ئا: مەعروف مەجید*
چەکی کیمیایی دەبێتە هۆی پیسبوونی ژینگە و کاریگەری نەرێنی لەسەر سروشت و زیندەوەرەکان دروست دەکات، کاریگەرییە خراپەکانی لەسەر ژینگە بریتین لە:
1- مردنی بەکۆمەڵی ئاژەڵ و لەناو بردنی ڕووەک: چەکی کیمیایی دەبێتە هۆی کوشتنی ئاژەڵەکان و لەدەستدانی جۆراوجۆری زیندوو و هەوەها ڕووەک لەو ناوچەیەی بەکار هێنراوە.
2- پیسبوونی ئاو و خاک: چەکی کیمیایی زیان بە ئاوی ژێر زەوی دەگەیەنێت و خاک و سەرچاوەکانی ئاو پیس دەکات، کاریگەری لەسەر جۆراوجۆری زیندوو دروست دەکات و تەندروستی مرۆڤ و ئاژەڵ دەخاتە مەترسییەوە.
3- پیسبوونی هەوا: بەکارهێنانی چەکی کیمیاوی دەبێتە هۆی بڵاوبوونەوەی مادەی ژەهراوی بۆ ناو هەوا، دەبێتە هۆی گرفتی هەناسەدان و کاریگەری لەسەر تەندروستی گشتی ئەو کەسانەی بەرکەوتەی ئەم هەوایە دەبن.
4- کاریگەری درێژخایەن: چەکی کیمیایی کاریگەری درێژخایەن لەسەر ژینگە دروست دەکات، بەو پێیەی ژەهرەکە دەتوانێت بۆ ماوەی چەندین ساڵ لە خاک و ئاو و هەوادا بمێنێتەوە.
چەکی کیمیایی بە شێوەیەک دروستکراوە کە زیان بە زیندەوەرەکان و ژینگە بگەیەنێت. کاتێک فڕێدەدرێت بۆ ناو ژینگە، دەتوانێ کاریگەری وێرانکەری هەبێت لەسەر مرۆڤ و گیانلەبەرەکان، هەروەها دەرئەنجامە درێژخایەنەکانیان بۆ ژینگە دەبێت.
چەکی کیمیایی بە یەکێک لە مەترسیدارترین جۆرەکانی چەک دادەنرێت کە لە شەڕدا بەکاردێت، و کاریگەری کارەساتبار لەسەر مرۆڤ و ژینگە دروست دەکات.
بۆ بەرکەوتوانی چەکی کیمیایی دەبێتە هۆی چەندین نەخۆشی و برینداری سەخت، لەوانە سووتانی جەستە، خورانی کۆئەندامی هەناسەدان، لاوازبوونی سیستەمی بەرگری لەش، ژەهراویبوونی دەستبەجێ.
چەکی کیمیایی و بایۆلۆژی دەتوانێت کاریگەری نەرێنی بەرچاو لەسەر ژینگە دروست بکات. کاتێک ئەم چەکانە لە شەڕەکان یان هێرشەکاندا بەکاردەهێنرێن، هەوا و ئاو و خاک پیس دەکەن، گازە ژەهراویەکان و ماددە کیمیاییەکان دەتوانن ببنە هۆی پیسبوونی هەوا و پیسبوونی ژینگە بەگشتی.
مەعروف مەجید
سەرۆکی ڕێکخراوی ئایندە بۆ پاراستنی ژینگە
