بەزمەسات Archives - تۆڕی میدیایی خەڵک

سەردێر

کاتێک کەسێک بەڕاستی کەسیکی خۆش دەوێت، نیشانەکانی لە جەستەیدا بە ڕوونی دەردەکەوێت، ئەمەی خوارەوە هەندێکە لەو نموونانە: – ژنان دەنگیان ناسکتر دەبێت و نەرم و نیانتر دەبن، پیاوانیش ڕۆمانسیتر دەبن – بەبێ ویستی خۆیان سەر کوڵمەکانیان سور هەڵدەگەڕێت لە کاتی بینینی خۆشەویستەکەیان – پیاوان ئێسکەکانیان بەهێزتر و پیاوانەتر دەبێت – خۆشەویستی لە چاوەکاندا دیارە و گلێنەی چاویان زۆر گەورەتر دەبێت – هەست بەوەدەکەن کە دەتوانن کاری نا ئاسایی و دەریاسا بۆیەکدی بکەن
خەڵك ڕۆژنامەی نیویۆرك تایمزی ئەمریكایی وردەكاریی نوێی لەسەر كوشتنی زانا ئەتۆمییەكەی ئێران ئاشكراكرد و دەڵێت، لەڕێگەی ڕۆبۆتێكی بكوژەوە كوژراوە كە ئەوەش یەكەمجارە ئەنجام دەدرێت. ڕۆژنامەكە بڵاویكردووەتەوە‌، هێزەكانی ئەمریكا و مۆسادی ئیسرائیل ماوەی 14 ساڵ هەوڵی كوشتنی موحسن فەخریزادەیان داوە، تا دواجار توانیان لە مانگی (تشرینی دووەمی ساڵی ڕابردوو كردەوەكە ئەنجامبدەن. ڕۆژنامەی نیویۆرك تایمزی ئەمریكایی ئاشكراشیكردووە، شێوازی كوشتنەكەی فەخری زادە لە ‌ڕێگەی چەكێكی نوێی تەكنەلۆژی و چەند كامێرایەك كە لە ڕێگەی مانگی دەستكردەوە كاری پێدەكرێت لەگەڵ ڕۆبۆت ئەنجامدراوە. ڕۆژنامەی نیویۆرك تایمزی ڕوونیشی كردووەتەوە، تیمەكەی دەزگای موسادی سەر بە ئیسرائیل لە ڕێگەی مانگی دەستكردەوە بەدووری هەزاران میل لە ڕێگەی كامێراوە چاودێریی شوێنەكەی فەخریزادەی كردووە، دواتریش لە ‌ڕێگەی ڕۆبۆتێكەوە لەناو ئۆتۆمبێلێكەوە دەستڕێژی گوللەی لێكردووە‌ كوژراوە. ئەوەشخراوەتەڕوو، لێپرسراوە ئێرانییەكە‌ پێچەوانەی زۆربەی لێپرسراوانی باڵای ئێران، زۆربەی كات بەئۆتۆمبێلی تایبەتی خۆی گەشتی كردووە بەبێ پاسەوان و لەگەڵ خانەوادەكەیدا بووە. جێی ئاماژەیە، ڕۆژی 27ی تشرینی دووەمی ساڵی 2020 میدیاكانی ئێران بڵاویانكردەوە، موحسین فەخریزادە، زانا و لێپرسراوی یەكەمی بەرنامەی ئەتۆمی ئێران لە پەلامارێكی تێرۆریستیدا لە دەماوەندی سەر بە تارانی پایتەختی ئێران تێرۆركراوە.
خەڵك ئەنجومەنی ئەوروپا داوا دەكات توركیا تا كۆتایی ئەم مانگە بڕیاری ئازاد كردنی سەڵاحەدین دەمیرتاش هاوسەرۆكی پێشووی پارتی دیموكراتی گەلان (هەدەپە) جێبەجێ بكات. لیژنەی وەزاری ئەنجومەنی ئەوروپا كە چاودێری بڕیارەكانی دادگای مافەكانی مرۆڤی ئەوروپا دەكات داوا لە توركیا دەكات دەستبەجێ سەڵاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆكی پێشووی هەدەپە و عوسمان كاڤالا، وەبەرهێنەر ئازاد بكات. لیژنەكە داوای جێبەجێكردنی بڕیاری دادگای ئەوروپا و هەڵوەشاندنەوەی سزادانی دەمیرتاشی كردووە و 30ـی ئەم مانگەشی بۆ جێبەجێكردنی بڕیارەكانی دادگا بۆ ئازادكردنی دەمیرتاش دیاری كردووە. پێشتر، دادگای باڵای مافەكانی مرۆڤی ئەوروپا داوای ئازادكردنی ئەو سەركردە كوردەی كردبوو، بەڵام توركیا داواكەی ڕەتكردبووەوە. جێی ئاماژەیە، سەڵاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆكی پێشووی هەدەپە لە 4/11/2016، لەگەڵ ژمارەیەك لە سەركردە و پەرلەمانتارانی پارتەكەی بە تۆمەتی هاوكاریكردن و بانگەشەكردن بۆ پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە)، لەلایەن حكومەتی توركیا دەستگیركران.
