ئەشکەوتی کونەبا، یەکێکە لە دیارترین و سەرنجڕاکێشترین ئەشکەوتەکانی چیاکانی هەرێمی کوردستان-عێراق، کە دەکەوێتە بناری شاخی گوڵان لە قەزای دەربەندیخان.
بەپێی لێکۆڵینەوە زانستییە جیۆلۆجییەکان، تەمەنی دروستبوونی ئەشکەوتەکە دەگەڕێتەوە بۆ ملیۆنان ساڵ لەمەوبەر، کە لە هەناوی شاخەکەدا هەڵکەوتووە.
ئەو تایبەتمەندییەی ئەشکەوتی کونەبا لە ئەشکەوتەکانی دیکە جیا دەکاتەوە، ئەوەیە کە ئەم ئەشکەوتە سەرەتا بە دەروازەیەکی بچووک دەست پێدەکات، کە درێژییەکەی زیاترە لە شەش مەتر و بەرزییەکەشی یەک مەتر دەبێت، و پاشان ئەشکەوتەکە فراوان دەبێت و دابەش دەبێت بەسەر دوو ڕێڕەودا بە ئاڕاستەی باکوور و باشوور، ڕێڕەوی باکوور درێژترە کە ئەویش چەند ڕێڕەوێکی لێ دەبێتەوە.
