوتن زیانی زۆری تەندرووستی هەیە بەتایبەت بۆ دڵ و خوێنبەرەکان و لەکاتی ئەو کێشەیەدا پێویستە هەوڵبدەیت چارەسەری بکەیت.
-
ئەمەی خوارەوە چەند پارێزێکی گرنگە بۆ ئەوەی جگەر و گورچیلەت لە ژەهر و پیسی پاک بکەیتەوە: -خواردنی سوێر و شیرن کەم بکەرەوە – میوە سروشتیەکان بخۆ و ڤیتامینیان لێوە وەربگرە – باڵانسی تەندرووستی و دەروونی جەستەت ڕابگرە – ڕاهێنان و وەرزش ئەنجام بدە ئەم گیراوەیەش بەکار بهێنە! شیری سۆیا لەگەڵ مۆزێک و نیو کوپ سپێناغ تێکەڵبکە و بێکەوە تێکی وەربدە، دواتر سێوێک یان کەمێک ئەنەناسی تێبکە و پاشان بیکەرە ساردکەرەوەوە و دواتر بیخۆ.
-
خەڵك كوردێك پۆستێكی باڵا لە نەتەوە یەكگرتووەكان وەردەگرێت و دەبێتە جێگری سەرۆكی كۆنگرەی ساڵانەی ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆم. بەكر فەتاح، نوێنەری ھەمیشەیی عیراق لەرێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان لە نەمسا، بەجێگری سەرۆكی كۆنگرەی ساڵانەی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم هەڵبژێردرا. كۆنگرەی ساڵانەی ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆم ساڵانە دەستەی سەرۆكایەتیی هەڵدەبژێرێت، بەپێی جوگرافیا پۆستەكانی سەرۆكایەتی دابەشدەكرێت و بۆ ئەمساڵ پۆستەكانی سەرۆك و جێگر بۆ باشووری ئاسیا و رۆژهەڵاتی نێوەڕاست دیاریكران، كە سەرۆك درا بە كوێت و جێگریش درا بە عێراق. بڕیارە رۆژی دووشەممە 20.9.2021 كۆنگرەكە یەكەم كۆبوونەوە بكات و كوەیت سەرۆكایەتی بكات، رۆژی سێشەممەش كۆبوونەوەیەكی دیكە بە سەرۆكایەتیی بەكر فەتاح لە پشكی عێراق دەكرێت. بەكر فەتاح حوسێن زیاتر بناسە.. - باڵیۆزی پێشووی عێراق بووە لە سوێد و بەرازیل - نوێنەری هەمیشەیی عێراقە لە نەتەوە یەكگرتووەكان - ساڵی 1957 لە سلێمانی لەدایكبووە - خێزاندارە و باوكی دوو كچە - زمانەكانی ئینگلیزی، ئیسپانی، فارسی و ئیتاڵی دەزانێت - ساڵی 1978 لە زانكۆی سلێمانی بەكالۆریۆسی لە كیمیادا بەدەستهێناوە - 1989 تا 1992 نوێنەری یەكێتیی نیشتیمانیی كوردستان بووە لە ئێران - 1994 تا 1998 نوێنەری یەكێتیی نیشتیمانی كوردستان بووە لە ئیسپانیا - 1999 تا 2009 ئەندامی ئەنجوومەنی نەتەوەیی كوردستان - عێراق بووە
-
خەڵك بەڕێوەبەری پرۆژەكان لە پەیمانگای كوردی بۆ هەڵبژاردن دەڵێت، بۆ هەڵبژاردنی ئەمجارە جیاواز لە هەڵبژاردنەكانی پێشوو چەقی ململانێكان لە هەولێر دەبێت و لە سلێمانی نابێت بەهۆی ئەوەی ئەو دوو هێزەی لە سلێمانی ڕكابەری یەكتر بوون ئێستا هاوپەیمانن. ئارام جەمال، بەڕێوەبەری پرۆژەكان لە پەیمانگای كوردی بۆ هەڵبژاردن بە(خەڵك)ی ڕاگەیاند، چەقی ململانێكان لە هەڵبژاردنی ئەمجارەدا لە هەرێمی كوردستان پارێزگای هەولێرە و دوای ئەویش كەركووك، لە سلێمانی كەمتر دەبێت بە هۆی ئەوەی ئەو دوو هێزە سەرەكیەی لە هەڵبژاردنەكانی ڕابردوودا كێبڕكێیەكی توندیان دەكرد ئێستا لە هاوپەیمانێتیدان كە ئەوانیش یەكێتی نیشتیمانی كوردستان و بزووتنەوەی گۆرانن. ئاماژەی بە ئەوەشكرد، سەبارەت بە عێراق چەقی ململانێكان لە بەغدا دەبێت بەهۆی ئەوەی ژمارەی كورسیەكان زۆرترە و دوای ئەویش بەسڕەو ئەو شوێنانەن كە خۆپیشاندانیان تێدا كراوە. لە باری ئەوەی كەلە لایەن هاوولاتیان و شارەزایانی بواری هەڵبژاردنەوە باس لەوە دەكرێت بانگەشەكان تا ئێستا بە ساردی بەڕێوە دەچن ئارام جەمال وتی، هێشتا كات زۆر ماوە بۆ هەڵبژاردن و هێزەكان خۆیان كۆدەكەنەوە بۆ 15 ڕۆژی پێش هەڵبژاردن و ئەو كاتە دەتوانین بڕیار بدەین بانگەشە گەرموگوڕە یان نا. سەبارەت بە ئەگەری ئەنجامدانی ساختەكاری لە هەڵبژاردنی ئەمجارەی عیراقدا ئارام جەمال وتی، هەڵبژاردنی ئەمجارە دڵنیاییەك دەداتە هاووڵاتیان كە دەنگەكانیان نافەوتێت و ناتوانرێت ساختەكاری بكرێت ئەویش بەهۆی ئەو ئامێرانەی هێنراون ڕێوشوێنی زۆر توند گیراوەتەبەر، هیوادارم بەهۆی ئەو ڕێكارانەی گیراونەتەبەر ئاستی ساختەكاری داببەزێت بۆ سفر.