خەڵك بریكاری وەزارەتی پێشمەرگەی حكومەتی هەرێمی كوردستان ڕایدەگەیەنێت: هەماهەنگییەكی باش لە نێوان هەولێر و بەغدا لەڕووی ئەمنیی و سەربازییەوە دروست بووە. سەربەست لەزگین، بریكاری وەزارەتی پێشمەرگە ڕایگەیاند: "ئێستا هەماهەنگییەكی باش لە نێوان هەرێمی كوردستان و بەغدا لەڕووی ئەمنیی و سەربازییەوە دروستبووە، بنكەكانی هەماهەنگیی هاوبەش، ماوەیەكی كەمە لە (خانەقین، كەركوك، مەخمور و ڕۆژئاوای موسڵ) پێكهێنراون، دوو ناوەندە سەرەكییەكەی لە هەولێر و بەغداش چالاك كراونەتەوە، ماوەیەكە دەستبەكارن". سەربەست لەزگین ئاماژەی بەوەشدا، ئەو دوو ناوەندە، پێكدێن لەتیمێك لە ئەفسەرانی هەردوو وەزارەتی پێشمەرگەی هەرێمی كوردستان و وەزارەتی بەرگری عیراق، كە كار دەكەن بۆ دروستكردنی دوو لیوای هاوبەش، بۆ پاراستنی ئەو ناوچانەی، كە لە نێوان هەرێمی كوردستان و عیراق تەماسن، ئەگەر بابەتی هەڵبژاردنی 10ی تشرینی یەكەمی ئەمساڵ نەبووایە، كارەكانی دروستكردنی ئەو دوو لیوایە لە ئێستادا تەواو دەبوون.
خەڵك بەڕێوەبەری دیوانی وەزارەتی كارەبا ڕایدەگەیەنێت، تا كۆتایی ئەمساڵ بەستنی پێوەری زیرەكی كارەبا بۆ هاوبەشان تەواو دەبێت، دەشڵێت، "وەزارەت جەختدەكاتەوە ساڵی داهاتوو هەموو هاوبەشان پێوەری زیرەكیان بەستبێت". ئەردەڵان شوكری بەڕێوەبەری دیوانی وەزارەتی كارەبای هەرێم ڕایگەیاند، وەزارەتەكەیان زیاتر لە تریلیۆنێك دینار قەرزی لەلای هاوبەشانییەتی و ئەوەی قەرزی زۆری لەسەر بێت، بۆی دەكرێت بە 12 قیست. ئاماژەی بەوەشدا"وەزارەتی كارەبا دەسەڵاتەكانی بۆ بەڕێوەبەرایەتییەكانی لە پارێزگاكان دابەزاندووە بۆ ئەوەی ئەو قەرزەی كرێی كارەبایە و لەلای هاوبەشانی كارەبایە و كەڵەكە بووە بۆیان بكرێتە 12 قیست و بیدەنەوە، ئەم كار ئاسانییە ئەو كەسانە دەگرێتەوە كە قەرزەكانی سەریان زۆرە و دوای بڕیارەكە دانەوەی قەرزەكان زیادیكردووە." سەبارەت بە شێوازی قەرزی فەرمانگە حكومییەكانیش، ئەو بەڕێوەبەرەی وەزارەتی كارەبا ئەوەی خستەڕوو، "ئەوانیش قەرزەكان دەگەڕێننەوە و هی ئەمان بە ناردنی پارەكەیە لە هەژماری پارەی وەزارەتەكانەوە بۆ وەزارەتی كارەبا." ئەردەڵان شوكری، بەڕێوەبەری دیوانی وەزارەتی كارەبا لەبارەی بەستنی پێوەری زیرەكیشەوە ڕایگەیاند "تائێستا 910 هەزار پێوەر لەكۆی ئەو یەك ملیۆن و 500 هەزار پێوەرەی گرێبەستی دانانیان كرابوو، دانراون و ڕۆژانە ژمارەی هاوبەشانی كارەبا لە زیادبووندان".
خەڵك وەزارەتی پلاندانانی عیراق جەخت لەوەدەكاتەوە، بەپێی هەڵسەنگاندنەكان ژمارەی دانیشتووان ساڵانە 850 هەزار بۆ یەك ملیۆن زیاد دەكات و پێشبینی دەكات، تا ساڵی 2030 بگاتە 50 ملیۆن كەس. عەبدولزەهرە هینداوی وتەبێژی وەزارەتی پلاندانانی عیراق ڕایگەیاند، هەڵسەنگاندەكان باس لەوەدەكەن ژمارەی دانیشتووانی عیراق ساڵانە 850 هەزار بۆ یەك ملیۆن كەس زیاد دەكات و ڕێژەی گەشەی ساڵانە 2.6%ە. وتەبێژی وەزارەتی پلاندانانی عیراق ڕوونیشیكردەوە، بۆیە بەپێی پێشبینیییەكان ژمارەی دانیشتووان تا ساڵی 2030 دەگاتە 50 ملیۆن كەس هەروەها تا ساڵی 2050 دەگاتە 80 ملیۆن كەس. عەبدولزەهرە هینداوی ئاماژەی بەوەشكرد، پێشبینی دەكرێت لە 3 ساڵی داهاتوو ڕێژەی گەشەی ساڵانە پاشەكشە بكات ئەوەش بەپێی بەدواداچوونەكان كە ئاماژەن بۆ ئەوەی ڕێژەی گەشە دابەزیوە، بۆیە ئەگەریشی هەیە پێشبینیەكان ڕاست دەرنەچن و تا 2050 ژمارەی دانیشتووان نەگاتە 80 ملیۆن.
