بۆچی حكومەتی هەرێم قەیرانی كارەبا چارەسەر ناكات؟



“كەمی كارەبا بەهۆی دابیننەكردنی غازەوەیە”

قەیرانی كارەبا زیاد لە 30 ساڵە بەردەوامە، قەیرانێك جگە لە بێپلانی و خەمنەخواردنی كێشەكە هیچی دیكە شك نابرێت بۆ دروستبوونی، هەربۆیە ئەندامێكی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی دەڵێت، حكومەت بیەوێت بە شەو و ڕۆژێك دەتوانێت چارەسەری قەیرانی كارەبا بكەن، بەڵام نایانەوێت بیكەن.

حكومەتی هەرێمی كوردستان سیستمی زیرەكی داناوە بۆ سنوورداركردنی كارەبا، بەجۆرێك كارەبای ماڵان بووە بە تەنها 30 ئەمپێر و نرخەكەشی لەسەر هاووڵاتیان زۆر بەرزكراوەتەوە و كارەبای زۆر شوێنیش لەسەر نەدانی كرێ بڕدراوە، كەچی كارەبا هەر كەم دەكات.

كەریم عەلی، ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی بە (خەڵك)ی ڕاگەیاند، هەموو ساڵێك لە مانگی یەك و دوودا بڕی پێدانی كارەبا بە هاووڵاتییان كەمدەبێتەوە، توانای بەرهەمهێنانی كارەبا هەیە، بەڵام غاز و سەرچاوەكانی وزەی بۆ دابین ناكرێت، لەبەر ئەوە نەتوانراوە بڕی پێویست كارەبا بۆ هاووڵاتییان دابین بكەن، كەمتەرخەمییەكی مەبەستدارە، چونكە ئەگەر بەرپرسان مەبەستیان بێت لە شەو و ڕۆژێكدا ئەو گرفتە چارەسەر دەكەن، ئەوەی هەیە تەنها داهات كۆكردنەوەیە بۆ بەرژەوەندی كۆمپانیا حیزبییەكان و زیاتر سزادانی هاووڵاتییان.

دەشڵێت، لە وەرزی زستاندا (غاز، نەوتی سپی، كارەبا) پەیوەندیدارن بە یەكەوە، هەر یەكێكیان كەم ببێتەوە كاریگەری لەسەر ئەوانی دیكە دروستدەكات، ئەگەر غاز بە ئاسانی دەستبكەوێت و نەوتی سپی بەسەر هاووڵاتییاندا دابەشبكرێت، قورساییەكانی سەر كارەبا كەمدەبنەوە.

ئاماژەی بە ئەوەش كرد، سنووری سلێمانی بەرهەمێنەری غازە، بەڵام بڕی پێویستی پێنادرێت، كە خواستی هاووڵاتییان پڕبكاتەوە و پشكەكەی زۆر كەمترە لە چاو شوێنەكانی دیكەدا.

ئاشكراشیكرد، پارێزگاكانی هەڵەبجە ‌و سلێمانی بە ئیدارەكانی (ڕاپەڕین‌و گەرمیان)یشەوە ڕۆژانە نزیكەی 11 بۆ 12 بار غازیان پێدەدرێت، بەڵام هەولێر 15 بار و دهۆك 9 بار غازیان پێدەدرێت، كە هەر بارێك نزیكەی 22 تۆنە.

ژمارەی دانیشتووانی سلێمانی بەراورد بە شوێنەكانی دیكە زیاترە، بەڵام پشكەكەی لە غاز و كارەبادا بەراورد بە شوێنەكانی دیكە كەمترە، سەبارەت بە هۆكاری ئەو جیاوازیكردنە، كەریم عەلی دەڵێت، هۆكارەكەی كار نەكردنە بە پلانێك كە مافی هەموو هاووڵاتییانی تێدا دەستەبەر بكرێت، بێخاوەنی سنووری سلێمانییە چ لە ئاستی حكومەتی هەرێم چ لە ئاستی پەڕلەمان بێدەسەڵاتن و ناتوانن داوای مافی هاووڵاتییان بكەن، دەستیانگرتووە بە كڵاوەكانی خۆیانەوە با نەیبات، هەرچەندە كڵاوەكەش نەماوە و با بردوویەتی.