-
خەڵك بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی هەولێر ڕایدەگەیەنێت، دوای كۆكردنەوەی زانیاری تۆمەتبارێكیان دەستگیركرد، كە هەستاوە بە دزینی مۆبایل 15 لەنێو فرۆشگایەك. بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی هەولێر لە ڕاگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە ، كە بەشی پۆلیسی دەشتی هەولێر بە هاوكاریی بنكەی ئاسایشی شاوێس، دوای كۆكردنەوەی زانیاری و بەدواداچوونێكی ورد، تۆمەتبارێكیان بە ناوی (ھ. م. ج) بە تۆمەتی شكاندنی فرۆشگایەكی مۆبایل و دزینی (15 مۆبایل) دەستگیر كرد. ئاماژە بۆ ئەوەشكراوە، كە تۆمەتباری ناوبراو پەڕاوی لێكۆڵینەوەی بۆ ڕێكخرا و بەشێك لە كەلوپەلە دزراوەكەش دەستی بەسەردا گیرا.
-
خەڵك بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی ڕاپەڕین ڕایدەگەیەنێت ، ماتۆرسكیلێك منداڵێكی شێلا و بەو هۆیەوە قاچی چەپی شكا و لەكاتی ڕووداوەكەش شۆفێری ماتۆڕسكیلەكە هەڵهات . بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی ڕاپەڕین لە ڕاگەیەنراوێكدا بڵاویكردەوە، ئەمشەو ماتۆڕسكیلێك منداڵێكی بەناوی ( ئـ . م . ئـ ) تەمەن 5 ساڵان، دانیشتووی قەڵادزێ گەڕەكی هەنارۆك شێلاو بەو هۆیەشەوە قاچی چەپی شكا و لەكاتی ڕووداوەكەش شۆفێری ماتۆڕسكیلەكە هەڵهات. ئاماژە بۆ ئەوەشكراوە، كە دوای ڕووداوەكە هێزەكانیان گەیشتونەتە شوێنی مەبەست، بە ماددەی 1/23 لە یاسایی هاتووچۆ دادوەر فەرمانی دەستگیركردنی بۆ شۆفێرەكە و دەستبەسەرداگرتنی ماتۆڕسكیلەكەی دەركرد. ئاشكراشیكردووە، كە باری تەندروستی بریندارەكە جێگیرە و لێكۆڵینەوەش لە ڕووداوەكە دەستی پێكرد.
-
خەڵك ئەندامێكی لیژنەی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم ڕایدەگەیەنێت ، گەڕانەوەیان بۆ كەركوك بەهەڵكردنی ئاڵای كوردستانەوە، جارێكی دیكە شۆڤێنییە توركمان و عەرەبەكانی هێنایە لەرزین ، دەشڵێت،" توركمانەكان چەندین فۆرمی خۆراكیان لە دەشتی نەینەواوە بۆ كەركوك گواستووەتەوە". لیزا فەلەكەدین، ئەندامی لیژنەی ناوچەكوردستانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم لە پەڕلەمانی كوردستان لە هەژماری تایبەتی خۆی دەڵێت،"گەڕانەوەی پارتی بۆ كەركوك بە هەڵكردنی ئاڵای پیرۆزی كوردستانەوە، هەروەها نزیك بوونەوەی رێككەوتنی هەولێر و بەغدا لەسەر پرسی گەڕانەوەی پێشمەرگە بۆ كەركوك و تەواوی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێم، جارێكی تر شۆڤێنییە توركمان و عەرەبەكانی هێنایە لەرزین و هەر بۆیە كەوتنە داواكارییەوە بۆ دواخستنی هەڵبژاردنی پێشوەختە لە كەركوك". دەشڵێت،"پاش ئەو هەوڵە لە ئێستادا لیژنەیەكی پێنج كەسیان بۆ سەرپەرشتیكردنی پڕۆسەی هەڵبژاردن لە كەركوك دامەزراندووە، كە سەرجەم ئەندامانی لیژنەكە لە پێكهاتەی توركمان و عەرەبن و بەشداریان بە هیچ ئەندامێكی كورد نەكردووە". ڕاشیگەیاندووە، كارەساتە كە نەتەوەیەكگرتوەكان سەرپەرشتی ئەو لیژنەیە دەكات و نازانرێت چۆن چاوپۆشی لەم نا حەقییە زەقە كردووە بەرامبەر بە كورد و رێگەی داوە دوو پێكهاتەی عێراق كودەتا بەسەر پێكهاتەی كورد بكەن، كە گەورەترین پێكهاتەی ناوچەكەیە. ئاشكراشیكردووە، توركمانەكان چەندین فۆرمی خۆراكیان لە دەشتی نەینەواوە بۆ كەركوك گواستووەتەوە، هەروەها لەبەرئەوەی بازنەی (سێ) لە كەركوك كە سێ كورسی تێدایە و سەرجەمی بۆ پێكهاتەی عەرەبە بۆیە بە هەزاران فۆرمی خۆراك لە بازنەی (سێ)وە بۆ بازنەی (دوو) گواستراوەتەوە بۆ ئەوەی تەواوی كورسییەكانی بازنەی (دوو) كۆنترۆل بكەن و رێگە نەدەن كورد هیچ كورسییەك لەوێ بەدەست بهێنێت.