خەڵك بەشێك لە دانیشتووانی شارەدێی تەق تەق لە بەردەم خوێندنگای هاوڕێی بنەڕەتی تێكەڵاو دژی داخستنی دوو بەشی پزیشكی پەیمانگای تەكنیكی كۆیە گردبوونەوە. فاروق فایەق یەكێك لە سەرپەرشتیارانی گردبوونەوەكە لە كۆنفڕانسێكی ڕۆژنامەوانیدا ڕاگەیاند، "گردبوونەوەمان بۆ ڕێگری كردنە لە گواستنەوەی ئەو دوو بەشە پزیشكییە كە لە شارەدێیەكەیاندا كراوەتەوە و دەمانەوێت نەك دوو بەشی پەیمانگا بگرە پەیمانگایەكی سەربەخۆ بەناوی تەق تەقەوە بكرێتەوە". هاوكات، بەڕێوبەری شارەدێی تەق تەق ڕایگەیاند: "لە پەیوەندی بەردەوامدان لەگەڵ خوێندنی باڵا و وەزارەتی پەروەردە و لەچەند ڕۆژی داهاتوودا هەواڵی دڵخۆشكەرمان دەبێت بۆ خوێندكاران و هاووڵاتیانی سنوورەكە". شارەدێی تەق تەق لە ڕووی ئیدارییەوە سەر بە شارۆچكەی كۆیەیە و ۱۰۱ ساڵە شارەدێیە و چەندین جار داواكراوە بكرێت بە شارۆچكە.
خەڵك موقتەدا سەدر ستایشی كارمەندانی تەندروستی دەكات و داواش دەكات ھەڵبژاردن لە ژێر سەرپەرشتی تەندروستیی ئەواندا بەڕێوەبچێت. موقتەدا سەدر ڕێبەری ڕەوتی سەدر لە ھەژماری خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی تویتەر ستایشی كارمەندانی تەندروستی عیراقی كردووە و ڕایگەیاندووە، كارمەندانی تەندروستی ھەموو كارێكیان لە پێناو ڕێگرتن لە بڵاوبوونەوەی كۆرۆنا كردووە و مردنیش نەیترساندن، چونكە عیراق و گەلەكەیان خۆشدەویست. موقتەدا سەدر داواش دەكات، كارمەندانی تەندروستی سەرپەرشتی لایەنی تەندروستی ھەڵبژاردن بكەن، بۆ ئەوەی ڕێگربن لە زیاتر بڵاوبوونەوەی كۆرۆنا، چونكە پێویستە ھەڵبژاردن بە پێی مەرج و ڕێكارە تەندروستییەكان بەڕێوەبچێت وەك دوورەپەرێزی و پاكوخاوێنی.
ئەمەی خوارەوە سێ تاکتیکی کاریگەرە بۆ ئەوەی زۆر بەخێرایی خەوت لێبکەوێت: -شێوەی سەربازی -بچۆ سەر جێگەکەت و سەرەتا هەندێك راهێنان بۆ خاوكردنەوەی ماسولكەكانی دەمو چاو بكە، وەك پێكەنین . -دواتر خاوكردنەوە و درێژكردنی هەردوو دەستە بۆ خوارەوە . -هەناسەیەكی قووڵ هەڵبكێشە و بەردەوام بە لەوەی بیر و هۆشت لای خاوكردنەوەی ماسولكەی قاچت بێت كاتێك پاڵدەكەوی. -هەوڵ بدە بۆماوەی ١٠ چركە بیر لەهیچ مەكەرەوە ، تا هەستدەكەیت هەموو جەستەت چووەتە قۆناغی خاوبوونەوە. -دواتر دەبێت هەوڵ بدەی تەنیا بیر لە دوو حاڵەت بكەیتەوە ، یەكەمیان وابیربكەیەوە تۆ لەناو بەلەمێكدایت و لەناوەراستی دەریاچەیەكدایە و سەیری ئاسمان دەكەی ، دووەمیان وابزانی وەك ئەوەی لەناو جۆلانەیەكدایت و بەهێواشی رادەژێنرێی. شێوەی ٤+٧+٨ -بۆ ٤ چركە تەنها لەڕێی لوتتەوە هەناسەی قوڵ هەڵبمژە بۆ سیەکانت. -دواتر بۆ ماوەی ٧ چركە هەناسە مەدە لوت و دەمت بگرە. -پاشان شێوەی هەناسەدانەکە بگۆڕە و ئەمجارە بۆ ماوەی ٨ چركە تەنها لەڕێی دەمتەوە هەناسە بدە. -ئێستا چەند جارێك ئەم كارانە دوبارە بكەرەوە هەتا ئەو كاتەی بەبێ ئەوەی بەخۆت بزانیت خەوت لێکەوتووە. هەوڵبدە نەخەویت ئەم جۆرەیان بە Paradoxical Intention for Insomnia ناودەبرێت و تاکتیکەکە ئەوەیە کە بە مێشکت دەڵێیت ناتەوێت بخەویت و دەتەوێت لەسەر جێگاکە بمێنیتەوە، بەو جۆرە دەرونت ئارام دەبێتەوە و ترست لەوە نامێنێت خەوت لێنەکەوێت، هەر بۆیە بەبێ ئەوەی ئاگات لە خۆت بێت دەچیتە قوڵایی خەوەوە. زانیاری تەندرووستی خەوزڕان و نەخەوتن زیانی زۆری تەندرووستی هەیە بەتایبەت بۆ دڵ و خوێنبەرەکان و لەکاتی ئەو کێشەیەدا پێویستە هەوڵبدەیت چارەسەری بکەیت.
ئەمەی خوارەوە چەند پارێزێکی گرنگە بۆ ئەوەی جگەر و گورچیلەت لە ژەهر و پیسی پاک بکەیتەوە: -خواردنی سوێر و شیرن کەم بکەرەوە – میوە سروشتیەکان بخۆ و ڤیتامینیان لێوە وەربگرە – باڵانسی تەندرووستی و دەروونی جەستەت ڕابگرە – ڕاهێنان و وەرزش ئەنجام بدە ئەم گیراوەیەش بەکار بهێنە! شیری سۆیا لەگەڵ مۆزێک و نیو کوپ سپێناغ تێکەڵبکە و بێکەوە تێکی وەربدە، دواتر سێوێک یان کەمێک ئەنەناسی تێبکە و پاشان بیکەرە ساردکەرەوەوە و دواتر بیخۆ.