باسی لەوەشكرد، سنوری گەرمیان %4.5 ی كارەبای پێدەدرێت و سلێمانیش %28.9 ی كارەبای نیشتمانی پێدەدرێت.

هەرێمی كوردستان پێویستی بە شەش هەزارو 500 مێگاوات كارەبا هەیە، بەڵام تەنها بڕی 3 هەزار و 600 مێگاوات بەرهەمدەهێنرێت، لەبارەی ئەو بەرهەمەوە كەریم عەلی وتی “لەئەو ڕێژەیەش 300 مێگاواتی دەدرێت بە كارگەكان، نزیكەی 600 مێگاواتیش دەفرۆشرێت بە حكومەتی عێراق، بە وتەی بەرپرسانی كارەباش نزیكەی %35 ی ئەو ڕێژەیەش دیار نامێنێت و دەدزرێت”.

بەشێك لە هاووڵاتیان لە گەڕەكەكانی سلێمانی دەڵێن كارەبای نیشتمانی لە ماوەی 24 كاتژمێر بۆ 2 بۆ 4 كاتژمێر كەمبووەتەوە، بەشێك لە گەڕەكەكان تەنها 2 كاتژمێر كارەبای نیشتمانییان هەبووە، لەكاتێكدا لە ساڵانی نەوەدەكانی ڕابردوودا لە كاتی شەڕی ناوخۆ و گەمارۆ و گرانیدا هەمان دوو كاتژمێر كارەبای نیشتمانی دراوەتە هاووڵاتیان لە سلێمانی.
بەوتەی بەشێك لە هاووڵاتیان بڕی كارەبای دابینكراو لە ئێستا بۆ هاووڵاتیان هەمان ئەو بڕەیە كە لە ساڵی 1992 و دواتر دابینكراوە، كە لە شەووڕژێكدا 2 بۆ 3 كاتژمێر كارەبای نیشتمانی هەبووە، لەحاڵێكدا ئەو كاتە دوو گەمارۆی نێودەوڵەتی و بەغدا لەسەر هەرێم بووە، حكومەتی هەرێم تەمەنی یەك دوو ساڵ بووە، دوایی شەڕی ناوخۆ دەستیپێكردووە، هیچ دامەزراوەیەكی بەرهەمهێنانی كارەبا نەبووە جگە لە بەنداوە ئاوییەكان.

ئێستا پرسیاری جیدی لای هاووڵاتیان و شارەزایان دروستبووە كە بۆچی كارەبا نییە، حكوومەتیش و كارەباش خەریكی پینەوپەڕۆن و پەڕلەمانیش بێ دەنگە.

پرسیار دەكرێت هەرێمی كوردستان قەیرانی دارایی تێپەڕاندووە، داهاتی نەوت زۆر و نرخەكەی بەرزە، داهاتی ناوخۆ زۆرە، نە جەنگ هەیە، نە كارەساتی سرووشتی، ئایا هۆكار چییە كارەبای نیشتمانی نییە؟

سیروان محەمەد وتەبێژی كارەبای سلێمانی بۆ (خەڵك) دەڵێت پێدانی كارەبای نیشتمانی لە شەو و ڕۆژێكدا بۆ 4 بۆ 5 كاتژمێر كەمبووەتەوە.

دەشڵێت، خواست لەسەر كارەبا زیادیكردووە و لە سلێمانی 2300 مێگاوات پێویستە، بەرهەمی كارەباش كەمبووەتەوە، دەسەڵاتی ئێمە نییە، كارەبامان نییە بیدەینە خەڵك.

عێراق لە هاوردەی كاڵای توركیدا پێشەنگە
پێت عێراق لە هاوردەی كاڵای توركیدا پێشەنگە
بۆچی فڕین لە ئاسمانی ئەمریكا ڕاگیرا؟
دوات بۆچی فڕین لە ئاسمانی ئەمریكا ڕاگیرا؟
پەیوەندیدر