وێنە؛ سەرگوزشتەی ژیان لەگەڵ مەترسیدارترین ئاژەڵدا

بەزمەسات

وێنە؛ سەرگوزشتەی ژیان لەگەڵ مەترسیدارترین ئاژەڵدا

هەرێم بەهادین

شوبات 16, 2021

لە ئەفریقای وابەستە بە داب و نەریت و کەلتووری جیاجیا و سەرسوڕهێنەر،…

بە قاچەكانی وێنە دەكێشێت

بەزمەسات

بە قاچەكانی وێنە دەكێشێت

نگین موراد

شوبات 5, 2021

خەڵك- نەبونی دەستەكانی نەك نەبوەتە رێگری بەڵكو بوەتە هۆی…

تێست: تا چەند لە ناسینەوەی ناوی گۆرانی هونەرمەنداندا زیرەکەیت؟

بەزمەسات

تێست: تا چەند لە ناسینەوەی ناوی گۆرانی هونەرمەنداندا زیرەکەیت؟

راوێژ کامەران

كانونی دووه‌م 22, 2021

خێزان ئەم تێستەی خوارەوە کە لە (خێزان) بۆمان ئامادەکردوون…

چێکی چاوت بکە بەر لەوەی یەکسەر باوەڕ بکەیت

بەزمەسات

چێکی چاوت بکە بەر لەوەی یەکسەر باوەڕ بکەیت

راوێژ کامەران

كانونی دووه‌م 18, 2021

خێزان ئەمەی خوارەوە چەند دیمەنێکە کە پێویست بەوە دەکات…